ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Κλειστά λόγω χιονόπτωσης

Το έλεγε η παλιά καστοριανή παροιμία: «Τον αϊ-Μηνά σε μήνυσα, του αϊ-Φιλίππου μ’ ήρθες», που στο χιόνι αναφέρεται, αλλά το είπε και η πρόγνωση του καιρού αποβραδίς πως την άλλη μέρα θα ξυπνούσαμε με χιόνι. Δεν ήταν παράξενο το χιόνι στο τέλος του φθινόπωρου στον δικό μας τόπο· ο φόβος που κλείνει τα σχολεία τα τελευταία χρόνια είναι παράξενος. Γιατί το χιόνι φίλος μας καρδιακός είναι κι όχι εχθρός μας.

Τα παιδιά τρελάθηκαν που θα γλίτωναν τα μαθήματα. Το χιόνι όμως θέλαν να το χαρούνε. Μίλησαν το βράδυ τα δυο αδερφάκια, η Σόνια της Δ’ κι ο Νικόλας της Γ’, τα συμφώνησαν με τη μαμά: την επομένη θα έβγαιναν να χαρούν με το χιόνι!

Όταν ξύπνησαν το πρωί, όλα είχαν γίνει κάτασπρα, αφού χιόνιζε όλη τη νύχτα κι εξακολουθούσε να χιονίζει. Αφού έφαγαν «σαν βασιλιάδες», φόρεσαν από κάτω τα ισοθερμικά τους, από πάνω τα χοντρά τους αδιάβροχα και βγήκαν στην αγαπημένη τους πλατεία στο Ντολτσό με το γλυκό κλίμα και τις γλυκές στιγμές τις γεμάτες παιχνίδι και χαρά. Αυτή η πλατεία είναι η πιο ξεχωριστή της Καστοριάς: πλακόστρωτη, στολισμένη με παλιά και νεότερα αρχοντικά γύρω γύρω, με τα περισσότερα μουσεία της πόλης πολύ κοντά της, με το μνημείο των δυο από τους συνεργάτες του Ρήγα Φεραίου που μαζί του έχασαν τη ζωή τους, των αδερφών Εμμανουήλ, με αποτυπωμένη στη μνήμη τους τη σκηνή της ηρωικής μάχης των παιδιών της Καστοριάς που αναμετρήθηκαν ακριβώς εκεί με πετροπόλεμο με το βουλγάρικο σχολείο που κάποιοι θέλησαν στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα να φυτέψουν στην ελληνικότατη πόλη και το πλήρωσαν… Τούτη η πλατεία, των αδερφών Εμμανουήλ, είναι η καρδιά αυτής της γλυκιάς περιοχής, γι’ αυτό και τα παιδιά την έχουν μες στην καρδιά τους. Βρήκαν, λοιπόν, τα δυο αδερφάκια τους φίλους τους και ρίχτηκαν όλα μαζί στην απόλαυση του χιονιού: τι χιονοπόλεμο έπαιξαν, τι χιονάνθρωπο έφτιαξαν, τι κωλοτούμπες έκαναν μες στο μαλακό κι αφράτο χιόνι! Και, πριν προλάβουν να κουραστούν, έπεσε μια ιδέα καταπληκτική: 

Πριν από λίγο καιρό είχαν επισκεφτεί με το σχολείο τους το υπέροχο Λαογραφικό Μουσείο της πόλης κι είχαν εντυπωσιαστεί όλα τους από τη φυλαγμένη εκεί σάνια, το παλιό ξύλινο έλκηθρο με το οποίο έκαναν παλιά βόλτες τα παιδιά, γλιστρώντας στην επιφάνεια της παγωμένης λίμνης. Όχι, μην τρομάζετε! Ούτε να γλιστρήσουν τα παιδιά πάνω στην παγωμένη λίμνη είχαν σκοπό ούτε σάνιες υπήρχαν πια στα καστοριανά σπίτια! Συνέβαινε, βέβαια, τις μέρες αυτές να είναι πάλι η λίμνη παγωμένη, μα κανείς πια δε θα ‘κανε κάτι τόσο παράτολμο! Το πολύ πολύ να πατούσαν λιγάκι στην άκρη άκρη με το ένα τους πόδι, για να ανιχνεύσουν τον πάγο, τίποτε παραπάνω! Και τότε ποια ήταν η ιδέα; 

Στο υπόγειο του σπιτιού της Σόνιας και του Νικόλα υπήρχαν κάτι μεγάλες χαρτονένιες κούτες από την πρόσφατη μετακόμισή τους. Τρέξαν τα παιδιά στη μαμά τους, που μαζί με τις άλλες μαμάδες τα επέβλεπαν πίνοντας ζεστούς καφέδες στα στέκια της πλατείας, και την παρακάλεσαν: «Μαμά, να πάρουμε δυο κούτες να τις κάνουμε σάνιες και να γλιστρήσουμε στην κατηφόρα του σπιτιού μας;». Η μαμά δέχτηκε αμέσως. Το τόσο μαλακό χιόνι ήταν ακίνδυνο κι αρκετό ώστε να τα κρατήσει σε ασφαλή απόσταση από τις πλάκες του δρόμου και ν’ απολαύσουν το γλίστρημα.  Δε χρειάστηκε να μεσολαβήσει κάποιος άλλος, ούτε καν η κλασική χορωδία των παιδιών που κάνουν το αίτημα πιο επιτακτικό. Η μαμά σηκώθηκε, με όλο το τσούρμο να την ακολουθεί. Πήραν τις δύο μεγαλύτερες κούτες απ’ το υπόγειο του σπιτιού τους, έκοψαν τα χοντρά χαρτόνια κι άρχισε ένα θεότρελο παιχνίδι: έβαζε πάνω στο χιόνι το χαρτόνι του το κάθε παιδί, καθόταν επάνω κι έπαιρνε τον κατήφορο γλιστρώντας. Όταν τέλειωνε η γλίστρα, ανέβαιναν τρέχοντας με τα πόδια και δώσ’ του ξανά από την αρχή. Ήταν η πιο συναρπαστική τσουλήθρα που είχε δει η γειτονιά!

Κι αφού έπαιξαν και ξανάπαιξαν, οι κούτες τέλειωσαν και τα χαρτόνια έλιωσαν -δεν ήταν κι από μέταλλο- και το χιόνι πατήθηκε τόσο που δε γινόταν να ξαναχρησιμοποιηθεί με τον τρόπο αυτό. Κι εγκατέλειψαν. Εγκατέλειψαν γιατί είχαν πια κουραστεί. Ανέβα-κατέβα, γλίστρα και ξαναγλίστρα, είχαν ξεθεωθεί, όχι μόνο από κούραση, αλλά προπαντός από ευχαρίστηση. Ευτυχώς που είχαν κλείσει τα σχολεία σήμερα! Αν ήταν ανοιχτά, τα μάτια όλων τους θα ήταν στραμμένα στο παράθυρο για ν’ απολαμβάνουν το χιόνι που έπεφτε και το μυαλό τους θα ήταν στα παιχνίδια που θα έπαιζαν με το χιόνι αν δεν είχαν μάθημα. Ευτυχώς που δεν έγινε έτσι! Γιατί τα παιδιά το λατρεύουν το χιόνι, ιδίως όταν πέφτει άσπιλο κι απαλό πάνω στη γη και την τυλίγει ολόκληρη μ’ ένα κατάλευκο σάλι∙ τα παιδιά ξέρουν να το απολαμβάνουν καλύτερα από κάθε άλλον, έτσι όπως απολαμβάνουν, σιγοτραγουδώντας το, το τραγούδι της Νιφάδας: 

Στην καρδιά του Βόρειου Πόλου

του κόσμου όλου

μια νιφάδα θα σε πάει

που σε αγαπάει

ναι, που σε αγαπάει

Στο ταξίδι σου έχε πίστη

έχε ελπίδα

και θα φτάσεις όπου θες

ως εκεί που θες 

μα μόνο αν το θες.

Αυτό το τραγούδι, από τα πιο αγαπημένα του Νικόλα και της Σόνιας, από τα πιο αγαπημένα των παιδιών στο Ντολτσό της Καστοριάς, που φαίνεται σαν πανέμορφα ζωγραφισμένη κάρτα όταν χιονίζει εκεί, είναι μια μαγευτική μελωδία που λέει στα παιδιά πως το χιόνι δεν είναι εχθρός, δεν πρέπει να το φοβούνται, μα είναι ένας φίλος καρδιακός, που τους χαρίζει ώρες ξεχωριστής ευχαρίστησης και χαράς. Και τα παιδιά, όσο κι αν αγαπάνε και χαίρονται τη μάθηση και το σχολειό τους, αγαπάνε και το χιόνι, καθώς πέφτει απαλά πάνω στη γη, πασπαλίζοντας τα όνειρά τους με τη λευκότητα και την αγνότητα που, περισσότερο απ’ όλα τα επί της γης πλάσματα, με τα παιδιά ταιριάζει και στα παιδιά αξίζει και πρέπει...

Φωτογραφία: Γεώργιος Σαρακατσάνος

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 18 Φεβρουαρίου 2021, αρ. φύλλου     1068.