ΟΔΟΣ: «Καθ’ ομολογίαν»

ΟΔΟΣ 1.7.2021 | 1086

Για όλα αυτά τα θαυμαστά που εξελίσσονται τριγύρω μας και έχουν αναγάγει σε (καστοριανή) αρετή τον κοπανιστό αέρα. Καθαρός, βουνίσιος, αμόλυντος, κοπανιστός. Σπαρταριστός αέρας.

Αγαπητή ΟΔΟΣ

Τις τελευταίες αρκετές ημέρες, ακούμε (και ξανακούμε) αλλά και διαβάζουμε, την φράση «ο καθ’ ομολογίαν δολοφόνος». Αφορά την γνωστή υπόθεση και τον κατηγορούμενο, που μερικές εβδομάδες προηγουμένως προβαλλόταν από τους ίδιους —που τώρα τον ξορκίζουν—περίπου ως «ιπτάμενος και τζέντελμαν». Που βρέθηκε στην δίνη μιας απίστευτης τραγωδίας που είχε ως αποτέλεσμα την δολοφονία της συζύγου του. Έγιναν τα πρόσωπα αυτής της τραγωδίας, μέρος της καθημερινότητας και της επικαιρότητας που χρειάζεται η Ελλάδα, στην εποχή των εμβολιασμών. 

Ταυτόχρονα αναλογίζομαι αλλά και αναρωτιέμαι, διαλογίζομαι και διερωτώμαι —αν προτιμάς— το πόσο εύκολο και ευχερές είναι από την μια στιγμή στην άλλη, να αλλάξεις κατηγορία, στρατόπεδο, πλανήτη, αιώνα, γαλαξία. Από το Ζενίθ να βρεθείς στο Ναδίρ. Και από εκεί που φάνταζες ως ημίθεος να εξοβελίζεσαι στο πυρ το εξώτερον. Η επικαιρότητα, βιάζεται και καταβροχθίζει.

Θα μπορούσα λοιπόν να δανειστώ αυτή την ευκαιρία του «καθ’ ομολογίαν δολοφόνου» και για πολλές άλλες αφορμές. Πανελλήνιας εμβέλειας, αλλά και εγχώριες στην Καστοριά. Που εξελίσσονται τριγύρω και μέσα μου ίσως για να συγκρίνω ομοιότητες και διαφορές. Για το Ναδίρ θα πρόκειται και πάλι. Αλλά καθώς αυτά δεν ενδιαφέρουν την ΟΔΟ και τους αναγνώστες. περιορίζομαι να δανειστώ τον όρο της «καθ’ ομολογίαν» ιδιότητας, για όσα συμβαίνουν στην Καστοριά. 

Να. Τις προάλλες θυμήθηκα τότε (1976-1977 ήτανε θαρρώ) που πάλι επί Νέας Δημοκρατίας είχε ακουστεί, ότι θα πάρουν την γούνα από την Καστοριά, να την διασπείρουν έξω από την πόλη, πιο έξω από «τα φανάρια» που λέγανε συγκεκριμένα. Και παρ’ όλο που ο δημόσιος βίος μετρούσε το πολύ 2-2,5 χρόνια δημοκρατίας, εδώ στην Καστοριά είχαν ξεσηκωθεί μέχρι και οι πέτρες. Και διαδήλωσαν δυναμικά στην πόλη, και ειδικά μπροστά στην παλιά "Νομαρχία" για την διατήρηση των ιστορικών προνομίων της πόλης έναντι της Γούνας.  

Και η ιστορία απέδειξε δυστυχώς ότι δικαιώθηκαν όσοι υποστήριζαν, ότι η διεύρυνση του κλάδου, οριζόντια ή κάθετη, θα οδηγούσε σταδιακά στον εκμαυλισμό και την καταστροφή του. Και ότι θα συμπαρέσυρε μαζί την Καστοριά. Και λέω «δυστυχώς», διότι τίποτε το περίκλειστο δεν τυγχάνει της προτιμήσεως και της επιλογής μου. Αλλά δεν επρόκειτο για διεύρυνση, παρά για πλιάτσικο της γούνας και στην συνέχεια της Καστοριάς. 

Έτσι πίσω στον χρόνο σε μια εποχή μόνο κατά τα «φαινόμενα πλήρους» ελευθερίας, ο λαός της Καστοριάς διαδήλωσε τότε, διαμαρτυρήθηκε, διαφώνησε. Βγήκε στους δρόμους. Αποδοκίμασε κιόλας τους τότε ιθύνοντες και κρατούντες που προσωρινά τουλάχιστον υπαναχώρησαν, αναβάλλοντας τα σχέδιά τους. Μπορεί να είχαν και άδικο οι διαδηλωτές, αλλά το θέμα μου είναι η διαδήλωση ως μορφή ελευθερίας.

Και θυμήθηκα τις προάλλες αυτά τα παλιά και τα καθέκαστα, αυτή την αναδρομή, μόλις κάπου πήρε το μάτι μου και διάβασε η περιέργειά μου, ότι στις μέρες μας η Καστοριά βρέθηκε και πάλι στην ακτίνα ή και στο επίκεντρο υψηλών επισκέψεων: Κυβερνητικού στελέχους δηλαδή του υφυπουργού Παιδείας Αγγέλου Συρίγου και κομματικού της Νέας Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα του Γεωργίου Στεργίου, γραμματέα της Πολιτικής Επιτροπής μάλιστα. 

Οπότε δοθείσης ευκαιρίας των επισκέψεων του «καθ’ ομολογίαν» υπευθύνου της κατάργησης των Σχολών της Καστοριάς, και του γραμματέα της «καθ’ ομολογίαν» υπεύθυνης στο μερίδιο που της αναλογεί, για το κατρακύλισμα της Καστοριάς Πολιτικής Επιτροπής, με την αθρόα αυθόρμητη φωτογράφισή τους και τις σύντομες παρεμβάσεις τους – συνεντεύξεις τους, θυμήθηκα όλα αυτά τα παλιότερα. Που δεν ξέρω αν αξίζει να θυμάμαι —για να είμαι ακριβώς και ειλικρινής. Έχω μπερδευτεί και δεν ξέρω τι τελικά απ’ όσα έζησα σ’ αυτή την πόλη αξίζει να θυμάμαι για πάντα. Και τι να ξεχάσω, για πάντα. 

Αυτός βέβαια είναι και ένας γενικότερος λόγος που και εγώ ως αυθορμήτως «καθ’ ομολογίαν» ένοχος κάτοικος ή ένοικος της Καστοριάς, αυτοτιμωρούμαι με ένα εμπάργκο ενημέρωσης, με διάρκεια και κλιμάκωση. Αφού προσπαθώ να μη παρακολουθώ την δήθεν επικαιρότητα της Καστοριάς. Για όλα αυτά τα θαυμαστά που εξελίσσονται τριγύρω μας και έχουν αναγάγει σε (καστοριανή) αρετή τον κοπανιστό αέρα. Καθαρός, βουνίσιος, αμόλυντος, κοπανιστός. Σπαρταριστός αέρας. Παντού μας χαρίζουν κοπανιστό αέρα. 

Και ενώ οι «καθ’ ομολογίαν» ιθύνοντες, ήλθαν, είδαν και απήλθαν, κάτω στα πηγαδάκια και τα ακροατήρια, μηδείς και μηδεμιά να διαμαρτυρηθεί, όπως συνέβη με την αρπαγή της Γούνας τότε το παλιό καλό καιρό των πρώτων χρόνων Δημοκρατίας. Κανείς δεν μίλησε φωναχτά για το κατάντημα της Καστοριάς. Να τα ακούσει ο Συρίγος και ο Στεργίου. Να ακούσει ο κόσμος τον ήχο της διαμαρτυρίας. Της απαίτησης. Δεν μπορεί κάποιο ήχο προκαλούν και αυτά. Δεν είναι μόνο τα προσκυνήματα που προκαλούν γδούπο.

Αγαπητή ΟΔΟΣ,

Στο ίδιο μοτίβο έβλεπα και παρατηρούσα στις φωτογραφίες των εκλεκτών και εκλεγμένων της Καστοριάς στις πρόσφατες συναντήσεις τους με τους κορυφαίους «καθ’ ομολογίαν» αρμοδίους κομματικούς και κυβερνητικούς υπευθύνους. Οι κύριοι πόζαραν με κοστούμι εποχής και λαιμοδέτη (γραβάτα) στην συνάντηση με τον κ. υπουργό. Και οι άλλοι κύριοι, μόνο με πουκάμισο και κοστούμι, όπως ακριβώς οι αξιωματούχοι στο Ιράν (έστω αλα Τσίπρας) στην κομματική σύναξη. Δεν μπορεί ο ενδυματολογικός κώδικας να ήταν σύμπτωση. Μάλλον μιλημένα ήταν τα πράγματα. Από οργάνωση αξίζουν έπαινο. 

Και ενώ οι «καθ’ ομολογίαν» ιθύνοντες, ήλθαν, είδαν και απήλθαν, κάτω στα πηγαδάκια και τα ακροατήρια, μηδείς και μηδεμιά να διαμαρτυρηθεί, όπως συνέβη με την αρπαγή της Γούνας τότε το παλιό καλό καιρό των πρώτων χρόνων Δημοκρατίας. Κανείς δεν μίλησε φωναχτά για το κατάντημα της Καστοριάς. Να τα ακούσει ο Συρίγος και ο Στεργίου. Να ακούσει ο κόσμος τον ήχο της διαμαρτυρίας. Της απαίτησης. Δεν μπορεί κάποιο ήχο προκαλούν και αυτά. Δεν είναι μόνο τα προσκυνήματα που προκαλούν γδούπο. 

Να ακούγαμε τον θόρυβο τώρα. Για το κατάντημα, που όσο περνάει ο καιρός μοιάζουν να το συνηθίζουν. Δείχνουν να το απολαμβάνουν με τον τρόπο τους, οι «καθ’ ομολογίαν» υπεύθυνοι και συνυπεύθυνοι της καταστροφής της Καστοριάς. 

Και εν τω μεταξύ αυτό που έχω προσέξει και παρατηρήσει όλως εσχάτως αγαπητή ΟΔΟΣ, είναι που σαν να μου φαίνεται ότι όλοι αυτοί ταιριάζουν και σε κάτι άλλο. Να συναντιούνται, να διαπιστώνουν ότι η Καστοριά βρίσκεται σε κρίση, να σταυρώνουν τα χέρια σαν να έχουν μεγάλο βάρος στην καρδιά τους. Και να συμφωνούν όλοι μαζί ότι ναι μεν η Καστοριά βρίσκεται στο ναδίρ της χειρότερης κατάστασής της. Αλλά ότι δεν υπάρχει και φταίχτης. Ως εκεί. Όλα καλά. 

Τους αρέσει όμως να το σημειώνουν, να το παρατηρούν, να το επαναλαμβάνουν. Κυνικά, να το τονίζουν να το κραδαίνουν στους πολίτες εμφατικά χωρίς να επεκτείνονται σε τίποτε περισσότερο ή διαφορετικό. Κάπως σαν τον Νέρωνα, να θεώνται και να βλέπουν την Καστοριά ως άλλη Ρώμη στις φλόγες. Και οι ίδιοι να σημειώνουν μονότονα ότι η πόλη είναι γραφική, όμορφη και αρχόντισσα, και ότι θα μας σώσει ο τουρισμός.

Πάλι καλά που δεν μας λένε ότι θα μας σώσει το μάνα εξ ουρανού ή η πίστη και δεν συνιστούν τον Ακάθιστο Ύμνο, όπως τότε δέκα χρόνια πριν το είχαμε ζήσει κι’ αυτό. Και δεν είμαι σίγουρος εάν δεν θυμάμαι καλά και ορισμένους εγχώριους πολιτικούς ανάμεσα στο πλήθος. Αναπέμποντες και αναπέμπουσες προσευχές και ικεσίες στην υπέρμαχο την Θεοτόκο.

Και εν τω μεταξύ αυτό που έχω προσέξει και παρατηρήσει όλως εσχάτως αγαπητή ΟΔΟΣ, είναι που σαν να μου φαίνεται ότι όλοι αυτοί ταιριάζουν και σε κάτι άλλο. Να συναντιούνται, να διαπιστώνουν ότι η Καστοριά βρίσκεται σε κρίση, να σταυρώνουν τα χέρια σαν να έχουν μεγάλο βάρος στην καρδιά τους. Και να συμφωνούν όλοι μαζί ότι ναι μεν η Καστοριά βρίσκεται στο ναδίρ της χειρότερης κατάστασής της. Αλλά ότι δεν υπάρχει και φταίχτης. Ως εκεί. Όλα καλά.

Και να που τώρα δέκα χρόνια μετά, μας ειρωνεύονται και μας δουλεύουν κοινώς. Όχι επειδή κανείς δεν επισημαίνει ότι τελικά ούτε η Παναγία έκανε το θαύμα της. Είναι τόσοι και τόσο ίδιοι οι αθεόφοβοι, πού να προλάβει. Αλλά διότι, μη έχοντας να πουν κάτι άλλο πιο χρήσιμο, βρώσιμο ή πόσιμο, τους αρέσει να τονίζουν πως η Καστοριά αναγορεύεται σε πρωταθλήτρια των εμβολιασμών. Για λύσεις στα προβλήματα, δεν αναφέρουν τίποτε συγκεκριμένο. Μετά δίνουν covid αγκωνιές και μπουνιές για χειραψίες επιδεικνύοντας (ή και παριστάνοντας) την κοινωνική τους ευαισθησία. Και οι κάμερες κλείνουν.

Και έτσι αγαπητή ΟΔΟΣ, από το φρόνημα πολιτών και πολιτικών έχω αρχίσει να αμφιβάλλω για μερικά θέματα. Για το εάν θα γίνονταν σήμερα Μακεδονικός Αγώνας, που προϋπέθετε ρήξεις, θυσίες και αυτοθυσίες. Και εάν οι Έλληνες ξεσηκώνονταν κατά του Σουλτάνου και της Υψηλής Πύλης. 

Διότι πρόσεξα, ότι εκτός από τους ανθρώπους του ποδοσφαίρου τελευταία και ο ίδιος ο Ζάεφ άρχισε να πετάει το γάντι με την «Μακεδονία» του. Την καθ’ ομολογίαν εννοείται. Και αυτί δεν ιδρώνει. Μη χάσουμε το προξενιό. 

Και ενώ κόντευα να κλείσω εδώ τους συνειρμούς πρόσεξα ότι σε όλες τις φωτογραφίες των κυρίων με τα κοστούμια μετά ή άνευ γραβάτας και των κυριών με απογευματινή αμφίεση, κοινό αξεσουάρ είναι η μάσκα για τον κορωνοϊό. 

Μια χαρά λοιπόν μου φαίνονται οι ιθύνοντες και ιθύνουσες που αναγόρευσαν την μάσκα και εξάρτημα φετίχ της σιωπής και της απραξίας τους. Φίμωτρο ή φερετζές, πουά ή χειρουργική η μάσκα αποδείχθηκε ότι είναι μια κάποια λύσις που θα τόνιζε ο ποιητής. Στα πολλά τα τείχη που έκτισαν τριγύρω μας. 

Άρχισα μάλιστα να νομίζω ότι τελικά συναντιούνται και μετά φωτογραφίζονται αποκλειστικά και μόνο για να ποζάρουν με την μάσκα. Μασκαράδες — με την κυριολεκτική, αυθεντική έννοια εννοείται. Άλλωστε όπως πρόβλεψε ο εγχώριος, το καρναβάλι του 2022 θα εορτασθεί κανονικά και στην ώρα του. 

Φωτογραφία: Ονορέ Ντωμιέ (1808-1879) Φιλαρέσκεια. Μουσείο Σχεδίων και Εκτυπώσεων του Σικάγο, ΗΠΑ. Άνδρας δυσφορεί σε μια προσπάθειά του να επιδείξει τα πόδια του, φορώντας πολύ σφιχτές μπότες οι οποίες τον αναγκάζουν να κάνει μικρότερα βήματα.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 1 Ιουλίου 2021, αρ. φύλλου 1086.