ΟΔΟΣ: Υπό φυσιολογικές συνθήκες, σε φυσιολογικό τόπο, από φυσιολογικούς μέσους ανθρώπους.

Δεν είναι ξεκάθαρο εάν η κατάσταση μοιάζει να διαιωνίζεται επειδή έχει γίνει συνήθεια, ή επειδή κανείς δεν μπαίνει στον κόπο να την αλλάξει, έστω κι’ αν όλοι καταλαβαίνουν ότι δεν πάει άλλο. Μερικές φορές ο άνθρωπος εμφανίζει μια ασυνήθιστη έξη και αντοχή ακόμη και σε καταστάσεις που με μια πρώτη ματιά θα έμοιαζαν αδιανότητες και ανυπόφορες. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, σε φυσιολογικό τόπο, από φυσιολογικούς μέσους ανθρώπους.

Ο λόγος αφορά την παρουσία χώρου terminal αστικών λεωφορείων στην αρχή της Μεγάλου Αλεξάνδρου, ελάχιστα μέτρα από την νομαρχία Καστοριάς, ακόμη λιγότερα από τις διασταυρώσεις με φωτεινούς σηματοδότες, ακριβώς μπροστά από το 4ο δημοτικό σχολείο και τα βυζαντινά τείχη, και φυσικά σε ένα από τα πιο κομβικά και κρίσιμα για την κυκλοφορία οχημάτων σημεία της Καστοριάς.

Ο κυκλοφοριακός φόρτος σε εκείνο το σημείο και πιο συγκεκριμένα στο νοητό τρίγωνο πλατείας Μεγάλου Αλεξάνδρου - Λεωφόρος Κύκνων - Γράμμου & 11ης Νοεμβρίου - πλατείας Δαβάκη - είναι πραγματικά οξύς, διότι εκεί συνωστίζονται καθημερινά, από πολύ νωρίς έως πολύ αργά το βράδυ, 7 ημέρες την εβδομάδα, αμέτρητα ΙΧΕ και άλλοι τόσοι πεζοί που προέρχονται, ή έχουν προορισμό το κέντρο της Καστοριάς και τις παραλίες, ή τις δημόσιες υπηρεσίες, τις τράπεζες, τα δικαστήρια, το σχολείο, τα εμπορικά καταστήματα, τα σπίτια τους αλλά φυσικά και το παρακείμενο Las Vegas των παραλιακών καφετεριών, όπου υπηρετείται συστηματικά φυσιολατρεία της λίμνης και ως γνωστός καταπολεμείται η… ανεργία. Διότι στις ώρες παραγωγικής δουλειάς, εκατοντάδες είναι όσοι μαζεύονται εκεί. Και πολλοί όσοι εργάζονται εκεί.

Ασφαλώς βέβαια, η Καστοριά και ειδικά ο παλιός τομέας της πόλης στην χερσόνησο της λίμνης, ουδέποτε μπορούσε να καμαρώσει για την κυκλοφοριακή άνεση και την αρμονία πεζών-οχημάτων. Ανύπαρκτες ή ελάχιστες θέσεις στάθμευσης, στενοί και κακοτράχηλοι δρόμοι, ανυπαρξία πυρήνων πράσινου και πλατειών, αυτοί ήταν μερικοί από τους λόγους που επιβάρυναν στο παρελθόν την κατάσταση, με αποτέλεσμα να ωθήσουν βίαια τον κόσμο -ακόμη και αυτούς που παραδοσιακά ανήκαν στο κέντρο- στην έξοδο από τα τείχη της αποπνικτικής Ιεριχούς, και να επέλθει έτσι ο βίαιος αποχρωματισμός του κέντρου και η ανατροπή της κοινωνικής σύνθεσης της καστοριανής γειτονιάς, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί σταδιακά από την περίοδο του μεσοπολέμου ως την δεκαετία του 1980- 1990.

Υποτίθεται όμως ότι οι διευθετήσεις των δρόμων στην περιοχή μπροστά από την νομαρχία με την δημιουργία πολλών θέσεων στάθμευσης, την διαπλάτυνση των δρόμων, την τοποθέτηση φωτεινών σηματοδοτών και πινακίδων, έγιναν για να απαλλαγεί ο αυχένας της Καστοριάς από τον πιο επιβαρυντικό κυκλοφοριακό φόρτο.

Όμως, οι ιθύνοντες όχι μόνο επέκτειναν την ζώνη ελεγχόμενης στάθμευσης, δηλαδή το δημοτικό πάρκιγκ και στις δύο κατευθύνσεις της Μεγάλου Αλεξάνδρου με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν από μια λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, αλλά στην είσοδο της παλιάς πόλης παραχώρησαν, τελείως αδικαιολόγητα, έδρα στα αστικά λεωφορεία με αποτέλεσμα η κατάσταση να είναι αφόρητη. Όχι απλώς προκαλείται κυκλοφοριακό χάος, αλλά και μεγάλοι κίνδυνοι για την σωματική ακεραιότητα των πεζών και ειδικώτερα των μικρών μαθητών που διασχίζουν κάθετα την οδό.

Υπάρχουν εκεί, στην δήθεν λάγνα Μέση Ανατολή, που τόσο πολύ έχει εξιδανικεύσει η νεοελληνική αφέλεια, κάτι πόλεις, περίπου σαν την Καστοριά, στο σημείο εκείνο όπου συνωστίζονται άνθρωποι, μαντήλες, μνημεία αρχαιολογικά, παιδάκια που μέσα στην αθωότητά τους γυρίζουν χαρούμενα από το σχολείο όπου μαθαίνουν την αρετή της Τζιχάντ, πρόχειρες καφετέριες, λεωφορεία, ή mini buses και φυσικά αμέτρητα αυτοκίνητα που συνήθως κορνάρουν δαιμονισμένα. Κόσμος πάει και έρχεται μέσα στο λιοπύρι του καλοκαιριού, και κανείς απ’ αυτούς δεν δείχνει να γνωρίζει, ή να πολυνοιάζεται για τους φωτεινούς σηματοδότες, ή τις πινακίδες.

Η κατάσταση στην Μεγάλου Αλεξάνδρου -της οδού που φέρει το όνομα του στρατηλάτη που ήθελε να εκπολιτίσει την Ανατολή του παραδείγματος αλλά τον πρόλαβε ο θάνατος- δεν είναι βέβαια ακριβώς η ίδια με την ζοφερή εικόνα της περιγραφής. Αντικειμενικά όμως μπορεί να είναι χειρότερη με την έννοια, ότι σε μια πόλη που ανήκει σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και η οποία για πρακτικούς λόγους δεν αντέχει ακριβώς στην κυριώτερη είσοδό της την παρουσία αυτών των όγκων, θα περίμενε κανείς να απορρίψει αμέσως αυτό το χωρίς νόημα πείραμα. Και να απομακρύνει από την περιοχή τόσο το terminal των λεωφορείων, όσο και τις θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης (έτσι ώστε να απελευθερωθεί η δεύτερη λωρίδα κυκλοφορίας, για τα οχήματα που κατευθύνονται στο κέντρο της πόλη, προς την πλατεία Δαβάκη).

Αρκεί στους κάπως μεγαλύτερους να θυμηθούν ότι παλιότερα, ο σταθμός για τα υπεραστικά λεωφορεία, με σαφώς λιγότερα απ’ ότι σήμερα λεωφορεία, και φυσικά πολλαπλώς λιγότερους επιβάτες, βρίσκονταν ακριβώς στα «φανάρια» στην συμβολή των οδών Γράμμου –11ης Νοεμβρίου – Μεγάλου Αλεξάνδρου – Ι. Μεταξά. Όταν όμως η Καστοριά άρχισε να μεγαλώνει και έγινε κατανοητό ότι δεν αντεχόταν άλλο η κατάσταση, τότε ο σταθμός των υπεραστικών λεωφορείων μετατοπίστηκε.

Να ένας λόγος παραπάνω που κάνει χειρότερα τριτοκοσμική την επιμονή των αρμοδίων να συντηρούν μια κατάσταση που υποβαθμίζει κατακόρυφα το επίπεδο ζωής στους ανθρώπους και τις γειτονιές του κέντρου. Κι’ όμως σήμερα μάχεται κανείς να πείσει τους ιθύνοντες για το αυτονόητο και το επιτακτικό. Εκτός κι αν θέλουν να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17.4.2008]