Θα ασχοληθούμε με τρεις ήρωες, έλληνες αξιωματικούς του πολέμου 1940-41, που συνδέθηκαν με την πόλη και την περιοχή Καστοριάς. Βέβαια είναι χιλιάδες οι αξιωματικοί και οπλίτες ήρωες του στρατού μας. Σ' όλους αυτούς εμείς οι νεότεροι Έλληνες οφείλουμε ν' απoνέμoμεν παντού και πάντοτε, τον προσήκοντα φόρο τιμής, σεβασμού και ευγνωμοσύνης, γιατί πρόταξαν τα στήθη τους για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι. Ας είναι αιώνια η μνήμη τους.
Οι σύγχρονοι Έλληνες, παρότι έχουμε ν' αντιμετωπίσουμε, σήμερα, πολλαπλά, καυτά, καίρια οικονομικά και άλλα προβλήματα, δεν θα λησμονήσουμε ποτέ, και δεν πρέπει, άλλωστε, τον ηρωισμό και τη θυσία τους για να είμαστε εμείς ελεύθεροι.
Οι ήρωες αυτοί είναι:
1) Ευάγγελος Γιάνναρης, υποσμηναγός. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1916. Τον Σεπτέμβριο 1939 κατατάχτηκε στο τμήμα Αξιωματικών της σχολής Αεροπορίας. Απεφοίτησε τον Αυγ. 1939 με το βαθμό του ανθυποσμηναγού και με πτυχίο χειριστή. Κατά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρετούσε στο 3/2 σμήνος Στρατιωτικής Συνεργασίας. Σκοτώθηκε στις 30 Οκτ. 1940, τρίτη ημέρα του πολέμου, κατά την εκτέλεση αναγνωρίσεως και βομβαρδισμού στον ΤΣΔΜ Πίνδου, με αεροπλάνο Henschal, στο οποίο επέβαινε ως παρατηρητής. Κατά τη διάρκεια της αποστολής του το ελληνικό αεροπλάνο δέχτηκε επίθεση από ιταλικά καταδιωκτικά. Ο χειριστής του αεροπλάνου αρχισμηνίας Ερρίκος Τσάντας, λόγω βλάβης του κινητήρα, αναγκάστηκε να το προσγειώσει στη θέση Προφήτης Ηλίας της κοινότητας Βασιλειάδας - Καστοριάς, ενώ ο παρατηρητής Γιάνναρης Ευάγγελος ήταν ήδη νεκρός. Την ανώμαλη προσγείωση - πτώση αντελήφθησαν, τότε πολλοί κάτοικοι της πόλης, που βρίσκονταν στη παραλία (Απόζαρι), καθώς και ο γράφων, νέος στην ηλικία (15χρονος).
Ο υποσμηναγός Γιάνναρης Ευάγγελος ήταν ο πρώτος έλληνας αξιωματικός, αεροπόρος, που έπεσε κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, εν τη εκτελέσει του καθήκοντός του. Έχω δε τη γνώμη ότι ο μεγάλος εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς έγραψε, (μετά τον κατά την 28 Οκτ. 1940 παιάνα: «Μεθύστε με το αθάνατο κρασί του '21»), γι' αυτόν: «Ψηλά από τα Γιάννενα, (αντί Καστοριάς, ποιητική προφανώς αδεία), φωνή αγγέλου φθάνει. Ετοίμασε πατέρα μου το δάφνινο στεφάνι. Και πες της μάνας μου, πως η άλλη μάνα, η Ελλάς, με κράτησε κοντά της».
2) Αλέξανδρος Διάκος, υπολοχαγός Πεζικού. Ο ανωτέρω είναι ο πρώτος μόνιμος αξιωματικός του στρατού ξηράς, που έπεσε νεκρός στις επιχειρήσεις 1940-1941, εγγύς και πάλι της περιοχής μας και δη στο ύψωμα «Τσούκα», στην Πίνδο, την 1 Νοε. 1940, δύο ημέρες μετά το Γιάνναρη. Ο υπολοχαγός Διάκος Αλέξανδρος, (από την Χάλκη-Δωδεκανήσου), διοικητής λόχου, υπηρετούσε στο απόσπαμα του συνταγματάρχη Δαβάκη Κωνσταντίνου (1897-1943), τον οποίο οι παλιοί Καστοριανοί θυμούνται από τον Αυγ. 1940 ως διοικητή του στρατ. τομέως Καστοριάς και ως ένα άξιο και λαμπρό πολέμαρχο, που αγάπησε το λαό της περιοχής και του ενέπνευσε εμπιστοσύνη. Αν καλά ενθυμούμαι, η Καστοριά ετίμησε τον ήρωα υπολοχαγό Αλέξανδρο Διάκο με το να δώσει απλά το όνομά του σε οδό της πόλης.
3) Ιωάννης Παπαρρόδου, ταγματάρχης πυροβολικού. Γεννήθηκε στην Υπάτη το 1904 και ήταν γιός του Κ.Παπαρρόδου, ήρωα του πολέμου του 1912-13. Το 1920 εισήλθε πρώτος στη ΣΣΕ και αποφοίτησε μεταξύ των πρώτων το 1923 ως ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού. Ως αξιωματικός ήταν απαράμιλλος σε μόρφωση, ευφυΐα, ήθος, εργατικότητα και απόδοση, που τον έκαναν υπόδειγμα αξιωματικού. Ήταν επίσης αθλητής στίβου, κυνηγός, σκοπευτής, μοτοσικλετιστής, ορειβάτης, χιονοδρόμος, σκιέρ και πάντοτε πρώτος. Το αγώνισμα των χιονοδρομιών υπήρξε το πάθος του. Η αγάπη του για την ορειβασία και το βουνό τον έφεραν το έτος 1928 στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού.
Όταν εξερράγη ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, στις 28 Οκτωβρίου 1940, ζήτησε να αναλάβει μάχιμη υπηρεσία στην VIIΙ μεραρχία. Ανέλαβε διοικητής μοίρας Πυροβολικού και συνετέλεσε να κερδηθεί η περίφημη μάχη του Καλπακίου. Μετά ήρθε η ιστορική μάχη των χιονοσκεπών υψωμάτων 669 και Μπουράτο, όπου ο Ι. Παπαρρόδου με τα πυρά της μοίρας του επέφερε μεγάλες απώλειες στον εχθρό.
Τον Ιανουάριο 1941 του ανατέθηκε η οργάνωση του πρώτου τάγματος Χιονοδρόμων του Στρατού. Την 5 Απριλίου 1941, όταν διαλύθηκε το τάγμα Χιονοδρόμων, (παραμονή της Γερμανικής επίθεσης), ανέλαβε τη διοίκηση της ΧΧΙΒ Ορειβατικής μοίρας Πυροβολικού.
Την 15 Απριλίου 1941 η μοίρα του, υπαγόμενη στην ΧΙΙΙ μεραρχία, ενώ εκινείτο προς Άργος Ορεστικό, έλαβε διαταγή να ταχθεί νότια της λίμνης Καστοριάς, δυτικά του χωριού Αμπελόκηποι, κοντά στο Δισπηλιό, ενισχυμένη με τέσσερις ακόμη πυροβολαρχίες για να υποστηρίξει τη σύμπτυξη της μεραρχίας. Αναχαίτισε τα γερμανικά τμήματα Πεζικού και Αρμάτων και παρεμπόδισε την προσέγγιση γερμανικών ενισχύσεων από την Κλεισούρα. Ο αγώνας ήταν σκληρός. Παρά τον καταιγισμό του εχθρικού Πυροβολικού και παρά τις φοβερές απώλειες, που υφίσταντο τα τμήματά του, δεν έχασε το θάρρος του, περιφρονώντας το θάνατο έτρεχε παντού, εμψυχώνοντας τους πάντες. Αν και ο αγώνας ήταν άνισος και επεβάλετο η υποχώρηση, δεν δεχόταν καμία συζήτηση γι' αυτό. Πάλευε με όλες του τις δυνάμεις για να εμψυχώσει το Πεζικό, που είχε αρχίσει να αραιώνει. Δεν του απέμειναν παρά ελάχιστα τμήματα και συγχρόνως, όταν έμαθε ότι το Πεζικό σχεδόν διαλύθηκε, έτρεξε να συγκρατήσει τους λίγους εναπομείναντες άνδρες, διευθύνοντας προσωπικά βολή πολυβόλου καθόλην την 15 Απριλίου 1941.
Δεν δίσταζε σε τίποτε πλέον. Είχε πάρει τη μεγάλη απόφαση της θυσίας. Οι δυνάμεις του σωματικές, πνευματικές και ψυχικές βρίσκονταν στη μεγαλύτερη υπερένταση, που ήταν δυνατόν να φθάσουν. Τον ειδοποίησαν ότι ήταν κυκλωμένος και μπορούσε ίσως να σωθεί. Τότε το μεγαλείο της ψυχής του έδωσε την ιστορική απάντηση: «Η τιμή της πατρίδος μου και της οικογενείας μου επιβάλλουν να μείνω εδώ».
Και έμεινε εκεί ο ταγματάρχης, εμποδίζοντας τους Γερμανούς να περάσουν, προτιμώντας να θυσιασθεί, υπερασπιζόμενος μέχρις εσχάτων το πάτριον έδαφος. Στις εχθρικές προσκλήσεις να παραδοθεί, απάvτησε με το πιστόλι του, τραυματίζovτας ένα Γερμανό στο πόδι, προκαλώντας τον να τον σκοτώσει.
Τότε δέχθηκε μια σφαίρα εχθρική στο μέτωπο, σφραγίζοντας έτσι ηρωϊκά τη ζωή του στη θέση Αλατίστρα του Δισπηλιού Καστοριάς, όπου ο Ιωάννης Παπαρρόδου άφησε την τελευταία του πνοή. Ας είναι αιώνια η μνήμη αυτού και όλων των συμμαχητών ηρώων του ελληνοϊταλικού και του επακoλoυθήσαvτoς ελληνογερμανικού πολέμου 1940-1941.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.