ΟΔΟΣ: 97

Σε τρία χρόνια τέτοιες μέρες, θα έχουν συμπληρωθεί ακριβώς 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Καστοριάς. Και προφανώς θα ετοιμάζονται όχι μόνο ανάλογες σαν τις χθεσινές για την επέτειο των 97 χρόνων, αλλά ακόμη «λαμπρότερες» και επισημότερες, εκδηλώσεις.

Η πάροδος ενός αιώνα ελεύθερου βίου, συμβολικά τουλάχιστον, είναι ένα κομβικό γεγονός. Που δικαιολογημένα θεωρείται αφορμή όχι μόνο για γιορτές και εκδηλώσεις αλλά και για συμπεράσματα και απολογισμούς. Όταν ο Στρατός λάμβανε την εντολή απελευθέρωσης της πόλης της Καστοριάς (καθ’ όσον τότε ούτε κατά διάνοια υπήρχε Νομός Καστοριάς) το αίσθημα της κοσμογονίας και της υπερηφάνειας, της αλλαγής και της ελπίδας θα πρέπει να ήταν μοναδικό, πρωτόγνωρο και στην έντασή του, ανεπανάληπτο.

Οι «νέες χώρες» (όπως αποκαλούνται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις η Θράκη και Μακεδονία) ως τμήμα του νεοελληνικού κράτους δεν θα είναι για ποτέ πλέον και τόσο «νέες», αφού τα 100 χρόνια είναι πολλά για να επιφέρουν ολοκληρωτική αφομοίωση, απορρόφηση και ομογενοποίηση παντού. Μέσα σ’ αυτές τις περιοχές περιλαμβάνεται και η Καστοριά. Η οποία σε τρία χρόνια, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα έχει τους ίδιους με τους σημερινούς πολιτικούς εκπροσώπους, ιδίως σε νομαρχία και δήμους. Μια και αναμένεται η πολυδιαφημισμένη διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας, ενώ οι εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης που είναι κανονικά προγραμματισμένες για το επόμενο φθινόπωρο, θα έχουν αναδείξει νέους.

Όμως, έξω από τους πανηγυρισμούς, τις παρελάσεις (που ίσως και αυτές καταργηθούν στο κοντινό μέλλον) πέρα από τις δοξολογίες, τους πανηγυρικούς και τις δεξιώσεις, η προσεκτική προσέγγιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της επετειακής Καστοριάς, δεν επιστεγάζει τις θριαμβολογίες. Δεν δικαιώνει τα οράματα και τους σωρευμένους από αιώνες πόθους όσων μόχθησαν, όχι απλά για την ελευθερία από τον οθωμανικό ζυγό, αλλά όσων το 1912 τολμούσαν να οραματισθούν την Καστοριά μετά από 100 (έστω 97) χρόνια ελευθερίας, δηλαδή την Καστοριά του σήμερα.

Πέρα από την τραυματική ήττα που υφίσταται η Μακεδονία ολόκληρη από τους χειρισμούς και τις εξελίξεις γύρω από την ονομασία των Σκοπίων, αλλά με αληθινή αιτία την άθλια προπαγάνδα τους, ενώ η κατάσταση δείχνει να βρίσκεται πια εκτός ελέγχου, η κατά τα λοιπά ανάλυση της πόλης και του νομού, μάλλον περισσότερο αγωνία και άγχος για το μέλλον προκαλεί, παρά αισιοδοξία και σιγουριά.

Το πρόβλημα της Καστοριάς (πόλης και νομού που τελευταία θυμίζουν στραγγιστήρι δυνάμεων και συσχετισμών που αλληλοαπωθούνται) δεν είναι μόνο που από τα ταμεία του Δήμου Μακεδνών, χωρίς να τον αντιληφθεί κανείς, ο ταμίας ροκάνιζε συστηματικά ποσά που ανήλθαν συνολικά στο ύψος του 1.000.000 ευρώ. Ούτε αν το Άργος Ορεστικό μετά το δικό του καρναβάλι αποκτά με όρους και ρητορική αυτοτέλειας χωριστή επέτειο και χωριστή γιορτή απελευθέρωσης. Έστω κι’ αν είναι γεγονός ότι τα πρόσφατα χρόνια, τουλάχιστον στο επίπεδο των υποδομών, η δεύτερη πόλη του νομού γνωρίζει στ’ αλήθεια αξιοπρόσεκτη ανάπτυξη χάρη στην συνδυασμένη ώθηση των τελευταίων δημοτικών αρχών της πόλης και την έξυπνη εκμετάλλευση των ευκαιριών που παρουσιάστηκαν, ωστόσο δεν χωρεί αμφιβολία ότι οι επιλογές αυτονόμησής του από την πρωτεύουσα του νομού, δεν είναι απαραίτητα και οι σοφότερες ενέργειες.

Είναι κάπως υπερβολικό το παράδειγμα, αλλά φέρνουν στον νου τον ΛΑΟΣ και την Νέα Δημοκρατία. Μπορεί σύμφωνα με το μακάβριο ξανθοπούλειας αισθητικής ευφυολόγημα ο θυρωρός (το ΛΑΟΣ) να αυτονομήθηκε (ακόμη και σε ιδεολογικό επίπεδο) από το δήθεν «ρετιρέ» της Ν.Δ. Μπορεί να αποκόμισε ευκαιριακά εκλογικά οφέλη. Αλλά στην πράξη χαμένη είναι ολόκληρη η δεξιότερα του ΠαΣοΚ πολιτική συμπαράταξη. Έτσι ίσως συμβεί κάτι αντίστοιχο και στην περίπτωση των δύο μεγάλων πόλεων του νομού.


Ούτε το πρόβλημα της Καστοριάς και του νομού της είναι ότι όπως εντόνως φημολογείται άλλος μεγάλος Δήμος ενδεχομένως να εξακολουθεί να διοχετεύει τα οικιακά λήμματα δημοτικών διαμερισμάτων του στον Αλιάκμονα (και μέσω αυτού κατ’ ευθείαν στα σπίτια όλου του νομού και γιατί όχι στα πιάτα όλου του νομού, μαζί με τα φυτοφάρμακα της λίμνης). Δεν είναι καν η πρόσφατη εικόνα του ασπασμού της δεξιάς χειρός δωρητή από τον κ. δήμαρχο Καστοριάς η οποία παραπέμπει σε αναχρονιστικά στερεότυπα, πατροπαράδοσης και αυθεντικότητας από τα οποία έχει κατακυριευθεί το «είναι» της πόλης (και του νομού). Ούτε που αίφνης, η Καστοριά, η πρωτεύουσα της ανεργίας, μοιάζει να έχει μετατραπεί σε αποθήκη κομπάρσων και δωρεάν ερασιτεχνών ηθοποιών. Σε σκηνικό αμφιβόλου ποιότητας κινηματογραφικών ταινιών που όλες τους περιστρέφονται γύρω από τα διφορούμενα προπολεμικά και εμφυλιοπολεμικά σύνδρομα και υποτιθέμενα ιστορικά γεγονότα.

Είναι χωρίς αμφιβολία όλα αυτά μαζί, αλλά και μόνο το καθένα χωριστά. Έστω κι’ αν το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι 97 χρόνια μετά, καμμιά ελπίδα και κανένα όραμα δεν μπορεί να εμπνεύσει την ιδέα της απελευθέρωσης. Ώστε οι εκδηλώσεις, οι λαμπρότητες, οι πανηγυρισμοί και οι παρελάσεις, να μοιάζουν με σάτυρα.
Προφανώς δεν στέρεψε από θαύματα ο Άγιος Μηνάς.