ΟΔΟΣ 1.8.2013 | 702 |
بهار عرب الربيع العربي
ΤΟ ΝΑ ΕΜΠΝΕΕΤΑΙ το ετήσιο αφιέρωμα της ΟΔΟΥ, στις αρχές Αυγούστου από μια Άνοιξη και συγκεκριμένα την “Aραβική Άνοιξη”(*), όπως χαρακτηρίστηκαν και έμειναν στην ιστορία οι εξεγέρσεις των λαών της βόρειας -κατά κύριο λόγο- αραβικής Αφρικής, ίσως και να μην μοιάζει αναμενόμενο. Εφ’ όσον ο Αύγουστος αποτελεί τον κατ’ εξοχή μήνα του θέρους, η σκέψη δεν επιστρέφει εύκολα στην Άνοιξη.
ΠΑΝΤΩΣ ποτέ μια Άνοιξη, όσο η αραβική, δεν ήταν τόσο θερμή. Άλλωστε είναι ακόμη σε εξέλιξη. Οι λαϊκές αντιδράσεις, δεν περιορίστηκαν μόνο στις πιο γνωστές χώρες (Λιβύη, Τυνησία και προπαντός Αίγυπτο) ή της Μέσης Ανατολής (Συρία) που οδήγησαν σε ανατροπές αυταρχικών καθεστώτων και σε μια ασταθή και αμφίβολης κατάληξης μετεξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή. Σαν να επρόκειτο για domino εξαπλώθηκαν και αλλού.
ΑΚΟΜΗ και εκεί που δεν αναμενόταν: Σαουδική Αραβία και ιδίως Υεμένη (Ευδαίμονα Αραβία) που αποτελούν τον σκληρό πυρήνα του αραβικού έθνους. Αλγερία, Μαρόκο, Δυτική Σαχάρα, Λίβανο, Σουδάν, Μαυριτανία, Ομάν, Τζιμπουτί και όχι μόνο. Ακόμη και στο Ιράν που όμως η πλειοψηφία των κατοίκων του δεν είναι Άραβες. Στο τέλος-τέλος, τηρουμένων των αναλογιών αντίστοιχες αντιδράσεις που παραπέμπουν στην ίδια «Άνοιξη» ξέσπασαν πριν ελάχιστο καιρό μέχρι και στην Τουρκία, που επίσης δεν κατοικείται από Άραβες.
ΣΕ ΟΛΕΣ όμως τις περιπτώσεις των εξεγέρσεων, κοινός παρονομαστής ήταν το Ισλάμ. Πληθυσμιακά, η δεύτερη μεγαλύτερη μονοθεϊστική θρησκεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Η οποία σε συνδυασμό με την συρρίκνωση και διάσπαση του χριστιανικού κόσμου, παρουσιάζει στοιχεία περαιτέρω εξάπλωσης.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΑ, σε λίγες ημέρες από σήμερα (στις 7 Αυγούστου), τελειώνει το Ramadan (ή Ραμαζάνι)που αποτελεί ονομασία του ένατου μήνα του μουσουλμανικού έτους. Τότε σύμφωνα με τη παράδοση δόθηκε το Κοράνι στους ανθρώπους προκειμένου ν΄ αποτελέσουν οι κανόνες του, οδηγό της ζωής τους. Έτσι το Ραμαζάνι χαρακτηρίζεται ως ένας από τους «πέντε στύλους» του Ισλάμ με χαρακτήρα υπακοής, εξιλασμού και προσευχής προς το Θεό.
ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ έχει για την ΟΔΟ μια επιπλέον σημειολογία. Διότι πέρασαν μερικοί μόνο μήνες στη διάρκεια των οποίων κάποιοι αναλώθηκαν -μέχρις υπερβολής- με στόχο όχι μόνο την αντίκρουση, αλλά τον «παραδειγματικό» ονειδισμό, την εξόντωση των απόψεων που εξέφρασε επιστολογράφος.
Η ΟΔΥΝΗΡΗ διαδικασία, εξελίχθηκε με επιστολές. Ειδικά στο διαδίκτυο και τον ιστότοπο (blog) της ΟΔΟΥ με «ανώνυμα» και κάποια επώνυμα σχόλια. Με αναθέματα. Παρά την προσπάθεια της εφημερίδας σύντομα απωλέστηκαν τα χαρακτηριστικά του εποικοδομητικού αντιλόγου.
ΟΛΑ ΑΡΧΙΣΑΝ όταν στην εξέλιξη ενός τουρκικού τηλεοπτικού χειμώνα αναγνώστης «τόλμησε» να εκφράσει την απορία ή έστω με ειρωνεία την διαφωνία του για το γεγονός του μουσικού εκτουρκισμού τμήματος της ελληνικής νεολαίας. Χωρίς καμιά αναφορά σε όσους Έλληνες, είχαν σαν μητρική ή όχι γλώσσα τους την τουρκική.
ΕΝΑ ΕΚΤΟΥΡΚΙΣΜΟ τον οποίο πρόβαλε εκπομπή τηλεοπτικού σταθμού της Κοζάνης. Άτομα νεαρής ηλικίας χόρευαν τουρκικά τραγούδια. Όχι «τσιφτετέλια» και άλλα τέτοια βαφτισμένα αρχαιοπρεπή ελληνικά, που χορεύουν στα μπουζούκια αδιακρίτως άνδρες γυναίκες προς εκτόνωση και επίδειξη του πάθους ή αδιεξόδου.
ΔΙΟΤΙ ΟΙ ΝΕΕΣ και οι νέοι της Κοζάνης, χόρευαν κανονικά τουρκικά τραγούδια, στην τουρκική γλώσσα. Με όλο το σχετικό φορτίο. Που επιτρέπει αισθητικά, καλλιτεχνικά και σε ένα Έλληνα προπαντός ιστορικά ερωτήματα. Ο αναγνώστης τα έγραψε στην ΟΔΟ αγνοώντας ολοφάνερα ότι, ακόμη και σήμερα μέσα στην Ελλάδα παράλληλα με την πλειοψηφία, υπάρχει και μια κοινότητα, που όχι μόνο διατηρεί, αλλά αξιώνει ουσιαστική σχέση με την τουρκόγλωσση παράδοση που κόμιζαν οι πρόγονοι των μελών της. Που ήταν όμως θαυμάσιοι Έλληνες. Παρά την σημαντική ετερότητά τους, δεν δίστασαν να μετακινηθούν προς την Ελλάδα στο πλαίσιο της Ανταλλαγής. Ωστόσο σήμερα η ανάγκη κάποιων απογόνων τους να υπερηφανεύονται για τις καταβολές τους, χάνει το μέτρο.
ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ το θέμα του επιστολογράφου δεν ήταν οι τουρκόγλωσσοι ή τουρκόφωνοι, αλλά η παρατηρούμενη αύξηση της επιρροής που ασκείται στην σημερινή Ελλάδα από τουρκικά πρότυπα. Αφορούσε την προσχώρηση στην τουρκική ψυχαγωγία, που έχει ισχυρά στοιχεία αραβικών επιρροών και ισλαμικά πρότυπα όταν γίνεται χωρίς γνώση και κρίση. Μόνο κάποιος φανατικός θα μπορούσε να εθελοτυφλεί.
Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ δεν ήταν αναμενόμενη. Με καταιγισμό επιχειρημάτων κάποιοι προσπάθησαν απλά να αντικρούσουν. Κάποιοι άλλοι όμως, που ολοφάνερα δεν έχουν ιδέα από τον κόσμο του Ισλάμ, να σωφρονίσουν και να αποστομώσουν. Να πείσουν ότι δεν υπάρχει τίποτε το άξιο σχολιασμού στο κατά τα όλα απόλυτο δικαίωμα οποιουδήποτε να απορροφάται στην ιδεολογία της τουρκικής ψυχαγωγίας. Καθώς και ότι υπάρχουν εκτός από τις μαύρες σελίδες της σκλαβιάς και τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο, κοινοί δεσμοί -όχι δεσμά- με τους εξ Ανατολών γείτονές μας: στην καθημερινή γλώσσα, τα οικογενειακά επώνυμα, την μουσική, το φαγητό και άπειρα άλλα. Σε πλευρές της ζωής των σημερινών Ελλήνων που δέχτηκαν επιρροές από τον αραβικό κόσμο. Και με αφορμή αυτά, εκδηλώθηκαν προσωπικές ειρωνείες. Ακόμη και ύβρεις. Η ΟΔΟΣ διατηρεί πλούσιο ακαταχώρητο αρχείο σχολίων, από τα οποία προκύπτει το whom.
ΚΑΙ ΤΑ ΟΠΟΙΑ στοιχεία μεταξύ των δύο λαών εφ’ όσον υπάρχουν, θα πρέπει κατά την άποψή τους να δέχονται αγόγγυστα σαν φυσικό φαινόμενο, όλοι οι υπόλοιποι. Χωρίς να έχει δικαίωμα κάποιος να κρίνει ακόμη και να επικρίνει, αν για οποιονδήποτε λόγο έστω και από απλή μουσική προτίμηση, δεν συμφωνεί με την εκπομπή της Κοζάνης. Και χωρίς να έχει δικαίωμα να ισχυριστεί ότι κατά την δική του άποψη, η δυτική μουσική είναι καλύτερη. Την στιγμή που ο καθένας μπορεί ελεύθερα να καταφέρεται με ειρωνείες ακόμη και με ύβρεις εναντίον της Ελλάδας και των Ελλήνων, περίπου απαγορεύτηκαν οι ειρωνείες για τα τουρκικά ήθη που φυτρώνουν στην Ελλάδα. Παράδειγμα οι ναργιλέδες.
ΝΑ ΟΜΩΣ που μερικούς μήνες αργότερα οι εκτεταμένες και αιματηρές διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων όχι μόνο στην Κωνσταντινούπολη, ή στην Μικρά Ασία, αλλά ακόμη και σε πόλεις της προωθημένης ενδοχώρας, της Ανατολίας, αν δεν ανατρέπουν αυτά που εκλήφθηκαν ως δεδομένα, αποδεικνύουν τουλάχιστον ότι τα πάντα ρει. Και για τον λόγο αυτό, όλα είναι σχετικά.
ΜΕΡΙΚΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΠΡΙΝ, ποιός από τους φανατικούς υποστηρικτές της αδιάκριτης ενσωμάτωσης σε εκδηλώσεις, που σύμφωνα με άλλους επιδέχονται κριτική, θα φανταζόταν ότι στον Κολοφώνα της δόξας του σημερινού πολιτικού καθεστώτος, οι αιματηρές διαδηλώσεις θα συντάραζαν την Τουρκία; Στρεφόμενες κατά του εγχειρήματος αναβίωσης του οθωμανικού imperio που σύμφωνα με τους επικριτές του, φέρεται να μεθοδεύει η νέα τουρκική ελίτ.
ΤΟ ΑΝ ΣΤΗΝ “Αραβική Άνοιξη” προστέθηκε μετά από όλα αυτά το τουρκικό καλοκαίρι, είναι κάτι που θα το δείξει ο καιρός. Και η ΟΔΟΣ ευχαρίστως θα αφιέρωνε φύλλο της στην Τουρκία και τους Τούρκους. Το γεγονός όμως ότι στην Τουρκία επιβιώνουν κρατικοί συνεκτικοί θεσμοί, οι οποίοι στην σύγχρονη δημοκρατία δυτικού τύπου είναι αδιανόητοι, αποτελεί παράμετρο που μοιάζει να αναβάλλει την τουρκική Άνοιξη.
ΩΣΤΟΣΟ μάλλον ελαφρύ αν όχι δροσερό -ως το τέλος Ιουλίου τουλάχιστον- το φετινό καλοκαίρι, προσφέρει μιας πρώτης τάξης ευκαιρία ώστε το ετήσιο αφιέρωμα της ΟΔΟΥ, να αφιερωθεί στην άγνωστη στους περισσότερους αραβική ποίηση. Με ποιητές του εκτεταμένου αραβικού έθνους και όσων λόγω του Ισλάμ επηρεάζονται απ’ αυτό, που γεωγραφικά παρουσιάζει αρκετά αντιπροσωπευτικά (τουλάχιστον αυτή ήταν η μέριμνα της ΟΔΟΥ) την νοτιανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Προς τιμή της “Αραβικής Άνοιξης”, και του πρώτου σχεδόν καθαρά επαναστατικού ρεύματος με κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά που καταγράφεται στις νότιες όχθες της Μεσογείου. Που λόγω της ισχυρής ισλαμικής παράδοσης κατόρθωνε μέχρι τώρα, να συντηρεί δομές συμβατές με ένα είδος δημοκρατίας ολιγαρχικού ή άτυπου εμιρατικού τύπου. Ένα πολίτευμα που δεν μπορεί να κατανοηθεί παρά μόνο σε διαρκή αναφορά με το Ισλάμ. Το Κοράνι, που αποτελεί τον υπέρτατο Νόμο.
ΤΟ ΠΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙ να συνδέεται με κάποιο τρόπο η μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση των λαών της νοτιοδυτικής Ευρώπης -συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, δηλαδή της βόρειας λεκάνης της Μεσογείου, με αυτά που συμβαίνουν στον αραβικό κόσμο της περιοχής νότια της Μεσογείου, είναι θέμα που προφανώς θα αναλύσουν κάποια στιγμή οι ιστορικοί του μέλλοντος.
ΤΟ ΒΕΒΑΙΟ είναι ότι παρά την γεωγραφική γειτνίαση, και τις πολλές κοινές ιστορικές καταβολές, αλλά και την αλληλεπίδραση, που δεν εξαντλείται αποκλειστικά στους αριθμούς ή τα μαθηματικά και την αστρολογία, η αραβική τέχνη πιο γενικά και η ποίηση πιο ειδικά, είναι άγνωστες στην Ελλάδα. Το Ισλάμ που επιβάλλει ένα πλήρη κώδικα οργάνωσης με όλες τις λεπτομέρειες της καθημερινότητας, ενώ απαντά στα ζητήματα σωτηρίας της ψυχής και σε όλα τα μεταθανάτια, αποτελεί την βασική εξήγηση. Για το πώς δικαιολογείται να είναι ταυτόχρονα τόσο κοντά και τόσο μακριά μια ευρωπαϊκή κοινωνία από την αραβική.
ΜΕΧΡΙ ελάχιστες δεκαετίες πριν, η τυπική εικόνα για τα αραβικά και γενικά τα μουσουλμανικά κράτη, ήταν κάπως συγκεχυμένη. Για κάποιους, δεν απείχε από το φυσικό τοπίο του Λώρενς της Αραβίας. Ιπτάμενα χαλιά, 1000 + 1 νύχτες τρυφηλής αραβικής κατάστασης, ουρανομήκη ρεφραίν στα γεμάτα πάθος τραγούδια τους, τους γνωστούς ως αμανέδες. Και παντού να δεσπόζει το όνομα του Θεού στα αραβικά «Αλλάχ» αλλά και του προφήτη Μωάμεθ, που δοξάζουν όσο τίποτε άλλο, πολλές φορές καθημερινά, οι πιστοί.
Η ΑΙΣΘΗΣΗ της πληρότητας μέσα από την απόλυτη ενσυνείδητη υποταγή στην θρησκευτική πεποίθηση και το καθήκον είναι χωρίς αμφιβολία έκφραση ελευθερίας. Η απαράμιλλη ομορφιά και γοητεία των προσευχών τους, πάντα στην αραβική γλώσσα από τις ακτές της κεντρικής Αμερικής, της Δυτικής Αφρικής, έως την Ινδία και την Κίνα, μέχρι κάτι απίθανα τροπικά νησιά της Ινδονησίας, στην Δυτική Γουϊνέα, βόρεια της Αυστραλίας, έκαναν το αραβικό σύνολο από το οποίο ξεκίνησε το Ισλάμ - ρυθμιστής, στα μάτια πολλών Δυτικών, εξωτικό, δελεαστικό σχεδόν προσηλυτικό.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ υπέστησαν σοβαρό πλήγμα εξ αιτίας του φοντεμανταλισμού και της 11ης Σεπτεμβρίου, αλλά η κρίση άρχισε κάπως να υποχωρεί με τις εξεγέρσεις των λαών της “Αραβικής Άνοιξης”, παρά το γεγονός ότι το αποτέλεσμά τους σε πολλές περιπτώσεις είναι τουλάχιστον αμφιλεγόμενο. Διότι σε μερικές χώρες, όπως στην Αίγυπτο την τόσο αγαπητή στους Έλληνες (αυτούς που δεν ξεσπούν τον απίστευτο oιδιπόδειο ρατσισμό τους στους απλούς ψαράδες-μετανάστες) χώρα, την ίδια “Άνοιξη” μοιάζουν να διεκδικούν και οι ακραίοι Ισλαμιστές, ισότιμα με τους οπαδούς ενός πιο κοσμικού προτύπου. Οι εμφύλιες διαμάχες του περασμένου . Σαββατοκύριακου στην Αίγυπτο την οποία αιματοκυλούν, κάνει πιο επίκαιρη την αναφορά στον αραβικό κόσμο.
Ο ΕΡΩΤΑΣ έρωτας, η αγάπη, η μοιρολατρία, η τρυφηλότητα και η ραθυμία ως αρχέγονες εκδοχές των αισθήσεων, ο πόνος ως κοινές εκφράσεις υπολειμματικών αναφορών της ευρύτερης περιοχής πριν Χριστιανισμός, Ισλάμ και Εβραϊκό θρήσκευμα, ορίσουν τις διακεκαυμένες ζώνες, μπορούν να δώσουν τον τόνο μιας πρώτης κατανόησης για την ποίηση του αραβικού έθνους. Με την πλούσια και εξωτική εκφραστικότητα που για κάποιους λόγους, εξακολουθεί να εμπνέει ισχυρότατη δόση γοητείας και να παρέχει ανεξάντλητη πρόκληση σε κάθε ανήσυχο πνεύμα. Να σκορπίζει με μεθυστικά αρώματα την ατμόσφαιρα, ακόμη και εκεί που δεν υπάρχουν. Πόσο μάλλον στις ανησυχίες που εκφράζονται γύρω από λεπτά θέματα που έχουν και μια ιδιαίτερη πτυχή.
ΚΑΙ ΠΑΡΑτο γεγονός ότι εκτός από μεγαλοστομίες και λόγια αέρα, απ’ αυτούς που δηλώνουν ότι γνωρίζουν, αναγνωρίζουν και δέχονται ή ανέχονται το Ισλάμ, ελάχιστοι έχουν αυθεντικές εμπειρίες και ουσιαστική γνώση. Το πολύ να έχουν περάσει απ’ έξω με λεωφορεία κλιματιζόμενα V.I.P και με την νοοτροπία του “μη μου άπτου”. Αλλά και η άποψη ότι τα αραβικά κράτη ζουν 1000+ 1 νύχτες με ιπτάμενα χαλιά και σε συνθήκες νωχελικής αργίας, δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα.
ΕΤΣΙ, για αυτό το καλοκαιρινό φύλλο της εφημερίδας, το αφιέρωμα στην αραβική ποίηση με αφορμή την “Αραβική Άνοιξη”, στην ποίηση των ανθρώπων από τους οποίους αυτά που κρατήσαμε είναι πολύ λιγότερα απ’ αυτά που μας συνέδεσαν, είναι μια καλή ευκαιρία προσέγγισης. Στο αίσθημα του άλλου και του διαφορετικού. Που ίσως επιτρέψει σε όσους το επικρίνουν να αντιληφθούν ότι το δικαίωμα της αμφισβήτησης και της έκφρασης είναι μεταξύ άλλων και η εξήγηση μιας ακόμη Άνοιξης μέσα στο κατακαλόκαιρο. Που για κάποιους άλλους είναι το πιο ανοιξιάτικο των τελευταίων χρόνων.
Καλή ανάγνωση και Καλό Καλοκαίρι.
Σημ. Τα ποιήματα είναι διαθέσιμα μόνο στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας.
بهار عرب , الربيع العربي = “Αραβική Άνοιξη” (περσικά και αραβικά)
إسلام
ΟΔΟΣ 1.8.2013 | 702 |
ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ έχει για την ΟΔΟ μια επιπλέον σημειολογία. Διότι πέρασαν μερικοί μόνο μήνες στη διάρκεια των οποίων κάποιοι αναλώθηκαν -μέχρις υπερβολής- με στόχο όχι μόνο την αντίκρουση, αλλά τον «παραδειγματικό» ονειδισμό, την εξόντωση των απόψεων που εξέφρασε επιστολογράφος.
Η ΟΔΥΝΗΡΗ διαδικασία, εξελίχθηκε με επιστολές. Ειδικά στο διαδίκτυο και τον ιστότοπο (blog) της ΟΔΟΥ με «ανώνυμα» και κάποια επώνυμα σχόλια. Με αναθέματα. Παρά την προσπάθεια της εφημερίδας σύντομα απωλέστηκαν τα χαρακτηριστικά του εποικοδομητικού αντιλόγου.
ΟΛΑ ΑΡΧΙΣΑΝ όταν στην εξέλιξη ενός τουρκικού τηλεοπτικού χειμώνα αναγνώστης «τόλμησε» να εκφράσει την απορία ή έστω με ειρωνεία την διαφωνία του για το γεγονός του μουσικού εκτουρκισμού τμήματος της ελληνικής νεολαίας. Χωρίς καμιά αναφορά σε όσους Έλληνες, είχαν σαν μητρική ή όχι γλώσσα τους την τουρκική.
ΕΝΑ ΕΚΤΟΥΡΚΙΣΜΟ τον οποίο πρόβαλε εκπομπή τηλεοπτικού σταθμού της Κοζάνης. Άτομα νεαρής ηλικίας χόρευαν τουρκικά τραγούδια. Όχι «τσιφτετέλια» και άλλα τέτοια βαφτισμένα αρχαιοπρεπή ελληνικά, που χορεύουν στα μπουζούκια αδιακρίτως άνδρες γυναίκες προς εκτόνωση και επίδειξη του πάθους ή αδιεξόδου.
ΔΙΟΤΙ ΟΙ ΝΕΕΣ και οι νέοι της Κοζάνης, χόρευαν κανονικά τουρκικά τραγούδια, στην τουρκική γλώσσα. Με όλο το σχετικό φορτίο. Που επιτρέπει αισθητικά, καλλιτεχνικά και σε ένα Έλληνα προπαντός ιστορικά ερωτήματα. Ο αναγνώστης τα έγραψε στην ΟΔΟ αγνοώντας ολοφάνερα ότι, ακόμη και σήμερα μέσα στην Ελλάδα παράλληλα με την πλειοψηφία, υπάρχει και μια κοινότητα, που όχι μόνο διατηρεί, αλλά αξιώνει ουσιαστική σχέση με την τουρκόγλωσση παράδοση που κόμιζαν οι πρόγονοι των μελών της. Που ήταν όμως θαυμάσιοι Έλληνες. Παρά την σημαντική ετερότητά τους, δεν δίστασαν να μετακινηθούν προς την Ελλάδα στο πλαίσιο της Ανταλλαγής. Ωστόσο σήμερα η ανάγκη κάποιων απογόνων τους να υπερηφανεύονται για τις καταβολές τους, χάνει το μέτρο.
ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ το θέμα του επιστολογράφου δεν ήταν οι τουρκόγλωσσοι ή τουρκόφωνοι, αλλά η παρατηρούμενη αύξηση της επιρροής που ασκείται στην σημερινή Ελλάδα από τουρκικά πρότυπα. Αφορούσε την προσχώρηση στην τουρκική ψυχαγωγία, που έχει ισχυρά στοιχεία αραβικών επιρροών και ισλαμικά πρότυπα όταν γίνεται χωρίς γνώση και κρίση. Μόνο κάποιος φανατικός θα μπορούσε να εθελοτυφλεί.
Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ δεν ήταν αναμενόμενη. Με καταιγισμό επιχειρημάτων κάποιοι προσπάθησαν απλά να αντικρούσουν. Κάποιοι άλλοι όμως, που ολοφάνερα δεν έχουν ιδέα από τον κόσμο του Ισλάμ, να σωφρονίσουν και να αποστομώσουν. Να πείσουν ότι δεν υπάρχει τίποτε το άξιο σχολιασμού στο κατά τα όλα απόλυτο δικαίωμα οποιουδήποτε να απορροφάται στην ιδεολογία της τουρκικής ψυχαγωγίας. Καθώς και ότι υπάρχουν εκτός από τις μαύρες σελίδες της σκλαβιάς και τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο, κοινοί δεσμοί -όχι δεσμά- με τους εξ Ανατολών γείτονές μας: στην καθημερινή γλώσσα, τα οικογενειακά επώνυμα, την μουσική, το φαγητό και άπειρα άλλα. Σε πλευρές της ζωής των σημερινών Ελλήνων που δέχτηκαν επιρροές από τον αραβικό κόσμο. Και με αφορμή αυτά, εκδηλώθηκαν προσωπικές ειρωνείες. Ακόμη και ύβρεις. Η ΟΔΟΣ διατηρεί πλούσιο ακαταχώρητο αρχείο σχολίων, από τα οποία προκύπτει το whom.
ΚΑΙ ΤΑ ΟΠΟΙΑ στοιχεία μεταξύ των δύο λαών εφ’ όσον υπάρχουν, θα πρέπει κατά την άποψή τους να δέχονται αγόγγυστα σαν φυσικό φαινόμενο, όλοι οι υπόλοιποι. Χωρίς να έχει δικαίωμα κάποιος να κρίνει ακόμη και να επικρίνει, αν για οποιονδήποτε λόγο έστω και από απλή μουσική προτίμηση, δεν συμφωνεί με την εκπομπή της Κοζάνης. Και χωρίς να έχει δικαίωμα να ισχυριστεί ότι κατά την δική του άποψη, η δυτική μουσική είναι καλύτερη. Την στιγμή που ο καθένας μπορεί ελεύθερα να καταφέρεται με ειρωνείες ακόμη και με ύβρεις εναντίον της Ελλάδας και των Ελλήνων, περίπου απαγορεύτηκαν οι ειρωνείες για τα τουρκικά ήθη που φυτρώνουν στην Ελλάδα. Παράδειγμα οι ναργιλέδες.
ΝΑ ΟΜΩΣ που μερικούς μήνες αργότερα οι εκτεταμένες και αιματηρές διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων όχι μόνο στην Κωνσταντινούπολη, ή στην Μικρά Ασία, αλλά ακόμη και σε πόλεις της προωθημένης ενδοχώρας, της Ανατολίας, αν δεν ανατρέπουν αυτά που εκλήφθηκαν ως δεδομένα, αποδεικνύουν τουλάχιστον ότι τα πάντα ρει. Και για τον λόγο αυτό, όλα είναι σχετικά.
ΜΕΡΙΚΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΠΡΙΝ, ποιός από τους φανατικούς υποστηρικτές της αδιάκριτης ενσωμάτωσης σε εκδηλώσεις, που σύμφωνα με άλλους επιδέχονται κριτική, θα φανταζόταν ότι στον Κολοφώνα της δόξας του σημερινού πολιτικού καθεστώτος, οι αιματηρές διαδηλώσεις θα συντάραζαν την Τουρκία; Στρεφόμενες κατά του εγχειρήματος αναβίωσης του οθωμανικού imperio που σύμφωνα με τους επικριτές του, φέρεται να μεθοδεύει η νέα τουρκική ελίτ.
ΤΟ ΑΝ ΣΤΗΝ “Αραβική Άνοιξη” προστέθηκε μετά από όλα αυτά το τουρκικό καλοκαίρι, είναι κάτι που θα το δείξει ο καιρός. Και η ΟΔΟΣ ευχαρίστως θα αφιέρωνε φύλλο της στην Τουρκία και τους Τούρκους. Το γεγονός όμως ότι στην Τουρκία επιβιώνουν κρατικοί συνεκτικοί θεσμοί, οι οποίοι στην σύγχρονη δημοκρατία δυτικού τύπου είναι αδιανόητοι, αποτελεί παράμετρο που μοιάζει να αναβάλλει την τουρκική Άνοιξη.
ΩΣΤΟΣΟ μάλλον ελαφρύ αν όχι δροσερό -ως το τέλος Ιουλίου τουλάχιστον- το φετινό καλοκαίρι, προσφέρει μιας πρώτης τάξης ευκαιρία ώστε το ετήσιο αφιέρωμα της ΟΔΟΥ, να αφιερωθεί στην άγνωστη στους περισσότερους αραβική ποίηση. Με ποιητές του εκτεταμένου αραβικού έθνους και όσων λόγω του Ισλάμ επηρεάζονται απ’ αυτό, που γεωγραφικά παρουσιάζει αρκετά αντιπροσωπευτικά (τουλάχιστον αυτή ήταν η μέριμνα της ΟΔΟΥ) την νοτιανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Προς τιμή της “Αραβικής Άνοιξης”, και του πρώτου σχεδόν καθαρά επαναστατικού ρεύματος με κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά που καταγράφεται στις νότιες όχθες της Μεσογείου. Που λόγω της ισχυρής ισλαμικής παράδοσης κατόρθωνε μέχρι τώρα, να συντηρεί δομές συμβατές με ένα είδος δημοκρατίας ολιγαρχικού ή άτυπου εμιρατικού τύπου. Ένα πολίτευμα που δεν μπορεί να κατανοηθεί παρά μόνο σε διαρκή αναφορά με το Ισλάμ. Το Κοράνι, που αποτελεί τον υπέρτατο Νόμο.
ΤΟ ΠΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙ να συνδέεται με κάποιο τρόπο η μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση των λαών της νοτιοδυτικής Ευρώπης -συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, δηλαδή της βόρειας λεκάνης της Μεσογείου, με αυτά που συμβαίνουν στον αραβικό κόσμο της περιοχής νότια της Μεσογείου, είναι θέμα που προφανώς θα αναλύσουν κάποια στιγμή οι ιστορικοί του μέλλοντος.
ΤΟ ΒΕΒΑΙΟ είναι ότι παρά την γεωγραφική γειτνίαση, και τις πολλές κοινές ιστορικές καταβολές, αλλά και την αλληλεπίδραση, που δεν εξαντλείται αποκλειστικά στους αριθμούς ή τα μαθηματικά και την αστρολογία, η αραβική τέχνη πιο γενικά και η ποίηση πιο ειδικά, είναι άγνωστες στην Ελλάδα. Το Ισλάμ που επιβάλλει ένα πλήρη κώδικα οργάνωσης με όλες τις λεπτομέρειες της καθημερινότητας, ενώ απαντά στα ζητήματα σωτηρίας της ψυχής και σε όλα τα μεταθανάτια, αποτελεί την βασική εξήγηση. Για το πώς δικαιολογείται να είναι ταυτόχρονα τόσο κοντά και τόσο μακριά μια ευρωπαϊκή κοινωνία από την αραβική.
ΜΕΧΡΙ ελάχιστες δεκαετίες πριν, η τυπική εικόνα για τα αραβικά και γενικά τα μουσουλμανικά κράτη, ήταν κάπως συγκεχυμένη. Για κάποιους, δεν απείχε από το φυσικό τοπίο του Λώρενς της Αραβίας. Ιπτάμενα χαλιά, 1000 + 1 νύχτες τρυφηλής αραβικής κατάστασης, ουρανομήκη ρεφραίν στα γεμάτα πάθος τραγούδια τους, τους γνωστούς ως αμανέδες. Και παντού να δεσπόζει το όνομα του Θεού στα αραβικά «Αλλάχ» αλλά και του προφήτη Μωάμεθ, που δοξάζουν όσο τίποτε άλλο, πολλές φορές καθημερινά, οι πιστοί.
Η ΑΙΣΘΗΣΗ της πληρότητας μέσα από την απόλυτη ενσυνείδητη υποταγή στην θρησκευτική πεποίθηση και το καθήκον είναι χωρίς αμφιβολία έκφραση ελευθερίας. Η απαράμιλλη ομορφιά και γοητεία των προσευχών τους, πάντα στην αραβική γλώσσα από τις ακτές της κεντρικής Αμερικής, της Δυτικής Αφρικής, έως την Ινδία και την Κίνα, μέχρι κάτι απίθανα τροπικά νησιά της Ινδονησίας, στην Δυτική Γουϊνέα, βόρεια της Αυστραλίας, έκαναν το αραβικό σύνολο από το οποίο ξεκίνησε το Ισλάμ - ρυθμιστής, στα μάτια πολλών Δυτικών, εξωτικό, δελεαστικό σχεδόν προσηλυτικό.
ΟΔΟΣ 1.8.2013 | 702 |
ΟΛΑ ΑΥΤΑ υπέστησαν σοβαρό πλήγμα εξ αιτίας του φοντεμανταλισμού και της 11ης Σεπτεμβρίου, αλλά η κρίση άρχισε κάπως να υποχωρεί με τις εξεγέρσεις των λαών της “Αραβικής Άνοιξης”, παρά το γεγονός ότι το αποτέλεσμά τους σε πολλές περιπτώσεις είναι τουλάχιστον αμφιλεγόμενο. Διότι σε μερικές χώρες, όπως στην Αίγυπτο την τόσο αγαπητή στους Έλληνες (αυτούς που δεν ξεσπούν τον απίστευτο oιδιπόδειο ρατσισμό τους στους απλούς ψαράδες-μετανάστες) χώρα, την ίδια “Άνοιξη” μοιάζουν να διεκδικούν και οι ακραίοι Ισλαμιστές, ισότιμα με τους οπαδούς ενός πιο κοσμικού προτύπου. Οι εμφύλιες διαμάχες του περασμένου . Σαββατοκύριακου στην Αίγυπτο την οποία αιματοκυλούν, κάνει πιο επίκαιρη την αναφορά στον αραβικό κόσμο.
Ο ΕΡΩΤΑΣ έρωτας, η αγάπη, η μοιρολατρία, η τρυφηλότητα και η ραθυμία ως αρχέγονες εκδοχές των αισθήσεων, ο πόνος ως κοινές εκφράσεις υπολειμματικών αναφορών της ευρύτερης περιοχής πριν Χριστιανισμός, Ισλάμ και Εβραϊκό θρήσκευμα, ορίσουν τις διακεκαυμένες ζώνες, μπορούν να δώσουν τον τόνο μιας πρώτης κατανόησης για την ποίηση του αραβικού έθνους. Με την πλούσια και εξωτική εκφραστικότητα που για κάποιους λόγους, εξακολουθεί να εμπνέει ισχυρότατη δόση γοητείας και να παρέχει ανεξάντλητη πρόκληση σε κάθε ανήσυχο πνεύμα. Να σκορπίζει με μεθυστικά αρώματα την ατμόσφαιρα, ακόμη και εκεί που δεν υπάρχουν. Πόσο μάλλον στις ανησυχίες που εκφράζονται γύρω από λεπτά θέματα που έχουν και μια ιδιαίτερη πτυχή.
ΚΑΙ ΠΑΡΑτο γεγονός ότι εκτός από μεγαλοστομίες και λόγια αέρα, απ’ αυτούς που δηλώνουν ότι γνωρίζουν, αναγνωρίζουν και δέχονται ή ανέχονται το Ισλάμ, ελάχιστοι έχουν αυθεντικές εμπειρίες και ουσιαστική γνώση. Το πολύ να έχουν περάσει απ’ έξω με λεωφορεία κλιματιζόμενα V.I.P και με την νοοτροπία του “μη μου άπτου”. Αλλά και η άποψη ότι τα αραβικά κράτη ζουν 1000+ 1 νύχτες με ιπτάμενα χαλιά και σε συνθήκες νωχελικής αργίας, δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα.
ΕΤΣΙ, για αυτό το καλοκαιρινό φύλλο της εφημερίδας, το αφιέρωμα στην αραβική ποίηση με αφορμή την “Αραβική Άνοιξη”, στην ποίηση των ανθρώπων από τους οποίους αυτά που κρατήσαμε είναι πολύ λιγότερα απ’ αυτά που μας συνέδεσαν, είναι μια καλή ευκαιρία προσέγγισης. Στο αίσθημα του άλλου και του διαφορετικού. Που ίσως επιτρέψει σε όσους το επικρίνουν να αντιληφθούν ότι το δικαίωμα της αμφισβήτησης και της έκφρασης είναι μεταξύ άλλων και η εξήγηση μιας ακόμη Άνοιξης μέσα στο κατακαλόκαιρο. Που για κάποιους άλλους είναι το πιο ανοιξιάτικο των τελευταίων χρόνων.
Καλή ανάγνωση και Καλό Καλοκαίρι.
* * *
Σημ. Τα ποιήματα είναι διαθέσιμα μόνο στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας.
* * *
بهار عرب , الربيع العربي = “Αραβική Άνοιξη” (περσικά και αραβικά)
(*) Η “Αραβική Άνοιξη” είναι ένας όρος των μέσων ενημέρωσης για το επαναστατικό κύμα διαδηλώσεων, διαμαρτυριών εξεγέρσεων και εμφυλίων πολέμων στον αραβικό κόσμο, που ξεκίνησε στις 18 Δεκεμβρίου 2010 και έχει εξαπλωθεί μέχρι σήμερα στην Τυνησία, Αίγυπτο, Λιβύη, Υεμένη, Μπαχρέιν, Συρία, Αλγερία, Ιορδανία, Κουβέϊτ, Μαρόκο, Ιράκ, Σουδάν, καθώς και στην Μαυριτανία, Ομάν, Σαουδική Αραβία, Τζιμπουτί και την Δυτική Σαχάρα. Υπήρχαν επίσης συγκρούσεις στα σύνορα στο Ισραήλ, στο Λίβανο, στο Ιράν, στο Μάλι και αλλού. (Πριν τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, το Σουδάν ήταν η μόνη αραβική χώρα που ανέτρεψε επιτυχώς δικτατορικά καθεστώτα το 1964 και το 1985). Ο όρος “Αραβική Άνοιξη” είναι ένας υπαινιγμός για τις επαναστάσεις του 1848 (“Άνοιξη του Λαού”), και της “Άνοιξης της Πράγας” το 1968. Ορισμένοι αναλυτές συγκρίνουν την “Αραβική Άνοιξη”, με το «Φθινόπωρο των εθνών» του 1989 που είχαν σαρώσει την τότε Ανατολική Ευρώπη. Πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ο όρος στο αμερικανικό πολιτικό περιοδικό Foreign Policy στις 6.1.2011.
إسلام
Το Ισλάμ είναι μια μονοθεϊστική θρησκεία, η οποία διαμορφώθηκε με το κήρυγμα και τη δράση του προφήτη Μωάμεθ (Μουχάμαντ) στις αρχές του 7ου αι Η αραβική λέξη «ισλάμ» (τίτλος) σημαίνει «υποταγή» και χρησιμοποιείται από τους μουσουλμάνους ως «υποταγή στον Θεό» και εκείνοι που αποδέχονται την θρησκεία του ισλάμ (τη στάση υπακοής, εξάρτησης και αφοσίωσης στον Θεό) ονομάζονται μουσλίμ (muslim), που σημαίνει «υποταγμένος» δηλαδή:«υποταγμένος στον Ύψιστο». Το Ισλάμ έχει επικρατήσει σε ολόκληρη τη ζώνη που εκτείνεται από τον Βόλγα προς βορά, μέχρι τη Μαδαγασκάρη προς νότο, και από το Καράτσι του Πακιστάν ανατολικά, μέχρι το Ντακάρ της Σενεγάλης δυτικά. Ανατολικότερα, αποτελεί κύρια θρησκεία στο Μπανγκλαντές, στη Μαλαισία και την Ινδονησία. Σήμερα, το Ισλάμ έχει περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο πιστούς και είναι η πιο γρήγορα αυξανόμενη πίστη στον κόσμο. Η σύγχρονη μεγάλη μετανάστευση πληθυσμών-κυρίως προς τον Δυτικό κόσμο-έχει ως αποτέλεσμα την παρουσία μουσουλμάνων σε περισσότερες από 184 χώρες.
Αφιερώματα Αυγούστου της ΟΔΟΥ
1999 «Palatina»
(Αρχαία ελληνική ποίηση)
2000 «Shall i compere thee to a summer´s day?»
(Σοννέτα του Σαίξπηρ)
2001 «Λησμονημένου Αυγούστου κρίνοι»
(Αποκηρυγμένα ποιήματα του Κων/νου Καβάφη)
2002 «Της μιας στιγμής καλοκαιριού»
(Whitman, Elyard, Holderlin, Ρίλκε, Blake, Lane, Young)
2003 «Μεθυστική ζέστη του καλοκαιριού»
(Wallace Stevens)
2003 «Της ηδονής μια νύχτα, ή ένα πρωΐ της φεγγερό» (β’ εξώφυλλο)
(2003: Έτος Καφάβη)
2004 «Ολυμπιόνικοι»
(Πίνδαρος -Athens 2004)
2005 «-Quoi? - L´ Eternite»
(Αρθούρος Ρεμπώ)
2006 «Πασίχαρα τα πλοία»
(Φεντερίκ Χέντερλιν)
2007 «[universe me]»
(ποίηση από τα blogs)
2008 «Κίνα»
(Κινέζικη ποίηση ολυμπιακοί αγώνες)
2009 «Όσο κρατάει ο Αύγουστος»
(Καστοριανοί εκφραστές κ.ά. )
(Αφρικανική ποίηση - Mudial 2010)
(Αργεντινοί ποιητές-κρίση)
(100 χρόνια από την απελευθέρωση, Καστοριανοί ποιητές)
Δημοσιεύθηκε στις 1 Αυγούστου 2013, αρ. φύλλου 702
Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:
- ΟΔΟΣ: ρ'
- ΟΔΟΣ: Argentina
- ΟΔΟΣ: Africa
- ΟΔΟΣ: Όσο κρατάει ο Αύγουστος
- ΟΔΟΣ: Κίνα
- ΟΔΟΣ: [universe me]
- ΟΔΟΣ: Colonel
- ΜΑΡΚΕΛΛΟΥ ΠΙΡΑΡ: Ὁ Ἄδωνις: πυρακτωμένα λόγια
- ΟΔΟΣ: Σιωπή
- ΟΔΟΣ: Ἡ ποίησις σώζοι τήν Συρία
- ΝΩΝΤΑ ΤΣΙΓΚΑ: «Ἀραβική Ἄνοιξη»... Χειμώνας στή Συρία!
- ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν
- ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΣΕΜΑΝΗ: Eλλάδα και Συρία
- ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΣΕΜΑΝΗ: Ελλάδα και Αίγυπτος
- Κ. ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ: Το βαρύ προνόμιο της Δύσης
Συγχαρητήρια στην "ΟΔΟ" για τα Αφιερώματά της !
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι πραγματικά αξιόλογα, συλλεκτικά κομμάτια.
Καταπληκτικό τεύχος, όπως πάντα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυλλεκτικό!
ΑπάντησηΔιαγραφή