ΟΔΟΣ: Ο άγιος, ο χρηματιστής, ο οικολόγος και ο ιδεολόγος

Σε μια εποχή που στο βάθος κάθε ενέργειας ή άλλης πρωτοβουλίας αναζητούνται τα αληθινά, όχι πάντα αθώα ή ανιδιοτελή κίνητρα όσων εκδηλώνουν δημόσια την θέληση ή τις απόψεις τους (συνήθεια που ενδημεί στην περιοχή) το σπάνιο γεγονός, ότι μια αρχαιολόγος σαν την κυρία Χαρά Σαρηγιαννίδου που ζει και εργάζεται στην Καστοριά και η οποία με το ρηξικέλευθο άρθρο της στην τελευταία σελίδα της ΟΔΟΥ του περασμένου φύλλου, σκιαγράφησε με ευαισθησία αλλά και την σαφήνεια της επιστημονικής της ιδιότητας, την τραγική και οριακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα (αριστουργηματικά) μνημεία της βυζαντινής περιόδου στην πόλη και ειδικά του βυζαντινού ναού του Αγίου Νικολάου του Τζώτζα στην περιοχή Απόζαρι, αντί να κλονίσει συνειδήσεις, όπως συμβαίνει σε πολλά από τα σημαντικά πράγματα που συμβαίνουν στην Καστοριά, καλύφθηκε από τις πολεμικές κραυγές και τους δήθεν θρήνους για την ανακατάταξη της εισόδου της Καστοριάς από το Δισπηλιό.

Κι’ όμως, το τόσο σπάνιο για την Καστοριά γεγονός, μια αρχαιολόγος να παρεμβαίνει δημόσια, κτυπώντας το καμπανάκι και απευθύνοντας μια ύστατη έκκληση για την προστασία των μνημείων, τα οποία δεν αποτελούν μόνο τμήμα της πολιτιστικής, ιστορικής και θρησκευτικής κληρονομιάς του τόπου, αλλά και κομμάτι του «φυσικού» περιβάλλοντος της πόλης, αφού προέρχονται από πολλούς αιώνες πριν, και υποτίθεται ότι, μπορούν, ή και προορίζονται να ταξιδέψουν με τον τόπο για αιώνες ακόμη στο μέλλον, απέδειξε ότι υπάρχει μια Καστοριά, στην προκειμένη περίπτωση η κλαίουσα και οδυρόμενη για την ανακατάταξη του δρόμου Καστοριά, που ακόμη και στην εξωστρέφειά της, ομφαλοσκοπεί. Αλλά και στρουθοκαμηλίζει. Κρύβει το κεφάλι της ελπίζοντας ότι δεν την βλέπουν (όλοι) οι άλλοι.

Καθ’ ότι ο εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε στην πόλη και κάπως ευρύτερα στους παραλίμνιους δήμους (με κάποιους μήνες καθυστέρηση) για το ζήτημα της απόφασης του ΥΠΕΧΩΔΕ με την οποία αποφασίστηκε η ανακατάταξη του δρόμου από το Δισπηλιό ως την είσοδο της Καστοριάς, δεν είχε την αξία να είναι ούτε καν πόλεμος περί όνου σκιάς.

Με δεδομένο ότι η ανακατάταξη του δρόμου την μόνη εμφανή συνέπεια που θα έχει είναι να αποκτήσουν δυνατότητες ανοικοδόμησης μεγάλες εκτάσεις στο παραλίμνιο τμήμα του δρόμου μεταξύ Δισπηλιού-Καστοριάς, που δεν τις είχαν μέχρι τώρα, εφ’ όσον βέβαια εκπληρώνονται οι προϋποθέσεις και οι κανόνες που έχουν επιβληθεί από το προεδρικό διάταγμα του 1986 με το οποίο χαρακτηρίσθηκε η περιοχή ως Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου, είναι φανερό πως ο θόρυβος και ο κοπετός που προκλήθηκε και οδήγησε σε ακρότητες, με inspectors να επιδίδονται σε μικροπρεπείς έρευνες για την περιουσία και την ονοματολογία των ιδιοκτητών των ακινήτων, που ενδεχομένως θα ωφεληθούν, συνιστά ένα ιδιόρρυθμο (ακόμη και για τα κάπως πρωτόγονα δημόσια ήθη της Καστοριάς) προγκρόμ.

Η όλη «κινητοποίηση» προδίδει ότι τα κίνητρα των πραγματικών ρομαντικών υπεραπιστών του περιβάλλοντος της Καστοριάς, γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης, κοινώς «καπελώνονται» από τα ιδιοτελή κίνητρα των υπόλοιπων, που ξαφνικά μεταβλήθηκαν σε ζηλωτές του φυσικού κάλλους της παραλίμνιας ζώνης. Ανταγωνισμός γαρ.

Ζούμε σε μια πόλη που η κατάσταση του περιβάλλοντος είναι οριακή. Κόβονται τα ελάχιστα υπάρχοντα δένδρα αυθαίρετα, αδιαμαρτύρητα και χωρίς αντιδράσεις. Ζούμε σε μια πόλη που δεν μπορεί να υπολογιστεί επακριβώς πόσα χρόνια έχει να φυτευθεί οργανωμένα, ή μέσα από σωματειακή δραστηριότητα, έστω και ένα δένδρο. Όπου μπορεί να συμμαχήσουν συγκυριακά οι οικολογικοί πρωταγωνιστές με τους οικονομικούς ανταγωνιστές της Ένωσης Ξενοδόχων (ενδεικτικά) για μια υπόθεση περιορισμένης μάλλον σημασίας. Με αποτέλεσμα μια και ποτέ μέχρι τώρα δεν κινητοποιήθηκε για άλλες οικολογικές καταστροφές που συντελούνται στην λίμνη και την Καστοριά, η υπερευαισθησία και τα αντανακλαστικά που έδειξε για ένα ζήτημα δευτερεύουσας, ή καλλίτερα τριτεύουσας σημασίας, να εγείρουν υπόνοιες. Δεν βρήκε μια λέξη διαμαρτυρίας ή καταγγελίας, για την κατάσταση της λίμνης, για τα αρχοντικά που πέφτουν, τα τείχη που γκρεμίζονται και τις βυζαντινές εκκλησίες και εικόνες, ούτε καν για ζητήματα ευρύτερου ενδιαφέροντος όπως είναι η ίδρυση της Αρχιτεκτονικής Σχολής και οι καθυστερήσεις της. Μπόρεσε όμως να αντιδράσει ακαριαία, επικαλούμενη συνέπειες που κανείς δεν πολυκατάλαβε.

Και να παρασύρει στην συνέχεια με την βοήθεια της υπερευαίσθητης οικολογικής κίνησης της Καστοριάς, σε αντίστοιχες θέσεις, αλλά και σε παλινωδίες, δημοτικούς συμβούλους, νομαρχιακούς συμβούλους και άλλους παράγοντες, αλλοτινούς, τωρινούς, ή και επίδοξους. Που μεταβλήθηκαν σε Σέρλοκ Χόλμς και επιδόθηκαν σε ένα κάπως ανάρμοστο και για λόγους αρχής έλεγχο τίτλων ιδιοκτησίας σε υποθηκοφυλακεία και κτηματολόγια, προσπαθώντας να εντοπίσουν στους πιθανούς ωφελούμενους μεγάλα ή ηχηρά ονόματα, κραδαίνοντας τα αποτελέσματα του ρεπορτάζ ως... σκάνδαλο. Σαν να ήταν ποτέ δυνατόν να συμβεί να ανήκουν τα οικοπεδικά φιλέτα του δρόμου αυτού σε μικροκαλλιεργητές, ακτήμονες και άστεγους, και όχι σε ιδιώτες. Σαν να είναι έγκλημα η ιδιοκτησία (των άλλων και ανταγωνιστών φυσικά). Η παταγώδης αποτυχία του δημοτικού συμβουλίου Καστοριάς, που συγκλήθηκε εκτάκτως και για το θέμα αυτό απέδειξε την κατάπτωση των θεσμών.

Περίεργα πράγματα σε περίεργη πόλη. Πράγματα και γεγονότα που απαντούν στις απορίες της κ. Χαράς Σαρηγιαννίδου για την κατάντια του Αγίου… Και κάθε άλλου αγίου, πλην του χρηματιστή, του οικολόγου και του ιδεολόγου.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12.2.2009