ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν

Κύριε διευθυντά

Διάβασα με προσοχή την επιστολή του κ. Λ. Συνόπουλου στο φ. 490 της ΟΔΟΥ. Δηλώνοντας εξ αρχής πως με τιμά το γεγονός ότι μελέτησε τα κείμενα μου για τους Εβραίους της Καστοριάς, θέλω να κάνω τις παρακάτω επισημάνσεις.
Είναι πολύτιμη η μαρτυρία του κ. Συνόπουλου για τη δήωση του εσωτερικού της Συναγωγής Καστοριάς το χειμώνα του 1944, οφειλόμενη σε πρόσωπα προσκείμενα στο ΕΑΜ. Την πληροφορία του την επιβεβαίωσα κι εγώ ο ίδιος σε έρευνα πεδίου τον Οκτώβριο του 2008, με πληροφορητές μου ηλικιωμένους κατοίκους της συνοικίας.
Ειδικότερα σύμφωνα με τις μαρτυρίες που συνέλεξα, κατ’ αρχήν δάσκαλος γειτονικού δημοτικού σχολείου προέτρεψε τα παιδιά -ανάμεσα στα οποία και έναν εκ των πληροφορητών μου- να προβούν σε αφαίρεση της ξυλείας του κτιρίου, ώστε σιγά σιγά να καταρρεύσει. Ο δάσκαλος αυτός είχε έρθει ως γαμπρός στην Καστοριά και ενήργησε έτσι από αντιεβραϊκά αισθήματα. Λίγο αργότερα, αμέσως μετά την απελευθέρωση της Καστοριάς και την είσοδο ανταρτών στην πόλη, στέλεχος του ΕΛΑΣ, ονόματι Εμμανουηλίδης, ανέβηκε στη στέγη της συναγωγής, απ’ όπου απέρριπτε τα κεραμίδια.
Καίτοι δε μπορούν να επιβεβαιωθούν με ατράνταχτα ιστορικά στοιχεία, οι μαρτυρίες αυτές δε παύουν να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Γεγονός είναι πάντως πως τα ταραγμένα εκείνα χρόνια, συνέβησαν πολλά από όλες τις πολιτικές πλευρές. Η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας για λόγους που δεν θα αναλυθούν εδώ, κουβαλά ακόμη αρνητικά αντανακλαστικά απέναντι στην Αριστερά. Προσωπικά πιστεύω πάντως πως το παραπάνω περιστατικό οφειλόταν σε προσωπική πρωτοβουλία του συγκεκριμένου στελέχους του ΕΛΑΣ και όχι άνωθεν εντολή. Το 1948 κατεδαφίστηκε το κτίριο της Συναγωγής, ή ότι είχε απομείνει από αυτό και ισοπεδώθηκε ο χώρος.

Σχετικά με τις αναφορές του κ. Συνόπουλου στον Χένρι Κίσινγκερ, οφείλω να σημειώσω πως ο συγκεκριμένος πολιτικός, που ασφαλώς δεν είχε καμία ρίζα ή σχέση με την Ελλάδα, ήταν πράγματι εβραϊκού θρησκεύματος και γερμανικής καταγωγής. Έχοντας διαφύγει από μικρός στις ΗΠΑ, απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα και σταδιοδρόμησε αργότερα σε υψηλά πολιτικά κλιμάκια της νέας του πατρίδας, την οποία πιστεύω ότι υπηρέτησε με συνέπεια. Πολλές από τις επιλογές του ήταν ασφαλώς δυσάρεστες για την Ελλάδα, αλλά δεν αντιλαμβάνομαι γιατί τα θρησκευτικά του πιστεύω πρέπει να τίθενται μπροστά από κάθε κριτική στις πολιτικές του επιλογές, οι οποίες όπως σημείωσα πριν, έγιναν προς όφελος της πατρίδας του, των ΗΠΑ.
Χωρίς να έχω πρόθεση να τον υπερασπιστώ, ή να απολογηθώ για τις επιλογές του, δεν πιστεύω πάντως ότι εμφορείτο από ανθελληνικά αισθήματα, παρά μόνο από το αίσθημα καθήκοντος απέναντι στην πατρίδα του, τις ΗΠΑ, και οι επιλογές του μπορεί να έβλαψαν την Ελλάδα, όπως συνέβη πάντως και με τις επιλογές και τις πολιτικές πολλών άλλων ξένων ηγετών. Το ζητούμενο είναι να βρεθούν Έλληνες πολιτικοί με ηυξημένο το αίσθημα του καθήκοντος απέναντι στη χώρα μας, ώστε να μη βλάπτουν οι δικές τους επιλογές και πρακτικές την πατρίδα τους την Ελλάδα.

Τέλος, συγχωρέστε μου την εκτίμηση πως το κείμενο του κ. Συνόπουλου διαπνέεται από ένα αντισημιτισμό, που προσωπικά με στεναχωρεί και με πληγώνει.

Ευχαριστώ
Θρασύβουλος Ορ. Παπαστρατής

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 28.5.2009