ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΟΡ. ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΗΣ
Στάχτες και δάκρυα στη λίμνη…
Ιστορία των Εβραίων της Καστοριάς
Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο
Ελλάδος, Αθήνα 2010 – 5770
Επιμέλεια: Γραφείο δημοσίων σχέσεων Κ.Ι.Σ.
ISBN: 978-960-99200-0-1
Φωτογραφία εξωφύλλου: Ν.Α. Πλευρά της Καστοριάς, πάνω δεξιά οικία Τσίνο Αλμπάλα, εβραϊκό σχολείο και συναγωγή (καρτ-ποστάλ, αρχείο Θ. Παπαστρατή).
Κυκλοφόρησε από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος το βιβλίο του Θρασύβουλου Ορ. Παπαστρατή «Στάχτες και δάκρυα στη λίμνη… Ιστορία των Εβραίων της Καστοριάς», που είχαν την ευκαιρία οι αναγνώστες της ΟΔΟΥ να διαβάσουν αρκετά τμήματα του βιβλίου στην πρώτη τους γραφή.
Στον πρόλογο του βιβλίου ο πρόεδρος του Κ.Ι.Σ. κ. Κωνσταντίνης Μωϋσής αναφέρει:
-Ο Θρασύβουλος Ορέστη Παπαστρατής εδώ και πολλά χρόνια έχει ασχοληθεί με τη μελέτη και τη μέσα από τα βιβλία του ιστορική αναβίωση των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων της Ελλάδος που χάθηκαν κατά το Ολοκαύτωμα. Έχει καταπιαστεί με πολύ καλή πρόθεση και κυρίως, όπως ο ίδιος γράφει, με «μεγάλη συγκίνηση και πόνο για εκείνους που χάθηκαν, πληρώνοντας με αίμα την ταυτότητά τους».
Είναι φυσιολογικό μέσα στο πέρασμα του χρόνου να σημειώνονται αλλαγές και διαφοροποιήσεις: Το παλιό να αλλάζει ή και να πεθαίνει, το νέο να γεννιέται. Όσον αφορά όμως τις ισραηλιτικές κοινότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη και φυσικά και στην Ελλάδα δεν σημειώθηκε μία διαδοχική μεταβολή, αλλά ένας αυθαίρετος, βίαιος, καταναγκαστικός κατατρεγμός, μία κατόπιν προγράμματος εγκληματική διάλυσή τους. Το έμψυχο υλικό που συγκροτούσε τις ισραηλιτικές κοινότητες οδηγήθηκε στα στρατόπεδα του θανάτου, το δε άψυχο (εγκαταστάσεις, αρχεία κ.λπ.) στην ολοκληρωτικη καταστροφή. Κάθε τι που θύμιζε την εβραϊκή παρουσία εξαφανίστηκε, σύμφωνα με το απάνθρωπο πρόγραμμα της «Τελικής λύσης».
Ο ερευνητής της ιστορίας των ισραηλιτικών κοινοτήτων είναι, λοιπόν, αναγκασμένος να ξεκινήσει από σχεδόν μηδενική βάση για να παρουσιάσει το θέμα του. Στην προσπάθειά του για να ξαναφέρει στην επιφάνεια τη μακραίωνη εβραϊκή παρουσία σε ελληνικές πόλεις συναντά κάθε λογής εμπόδια: έλλειψη πηγών, στοιχείων (πολλές φορές υπάρχουν μόνον προφορικές μαρτυρίες τοπικών παραγόντων που θυμούνται και τιμούν τη μνήμη των Εβραίων συμπατριωτών τους), αρχείων (συχνά κατεστραμμένων) πνεύμα αδιαφορίας (κάποτε και ηθελημένης) κ.λπ.
Μέσα σ' ένα τέτοιο κλίμα έχει συνηθίσει να κινείται ο Θρασύβουλος Παπαστρατής για να παρουσιάσει τις ισραηλιτικές κοινότητες της Ορεστιάδας, του Διδυμοτείχου, του Ρεθύμνου, των Χανίων, της Καστοριάς, της Κωνσταντινούπολης με τις οποίες έχει ασχοληθεί. Αναμφισβήτητα ο ελληνικός εβραϊσμός οφείλει πολλά στον ερευνητή-συγγραφέα Θρασύβουλο Παπαστρατή και ο υπογράφων ως πρόεδρος του συντονιστικού οργάνου των Εβραίων της Ελλάδος, θέλει με τις παρούσες γραμμές να του το αναγνωρίσει και να τον ευχαριστήσει για τη δύναμη ψυχής που έχει επιδείξει.
Μωϋσής Κ. Κωνσταντίνης
Ο δε συγγραφέας αντί προλόγου αναφέρει:
-Η ιστορία του εβραϊσμού της Διασποράς είναι μια αλυσίδα από επάλληλους και συνεχόμενους κύκλους χαμένων κόσμων και μία σειρά ανεξήγητων, άδικων και αδικαιολόγητων ανηλεών διωγμών απέναντι στη ζωή, στον άνθρωπο και στα πιστεύω του. Ταυτόχρονα, όμως, η ιστορία αυτή είναι και ένας ύμνος στη δημιουργία, αφού το πέρασμα του εβραϊκού στοιχείου από κάθε τόπο συνοδεύτηκε από πρόοδο σε όλους τους τομείς: επιστήμη, τέχνη, οικονομική ανάπτυξη, γράμματα ... Μελετώ επί πολλά χρόνια την ιστορία των Εβραίων της Ελλάδας -των δικών μου ανθρώπων- και η έρευνά μου συνοδεύεται πάντοτε από μεγάλη συγκίνηση και πόνο για εκείνους που χάθηκαν, πληρώνοντας με αίμα την ταυτότητά τους. Ξεχωριστή θέση στο πεδίο της έρευνάς μου έχει η Καστοριά.
Η Καστοριά, ανάμεσα στις δεκάδες ελληνικές πόλεις όπου προπολεμικά ζούσαν ανθηρές και καλά συγκροτημένες ελληνοεβραϊκές κοινότητες, έχει το αρνητικό προνόμιο της απουσίας, σε αντίθεση με άλλες πόλεις, όπου διασώθηκαν κάποια από τα εβραϊκά μνημεία του χτες. Στην Καστοριά, δυστυχώς, ενώ κουβαλά πίσω της υπερχιλιόχρονη εβραϊκή παρουσία με λαμπρή ιστορία, δεν απέμεινε τίποτε σχεδόν να θυμίζει το παρελθόν αυτό. Και το χειρότερο είναι ότι η απουσία πέρασε και στη συλλογική μνήμη. Οι Καστοριανοί Εβραίοι είναι άγνωστοι στους νεώτερους συμπολίτες τους...
Η διαπίστωση αυτή απετέλεσε και αποτελεί για μένα μια πρόκληση. Μια τέτοια μεγάλη ιστορία δεν έπρεπε να αφεθεί στη λήθη. Οι Καστοριανοί Εβραίοι δεν πρέπει να ξεχαστούν. Είναι το ελάχιστο που μπορούσε να γίνει απέναντι στην ιερή μνήμη όλων εκείνων των αθώων συνανθρώπων και συμπολιτών μας, που έγιναν στάχτη στην Πολωνία…
Με ξάφνιασε ευχάριστα η ιδιαίτερα τιμητική πρόταση του προέδρου του ΚΙ.Σ. και εκλεκτού μου φίλου Μωϋσή Κωνσταντίνη, να εντάξει το Συμβούλιο στις εκδόσεις του την ανά χείρας μελέτη μου. Έμενε στο συρτάρι και πίστευα πως θα μείνει για καιρό ακόμη εκεί. Οφείλω λοιπόν θερμές ευχαριστίες τόσο στον ίδιο, όσο και στο Συμβούλιο για την ιδιαίτερη αυτή τιμή στο πρόσωπό μου.
Ευχαριστίες οφείλω επίσης από τη θέση αυτή και στον καλό μου φίλο Παναγιώτη Μπαϊρακτάρη, μαχητικό δημοσιογράφο της Καστοριάς, γιατί πρόθυμα μου διέθεσε πολλάκις τις στήλες της εφημερίδας του, της «ΟΔΟ» της Καστοριάς, όπου πρωτοείδαν το φως της δημοσιότητας κομμάτια του παρόντος κειμένου στην πρώτη τους μορφή.
Θρασύβουλος Ορ. Παπαστρατής
Θρασύβουλος Ορ. Παπαστρατής
Τσιριγώτη 1, 34100 Χαλκίδα
t.papastratis@yahoo.gr
ΣΤΑΧΤΕΣ ΚΑΙ ΔΑΚΡΥΑ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ
ΜΝΗΜΗ - ΜΕΡΟΣ I - ΜΕΡΟΣ II - ΜΕΡΟΣ III - ΜΕΡΟΣ IV - ΜΕΡΟΣ V - ΜΕΡΟΣ VI - ΜΕΡΟΣ VII
Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.