Μόλις χτες ήταν που δάκρυζα βλέποντας το «καυτό» επεισόδιο και μην αντέχοντας το θέαμα∙ όχι για μένα, αλλά για τα παιδιά μας, που πάσχουν από πρότυπα ή, ακριβέστερα, βομβαρδίζονται από πρότυπα που τα ζημιώνουν ολοσχερώς.
Μόλις χτες ήταν και μέσα σ’ αυτό το άρρωστο κλίμα που ετοιμαζόμουν για την τελείως αλλιώτικη σημερινή μου επίσκεψη: ήμουν καλεσμένη για πρώτη φορά σε σχολείο της πόλης μας με την ιδιότητα του ανθρώπου της γραφής. Και σας ορκίζομαι πως δε θα έγραφα λέξη γι’ αυτό, αν δε συνέβαιναν όλα τα παρακάτω…
Αν δεν ερχόμουν στο 4ο Δημοτικό Σχολείο σε αντικατάσταση της πολύ σπουδαίας Αγγελικής Βαρελλά, που δεν τα κατάφερε, πράγμα που ίσως μονάχα οι δάσκαλοι ξέρουν τι σημαίνει: αυτό σημαίνει ετοιμασία των παιδιών, δουλειά πάνω στα βιβλία της, και καλλιέργεια ενός κλίματος ανυπομονησίας να τη γνωρίσουν από κοντά όλα τους. Με ένα και μόνο στόχο: με όλο αυτό να έρθουν τα παιδιά όχι κοντά σε έναν συγκεκριμένο συγγραφέα, αλλά κυριότατα πιο κοντά στο βιβλίο.
Όντας, λοιπόν, η ίδια δασκάλα και γνωρίζοντας τι σημαίνει μια τέτοια ετοιμασία, παρακάλεσα τη διευθύντρια του Σχολείου κ. Αγνή Κανδύλη, που μου έκανε την τιμή να προσκαλέσει εμένα στη θέση της, την παρακάλεσα, λοιπόν, να μην κάνουν δεύτερη ετοιμασία οι συνάδελφοί μου, για μένα αυτήν τη φορά. Θα ήταν πάρα πολύ. Θα μιλήσουμε πιο χαλαρά με τα παιδιά για το βιβλίο και την ανάγνωση, έτσι της είπα, γιατί καταλάβαινα. Αντί γι’ αυτό όμως…
Αντί γι’ αυτό, όμως, είδα παιδιά θαυμαστά προετοιμασμένα! Είδα τάξεις που, ελάχιστες μέρες πριν κλείσουν τα σχολεία και ανάμεσα σε ένα σωρό δράσεις που μαζεύονται στο τέλος, είχαν δουλέψει πολύ σοβαρά και εντυπωσιάστηκα. Είδα όμορφα και καθαρότατα παιδικά πρόσωπα να με κοιτάνε με μάτια ολοφώτεινα, μη χάνοντας ούτε μία μου λέξη. Άκουσα επίσης παιδιά να κάνουν απίστευτες ερωτήσεις και να δίνουν ακόμη πιο απίστευτες απαντήσεις, χρησιμοποιώντας τελείως απροσδόκητες για την ηλικία τους εκφράσεις και κάνοντας διάλογο αληθινό, όχι σαν τους «διαλόγους» που δυσκολευόμαστε να παρακολουθήσουμε στην τηλεόραση μεταξύ πολιτικών που δεν ξέρουν να συζητούν και να ακούνε. Αυτό το χάλι έφερε και τα σπρωξίματα και τα εκτοξευόμενα νερά, αυτό το χάλι έφερε και το «ζωντανό και σπαρταριστό» ξύλο μεταξύ πολιτικών. Το σχολιάσαμε με τη Σχολική μας Σύμβουλο κ. Αλίκη Καζταρίδου, που ήταν παρούσα στην όλη δράση και που με τίμησε, όπως πάντα, με την παρουσία της (τι μεγαλοσύνη κι αυτή, αλήθεια!).
Αλλά, μόλις άρχισε η επαφή με τα παιδιά, όλα τα άσκημα ξεχάστηκαν μεμιάς. Τελικά, τα παιδιά είναι το καταλυτικότερο αντίδοτο σε κάθε ασκήμια. Γενικά τα παιδιά, ειδικότερα τα συγκεκριμένα, που είχαν ετοιμάσει με τα χεράκια τους χίλια δυο καλούδια: αφίσες στολισμένες με υπέροχα λόγια βγαλμένα μέσ’ από τις καρδιές τους, υπέροχα χειροτεχνήματα, ποιήματα και ζωγραφιές που περιείχαν ακόμη και αστέρια φωσφορίζοντα τη νύχτα (το είχαν γράψει επάνω στις ζωγραφιές, για το ενδεχόμενο να μην το καταλάβω). Κι οι απαντήσεις τους για τα παραμύθια που συνέλεξε το Σχολείο μας, αλλά και οι άλλες που έδειχναν πως τα παιδιά είχαν μάθει απέξω και αβίαστα ένα σωρό μικρούς σε ηλικία ήρωες του Μακεδονικού Αγώνα ήταν απόδειξη της καλής δουλειάς που είχε προηγηθεί.
Και, ενώ τα ηλεκτρονικά μέσα ήταν σε εγρήγορση, για να μας δώσουν ερέθισμα για συζήτηση αν αυτό χρειαζόταν, παρέμειναν σε αχρηστία. Γιατί «ο άνθρωπος πεθαίνει, αλλά η γλώσσα του δε σαπίζει» μου ‘χε πει η Νίκη πως λέει μια ινδιάνικη παροιμία και τη θυμήθηκα, γιατί ο λόγος έρεε μες στην αίθουσα ζουμερός και μεστός, σαν λόγος μεγάλων θα ήθελα να πω, αλλά δεν το λέω, γιατί εμείς οι μεγάλοι δείχνουμε πως χάσαμε και τον ένα λόγο, την ορθή σκέψη, και τον άλλο λόγο, την ομιλία, οπότε τα παιδιά μιλούσαν πολύ καλύτερα από τους μεγάλους. Μοιράζομαι μαζί σας τα λίγα που μπόρεσα να συγκρατήσω: «Με τα βιβλία κάνεις κέφι» είπε η μικρή Όλγα όταν ρωτήθηκε για ποιο λόγο διαβάζουμε, ενώ ο Άγγελος «Όταν διαβάζεις ένα βιβλίο, βυθίζεσαι μες στις σελίδες του και νομίζεις πως εσύ είσαι ο ήρωάς του» είπε και μας άφησε με το στόμα ορθάνοιχτο όλους. Κι έπειτα, όταν ήρθε η σειρά των μεγαλύτερων παιδιών, μίλησαν τόσο όμορφα και τόσο πολιτισμένα… Μέχρι και η φράση «Θα ‘θελα να τοποθετηθώ πάνω στην άποψη της συμμαθήτριάς μου» ακούστηκε από τα χείλη ενός αγοριού της Στ’, του Γιώργου, ειπωμένη μάλιστα ευγενικά και χωρίς ίχνος ανυπομονησίας και πίεσης και θέριεψε μέσα μας την ελπίδα πως με τέτοια παιδιά είναι αδύνατον να μη λυτρωθούμε από την κρίση που εμείς προκαλέσαμε με την απροσεξία και τα λάθη μας. Και η έκπληξη πολλαπλασιάστηκε όταν το ίδιο αγόρι είπε πολύ απλά μια μεγάλη αλήθεια: πως καθένας αγαπάει άλλα βιβλία, ανάλογα με το χαρακτήρα του και τη ζωή του. Κι ήταν η προχωρημένη διαπίστωση του παιδιού ο λόγος που οδηγηθήκαμε στα λόγια του ξένου συγγραφέα: «Κάθε φορά που ένα βιβλίο διαβάζεται γεννιέται ένα διαφορετικό έργο. Γιατί το έργο που γεννιέται είναι αδιάλυτο μίγμα του βιβλίου που έγραψε ο συγγραφέας και των φαντασιώσεων, των επιθυμιών, του γούστου και του όλου διανοητικού υποστρώματος του αναγνώστη».
Μα η κορυφαία στιγμή ήταν όταν κλήθηκαν να μιλήσουν για τα αγαπημένα τους βιβλία: εκεί δεν υπήρξε κανένα «νομίζω» ή «αν θυμάμαι καλά». Εκεί οι τίτλοι πήγαιναν πακέτο με τα ονοματεπώνυμα των συγγραφέων και τη βεβαιότητα. Και δεν ήταν καθόλου λίγοι. Από τις απαντήσεις τους όμως και, καθώς διαπίστωνα ταύτιση προτιμήσεων, κάτι υποψιάστηκα, ρώτησα και έμαθα το εξής καταπληκτικό: τα συγκεκριμένα παιδιά συζητούν μεταξύ τους συχνά για βιβλία. Μιλάνε για τα βιβλία που διάβασαν και τους άρεσαν πολύ κι έπειτα «εμείς, όταν μας αρέσει ένα βιβλίο, το δανείζουμε στους άλλους, για να το διαβάσουν και εκείνοι», άκουσα και μόνο που δε χειροκρότησα. Γιατί αυτά τα παιδιά, στόμα με στόμα, κάνουν την καλύτερη διαφήμιση βιβλίων και, στη συνέχεια, έχουν καταφέρει να πολλαπλασιάζουν τους αναγνώστες, δανείζοντας τα βιβλία τους το ένα στο άλλο. Δεν είναι στ’ αλήθεια καταπληκτικά αυτά τα πράγματα;
Αλήθεια σας λέω, αγαπητοί μου συμπατριώτες, όταν ένα παιδί των μεσαίων τάξεων με ρώτησε αν μπορώ να γράψω ένα βιβλίο για την επίσκεψή μου στο Σχολείο τους, ούτε το άρθρο δεν είχα σκεφτεί ακόμη. Μα ήταν τόσο θαυμαστά όλα όσα έζησα τελικά, ήταν τόσο σπουδαία τα πράγματα που κάνουν οι δάσκαλοί τους, αλλά φυσικά και κυριότατα κι οι γονείς τους, που ήταν αδύνατον να μην τα μοιραστώ με όλους σας.
Γιατί μέσα στη ζαλισμένη Ελλάδα της κρίσης υπάρχει και μια άλλη Ελλάδα,αυτή που έζησα σήμερα στο 4ο Δημ. Σχολείο της πόλης μας. Μια άλλη Ελλάδα στα σχολεία, που κάνει τους στίχους του τίτλου πραγματικότητα∙ μια πραγματικότητα πόρρω απέχουσα από αυτήν που ζούμε, μια ολοζώντανη και σπαρταριστή πραγματικότητα που, ευτυχώς για όλους μας, με όσα ονειρευόμαστε για τα παιδιά μας μοιάζει περισσότερο και με όσα τούς αξίζουν…
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 14 Ιουνίου 2012, αρ. φύλλου 646
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.