ΝΙΚΟΥ ΠΡΩΪΟΥ: Χριστόδουλος Τσαμίσης

Έφυγε ακόμη ένας ευπατρίδης εκατονταετής,
«ο Τσιόλκας»

Στην εκκλησία κατά την εξόδιο ακολουθία, λόγω της φορτισμένης και συγκινητικής στιγμής που διακατέχει συγγενείς, φίλους και λοιπούς παρευρισκόμενους, οι αποχαιρετιστήριοι λόγοι συνήθως είναι σύντομοι και δεν αποδίδουν την πλήρη εικόνα του τιμώμενου νεκρού.
Πράγματι ακούστηκαν φωνές συγκρατημένες και με Στην εκκλησία κατά την εξόδιο ακολουθία, λόγω της φορτισμένης και συγκινητικής στιγμής που διακατέχει συγγενείς, φίλους και λοιπούς παρευρισκόμενους, οι αποχαιρετιστήριοι λόγοι συνήθως είναι σύντομοι και δεν αποδίδουν την πλήρη εικόνα του τιμώμενου νεκρού.
Πράγματι ακούστηκαν φωνές συγκρατημένες και με περιεχόμενο σχετικώς ελλιπείς.
Εμείς ως τέως μαθητές του Γυμνασίου Καστοριάς, οι οποίοι τον είχαμε καθηγητή στο μάθημα της Υγιεινής, με την αναφορά αυτή θ’ αναφερθούμε εκτενέστερα στην ανθρώπινη προσωπικότητα του Τσιόλκα, από χρέος προς τον καθηγητή μας και άνθρωπο.
Εξ άλλου η παράφραση τού ονόματός του σε «Τσιόλκα» και μόνο φθάνει να πούμε πως ήταν η λαϊκή αναγνώρισή του, κάτι το δικό μας, το κοντινό και αγαπημένο.
Το βαπτιστικό όνομά του «Χριστόδουλος» το γνώριζε ο ίδιος και λίγοι ακόμη. Μικροί και μεγάλοι συμπατριώτες μόνο την παράφρασή του γνωρίζαμε (Σημείωση: Στην Καστοριανή ντοπιολαλιά ο φέρων το όνομα «Χριστόδουλος» αποκαλείται χαϊδευτικά «Τσιόλκας»).
Τον βλέπουμε ακόμη όρθιο στην έδρα με το μειλίχιο ύφος του. Τον περιμέναμε μια φορά την εβδομάδα κάθε τάξη ν’ ακούσουμε λίγα λόγια για την υγεία γενικότερα, όχι με αδιαφορία, αλλά με προσοχή μεγαλύτερη στο μάθημά του, πάντα ευθυτενής, σωστός δάσκαλος, συμπαθητικός με σιγουριά. Αλλά και στην ιδιωτική του επαγγελματική άσκηση του λειτουργήματός του Ιατρός πάντα πρόσχαρος, πήγαινε παντού και οι πάσχοντες ασθενείς αλλά και οι συγγενείς τον περίμεναν σαν φίλο.
Απλός, δεν σε δημιουργούσε την παραμικρή διστακτικότητα. Στο χέρι του σύντροφο κολλημένο είχε το διπλωμένο ιατρικό τσαντάκι, γιατί τότε δεν υπήρχαν απογεύματα με κλειστά ιατρεία ή Σαββατόβραδα ή κυριακάτικες αργίες, ωράρια 8 – 1 και 5 – 8 μ.μ. Όλο το εικοσιτετράωρο παρών στο έργο, τόσο εντός της πόλεως όσο και στον υπόλοιπο νομό.
Γι’ αυτό κατά την εξόδιό του ήρθαν άνθρωποι από όλες τις γωνιές, τις συνοικίες της πόλεως και των χωριών, ο καθένας το θεώρησε υποχρέωση να παραστεί στην τελευταία παρουσία του Τσιόλκα.
Στέκι του ήταν το Ιατρείο και το Παλλάδιο, αλλά πάντα δίπλα του το τσαντάκι, που έλιωσε στα χέρια του. Δεν αρνήθηκε ποτέ καμιά επίσκεψη, ούτε ακούστηκε κανένα παράπονο για οτιδήποτε γύρω από την ιατρική άσκηση και με οδηγό την ήσυχη συνείδησή του, ότι εκπλήρωσε στο ακέραιο το χρέος του το επιστημονικό, έφθασε στο εκατοστό έτος, πλήρης ημερών, ένας απλός και νοικοκύρης επιστήμονας.

Αλλά και οι ιδιαίτερες ενασχολήσεις του, όπως μανιώδης κυνηγός, ακόμη τα λαγωνικά ακούγονται στο σπίτι του, ερασιτέχνης ψαράς, βεργατζής μεγάλος και στα τελευταία του χρόνια ένας επιμελής κηπουρός φυτών και καλλωπιστικών, πότε σκυμμένος και πότε με το τσαπί του στο χέρι. Μ’ αυτά τα χαρίσματα σχετίστηκε και συναναστράφηκε με πολλούς γύρω απ’ τα χόμπι του.
Γνωστή η οικογενειακή του καταγωγή και αναγνωρισμένη από τις πιο πετυχημένες. Γυμνασιάρχης ο πατέρας του Παντελής, με προσφορά πατριωτική και συγγραφική δράση και προβολή της ιστορικής πλευράς της πόλεως, θεωρείται πνευματική πηγή για τους νεότερους που ασχολούνται με την πόλη.
Τ΄ αδέλφια επίσης επιστήμονες, γνωστός ιατρός ο ένας και δικηγόρος ο άλλος, άνθρωποι λαϊκοί, παραδείγματα προς μίμηση, με αισθήματα ανώτερα, δωρητές ακινήτων στην πόλη μας καθώς και δημοτικοί άρχοντες, μόνιμοι κάτοικοι Καστοριάς. Μια οικογένεια που έζησε και έδρασε στην πόλη μας σε κάθε πόστο. Είναι τόσο γνωστή η θέση της κατοικίας των, που όταν ρωτούσαν ή και σήμερα ακόμη ρωτούν πού μένεις; οι άνθρωποι αναφέρονται συχνά στην κατοικία του ως ορόσημο.
Ο τιμημένος μας Τσιόλκας ευτύχησε να έχει και μια εξαιρετική σύζυγο στη ζωή του, τη Θεοδότα, μια Πηνελόπη από τα αρχαία χρόνια της υπομονής, διότι η ώρα που έφευγε ο γιατρός από το σπίτι ήταν γνωστή, αλλά η ώρα που επέστρεφε ήταν ακαθόριστη, διότι την επιστροφή του τη ρύθμιζαν τα περιστατικά.
Άφησε δυο γιους και εγγόνια, που τους ευχόμεθα να τιμήσουν την καλή μνήμη του πατέρα τους και παππού.
Σ’ εμάς ο Τσιόλκας άφησε υποθήκη την απλότητα, εργατικότητα και τη συντηρητική ζωή του με τα εκατό χρόνια, όπως μας το ευχήθηκε και ο γιος του τέως Δήμαρχος, να τον φθάσουμε στα χρόνια και στην καλοσύνη.
Αιωνία σου η μνήμη ευπατρίδη Τσιόλκα, ότι είχες το χάρισες στην Καστοριά, και το σώμα σου ακόμη στην πατρική γη.