6.12.11

ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΗ: Ο προσφυγικός συνοικισμός της Καστοριάς



Θεωρώ προσωπικά ότι αποτελούν έργα εξαιρετικής σημασίας τα βιβλία που φωτίζουν άγνωστα κομμάτια της τοπικής ιστορίας. Κομμάτια του χτες που δυστυχώς χάνονται – καθώς δεν έχει γίνει ακόμη συνείδηση πως η ιστορία ενός τόπου πρέπει να αποτελεί πεδίο εκτεταμένης έρευνας αλλά και αντικείμενο διδασκαλίας των κατοίκων του, συντελώντας στην αυτογνωσία τους και στη διαμόρφωση της ιδιαίτερης ταυτότητας τους.

Η Απολλωνιάδα, ελληνικότατη κωμόπολη της Βιθυνίας, επί της ομώνυμης λίμνης της Βιθυνίας, που διατήρησε το χαρακτήρα της μέχρι την Ανταλλαγή των πληθυσμών, είναι κατά κάποιον τρόπο ένα γεωγραφικό alter ego της Καστοριάς στη Μικρασιατική γη, καθώς πρόκειται για λιμναία πόλη με παρόμοια γοητευτική οικιστική αισθητική, οι κάτοικοι της οποίας ήταν στην πλειοψηφία τους ψαράδες. Η Απολλωνιάδα εκκενώθηκε βεβαίως από τον ακμαίο ελληνικό πληθυσμό της στα 1922 και οι κάτοικοι της, όπως και όλοι οι Μικρασιάτες, κατέληξαν πρόσφυγες στο ελληνικό κράτος. Ένα μέρος των Απολλωνιαδιτών εγκαταστάθηκε στην Καστοριά, για τη στέγαση των οποίων χτίστηκε ιδιαίτερος συνοικισμός στα 1930-32. Η σχετική γεωγραφική απομόνωση του Συνοικισμού αλλά και η ευτελής και η πρόχειρη κατασκευή των σπιτιών τους συντέλεσαν στη «γκετοποίησή» τους, με επακόλουθη συνέπεια τη διαίρεση ανάμεσα σε πρόσφυγες και ντόπιους. Προοδευτικά εντούτοις οι πρόσφυγες, χάρη στην εργατικότητα και τη φιλοπρόοδη διάθεση τους αφομοιώθηκαν από την τοπική κοινωνία, η οποία μπολιάστηκε κοινωνικά, πολιτισμικά και οικονομικά, σηματοδοτώντας την έλευσης μιας νέας εποχής για την Καστοριά.

Το βιβλίο είναι ταυτόχρονα ιστορική και αρχιτεκτονική μελέτη, αφού άλλωστε ο συγγραφέας του είναι καθηγητής της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ο Τσολάκης, ιδιαίτερα μεθοδικός, με σειρά δημοσιευμάτων και βιβλίων για την Καστοριά στο ενεργητικό του, έγραψε ένα βιβλίο προσιτό στο ευρύ κοινό, το οποίο συνάμα είναι ιδιαίτερα εμπεριστατωμένο και βιβλιογραφικά οπλισμένο. Η μελέτη περιλαμβάνει κεφάλαιο για την ανταλλαγή των πληθυσμών, την έλευση των προσφύγων στην Καστοριά, τις επικρατούσες συνθήκες στην πόλη, και την εικόνα των προσφύγων της Καστοριάς μέσα από τον τοπικό τύπο, καθώς βεβαίως και κεφάλαια γι’ αυτόν καθαυτό το συνοικισμό και τους κατοίκους του. Το βιβλίο, που είναι εμπλουτισμένο από εξαιρετική και σπάνια εικονογράφηση και περιλαμβάνει ιδιαίτερο παράρτημα με τα ανταλλάξιμα ακίνητα της Καστοριάς, αποτελεί μια συμβολή τόσο στην τοπική ιστορία, όσο και στην ιστορία του Μικρασιατικού ελληνισμού.


Σχετικά κείμενα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ