29.12.11

ΟΔΟΣ: Πόλη & συμβολισμοί

ΟΔΟΣ 17.11.2011 / 616

Η απόφαση του Δήμου Καστοριάς να αποδεχθεί τελικά τον «Αρλεκίνο», δηλαδή την δημιουργία της γνωστής γλύπτριας Vassiliki, που πρόσφερε ευγενικά ως δωρεά στον λαό της Καστοριάς, παρά τις… αντιδράσεις και τις ενστάσεις μελών της πλειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου (που σίγουρα δεν θα σταδιοδρομήσουν ως σύμβουλοι ή κριτικοί τέχνης) σε περιπτώσεις άλλων Δήμων θα φάνταζε αυτονόητη. Πουθενά όμως δεν θα αποφασιζόταν ταυτόχρονα ότι το γλυπτό θα έπρεπε να τοποθετηθεί στο πάρκο «Ποτ πουρί», κοντά στην πλατεία της αυτοαποκαλούμενης «Ολυμπιακής Φλόγας». Και μάλιστα κοντά στην πιάτσα των ταξί.  Κοντά θα είναι ακόμη τα ΚΤΕΛ, η λαϊκή αγορά, το ΚΑΠΗ, τα φορτοταξί και πλήθος άλλων συναφών καταστημάτων που εξυπηρετούν τον κόσμο της περιοχής.

Πρόκειται για επιλογή, στα όρια της φαρσοκωμωδίας. Αφού ένα μοντέρνο γλυπτό. που παραπέμπει ευθέως στο καρναβάλι της Καστοριάς -και όχι στην δημοτική αρχή- θα τοποθετηθεί τελικά, σε ένα τμήμα της πόλης, που εκτός από τα υπόλοιπα ετερόκλητα που ήδη αναφέρθηκαν, είναι γεμάτο από μνημεία και αγάλματα πένθους, δόξας, ή τέλος πάντων ιστορικής διδαχής. Και μάλιστα σε μια περιοχή που επιπλέον δεν έχει σχέση με το καρναβάλι της Καστοριάς.

Τα πράγματα θα ήταν πιο αθώα, θα οφείλονταν ίσως σε παρεξήγηση, αν επιπλέον δεν αποφασιζόταν από τον Δήμο Καστοριάς, να τελεστούν τα «αποκαλυπτήρια» του γλυπτού, στις 4 Ιανουαρίου 2012 για να σηματοδοτηθεί έτσι  η «έναρξη του καρναβαλιού», όπως αναφέρει ο Δήμος Καστοριάς.

Γεγονός που αποκαλύπτει ότι στις πραγματικές προθέσεις των κρατούντων είναι να μεταφέρουν τις καρναβαλλιστικές εκδηλώσεις στην περιοχή του Ποτ Πουρί, κάτι που αποτελεί στόχο των εμπορικών συμφερόντων της περιοχής, αλλά και αυτών που έχουν ένα είδος αλλεργίας με την παλιότερη Καστοριά. Επιπλέον όμως φαίνεται να αποσκοπούν στην maximum τουριστική εκμετάλλευση του καστοριανού εθίμου, με την χωρική και χρονική του επέκταση, αλλά και στην άμβλυνσή του, ώστε να σταματήσει να είναι παραδοσιακό έθιμο της πόλης, και να γίνει εκδήλωση του διευρυμένου Δήμου, και επομένως γερό πολιτικό χαρτί.

Στο ίδιο ακριβώς μοτίβο, εντάσσεται και η κατάληψη παρακείμενου κοινόχρηστου χώρου, για την δημιουργία του δήθεν χωριού, του δήθεν Άη Βασίλη για τις γιορτές των Χριστουγέννων. Ο χώρος μισθώθηκε από ιδιώτη, ο οποίος με την σειρά του θα μισθώνει -με τιμή 2.500,00 (!) - μικρά σπιτάκια του «χωριού» για να περάσουν όλοι καλά, και προφανώς μερικοί, ακόμη καλύτερα.

Αποφάσεις αυτού του είδους, και ιδιαίτερα η προσταγή να τοποθετηθεί το άγαλμα στην χειρότερη δυνατή θέση, είναι πράξεις που δεν είναι φιλικές, αλλά απέναντι στην πόλη της Καστοριάς που διαπιστώνει ότι η έλλειψη γνώσεων για τα τοπικά έθιμα και εμπειρίας για το καρναβάλι, αλλά και (ή έλλειψη) γνώσης για την Καστοριά, δεν αφήνει τους διοικούντες να αποφασίσουν με την αίσθηση της υπευθυνότητας που αρμόζει.

Οι χρονικές επιμηκύνσεις του εθίμου των Καρναβαλιών, που σύμφωνα με τον προγραμματισμό τοποθετούνται στις 4 Ιανουαρίου, είναι βέβαια το μικρότερο πρόβλημα, αφού αντίστοιχες πρωτοβουλίες περασμένων δημοτικών αρχών, όπως κάποτε με τις γελοίες τσουβαλοδρομίες , απέτυχαν, απορρίφθηκαν από τον κόσμο και τελικά αποσύρθηκαν. Την Τετάρτη λοιπόν, στις 4 Ιανουαρίου, ταυτόχρονα ή μετά την Λαϊκή της ημέρας εκείνης, αποφασίστηκε να καεί το πελεκούδι τους. Στο γλέντι εντάχθηκαν και τα αποκαλυπτήρια του μοντέρνου γλυπτού.

Ανεξάρτητα όμως απ’ αυτό, το κύριο θέμα του σχολίου είναι ότι οι διοικούντες αποφάσισαν να μετατρέψουν το άγαλμα σε σύμβολο του εθίμου. Μόνο που το κάνουν με λάθος τρόπο σε λάθος χώρο, με αποτέλεσμα να μοιάζει ότι προορίζεται για σύμβολο του Κερδώου Ερμού. Όφειλαν να το τοποθετήσουν στις περιοχές όπου και το επίκεντρο των καστοριανών καρναβαλιών, και όχι σε σημείο που δεν έχει την παραμικρή σχέση.

Παλιότερα οι προκάτοχοι της δημοτικής αρχής, όταν ο συμβολισμός κάθε μνημείου καθόριζε και την θέση του στην πόλη, τοποθετούσαν τα αγάλματα με τον συμβολισμό ως κύριο γνώμονα της απόφασής τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ολόσωμο άγαλμα του Καστοριανού Αθανασίου Χριστόπουλου -του μεγαλύτερου Έλληνα ποιητή πριν τον Διονύσιο Σολωμό- το οποίο παραμένει τοποθετημένο στο ύψωμα του Αγίου Αθανασίου, με τέτοιο τρόπο, ώστε να ατενίζει τον προς βορρά Ορίζοντα της ελληνικής ψυχής και συνείδησης, της οποίας υπήρξε Πρόδρομος. Ως άγαλμα είναι περίπου απλησίαστο, ενώ είναι σχεδόν αδύνατο να δει κανείς τις λεπτομέρειες του, ειδικά δε το πρόσωπό του (φωτογραφία).

Η θέση του υπηρετεί όμως με τον καλύτερο τρόπο τον συμβολισμό της μορφής που παριστά το άψυχο μάρμαρο. Αλλά ακόμη και τελευταία, με αντίστοιχο σεβασμό στον συμβολισμό και μάλιστα σε παρακείμενη θέση (στο άλσος του Αγίου Αθανασίου), μόλις το 1996 επί δημαρχίας Δ. Παπουλίδη τοποθετήθηκε μαρμάρινη αναθηματική στήλη στην μνήμη των Εβραίων Καστοριανών σε μία ταπεινή γωνία δρόμου, στον χώρο συγκέντρωσής τους, και όχι «θριαμβευτικά» και με «έπαρση» στο πάρκο Ποτ Πουρί. Το ίδιο ακριβώς έγινε και με την προτομή του Παύλου Μελά που τοποθετήθηκε κοντά στην εκκλησία όπου είχε ενταφιαστεί η κεφαλή του. Ακόμη και το (αμφιλεγόμενο) άγαλμα της καστοριανής μητέρας, τοποθετήθηκε δίπλα στον... φάρο του Πνευματικού Κέντρου, κοντά όμως σε μερικές από τις παλιές καστοριανές γειτονιές. Όπως και η στήλη των αδελφών Εμμανουήλ, στην περιοχή του Ντολτσού κ.ο.κ.

Άλλες εποχές, άλλοι άνθρωποι, άλλη Καστοριά βέβαια. Μόνο που αποδεικνύεται ότι η άγνοια, αλλά και η προκατάληψη, αποβαίνει για μια ακόμη φορά μειωτική για την πόλη, και βλαπτική για τους ανθρώπους της.


Σχετικά κείμενα:


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17 Νοεμβρίου 2011, αρ. φύλλου 616




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ