ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Από την αρχαία Μύρτιδα και τη σύγχρονη Μαρία με αγάπη

Λίγο πριν από την Ημέρα της Γυναίκας

ΟΔΟΣ 7.3.2013 | 682

Γεια σας! Είμαι μια διάσημη Ελληνοπούλα, καθώς η πατρίδα μου συζήτησε πολύ για μένα μόλις πριν από λίγα χρόνια. Τ’ όνομά μου είναι Μύρτις.
Το ξέρω, κάποιοι από σας κι όχι όλοι -αφού πολλοί ξέρουν για μένα- αναρωτιέστε ποια είμαι και για ποιο λόγο έχω συζητηθεί τόσο. Θα σας συστηθώ αμέσως:

Είμαι μια κόρη από την Αθήνα του 5ου π. Χ. αιώνα-θυμάστε: του χρυσού αιώνα του Περικλή, όπως είπατε την εποχή μου εσείς οι νεότεροι Έλληνες, μια κόρη αίνιγμα όμως, καθώς δεν είναι ξεκάθαρα όλα όσα αφορούν τη ζωή μου, αφού κανείς από σας δε γνωρίζει ούτε καν αν ήμουν Αθηναία, δούλη ή μέτοικος. Αλλά είμαι αίνιγμα και για έναν άλλο λόγο· γιατί διαθέτω το μοναδικό προνόμιο να έχω ζήσει δύο ζωές κι όχι σαν εσάς μονάχα μία…

Ξεκινάω, λοιπόν, από τη δεύτερη ζωή μου, που άρχισε το 1995, όταν ξαφνικά τα έργα του μετρό έφεραν στην επιφάνεια έναν ομαδικό τάφο. Εκεί ήμουν θαμμένη μαζί με άλλους 149 συμπολίτες μου που πέθαναν από τύφο –τον περίφημο λοιμό –που ξέσπασε στην Αθήνα το δεύτερο χρόνο του Πελοποννησιακού πολέμου. Τότε ακριβώς οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα οστά όλων μας «ατάκτως ερριμμένα», καταπώς το λέτε σεις θέλοντας να μας μιμηθείτε, ξέρετε γιατί; Ήμασταν όλοι μας τόσο τρομοκρατημένοι από την αρρώστια που θέριζε στην πόλη μας ώστε καταργήσαμε και τους ταφικούς μας κανόνες, από το φόβο μην κολλήσουμε κι εμείς. Έτσι λοιπόν βρέθηκα κι εγώ θαμμένη εκεί μέσα χωρίς τιμές και δίχως όμορφα κτερίσματα. Και, καθώς το δικό μου κρανίο βρέθηκε σε πολύ καλή κατάσταση, αποφασίστηκε να «ξαναζήσω». Κι όπως χρωστάω το ευωδιαστό μου όνομα στη νονά μου, την αρχαιολόγο που μας ανακάλυψε, έτσι χρωστώ και τη μορφή μου, αυτήν που κάνει τους επισκέπτες του μουσείου όπου τώρα ζω να ανατριχιάζουν γιατί λέει μοιάζω ολοζώντανη, στο γιατρό που μετά από πολλή μελέτη μ’ έκανε όπως ήμουν…

Ε, λοιπόν, αγαπητοί μου, εγώ, που ήμουν ένα συνηθισμένο κορίτσι της λαμπρής Αθήνας, πρόλαβα να δω τελειωμένο τον Παρθενώνα-εσείς τον έχετε δει άραγε; Και μπορεί να ήμουν ένα ξυπόλητο κοριτσάκι που έτρεχε στους δρόμους της Αθήνας κάνοντας θελήματα, αλλά δε σας πιάνει η ζήλια ακούγοντας τον επιστήμονα που δούλεψε για ν’ αποκτήσω το πρόσωπό μου να λέει πως ίσως και να άκουσα τον Περικλή ή ακόμα και το Σωκράτη να μιλάνε; Δεν ήταν αυτό μεγάλη τύχη και ζηλευτή;

Αυτά στην πρώτη μου ζωή μόνο. Γιατί στη δεύτερη ζωή μου έζησα κι άλλα σημαντικά: στέκομαι στη θέση μου και χαίρομαι να βλέπω τις αντιδράσεις των ανθρώπων που έρχονται να με δουν από κοντά· δεν αισθάνονται μόνον αυτοί, αισθάνομαι κι εγώ βλέπετε. Και σας ομολογώ πως χαίρομαι περισσότερο όταν βλέπω να με κοιτάζουν παιδιά. Γιατί εσείς οι μεγάλοι ό,τι κάνατε κάνατε· τα παιδιά είναι πολύ σπουδαίο ν’ αγαπήσουν την Ιστορία της Πατρίδας τους και την Πατρίδα τους την ίδια. Μονάχα έτσι θα ‘ναι συνεπή στις υποχρεώσεις τους απέναντί της, μόνον έτσι θα χαίρονται να τη βάζουν πιο πάνω κι από τον ίδιο τους τον εαυτό. Και θα πετύχουν όσα εσείς δεν καταφέρατε να πετύχετε.

Μα το σημαντικότερο απ’ όλα όσα με αφορούν, απ’ όλα όσα αφορούν τη μετά την ανάστασή της Μύρτιδα, είναι πως τα κατάφερα να φτάσω μέχρι τον ΟΗΕ και ν’ ανακηρυχτώ «Φίλος των στόχων της Χιλιετίας», προκειμένου να αφυπνίσω όλους σας για τους χιλιάδες ανθρώπους που χάνονται κάθε χρόνο από αρρώστιες και πολέμους. Έτσι έγινα ένα από τα πρόσωπα του 2010 και περιμένω απ’ όλους εσάς να κάνετε ό,τι καλύτερο κι ό,τι περισσότερο μπορείτε ώστε οι χιλιάδες αυτοί άνθρωποι να λιγοστέψουν. Και να ‘χετε στο νου σας πάντα πως, και μία ζωή να γλιτώσετε, το κέρδος είναι μεγάλο. Και είναι κέρδος όλων σας! Σας το λέω εγώ που το ‘ζησα και ξέρω πώς είναι. «Ο πόλεμος πολλά κακά φέρνει και κανένα καλό» έλεγε ο Θουκυδίδης στην εποχή μου και αυτή είναι μια διαχρονική και συντριπτική αλήθεια, που δε χρειάζεται να τη ζήσετε και σεις για να τη μάθετε. Γιατί εγώ υπήρξα εξαιρετικά τυχερή που κάποιοι με επέλεξαν και μου ‘δωσαν την ευκαιρία να ζήσω για δεύτερη φορά. Αυτό όμως, το ξέρετε όλοι, συνέβη μονάχα μία φορά, στη δική μου περίπτωση…

Και τώρα η σειρά μου. Είμαι η Μαρία Πολύζου κι είμαι Μαραθωνοδρόμος. Κι ίσως να ξέρετε πως είμαι η μεγαλύτερη σύγχρονη μαραθωνοδρόμος, αλλά εγώ σήμερα θέλησα να επικοινωνήσω μαζί σας για να σας πω όχι για τις αθλητικές μου διακρίσεις, που είναι πολλές, μα για έναν πραγματικό μου άθλο με συμβολική αξία:

 Το 2010, όταν η Πατρίδα μας «γιόρταζε» τη συμπλήρωση 2.500 χρόνων από τη μάχη του Μαραθώνα, αλλά ο εορτασμός αυτός υπήρχε μόνο στα χαρτιά, καθώς εκδηλώσεις-αφιερώματα στη μεγάλη επέτειο διοργάνωσαν πολλές άλλες χώρες αλλ’ όχι η δική μας, δεν κρατήθηκα. Καθώς λοιπόν ήμουν μέλος της επιτροπής διοργάνωσης του Μαραθωνίου της Αθήνας κι έβλεπα την ελληνική απουσία, πήρα την πραγματικά ριψοκίνδυνη απόφαση να επαναλάβω τη διαδρομή του πιο σπουδαίου ημεροδρόμου της εποχής εκείνης, του Φειδιππίδη, που έτρεξε όσο πιο γρήγορα μπορούσε από την Αθήνα ως τη Σπάρτη, προκειμένου να ζητήσει τη βοήθεια των Σπαρτιατών ενόψει της κρίσιμης μάχης του Μαραθώνα.

Έτσι έγινε και σε ηλικία 42 χρονών έτρεξα σε έξι μέρες τα 540 χιλιόμετρα –απόσταση δεκατριών σύγχρονων Μαραθώνιων- της διαδρομής Αθήνα-Σπάρτη-Αθήνα ως φόρο τιμής στον Φειδιππίδη. Χωρίς σπόνσορες, χωρίς συστηματική προπόνηση, κόντρα σε κάθε λογική, στοιχημάτισα την ίδια τη ζωή μου. Και κέρδισα.

Συγχωρέστε με αν σας φαίνεται πως μιλώ με εγωισμό, μα αυτά που λέω τα έγραψαν έτσι ακριβώς άλλοι για τον άθλο που πέτυχα όχι για μένα, αλλά για την Ελλάδα. Κι έπειτα πιστεύω πως η τρομερή εξάντληση που ένιωσα εκείνες τις αξέχαστες μέρες που προσπαθούσα τρέχοντας κι έτρεχα προσπαθώντας, το σώμα μου που ‘νιωθα κομματιασμένο, η αϋπνία μου από τους πόνους τις μέρες της υπερπροσπάθειας που έκανα, τα πληγιασμένα μου πέλματα, το γεγονός ότι ξεκίνησα να τρέχω με 39 νούμερο παπούτσια κι έφτασα να φοράω στο τέλος τα νούμερο 41 παπούτσια του άντρα μου, όλα αυτά που πέρασα για να τα καταφέρω, πιστεύω πως μου δίνουν το δικαίωμα να μιλώ για μένα, χωρίς να με απασχολεί αν θα με περάσετε για εγωίστρια.

Πώς θα μπορούσε κανείς να με δει έτσι όταν όλοι ξέρουν πως αυτό που πέτυχα δεν το πέτυχα για μένα, αλλά για την Πατρίδα μου, για τους 192 Αθηναίους που κείτονται στον τύμβο του Μαραθώνα ήσυχοι κι αναπαυμένοι γιατί χάρη στη δική τους θυσία μπόρεσε στη συνέχεια να υπάρξει ο χρυσός αιώνας του Περικλή και το θαύμα του Παρθενώνα; Κι έπειτα ποιος δεν πρόσεξε την απουσία χορηγών, καθώς αυτήν τη φορά ήθελα το μπλουζάκι που φορούσα να γράφει μόνο τ’ όνομα της Πατρίδας μας ή απλώς «2.500 χρόνια»;

Σήμερα λοιπόν, 3 χρόνια μετά, νιώθω την ίδια ακριβώς περηφάνια όπως τότε. Κι αποφάσισα να σας μιλήσω, αγαπητοί μου συμπατριώτες, επειδή η ανευθυνότητα και η αναξιότητα κάποιων από αυτούς που μας διοικούν έχει μετατρέψει τους περισσότερους από μας σε μαραθωνοδρόμους που τρέχουμε όχι για να καταφέρουμε να τιμήσουμε κάποιους σπουδαίους ήρωες, αλλά για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε από τη λαίλαπα που έχει ξεσπάσει στην ιστορική μας πατρίδα κι έχει μετατρέψει όλους εμάς τους Έλληνες που κουβαλάμε τα βάρη της Πατρίδας για τα οποία άλλοι έχουν την ευθύνη σε αληθινά αξιότιμα πρόσωπα…

 Αφιερώνεται εξαιρετικά:

-Στον παραμυθά μας Δημήτριο Αβούρη, ιεραπόστολο της ιδέας που λέγεται «παραμύθι», εμπνευστή και ψυχή της 1ης Παραμυθοδρομίας, που πέρασε κι από την Καστοριά-χαρά σ’ όποιον την έζησε έστω και για λίγο!
-Στις Μαραθωνοδρόμους Πηγή Δεβετζή, Μάγδα Γαζέα και Ειρήνη Κοκιναρίου, που έτρεξαν ως την Καστοριά για το παραμύθι. Μα φόραγαν παπούτσια με φτερά κι είχαν πάτημα ελαφρύ κι η πλάι στη λίμνη πολιτεία, δυστυχώς για την ίδια, δεν τις αντιλήφθηκε.
Αφιερώνεται επίσης:
-στα παιδιά των Γ’ και Δ’ τάξεων του Δημοτικού Σχολείου Μαυροχωρίου, από τους βασικούς συντελεστές της Παραμυθοδρομίας, που με την συγκινητική τους παρουσία ενέπνευσαν το παρακάτω ποίημα:
Στο θρόνο να ‘ναι ένα παιδί
που λέει πάντα «θέλω»
κι εγώ, μικρός παραμυθάς,
του βγάζω το καπέλο.
Δημήτρης Αβούρης,
-ιδιαιτέρως όμως στο μαθητή της Δ’ Νικόλα Τσαδήλα, για τις πολλές του γνώσεις σχετικά με το ιερό αγώνισμα του Μαραθώνιου και τους Μαραθωνοδρόμους.
Τέλος, το άρθρο αφιερώνεται και στους:
-Πέτρο Μάνο και Φιλιώ Καρασαββίδου, εκπαιδευτικούς της Καστοριάς, που, με τις πρόσφατες ομιλίες τους για την ιστορία της μικρής αλλά μεγάλης μας Πατρίδας, μας βοήθησαν να γνωρίσουμε αυτήν την Πατρίδα μας ακόμη καλύτερα και
-στον κ. Χρήστο Αδαμόπουλο, ομογενή από το Βράχο, που, έχοντας συλλέξει πρώτα το απαραίτητο υλικό τεκμηρίωσης, παλεύει τόσον καιρό -και με δικά του έξοδα- να εκπληρώσει ο τόπος του ένα χρέος τιμής, αλλά σκοντάφτει στα εμπόδια που του ορθώνουν αλλόκοτες δυνάμεις που πάνε κόντρα ακόμη και στο αυτονόητο, όπως το της ευγνωμοσύνης χρέος.
 Σ.Ε.Π.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 7 Μαρτίου 2013, αρ. φύλλου 682