ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΣΚΡΕΚΑ: Παιδεία ανθρωποκεντρική

Έψαχνα ένα συνάδερφο εκπαιδευτικό στην πλατεία της Κοζάνης. Αναζητώντας τον μπήκα σ’ ένα καφενείο, στο οποίο συχνάζει. Ερεύνησα το χώρο. Δεν τον βρήκα. Κάθισα σε μια γωνιά και παρήγγειλα τον καφέ μου. Άθελά μου άκουγα από το διπλανό τραπέζι να κουβεντιάζεται το επίκαιρο θέμα της παιδείας.
Κουβέντιαζαν, οι παραπλεύρως, καθήμενοι συνδαιτυμόνες μου, σχεδόν έντονα, την εκπαιδευτική επικαιρότητα.
-Τώρα ο νέος υπουργός παιδείας θα το λύσει το θέμα, αποφαίνεται ο πρώτος από την παρέα.
-Δεν νομίζω ότι θα τα καταφέρει, ομολογεί ο δεύτερος.
-Είναι δύσκολο το θέμα, αν δεν δαπανηθούν τα’ αναγκαία κονδύλια, υποστηρίζει, ο τρίτος της παρέας.
-Δεν μπορούμε, ως έθνος, να πάμε μπροστά, αν δεν εφαρμοστεί μια “ανθρωποκεντρική παιδεία”, ομολογεί, χαμηλόφωνα ο τέταρτος.
Μ’ άρεσε πολύ η λέξη «ανθρωποκεντρική». Δεν την άκουσα πολλές φορές. Εντυπωσιάστηκα! Γι’ αυτό τη σφήνωσα στο μυαλό μου. Την πήρα μαζί μου. Σπάνια ακούω τέτοιες λέξεις. Ωραία και πλούσια λέξη. Πάντα έτσι συμβαίνει στο βίο των ανθρώπων. Τα ωραία να είναι σπάνια!
Το βράδυ στριφογύριζε στο μυαλό μου η λέξη αυτή, πριν παραδοθώ στον αναγκαίο καθημερινό μου ύπνο. Σκέφτηκα να την αναλύσω. «Ανθρωποκεντρικά» = με κέντρο τον άνθρωπο. Κοντά σ’ αυτήν την ερμηνεία θέλησα να ερμηνεύσω και τη λέξη «άνθρωπος». Άνθρωπος, βγαίνει από το τοπικό επίρρημα “άνω” + “θρώσκω” , που θα πει: προς τα πάνω κοιτάζω.
Θα κάνει πολύ καλό ο νέος υπουργός παιδείας να ζητήσει από τους εκπαιδευτικούς της πατρίδας μας, όλων των βαθμίδων (νηπ/γείου, γυμνασίου, λυκείου, Τ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι.) να διδάσκουν με μεράκι και ζήλο την “ανθρωποκεντρική παιδεία”.
Το σημερινό πρόβλημα της παιδείας δεν είναι τόσο το οικονομικό, όσο η έλλειψη οράματος και πορείας. Τι τύπο έλληνα θέλουμε να φτιάξουμε; Πρέπει ή όχι να του δώσουμε, πέρα από τη γνώση και πνευματικές αξίες; Οφείλουμε να απαντήσουμε καθαρά και ειλικρινά.
Σήμερα το ελληνικό σχολείο επιδιώκει, και καλά κάνει, να προσφέρει μόνο γνώση. Από την εμπειρία μου, ως εκπαιδευτικού, απ’ όλες τις βαθμίδες της ελληνικής παιδείας επιδιώκεται η απόκτηση γνώσεων. Το άλλο μισό, που αφορά την πνευματική καλλιέργεια και εσωτερική ψυχική συγκρότηση των παιδιών μας παραθεωρείται και υποβαθμίζεται.
Έτσι φτάσαμε στο δυσάρεστο κοινωνικό φαινόμενο κι αποτέλεσμα να έχουμε πολλούς και καλούς επιστήμονες, άρτια καταρτισμένους και εξειδικευμένο επιστημονικό αντικείμενο, αλλά δεν φτάνει μόνο αυτό. Η κοινωνία μας χρειάζεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά και ανθρώπους!
Τα παιδιά μας, που τελείωσαν τα Τ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι. φροντίζουν με κάθε τρόπο να μπουν στο δημόσιο. Γιατί; Διότι εκεί “βρέχει, χιονίζει, η καραβάνα γεμίζει” όπως αποφαίνεται, θυμόσοφα, ο απλός λαός μας.
Ενίοτε, όλοι μας, πιέζουμε και προτρέπουμε τα παιδιά μας, μετά τις σπουδές τους να προσληφθούν σε δημόσια υπηρεσία, γιατί έχουν σίγουρο και χωρίς πολύ μόχθο και κόπο, μισθό!
Όμως το δημόσιο φράκαρε. Πού θα πάνε τα παιδιά μας; Όλοι φταίμε. Προτείνουμε, αλλά και διδάσκουμε στη νεολαία μας, ότι πρέπει να κοπιάζει στην μετέπειτα ζωή της. Αψυχολόγητα, την προτρέπουμε τη νεολαία, ότι δεν πρέπει να κοπιάζει, αλλά οι απολαβές της να είναι υψηλές και σκανδαλώδεις.
Θέλουμε όλοι μας, όλοι οι άλλοι συνέλληνες να κοπιάζουν και να παράγουν και να μοχθούν, εκτός των παιδιών μας. Αυτό είναι επιζήμιο για όλους μας.
Η παιδεία μας πρέπει, να είναι πολυδύναμη και δημιουργική, εφόσον αποτελεί υπεύθυνο αίτημα και κατόρθωμα του βίου των πολιτών, αλλά και της πολιτείας. Ξεκινάει, πρέπει να ξεκινάει από τη γονεϊκή φροντίδα, την αγωγή, να εμπνέεται από τον τρόπο του βίου των μεγαλύτερων, τον οποίο πρέπει ν’ ακολουθούν, μιμούμενοι ή καθοδηγούμενοι τις αιώνιες και διαχρονικές αξίες της ορθοδοξίας και του ελληνισμού μας.
Έτσι θα μπορέσει ο αυριανός πολίτης να υπερβεί τη φύση του και να θεωρείται η παιδεία μας δευτέρα φύση, αναγέννηση και κατόρθωμα αρετής. Η πιο γόνιμη μέθοδος της ουσιαστικής παιδείας μας, που αγκαλιάζει τη σκέψη, τη ψυχική καλλιέργεια και τον πρακτικό βίο, είναι η ελεύθερη αλληλοεπίδραση των προσώπων, σε ατμόσφαιρα αμοιβαίου σεβασμού.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 30 Μαΐου 2013, αρ. φύλλου 694