ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΣΕΜΑΝΗ: Σύννεφα και ελπίδες

Ένα παλιό μου άρθρο είχε τίτλο: Να σκέφτεται κανείς ή να μην σκέπτεται;». Απάντησα τότε: «ασφαλώς και να σκέφτεται». Και σήμερα συμπληρώνω. Να σκέπτεται αλλά και να μαζεύει επίσης τις γνώσεις που αποκτά. Να τις αξιοποιεί. Να φροντίζει όσο μπορεί τον εαυτό του πρώτα και μετά την οικογένεια του και τους φίλους του. Πρώτιστα την πατρίδα του- όποια κι αν είναι. Χωρίς πατρίδα δεν πάει κανείς πολύ μακριά. Να έχει πολιτικές απόψεις για τα τριγύρω του αλλά και να παραμένει ελεύθερος στη σκέψη. Να αφήνει την κομματική του ταυτότητα έξω από την δουλειά του. Να ενδιαφέρεται φυσικά για τα κοινά. Αριστοτέλης είναι αυτός. Να ζει στην πράξη την ελευθερία του, με σεβασμό όμως στον συνάνθρωπό του και τις βασικές αρχές του πολιτισμού. Γενικά, να είναι ή να γίνει, ένας πολίτης του κόσμου, που να τον απασχολεί η κοινωνία μέσα στην οποία ζει. Ο πλανήτης Γη πάνω στον οποίο ζει.

Χρήσιμες διαπιστώσεις αλλά χιλιοειπωμένες, μου είπε φίλος. Ποιος έχει αντίρρηση σε αυτά; Στην πράξη τι γίνεται. Το μόνο που σε σώζει, συνέχισε, είναι ότι έχουμε καιρό να τα ακούσουμε. Με τόσα χρέη τι να πρωτοσκεφτούμε. Είχε δίκιο από μια άποψη. Σταμάτησα και εγώ με τη σειρά μου για λίγο να προβληματίζομαι. Σχεδόν αμέσως όμως αντέδρασα και πάλι. Φαίνεται μου έχει μείνει από μικρό παιδί. Γιατί να σταματήσω να ονειρεύομαι μια καλύτερη κοινωνία όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι, είπα. Δεν είναι εγωισμός αυτός. Είναι το πιστεύω μου. Δεν έχουμε δηλαδή το δικαίωμα ούτε να αισιοδοξούμε; Γιατί, ρώτησα τον εαυτό μου, τα τελευταία χρόνια, ο πιο προηγμένος νοητικά «δυτικού» τύπου άνθρωπος, δείχνει να έχει χάσει τον προσανατολισμό του, μπλεγμένος με νούμερα και περίεργη φτώχεια ιδεών; Φταίει το πολύ «διαδίκτυο», οι εύκολες σχεδόν δωρεάν γνώσεις που απέκτησε τύπου «internet»; Οι δυσκολίες να κρατήσει και να εξασφαλίσει την σημερινή του δουλειά- έστω απασχόληση- που έχει; Φταίει ότι ξεπεράστηκε ο Μαρξισμός και η… Βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας, ο μαύρος και ο κόκκινος φασισμός και ψάχνουμε νέα πολιτικά συστήματα διακυβέρνησης; Δεν αναφέρω εδώ τον Χίτλερ και τον Στάλιν γιατί είναι πρωί και δεν θέλω να συγχυστώ.

Και τώρα τι κάνουμε; Τώρα που ξαφνικά ανακαλύψαμε, όλοι ή σχεδόν όλοι, ότι το βιοτικό επίπεδο, στο οποίο είχαμε φτάσει με ιδρώτα και κόπο (και με δανεικά χρήματα), έχει κλονιστεί; Ή μας άξιζε αυτή η απότομη πτώση στα πάντα, γιατί συνεργαστήκαμε με τον «εχθρό»; Το περίεργο και αδηφάγο αυτό «κράτος» που μας περιβάλει και που εμείς δημιουργήσαμε με τους αντιπροσώπους μας. Ευθύνες αυτοί, ευθύνες όμως και εμείς. Προβληματικοί μεγαλοκλέφτες αυτοί, μικροαπατεώνες εμείς. Η αλήθεια πονά αλλά πρέπει να λέγεται. Ποιός το περίμενε μετά από τόσες επαναστάσεις, τόσες καταστροφές και ταλαιπωρημένες «ειρήνες», να συζητούμε ακόμα και να αμφισβητούμε τα ίδια και τα ίδια. Το δικαίωμα στην εργασία, στη γνώση, στην ελευθερία, στη ζωή γενικά.

Ευτυχώς μέσα από τα σύννεφα φαίνεται να περνάνε πάλι μερικές ακτίνες φωτός. Χρειάστηκε η Ευρώπη βέβαια, για να μην πω και η Τρόικα. Από το λίγο και το τίποτα τελευταία ξεπηδάει το κάτι. Μπορεί να γίναμε πολλοί και να είναι δύσκολο να κυβερνηθούμε «δημοκρατικά» αλλά είμαστε καλύτεροι από ότι παλιά. Οι σοβαροί μελλοντολόγοι σαν τον Αμερικανό Peter Diamandis (με ελληνικό DNA) προβλέπουν για την ανθρωπότητα ένα μέλλον με εξαιρετικές προοπτικές, που καταγράφει στο βιβλίο του, Abundance- Αφθονία (το μέλλον είναι καλύτερο από ότι νομίζουμε- the future is better than we think) και που αναφέρεται μεταξύ των άλλων και στο δικαίωμα να είναι κανείς ευτυχής. Και έχει δίκιο. Τι είναι η ευτυχία για τον καθένα από εμάς; Πως την μετράς; Εσύ την φτιάχνεις και ο άλλος τη χαλάει; Ή ο άλλος την φτιάχνει και εσύ με τα σφάλματά σου την χαλάς; Το κατά κεφαλήν εισόδημα «ευτυχίας» ποιος θα το υπολογίσει κάποια στιγμή; Παλεύει μόνος του στα Ηνωμένα Έθνη, ο νεαρός Βασιλεύς του Bhutan (Κρατίδιο των Ιμαλαϊων) χρόνια τώρα, απόφοιτος της Οξφόρδης. Φτάνουν πια μόνο οι αριθμοί, λέει, και έχει δίκιο.

Τελικά προχωράμε μπροστά ή γυρίζουμε πίσω σαν πατρίδα, σαν κοινωνία, σαν άτομα; Μπροστά προς τα που και πίσω μέχρι ποιού σημείου; Συντήρηση σε ότι αξίζει από το παρελθόν; Ή πρόοδος και αλλαγή σε ότι μας κρατάει δέσμιους με ό,τι παλιό; Ή και τα δύο; Ας πάρουμε ένα παράδειγμα –την τηλεόραση- που ‘χουμε όλοι στα σπίτια μας. Το μεταμοντέρνο αυτό «ναρκωτικό» ενημέρωσης που μας κυβερνά χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Αλλοιώνει την δημοκρατία. Ναι ή όχι; Προωθεί την μετριότητα. Ναι ή όχι; Μήπως δεν μας πληγώνουν καθημερινά, τα κρατικά και μη κανάλια, παιδιά όλα του… 1980 και μετά, που προσπαθούν να μας πείσουν ότι α) …καταρρέουμε σαν κοινωνία, β) …πτωχεύουμε σαν οικονομία, γ) …ότι φτάσαμε στο τέλος του κόσμου. Ντροπή τους. Αν αυτό είναι ενημέρωση, τότε εγώ είμαι αεροπόρος, επειδή πετάω… χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα! Ευτυχώς η ΕΡΤ1, ΕΡΤ3, ΝΕΤ έχουν πρόσφατα βελτιωθεί αρκετά. Παίζει ρόλο και το… Downton, εξαίρετη σειρά του BBC!

Οι τελευταίες περιπέτειες της πατρίδας μας θέλω να πιστεύω ότι θα έχουν αίσιο τέλος. Σαν κράτος μπορούμε και πρέπει να ζήσουμε με τις δυνάμεις μας. Με παράλογες απαιτήσεις οργανωμένων συμφερόντων δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα πια. Πολιτικές της δεκάρας τέλος. Δανεικά τέλος. Εκβιασμός των μεν από τους δε τέλος. Ηλιθιότητες τέλος. Τώρα μας χρειάζονται πολιτικοί άντρες με όραμα και ικανότητες να γεφυρώσουν τα κενά και να βοηθήσουν να ξαναφτιάξουμε όλοι μαζί μια νέα Ελλάδα, Το αξίζει η ιστορία μας. Το χρωστάμε στους προγόνους μας και στα παιδιά μας. Στον ίδιο μας τον εαυτό.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 23 Μαΐου 2013, αρ. φύλλου 693