12.11.13

ΟΔΟΣ: Μια παλιά υπόθεση


ΟΔΟΣ 4 .7.2013 | 699


Η είδηση ότι επιταχύνεται η κατεδάφιση του μεγάλου -από την οδό Αγίου Αθανασίου- ισογείου ορόφου του κτηρίου του κάποτε Πνευματικού Κέντρου Καστοριάς φαινομενικά τουλάχιστον μοιάζει να μην απασχολεί και παρουσιάζεται στα δευτερεύοντα, αν όχι στα ψιλά.

Μάλιστα για την κατεδάφιση γράφτηκαν και ακούστηκαν, πηγαία ή όχι και κάποια «επιτέλους», «καιρός ήταν». Αλλά αυτά δεν απαντούν στα εύλογα ερωτηματικά και δεν πείθουν απαραίτητα.

Η εξήγηση της κατεδάφισης, ότι το ισόγειο είναι τάχα εστία μολύνσεως και πως το «έργο» αυτό αποτελεί αίτημα των περιοίκων δεν ταυτίζονται με γεγονότα. Και δεν είναι πειστικά, όχι μόνο διότι ήταν μέχρι τώρα περίπου άγνωστο το σχετικό αίτημα, αλλά και επειδή, εκτός από 1-2 οικοδομές (μικρές πολυκατοικίες) δεν υπάρχουν περίοικοι. Πρόκειται αναμφίβολα για την πιο αραιοκατοικημένη περιοχή μέσα στην πόλη της Καστοριάς.

Άλλωστε για ποιό λόγο άραγε θεωρείται εστία μόλυνσης μόνο το ισόγειο της οικοδομής και όχι ο υπόγειος όροφος; Ακόμη, θα επιμεληθούν την κατεδάφιση και άλλων ισογείων δημοτικών κτηρίων ο Δήμος και η Π.Ε. Καστοριάς, αν αποτελούν «εστία μόλυνσης» κάτι που είναι κανόνας και όχι εξαίρεση στα εγκαταλειμμένα δημοτικά ακίνητα της Καστοριάς (π.χ. Τερζάκεια Λουτρά) και εφ' όσον επιδιώκουν την κατεδάφιση οι περίοικοι;

Ή μήπως υπάρχει ειδικός λόγος που επιβάλλει την κατεδάφιση αποκλειστικά του ισογείου ορόφου, μόνο του Πνευματικού Κέντρου;

Θα μπορούσε ποτέ όλα όσα έγιναν από την σφράγιση και εγκατάλειψη του Πνευματικού Κέντρου Καστοριάς, καταστάσεις που ευθύνονται για την καταστροφή του και μείωσαν έτσι σημαντικά, σε πολλά εκατομμύρια ευρώ, την δημοτική περιουσία, να μην είναι μια μονοσήμαντη και απλή περίπτωση;

Παρά ταύτα η περιορισμένη κατεδάφιση, ως μια τυπική διαδικασία δήθεν ρουτίνας μοιάζει να προχωρεί περίπου απαρατήρητη από την κοινή γνώμη και τις… δημιουργικά σιωπώσες -στα όρια της συστολής- μειοψηφίες του δημοτικού συμβουλίου. Με τους περισσότερους να είναι καλοπροαίρετα και προφανώς εκ προοιμίου πεπεισμένοι ότι αποκλείεται να υπάρχει κάτι άλλο πίσω απ' αυτή την απόφαση και την σπουδή. Που πράγματι θα μπορούσε να είναι και εντελώς αθώα.

Με την αντίρροπη υπόθεση (έστω εργασίας), μπορεί όμως να μην είναι. Και αντίθετα να είναι μια περίπτωση στην οποία απαιτείται το άπλετο φως, ακόμη κι' αν χρειαστεί να επέμβει η εισαγγελική αρχή. Και μάλιστα αυτεπάγγελτα να μην περιμένει δηλαδή ιδιώτης να λάβει την πρωτοβουλία της έρευνας.

Έως ένα χρόνο πριν, κανείς δεν είχε ακούσει ποτέ ότι υπήρχε (έστω ως) σχέδιο και ιδέα να κατεδαφιστεί ο ισόγειος όροφος, είτε επειδή υπήρχε εστία μόλυνσης, είτε για να δημιουργηθεί ανοικτός χώρος […] στο επίπεδο που καταλάμβανε κάποτε το εξοχικό κέντρο «Έλλη», μέχρι αρκετές δεκαετίες πριν. Και πάντως πριν η Καστοριά ελεγχθεί πλήρως από τους ικανότατους που την απάλλαξαν από τα δεσμά των άλλοτε Καστοριανών. Οι οποίοι ως γνωστό και κατ' αυτούς, εκπολιτίσθηκαν πολύ αργότερα.

Ωστόσο γεγονός είναι ότι στο μεταξύ, άλλαξαν μερικά πράγματα. Όπως ότι από την σφράγιση του Πνευματικού Κέντρου παρήλθαν δεκατρία χρόνια, χωρίς από τότε να γίνει νέο πολιτιστικό κέντρο. Ούτε καν τα άφθονα χρήματα της κληρονομιάς Παπαλαζάρου να αξιοποιηθούν για τον σκοπό που θέλησε ο διαθέτης τους.

Έτσι αφού χάθηκε κάθε ελπίδα, όλο και περισσότεροι συζητούν ως πιθανό ενδεχόμενο, η ιστορία της σφράγισης, εγκατάλειψης και περίπου καταστροφής του Πνευματικού Κέντρου (αν κρίνει κάποιος μόνο από την όψη του κτηρίου), να μην είναι και τόσο απλή, ή μονοσήμαντη όπως πίστευαν οι περισσότεροι. Και το αιφνίδιο κλείσιμό του, να μην έχει σχέση με την στατικότητά του, αφού ήδη αμφισβητείται ότι υπάρχει σχετική πειστική έκθεση στις αρμόδιες υπηρεσίες […]

Και όχι μόνο αυτό, αλλά υποστηρίζεται ότι –αντίθετα- υπάρχουν τουλάχιστον δύο μεταγενέστερες εκθέσεις, η μια έγινε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κέντρου Κινηματογράφου που βεβαιώνουν ότι το κτήριο ήταν και έως τον χρόνο της εξέτασης, παρέμεινε κατάλληλο.

Αντίθετα, συζητείται πιο ανοικτά παρά ποτέ ότι η ιστορία της σφράγισης και εγκατάλειψης ίσως και να σχετίζεται με άλλους λόγους και το κλίμα μιας άλλης εποχής. Για παράδειγμα ότι έπρεπε πάση θυσία και οπωσδήποτε η Καστοριά να επεκταθεί στις προεκτάσεις της και στα σχεδιαζόμενα εμπορικά της κέντρα όπου κτίζονταν νέες οικοδομές από τεράστια οικοδομικά συμφέροντα που ήθελαν να διαθέσουν καταστήματα, αίθουσες και προπαντός διαμερίσματα.

Ή ακόμη πιο επιπόλαια ότι με το πρόσχημα αυτό φιλοδοξούσαν να πιέσουν την πολιτεία να πεισθεί να συνδράμει στην ανέγερση νέου πολιτιστικού πολυχώρου. Που εξαγγέλθηκε από τους τότε και όλους τους έκτοτε, χωρίς να γίνει τίποτε.

Ή τέλος, ότι όλα έγιναν, για να μπορεί αδιαμαρτύρητα να εκπονούνται μελέτες επί μελετών για ανέγερση «Πολιτιστικών Κέντρων» στην Αγίου Αθανασίου, «Μεγάρων Πολιτισμού» στην Λεωφόρο των Κύκνων και «Αίθουσες Πολιτισμού» στην Χλόη, οι οποίες μελέτες ως γνωστό κοστίζουν πανάκριβα και από τις οποίες συντηρούνται πλουσιοπάροχα διάφορα γραφεία, και όλα αυτά ως το στάδιο των μακετών. Το πολύ. Γιατί εκτός από μερικές μακέτες, σχέδια επί χάρτου και ευχολόγια-υποσχεσιολόγια, άλλο τίποτε. Πάντως προγραμμάτιζαν την Καστοριά  ως «πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης»,  με τρεις -τουλάχιστον- μεγάλες αίθουσες πολιτισμού.

Εν έτει 2013 «ποιος θα ασχοληθεί» με μια τόσο παλιά υπόθεση, θα μπορούσαν να σκέφτονται (αν πράγματι έχουν κάτι διαφορετικό κατά νου) αυτοί που επισπεύδουν την δυσμενή εξέλιξη για τον μεγάλο αυτό ισόγειο δημοτικό χώρο που ανήκει στο κτήριο που ανοικοδομήθηκε και παραδόθηκε κατά την διάρκεια της δικτατορίας. Το δυστύχημα είναι, ότι από τότε, δεν έγινε τίποτε νέο, μέσα στην Καστοριά. Γεγονός που συμβάλλει αποφασιστικά στην πλήρη αποτελμάτωση του παλιού της κέντρου.




Υπενθυμίζεται, ότι πρόκειται για ένα ισόγειο εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων, που βρίσκεται επάνω από την αίθουσα εκδηλώσεων και το οποίο πολύ αργότερα και πιο συγκεκριμένα στην διάρκεια εκείνης της απελπιστικής ανακαίνισής του, την οποία ο άλλοτε βουλευτής Καστοριάς κ. Φίλιππος Πετσάλνικος υπερήφανα πρόβαλλε και διεκδικούσε ως δικό του έργο, χωρίστηκε σε δύο τμήματα. Ένα απ' αυτά στέγασε για μερικά χρόνια την δημοτική βιβλιοθήκη (μεταστεγάστηκε σε ιδιωτικό χώρο, φυσικά), ενώ στην αυθεντική του μορφή, ο χώρος αποτέλεσε μια τεράστια αίθουσα με βοηθητικούς χώρους (κουζίνες και τουαλέτες) στο ίδιο επίπεδο αλλά και στον «υπόγειο» όροφο, σε επαφή με την αίθουσα εκδηλώσεων. Ένα χώρο με εκπληκτική, πανοραμική θέα προς την λίμνη χάρη στα μεγάλα ανοίγματά του, ένα σημείο με το οποίο συνυφάνθηκε η Καστοριά της μεταπολίτευσης.

Είναι γεγονός ότι από τότε που σφραγίστηκε και εγκαταλείφθηκε, επειδή όπως υποστηρίζεται εμφάνισε προβλήματα στατικότητας, αφέθηκε στις επιδρομές και τις λεηλασίες, τυχαίες, άσχετες ή όχι, με αποτέλεσμα να καταστεί ακατάλληλος. Κι' όμως φήμες επιμένουν, ότι το κτήριο, δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα.

Τα προηγούμενα χρόνια, όταν τα δημοτικά της Καστοριάς, παρακολουθούσαν περίπου κατά βήμα την εξέλιξη των δημόσιων πραγμάτων σε πανελλήνιο επίπεδο, χωρίς να μπορούν οι κάθε φορά υπεύθυνοι ή απλοί ταγοί να αντιληφθούν ότι πλησιάζει η ώρα που θα εκραγόταν στα χέρια τους τα επικίνδυνα συστατικά της βόμβας, οι κάτοικοι της πόλης, δημότες ή όχι, παρακολουθούσαν ανελλιπώς τις συνεδριάσεις δημοτικών συμβουλίων. Ιδίως αυτών που αρκετά συχνά έμοιαζαν με show, όπου ακούγονταν διάφορα μεγαλόστομα και μεγαλεπήβολα.

Μεταξύ αυτών που ακούγονταν ήταν οι καταγγελίες των κάθε φορά «αντιπολιτευόμενων» δηλαδή των μειοψηφικών ομάδων, για τεράστια σκάνδαλα και ευθύνες στα οποία ήταν εμπλεκόμενοι με τον ένα και προπαντός με τον άλλο τρόπο, οι εκάστοτε κρατούντες. Για κάποια απ' αυτά τα θέματα μάλιστα, επικεφαλής ομάδων ή μεμονωμένοι σύμβουλοι προσέφυγαν στις εισαγγελικές αρχές ζητώντας διερεύνηση των καταγγελιών τους. Γεγονός είναι ότι στις περισσότερες υποθέσεις, ο έλεγχος δεν οδήγησε σε θεαματικά αποτελέσματα.

Παρεμπιπτόντως, μόνο για την ιστορία του Πνευματικού Κέντρου κανείς μέχρι τώρα δεν έδειξε ότι έχει συνειδητοποιήσει, ότι θα μπορούσε, ακόμη και ως υπόθεση πολιτικής εργασίας, απλής θεωρίας ή μια ιστορία δημοκρατικού προγραμματισμού, ανώδυνη κατά τα λοιπά, να έχει ένα ακόμη ενδιαφέρον. Που σύμφωνα με κάποιους είναι το μοναδικό:

-Πώς και γιατί σφραγίστηκε το Πνευματικό Κέντρο Καστοριάς; Ποιος κρατά επτασφράγιστο μυστικό την αλήθεια, και προς τι η ενέργεια για την κατεδάφιση, του απελπιστικά «φρεσκοβαμμένου» (για τις αισθητικές ανάγκες των επισκεπτών της Καστοριάς προφανώς) κτηρίου που ως μελλοθάνατο δείχνει να μας αποχαιρετά;

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 4 Ιουλίου 2013, αρ. φύλλου 699


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ