ΟΔΟΣ: Και το πλοίο φεύγει

ΟΔΟΣ 4.11.2010 | 565

Η ολοκλήρωση του πρώτου και ουσιαστικού κύκλου της προεκλογικής περιόδου για τον Δήμο Καστοριάς, συνοδεύεται από μια καθαρή κοινωνική παραδοχή. Την σιωπηλή ομολογία της αδυναμίας του εκλογικού συνόλου να προσαρμοστεί και να ανταποκριθεί στην σύγχρονη εποχή. Καθώς και της ανεπάρκειας όσων υποψήφιων σωτήρων συνωστίζονται στο κατάστρωμα του πλοίου διεκδικώντας την ψήφο του δημότη στις εκλογές της Κυριακής για το μεγάλο ταξίδι στο ταραγμένο πολιτικό πέλαγος. Όχι όλων ασφαλώς, αλλά τόσων ώστε το στίγμα να είναι αρνητικό.

Ανεπάρκειας, όχι μόνο στο να κατανοήσουν το παρόν ή να εμπνεύσουν για μια ουσιαστική πλοήγηση του δημοτικού σκάφους με σαφή και κυρίως πρωτοποριακό στόχο για το μέλλον. Αλλά και για να εγγυηθούν για λογαριασμό της τοπικής αυτοδιοίκησης, τις μέχρι τώρα κατακτήσεις.

Ενδεικτικό -και μόνο- όλων αυτών είναι η χαμηλή ποιότητα από άποψη ουσίας και πρωτοτυπίας του περιεχομένου των προσωπικών προεκλογικών φυλλαδίων υποψηφίων συμβούλων. Χωρίς φαντασία, τόλμη και έμπνευση, εξαντλήθηκαν σε γνωστά βαρετά κλισέ. Διαφοροποιούνται μεταξύ τους μόνο σε τοπικιστικούς υπαινιγμούς που αποδυναμώνουν την φιλοσοφία του «Καλλικράτη». Καθώς και στις φωτογραφίες-πορτραίτα των υποψηφίων που χάρη στις δυνατότητες των ηλεκτρονικών υπολογιστών εντυπωσίασαν από το «ρετουσάρισμα» των μορφολογικών χαρακτηριστικών των προσώπων τους: Νεώτεροι/νεώτερες, γεμάτοι/τες δυναμισμό, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση στο αποφασιστικό βλέμμα τους. Χωρίς αμφιβολία κάποιοι-κάποιες ήταν πραγματικά αγνώριστοι. Θαρρεί κανείς ότι η προεκλογική περίοδος γίνεται στο Hollywood, ή μάλλον ορθότερα στο Bollywood. Κατά τα άλλα βρίθουν σε υποσχέσεις για νέους και ορεξάτους ανθρώπους, για νέα υγιή ήθη, για μια νέα αρχή με άκρως επιτυχημένους και πολλά (μα πολλά υποσχόμενους) με τους οποίους θα αλλάξουμε μαζί όλοι οι υπόλοιποι την Καστοριά και θα την κάνουμε γη Χαναάν.

Από την άλλη, αισθητικό τεκμήριο του χαμηλού επιπέδου στα δημόσια πράγματα αποτελεί η «αισθητική» του ανθρώπινου «σκηνικού» περιβάλλοντος της παρέλασης της 28ης Οκτωβρίου (όπως γιορτάσθηκε στην Καστοριά) μερικές μέρες πριν. Όπως και η σημειολογία της εικόνας ορισμένων εκπροσώπων της Καστοριάς και ειδικά υποψηφίων στις αυτοδιοικητικές εκλογές που βρέθηκαν «τυχαία» σε ακτίνα τηλεοπτικής λήψης. Το θέαμα δεν ήταν μόνο απογοητευτικό αλλά κάτι πιο ουσιώδες: Θλιβερό για το 2010. Σκηνές βγαλμένες από τα αντιδραστικά χρονοντούλαπα μιας Καστοριάς και μιας κοινωνίας καθυστερημένης και οπισθοδρομικής. Που αντί να τιμά απλά, χωρίς φανφάρες και επιδείξεις, την εθνική επέτειο την εκμεταλλεύεται, γιατί μόνο με αυτή -και τις παρόμοιες αφορμές της- βρίσκει νόημα ύπαρξης και ενέργεια η κοινωνικότητα της Καστοριάς.

Δεν βρίσκει νόημα ή στόχο με τίποτε άλλο, και ειδικά με τίποτε δημιουργικό, πνευματώδες, ελπιδοφόρο και αισιόδοξο. Θα μπορούσε προς στιγμή κάποιος να μπερδέψει το σκηνικό με ταινία για τον μεσοπόλεμο. Τι άλλο από απογοητευτικό να είναι σκυμμένοι -σχεδόν γονυπετείς- οι δήθεν επίσημοι και οι υποψήφιοι και να ασπάζονται με προσποιητό σεβασμό και με ολοφάνερη επίδειξη την δεξιά του μητροπολίτη. Και εκείνος (δυστυχώς) να μην δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι με την εθιμοτυπική ανοχή του, την οποία εκμεταλλεύονται οι επιτήδειοι, ενθαρρύνει μια σκηνή πολιτικού αναχρονισμού, που δεν βοηθά ούτε την Εκκλησία στην πραγματικότητα, αλλά και δεν ποιμαίνει κανένα.

Από την άλλη πλευρά της προεκλογικής απογοήτευσης, η αποκάλυψη, ότι η λειτουργία της Αρχιτεκτονικής Σχολής στην Καστοριά οδηγείται μάλλον στις ελληνικές καλένδες (με τα Ιωάννινα γενέτειρα του προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλια να κερδίζουν την έδρα της Σχολής).  Ύστερα από ασυγχώρητα χαμένα νεοδημοκρατικά χρόνια παλινωδιών, με αποκορύφωμα την περίεργη κωλυσιεργία που ανεχόταν η τ. βουλευτής κ. Παρασκευή Μπουζάλη κατά την κυβερνητική περίοδο του κόμματός της, την παγερή αδιαφορία μετά τον Οκτώβριο του 2009 του νυν βουλευτή Καστοριάς κ. Φιλ. Πετσάλνικου, ο οποίος δεν σήκωσε ούτε το μικρό πλην όμως παντοδύναμο για όλα τ’ άλλα δάκτυλό του. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την έμπρακτη πολιτική αδιαφορία (στα όρια της εχθρότητας) της υπουργού παιδείας κ. Άννας Διαμαντοπούλου, η ματαίωση της σχολής είναι εξέλιξη που προκαλεί αρνητικά το κοινό αίσθημα.

Ωστόσο, είναι αμφίβολο εάν η εξέλιξη αυτή διδάσκει και χαρίζει πολιτική σοφία, εν όψει των εκλογών της Κυριακής. Αφού όχι μόνο οι ευθύνες (ακέραιες) ανήκουν και στην δειλή στάση του Δήμου Καστοριάς τα τελευταία χρόνια, αλλά και διότι υποψήφιοι δήμαρχοι δεν έδειξαν να αντιλαμβάνονται την κοινωνική και πνευματική αναβάθμιση που επιφέρει σε ένα τόπο η ίδρυση και λειτουργία πανεπιστημιακής σχολής και μάλιστα αρχιτεκτονικής. Η αντίδραση του κ. Κ. Λιάντση που ωστόσο μπορεί να θεωρηθεί κάπως στωϊκή, και η σπουδή του κ. Κ. Κοντόπουλου να εξαγγείλει εντατικοποίηση προσπαθειών με στόχο την λειτουργία της σχολής ή την ίδρυση ΤΕΙ, επιβεβαιώνουν την φήμη για την δυσμενή εξέλιξη.

Πέρα από την απογοητευτική σημειολογία των δύο αυτών γεγονότων, η Καστοριά οδεύει στις εκλογές της Κυριακής στην δεινότερη θέση που βρέθηκε ποτέ. Αυτό είναι κάτι που δεν απαιτεί ειδικές γνώσεις ή εμπειρία για να διαπιστωθεί και είναι φανερό δια γυμνού οφθαλμού. Στην προεκλογική αυτή πορεία συνέβαλαν και οι συνδυασμοί με τους τέσσερις υποψήφιους δημάρχους. Με εξαίρεση την υποψηφιότητα του κ. Κ. Κοντόπουλου (που ειδικά σ’ αυτές τις εκλογές προβάλλει ένα νεωτεριστικό δυναμισμό, χωρίς να προκαλεί σε αντισυσπείρωση τα παραδοσιακά αντανακλαστικά μιας παρωχημένης κοινωνικής τάσης που διαμορφώνει το αποτέλεσμα) οι υποψήφιοι πρόβαλλαν ή ακριβέστερα απήγγειλαν, το σε ειδικές γραμμές απραγματοποίητο, μη ρεαλιστικό πρόγραμμά τους και το μανιφέστο τους, σαν ασκούμενοι εκφωνητές επαρχιακού ραδιοσταθμού της δεκαετίας του 1980.

Το αίσθημα ότι δεν υπάρχει επαρκής γνώση και κατανόηση της έκτασης των προβλημάτων μιας υποβαθμισμένης Καστοριάς, που ως Δήμος διευρύνθηκε αφύσικα λόγω «Καλλικράτη» την οποία θα υποχρεωθεί να διοικήσει ο νέος δήμαρχος με τους συμβούλους του, κυριολεκτικά κυριαρχεί. Η εμπειρία του έως τώρα νομάρχη Καστοριάς κ. Κ. Λιάντση είναι στοιχείο που αποτυπώνεται στο φυλλάδιο του προγράμματος για τις 180 πρώτες μέρες σε περίπτωση που εκλεγεί. Προφανώς συνεκτιμάται αλλά δεν αρκεί να καθησυχάσει. Πολύ περισσότερο που οι αντιδράσεις των εκλογέων μέσα από το παραβάν, μερικές φορές είναι απρόβλεπτες.

 Η εντύπωση ότι τα προεκλογικά φυλλάδια περιέχουν ανακρίβειες, αλλά και συνειδητά ψεύδη και ουτοπικές υποσχέσεις, καθώς και ότι είναι σχεδόν όλα τους πιστές αντιγραφές -με τις αναγκαίες προσαρμογές για την Καστοριά- προεκλογικών φυλλαδίων άλλων μεγάλων δήμων, γίνεται πια περίπου βεβαιότητα.

Καλός ο κ. Ε.Χατζησυμεωνίδης, αλλά απ’ αυτά τα αμέτρητα έργα και τις ιδανικές πρωτοβουλίες για πλήθος αναγκών που υποσχέθηκε ότι θα καλύψει, ποιο θα (πρωτο)προλάβει σε εποχές ισχνών αγελάδων; Καλός και ο κ. Κ. Λιάντσης, αλλά η εμμονή του στην εμπειρία του, προκαλεί καχυποψία για πιθανή αδυναμία εκσυγχρονισμού του τρόπου με τον οποίο διαχειρίζεται τις δημόσιες υποθέσεις και αναπροσαρμογής του στο σήμερα, και κυρίως στο αύριο. Καλός και ο κ. Κ. Κοντόπουλος, με τολμηρές ιδέες -όπως τουλάχιστον ακούγονται- και αρκετά σαφές το στίγμα του. Αλλά καθώς δεν έχει ξεκαθαρίσει ότι λειτουργεί στο πλαίσιο της ομαδικότητας, και αντίθετα, πήρε στις πλάτες του την προεκλογική προσπάθεια, εμπνέει την απορία για το αν θα μπορεί να τα προλαβαίνει όλα μόνος του, ή αν αρκούν οι καλές προθέσεις. Βεβαίως το στυλ που προβάλλει, θεωρείται ότι ανανεώνει αισθητά το κουραστικό (παραδοσιακό) προφίλ των μέχρι τώρα δημάρχων και είναι σίγουρο ότι σε περίπτωση εκλογής του, θα αναβαθμίσει και την εικόνα της δημάρχου της Καστοριάς στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Εννοείται ότι το μέγα ζητούμενο, δηλ. ο σχηματισμός δημοτικής συνείδησης ως προϋπόθεση ομαλής μετάβασης στο διευρυμένο δήμο, είναι θέμα που ίσως και να πέρασε εντελώς απαρατήρητο. Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν δεν απείχε από την πραγματικότητα τόσο πολύ «η ισχύς εν τη ενώσει». Γι’ αυτό οι βασικές ευθύνες ανήκουν στο υπουργείο Εσωτερικών, που στέλνει τις τοπικές κοινωνίες ταξίδι στο άγνωστο, χωρίς πυξίδα.

Υπό αυτές τις συνθήκες είναι φυσικό και αναμενόμενο το αίσθημα αγωνίας για τις εκλογές της Κυριακής. Γιατί αυτές όπως αναμένεται – σε περίπτωση που δεν υπάρξει απόλυτη πλειοψηφία από τον πρώτο γύρο- θα περιορίσουν σε δύο τους υποψήφιους που θα κληθούν να διεκδικήσουν το τόσο ταλαιπωρημένο σκάφος του Δήμου Καστοριάς. Και τον στόλο των προβλημάτων που αφήνουν πίσω τους οι απερχόμενες δημοτικές αρχές στις περιφέρειες του διευρυμένου δήμου.
Καλό ταξίδι.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 4 Νοεμβρίου 2010, αρ. φύλλου 565