ΟΔΟΣ: Καστοριανής βιβλιογραφίας συνέχεια

Το Σάββατο 15 Μαρτίου 2008 στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου Καστοριάς παρουσιάστηκε η μελέτη βιβλιογραφικού υλικού με τίτλο: ″Βιβλιογραφικό σχεδίασμα νομού Καστοριάς″, της κ. Μαρίας Σιαμαντούρα, θεολόγου μεταπτυχιακής εκκλησιαστικής ιστορίας. Το πόνημα εκπονήθηκε για λογαριασμό της Προγραμματικής Σύμβασης του Δήμου Καστοριάς και βρίσκεται στην κατοχή της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καστοριάς. Στην εκδήλωση συμμετείχε ο καθηγητής πανεπιστημίου ιστορικός κ. Στάθης Πελαγίδης καθώς και ο πολιτιστικός σύλλογος ″Αθανάσιος Χριστόπουλος″ που παρουσίασε επίσης βιβλιογραφικό υλικό που έχει στη διάθεσή του.
Η ΟΔΟΣ δημοσιεύει την ομιλία της προέδρου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καστοριάς, καθώς και την παρουσίαση της κας Μαρίας Σιαμαντούρα:

Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΓΕΩΡΓΟΣΟΠΟΥΛΟΥ ΜΙΣΚΙΑ 

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ είναι να παρουσιάσει η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καστοριάς και ο Δήμος Καστοριάς το βιβλιογραφικό υλικό το οποίο έχει στην κατοχή του έτσι ώστε να ενημερωθεί και το κοινό για τις δραστηριότητες της.

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καστοριάς, μια συνέχεια της παιδαγωγικής και πολιτιστικής πραγματικότητας της πόλης, δικαιολογεί την ύπαρξη της λόγω των πνευματικών αναζητήσεων ανθρώπων που σε δύσκολες χρονικές στιγμές για την Ελλάδα και για τον τόπο μας κατέφυγαν στη γνώση. Γνώση που καταγραφόταν σε βιβλία τα οποία είναι οδηγός και κύριος λόγος ύπαρξης μιας βιβλιοθήκης.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την Εκκλησιαστική σχολή του Γεωργίου Καστριώτη, τη σχολή του Γεωργίου Κυρίτση, το Ελληνικόν σχολείον, που εκτός από τόποι γραμμάτων ήταν και χώροι όπου υπήρχαν και καταρτίζονταν βιβλία, χώροι μελέτης μέσα από τους οποίους κατακτάται η γνώση, βάσει της οποίας διαμορφώνεται το πολιτικό, πολιτιστικό και πολιτισμικό άτομο. Με γνώμονα τα παραπάνω το άνοιγμα της βιβλιοθήκης προς κάθε μέσο γνώσης και πληροφόρησης είναι δεδομένο.
Ένα από αυτά μέσα είναι και η προγραμματική σύμβαση του Δήμου Καστοριάς, μια υπηρεσία που λειτούργησε με υπογραφή συμβάσεων μεταξύ του Δήμου Καστοριάς του Υπουργείου Πολιτισμού και του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.

Η πρώτη προγραμματική σύμβαση υπογράφηκε το 1988. Σκοπός των συμβάσεων αυτών ήταν να καταρτίσουν μελέτες που αφορούν την ιστορική τεκμηρίωση, τη συντήρηση την αποκατάσταση και την απόδοση σε χρήση σημαντικών εκκλησιαστικών ή και κοσμικών μνημείων ( αρχοντικών) της πόλης.
Η μελέτη του Βιβλιογραφικού σχεδιάσματος έγινε προκειμένου η υπηρεσία να έχει ένα βοήθημα για τους εργαζομένους να καταρτίσουν τις μελέτες τους. Περιλαμβάνει ένα μέρος του έργου του καθηγητή πανεπιστημίου και ιστορικού κ. Στάθη Πελαγίδη έως το 1982 που εκδόθηκε στον 24ο τόμο των Μακεδονικών και όσα έργα αφορούν τους τομείς της αρχιτεκτονικής, της εκκλησίας, της ιστορίας, της παιδείας της λαογραφίας και μελέτες, τομείς που σχετίζονται με τις ανάγκες της υπηρεσίας.
Η μελέτη αποτύπωσης, συντήρησης και απόδοσης σε χρήση του Αρχοντικού Παπαχρήστου δωρεά της οικογένειας Παπαχρήστου προς το Δήμο Καστοριάς προκειμένου να στεγαστεί εκεί η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καστοριάς, έργο πνοής για την υπάρχουσα Δημοτική Αρχή , θεωρήθηκε ότι θα μπορούσε να βοηθηθεί από τη συγκεκριμένη μελέτη.

Η βιβλιοθήκη έτσι θα μπορεί να εμπλουτιστεί και με τα τυχόν βιβλία που δε διαθέτει και που μαζί με την πλειοψηφία των βιβλίων που έχουν γραφτεί αποκλειστικά ή αφορούν το νομό και βρίσκονται ήδη στην κατοχή της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, να αποτελέσουν μια καλή αρχή για μια αρτιότερη παρουσία επιστημονικών έργων που θα βρίσκονται στα χέρια των ενδιαφερομένων και θα αποτελούν μια ιστορική παρακαταθήκη για την πόλη και τον ευρύτερο νομό.

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη επίσης έχει στην κατοχή της βιβλιογραφικό κατάλογο προϊόν εργασίας της κ. Κατερίνας Νικολάου, βιβλιοθηκονόμου, υπεύθυνη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καστοριάς, ο οποίος περιλαμβάνει καταγραφή των στοιχείων της εκδοτικής ταυτότητας των εντύπων δηλαδή χρόνο-τόπο έκδοσης όνομα συγγραφέα ο οποίος ανήκει στην κατηγορία της απλής περιγραφικής βιβλιογραφίας και φυσικά τα βιβλία αυτού του καταλόγου στην πρωτότυπη μορφή τους.
Η πραγματοποίηση όμως καταρτισμού ενός βιβλιογραφικού σχεδιάσματος πρέπει να είναι, αν μη τι άλλο, προϊόν μιας εκτεταμένης και εμπεριστατωμένης εργασίας πολλών επιστημονικών φορέων και ειδικών που θα αξιολογήσουν και θα εξασφαλίσουν την αρτιότερη και την πλέον έγκυρη μορφή ενός τέτοιου έργου.

Το έργο του κ. Πελαγίδη αποτελεί προϊόν ενός τέτοιου αποτελέσματος. Επίσης το υλικό που έχει στη διάθεσή του ο Πολιτιστικός Σύλλογος ²Αθανάσιος Χριστόπουλος² μπορεί να συνδράμει σημαντικά στην προώθηση ενός τέτοιου εγχειρήματος. Πρόθεση του Δήμου και της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καστοριάς είναι με βάση το υλικό που διαθέτει να αναζητήσει όλους εκείνους τους τρόπους και να συνεργαστεί με τους κατάλληλους επιστήμονες και φορείς για να συνεχίσει την προσπάθεια κατάρτισης βιβλιογραφικού σχεδιάσματος με απώτερο σκοπό την έκδοσή του. Πρέπει όμως ν’ αντιληφθούμε ότι μια τέτοια διαδικασία έκδοσης βιβλιογραφικού καταλόγου ενός Νομού απαιτεί σοβαρότητα και δεν είναι συνάρτηση αμφισβητούμενων στοιχειών και άτυπων επιτροπών.
Η μορφή της προσπάθειας αυτής θα πρέπει να ακολουθήσει τις νέες τεχνολογίες να είναι ψηφιοποιημένη ώστε να έχει τη δυνατότητα της άμεσης ενημέρωσης και ανανέωσης των καταλόγων.
Γιατί η ιστορία ενός τόπου όπως καταγράφεται μέσα από βιβλία μελέτες και πηγές είναι η παρακαταθήκη της Ιστορίας ,του παρελθόντος και η βάση του μέλλοντος ενός τόπου, του τόπου μας.


Της ΜΑΡΙΑΣ ΣΙΑΜΑΝΤΟΥΡΑ

ΑΞΙΟΤΙΜΕ ΚΥΡΙΕ ΔΗΜΑΡΧΕ, κυρία Νομαρχιακέ Σύμβουλε, εκπρόσωπε του Ταξίαρχου, Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι, κυρίες και κύριοι,

Με την έναρξη των μεταπτυχιακών μου σπουδών στον τομέα της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, ο σύμβουλος καθηγητής μου κ. Αθανάσιος Καραθανάσης μου ζήτησε να σκεφτώ κάποια θέματα που θα μπορούσα να του προτείνω, προκειμένου να καταρτίσουμε τον τίτλο της μεταπτυχιακής μου εργασίας. Ιδιαίτερα ελκυστικό για εμένα, ήταν να επιλέξω ένα θέμα που θα σχετίζεται με την πόλη από την οποία κατάγομαι και η οποία διακρίνεται τόσο για την πλούσια εκκλησιαστική της ιστορία όσο και για την ενεργό παρουσία της σε όλες τις εκφάνσεις αυτού που ονομάζουμε ανθρώπινη δράση πολιτική, πολιτισμική, κοινωνική.

Μετά την επιλογή του μεταπτυχιακού μου θέματος σε πρώτη φάση έπρεπε να αναζητήσω την κατάλληλη βιβλιογραφία που θα βοηθούσε την έρευνά μου. Έτσι ανέτρεξα στην εργασία ενός αξιόλογου Ιστορικού, καθηγητή Πανεπιστημίου, του κ. Στάθη Πελαγίδη. Η εργασία αυτή ήταν το Βιβλιογραφικό σχεδίασμα του Νομού Καστοριάς που είχε εκδοθεί στον 24ο τόμο των Μακεδονικών και περιελάμβανε την πλειοψηφία εκείνων των βιβλίων που σχετίζονταν με το Νομό Καστοριάς έως το 1982.

Έτσι για πρώτη φορά ήρθα σε επαφή με αυτό που ονομάζεται Βιβλιογραφικό σχεδίασμα, και που στην προκειμένη περίπτωση για μένα ήταν ένας πολύτιμος σύμβουλος και οδηγός χάρη στην πληρότητα και στην εγκυρότητά του, για να πραγματοποιήσω την εργασία μου.

Την αξία του Βιβλιογραφικού σχεδιάσματος έμελλε να την ξανασυναντήσω λίγο αργότερα με την ένταξή μου στον εργασιακό χώρο. Η Προγραμματική Σύμβαση του Δήμου Καστοριάς είχε ανάγκη από ένα Βιβλιογραφικό Σχεδίασμα προκειμένου όσοι εργάζονται σε αυτήν να διευκολύνονται στην αναζήτηση της κατάλληλης βιβλιογραφίας για να καταρτίζουν τις μελέτες τους. Επιπλέον στην Προγραμματική Σύμβαση του Δήμου Καστοριάς οι μηχανικοί την ίδια χρονική περίοδο κατάρτιζαν την μελέτη τους για την αποκατάσταση και απόδοση σε χρήση του αρχοντικού Παπαχρήστου. Η πρόταση για το αρχοντικό είναι η στέγαση βιβλιοθήκης. Συνεπώς η μελέτη αυτή θα ήταν ένα εξαιρετικά χρήσιμο και βοηθητικό μέσο. Έτσι δειλά άρχισα να ελέγχω τους τρόπους με του οποίους θα μπορούσα να συλλέξω το κατάλληλο υλικό για να προσθέσω στο Βιβλιογραφικό Σχεδίασμα του κ. Πελαγίδη και μεταγενέστερα από την έκδοσή του εγχειρίδια.

Η βιβλιογραφία που αφορά το νομό της Καστοριάς είναι πολύ μεγάλη και συναντάται σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης δράσης. Η υπηρεσία στην οποία εργαζόμουν όμως χρειαζόταν να έχει τους τίτλους εκείνων των εγχειριδίων που θα αναφέρονται σε συγκεκριμένα θέματα και που θα έπρεπε να είναι: Η αρχαιολογία, η αρχιτεκτονική, η ιστορία, η εκκλησιαστική ιστορία, η παιδεία, μελέτες, η λαογραφία, ο τοπικός Τύπος.

Έτσι κατηγοριοποίησα και έκανα πιο συγκεκριμένη τη μορφή της μελέτης μου. Έχοντας ως οδηγό την εργασία του καθηγητή του κ. Πελαγίδη άρχισα να συγκεντρώνω και τίτλους βιβλίων που είχαν γραφτεί για το Νομό Καστοριάς μετά το 1982. Το πλήθος των συγγραμμάτων με εντυπωσίασε, αλλά κυρίως προκάλεσε το ενδιαφέρον μου η διαπίστωση ότι πολλά από αυτά είναι από συγγραφείς οι οποίοι δεν έχουν καταγωγή από το Νομό Καστοριάς. Καταδεικνύεται έτσι για μια ακόμα φορά το πόσο σημαντική είναι η ιστορία του Νομού και της πόλης, ώστε άνθρωποι που δεν κατάγονται από αυτήν να ασχολούνται επιστημονικά με την ιστορία της σε όλες τις μορφές τις ανθρώπινης δράσης.

Συνάντησα βιβλία που εμφανώς μέσα από τους τίτλους τους αναφέρονταν στην Καστοριά και είναι αυτό που κάποιοι αποκαλούν αυτούσια θεματική βιβλιογραφία. Μεγάλος όμως και ανεξάντλητος ήταν για μένα ο όγκος των πηγών, αυτό που ονομάζουμε γκρίζα βιβλιογραφική προσέγγιση. Με τον όρο αυτό εννοούμε όλα εκείνα τα βιβλία που ενώ έχουν γραφτεί με θέμα τους άλλα αντικείμενα έχουν μέσα εκτεταμένες αναφορές στην Καστοριά. Εκεί λοιπόν στις πηγές είναι βέβαιο πως μπορεί κανείς να προσθέσει και πολλές ακόμη. Όσες λοιπόν επέλεξα ήταν εκείνες που θεώρησα κατά την προσωπική μου κρίση πως θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες μιας βιβλιογραφικής προσέγγισης για τις μελετητικές προσπάθειες της Προγραμματικής Σύμβασης.

Στην αποψινή παρουσίαση θεώρησα πως δε θα ήταν σκόπιμο να αναφερθώ σε τίτλους βιβλίων και σε ονόματα συγγραφέων που παρουσία- σαν το έργο τους μετά το 1982 για μα μην αδικήσω κάποιους και να μην έχει μονότονη μορφή η προσπάθεια. Θα παρουσιάσω όμως τις ενότητες της μελετητικής αυτής προσπάθειας όπου μπορέσουμε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα μέσα από τα οποία αναδεικνύονται τα θέματα τα οποία προσεγγίζουν οι συγγραφείς μετά το 1982.

● Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ

Οι ανασκαφικές έρευνες του κ. Χουρμουζιάδη στο χώρο του Λιμναίου Οικισμού στο Δισπηλιό Καστοριάς, αποτέλεσαν αντικείμενο για μια σειρά από μελέτες που παρουσιάζουν στοιχεία που αφορούν την περιοχή, και τα αξιόλογα ευρήματα που έφερε στο φως η ανασκαφική σκαπάνη. Η Βυζαντινή και η Μεταβυζαντινή Τέχνη στην Μακεδονία και ειδικότερα στην Καστοριά αποτελούν αντικείμενο βιβλιογραφικής προσέγγισης. Τέλος υπάρχουν και μελέτες που αφορούν την Παλαιοχριστιανική και τη Βυζαντινή αρχαιολογία.

● Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Στην αρχιτεκτονική σημαντικοί αρχιτέκτονες, στην πλειοψηφία τους πανεπιστημιακοί, που είτε κατάγονται είτε όχι γράφουν για την Καστοριά. Με τις προσωπικές αυτοψίες τους στα αρχοντικά, έχουν τη δυνατότητα να καταγράψουν τις επιστημονικές και τις προσωπικές τους εντυπώσεις. Έτσι γράφονται βιβλία για το αρχοντικό Πηχεών, το αρχοντικό Σκούταρη, το αρχοντικό Μπασάρα και για πολλά ακόμα. Μιλούν επίσης μέσα από τα έργα τους οι συγγραφείς για τις αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες που παρουσιάζουν τα αρχοντικά στην Καστοριά ως προς τη δομή τους. Τέλος κάποιοι συγγραφείς προχωρούν και στη παρουσίαση της ρυμοτομικής, της οικιστικής, της πολεοδομικής ή και της τοπογραφικής δομής της πόλης της Καστοριάς.

● Η ΙΣΤΟΡΙΑ

Κάθε τόπος έχει το κομμάτι εκείνο της δικής του ιστορίας που είτε είναι μεγάλο είτε μικρό του χαρίζει την ταυτότητα του. Ο Νομός της Καστοριάς έχει παρουσία στην ιστορία της Ελλάδος σε διάφορες φάσεις της. Έτσι συγγραφείς παραθέτουν στοιχεία που αφορούν την περίοδο του Βυζαντίου και τη Μεταβυζαντινή περίοδο. Μιλούν μέσα από τα βιβλία τους για την περίοδο της Τουρκοκρατίας, την περίοδο της απελευθέρωσης ή και το Μακεδονικό αγώνα. Βιβλία μέσα από τις σελίδες τους παρουσιάζουν τη ζωή και τη δράση σημαντικών ιστορικών φυσιογνωμιών της Καστοριάς. Κάποιοι από αυτούς πολέμησαν για το Νομό Καστοριάς σε διάφορες ιστορικές στιγμές , άλλοι από αυτούς ήταν πλούσιοι έμποροι και λόγιοι που έζησαν στο εξωτερικό και κυρίως στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Ορισμένοι τέλος ήταν δωρητές για τον τόπο τους είτε ακόμα και εθνικοί ευεργέτες. Συγγραφείς που κατάγονται από διάφορα χωριά του Νομού Καστοριάς αισθάνονται την ανάγκη να καταγράψουν την ιστορία του τόπου τους.

● Η ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Καστοριά ως πόλη χαρακτηρίζεται από πολλούς ως βυζαντινή αρχόντισσα. Είναι γεμάτη από βυζαντινά μνημεία με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική μορφή και πλούσια ιστορία. Έτσι γράφονται βιβλία για τους ναούς της Καστοριάς που οικοδομούνται τη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή περίοδο. Ο αγιογραφικός διάκοσμος, εικόνες, εκκλησιαστικά κειμήλια και παλαίτυπα παρουσιάζονται από συγγραφείς τόσο για την εκκλησιαστική όσο και για την ιστορική τους σπουδαιότητα. Οι γραπτές μαρτυρίες που κάποιοι ιερείς κυρίως άφηναν μέσα στα εκκλησιαστικά εγχειρίδια μπορούν να αποτελέσουν πηγές άντλησης πληροφοριών για τη ιστορία ενός τόπου. Κάποιοι συγγραφείς παρουσιάζουν κτητορικές επιγραφές από τις οποίες μπορεί κανείς να πληροφορηθεί στοιχεία για τους κτήτορες ναών, για μητροπολίτες ή και για ηγετικές φυσιογνωμίες που δρούσαν στην Καστοριά σε διάφορες χρονικές στιγμές. Η εκκλησιαστική ιστορία της επισκοπής – μητρόπολης Καστοριάς είναι αντικείμενο έρευνας για μελετητές μέσα από τα λιγοστά στοιχεία που έχουν διασωθεί από τους κώδικες της μητροπόλεως. Συναντάμε επίσης βιβλία για σημαντικά εκκλησιαστικά μνημεία και στην ευρύτερη περιοχή του Νομού Καστοριάς, εκκλησίες και μονές που διακρίνονται για τη βυζαντινή ή και τη μεταβυζαντινή ιστορική τους υπόσταση. Τέλος εκκλησιαστικοί άνδρες της Καστοριάς, με προεξάρχοντα το Γερμανό Καραβαγγέλη, αποτελούν αντικείμενο μελέτης για συγγραφείς, εξαιτίας της εκκλησιαστικής τους δράσεις αλλά και της ενεργού συμμετοχής τους στην ιστορία του τόπου.

● Η ΠΑΙΔΕΙΑ

Με τα θέματα εκπαίδευσης ασχολούνται πολλοί συγγραφείς. Πόλος έλξης για τους περισσότερους είναι τα περίφημα σχολεία της Καστοριάς. Η Εκκλησιαστική Σχολή του Καστριώτη, η Σχολή του Κυρίτζη, το «Ελληνικόν Σχολείον», το Κυριακόν και το Αλληλοδιδακτικό σχολείο, κυριαρχούν στη θεματογραφία των συγγραφέων. Καθηγητές των σχολείων αυτών υπήρξαν εξέχουσες μορφές της ελληνικής παιδείας ή και δωρητές που συντηρούν σχολεία . Έτσι σε βιβλία αναφέρεται η προσφορά και η διδαχή του Μεθόδιου Ανθρακίτη, του Γεράσιμου Παλλαδά, ή και του Μανολάκη του Καστοριανού που με τη δική του οικονομική συνδρομή λειτούργησαν σχολεία ανά την ελληνική επικράτεια την περίοδο της τουρκοκρατίας. Από το χώρο των γραμμάτων δεν μπορεί να μη κερδίσουν το ενδιαφέρον των συγγραφέων φυσιογνωμίες Καστοριανών λογίων όπως αυτές του Αθανάσιου Χριστόπουλου, του Δημήτριου Δάρβαρη, Θωμά Μανδακάση, του Σεβαστού Λεοντιάδη. Το αναγνωρισμένο από όλους έργο τους, τους καθιστά εξέχουσες παρουσίες στην παιδευτική ιστορία του τόπου.

● ΜΕΛΕΤΕΣ

Στο κομμάτι των μελετών παρατίθενται όλες οι μελέτες της Προγραμματικής Σύμβασης του Δήμου Καστοριάς. Είναι μελέτες συντήρησης, αποκατάστασης και απόδοσης σε επαναχρήση αρχοντικών. Μελέτες συντήρησης τοιχογραφικών συνόλων εκκλησιών. Υπάρχουν επίσης τοπογραφικές και αρχιτεκτονικές αποτυπώσεις μνημείων, και τέλος αρχαιολογικές μελέτες και ιστορικές τεκμηριώσεις, εκκλησιών και αρχοντικών. Όλες οι μελέτες εκπονήθηκαν με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον, την απαραίτητη προσοχή και το επιστημονικό κύρος των εργαζομένων και μέρος από αυτές υλοποιήθηκαν.

● Η ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Τα ήθη και τα έθιμα προσδίδουν χρώμα και χαρακτήρα σε ένα τόπο, είναι αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού του. Έτσι λοιπόν σε ένα τόπο με πλούσιο πολιτιστική ιστορία, συγγραφείς ασχολούνται με τη λαογραφία. Βιβλία παρουσιάζουν τη λαογραφική παρουσία χωριών μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Μέσα στις σελίδες των βιβλίων, αναβιώνουν έθιμα των προηγούμενων αιώνων. Τραγούδια, περιγραφές της παραδοσιακής φορεσιάς, παραμύθια και δοξασίες γίνονται αντικείμενο έρευνας και μελέτης. Τέλος παρουσιάζεται η δράση πολιτιστικών, λαογραφικών και εξωραϊστικών συλλόγων.

● Ο ΤΟΠΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

Στο τελευταίο κομμάτι της μελέτης παραθέτω τα ονόματα εφημερίδων και εντύπων που κυκλοφόρησαν στο Νομό μας και στην ομογένεια. Κάποια από αυτά δεν συνεχίζουν να εκδίδονται στις μέρες μας. Μαζί με τον τίτλο των εντύπων αναγράφεται ο αριθμός των τόμων του καθενός που προέκυψε μετά από βιβλιοδέτηση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Αθανάσιος Χριστόπουλος. Όλη η προσπάθεια αυτή είναι προϊόν της συλλογής εντύπων της βιβλιοθηκονόμου κ. Κατερίνας Νικολάου. Οι τόμοι συνεχώς αυξάνονται καθώς κάποια έντυπα εκδίδονται ακόμα και στις μέρες μας. Η προσπάθεια κατάρτισης βιβλιογραφικού σχεδιάσματος για έναν τόπο είναι ένα σπουδαίο εργαλείο για τον τομέα της έρευνας αλλά και ένας τρόπος προβολής όλων εκείνων των πνευματικών ανθρώπων που ασχολήθηκαν με την ανάδειξη πολλαπλών θεμάτων. Ένα βιβλιογραφικό σχεδίασμα αποτελεί τεκμήριο και παρακαταθήκη στις επερχόμενες γενεές. Η συγκεκριμένη προσπάθεια είναι προϊόν εργασίας που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Προγραμματικής Σύμβασης του Δήμου Καστοριάς. Ανήκει αποκλειστικά σε αυτήν και η κυριότητα της. Αντίγραφο της, σε πρόχειρη και ανολοκλήρωτη μορφή βρίσκεται εν γνώσει της υπηρεσίας στην Βυζαντινή Εφορία Αρχαιοτήτων γιατί η Προγραμματική Σύμβαση έχει άμεση σχέση και συνεργασία μαζί της. Προσωπικά δε θα είχα το δικαίωμα να εκχωρήσω με κανένα τρόπο κάτι που ανήκει σε μια υπηρεσία και να αφήσω να εξυπηρετεί άλλους σκοπούς πέρα από αυτούς για τους οποίους συντάχθηκε. Θέλω τελειώνοντας να ευχαριστήσω το Δήμαρχο Καστοριάς, κ Ιωάννη Τσαμίση, γιατί πάντα μου χαρίζει απλόχερα ευκαιρίες, την πρόεδρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καστοριάς την κα. Ειρήνη Γεωργοσοπούλου Μισκία, για την αμέριστη συμπαράσταση και βοήθειά της. Ευχαριστίες οφείλω και στον προϊστάμενο μου στην Προγραμματική του Δήμου, κ. Μιχάλη Ζήλα καθώς και στους συναδέλφους μου για την αγάπη τους, καθώς και την νέα μου προϊσταμένη κ. Παρασκευή Κοκκαλένιου, γιατί πάντα ηθικά και έμπρακτα βρίσκεται στο πλευρό μου. Ευχαριστώ τον καθηγητή κ. Στάθη Πελαγίδη για τη συμπαράσταση, την καθοδήγηση, την ενθάρρυνσή και την παρουσία του, καθώς και το σύλλογο Αθανάσιο Χριστόπουλο που πλαισιώνει την εκδήλωση αυτή με την πάντα δραστήρια αντιπρόεδρο του τη δικηγόρο του κα. Χρυσούλα Γκιάτα. Ευχαριστώ τέλος τη συνάδελφο μου κα. Μάγδα Δούκα επικοινωνιολόγο-μουσειολόγο, για τη βοήθειά της στην αποψινή παρουσίαση και φυσικά όλους εσάς για την προσοχή και την παρουσία σας.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 20 Μαρτίου 2008