21.12.10

ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΓΙΑΝΝΑ: Εισαγωγικό σημείωμα για το «Μαύρο Χιόνι»

Διαφορετικότητα

Η παρουσίαση του βιβλίου του κ. Νώντα Τσίγκα «Μαύρο Χιόνι» (εκδόσεις ΔιάπυροΝ) πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 4 Δεκεμβρίου στο μουσείο Μακεδονικού Αγώνα από α) τον κ. Πρόδρομο Γιαννά, καθηγητή Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σχέσεων στο τμήμα Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας και Διευθυντή του Παραρτήματος Καστοριάς του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, β) την κ. Δόμνα Μιχαήλ, λέκτορα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και γ) τον ίδιο τον συγγραφέα-ιατρό (οποίος διέθεσε 250 αντίτυπα του βιβλίου προς ενίσχυση του συλλόγου «Μαζί σου», που διοργάνωσε την εκδήλωση). 


 ***
ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑΝΝΑΣ
Εισαγωγικό σημείωμα 


ΜΑΥΡΟ ΧΙΟΝΙ, ένα βιβλίο εικονογραφημένο για τη μετανάστευση, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την σχέση μας με το Άλλο, το διαφορετικό.
Στην σύντομη αυτή προσφώνηση μου, θέλω να σταθώ σε τρεις παρατηρήσεις που μπορούν να δώσουν λαβή για περαιτέρω προβληματισμό.

Πρώτον, ο τίτλος του βιβλίου ξαφνιάζει τον/την αναγνώστη. Το χιόνι είναι λευκό, είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Το χιόνι μας κάνει να αισθανόμαστε ευεξία και χαρά στο αντίκρισμα του. Το λευκό συμβολικά δηλώνει την καθαρότητα, το φως, την λάμψη. Το μαύρο χιόνι δεν δηλώνει μια φυσική κατάσταση. Είναι το αποτέλεσμα μιας κοινωνικής διεργασίας, μιας ανθρώπινης παρέμβασης που μοιάζει απάνθρωπη. Την μέρα που οι Γερμανοί μετέφεραν τους εβραίους της Καστοριάς στη Θεσσαλονίκη και από κει για το μαρτυρικό ταξίδι στο Άουσβιτς , οι συμπολίτες τους που έμειναν πίσω την θυμούνται μέχρι σήμερα ως την μέρα που έπεσε μαύρο χιόνι. Οι μαύρες νιφάδες του χιονιού που συνέχισαν να πέφτουν από τον ουρανό είχαν δημιουργηθεί από τη καύση των κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Σε σημερινούς όρους, το φρικιαστικό έργο που επιτελέστηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης επαναλαμβάνεται στα κέντρα κράτησης μεταναστών και προσφύγων όπως αυτό της Παγανής στη Μυτιλήνη.

Δεύτερο, η δομή του βιβλίου περιστρέφεται γύρω από αντιθετικά-συμπληρωματικά δίπολα: Μαύρο-λευκό. Κείμενο-σκίτσο. Τσίγκας-Γούναρης. Στρατόπεδο συγκέντρωσης-κέντρο κράτησης προσφύγων. Νταχάου/Αουσβιτς-Παγανή. Παιδί που δεν επιζεί-παιδί που επιβιώνει . Θύτης-θύμα. Οι από μέσα-οι απ΄ έξω. Ευρώπη-οι Άλλοι. Εθνική συνείδηση-διεθνικός κοσμοπολιτισμός με έντονα θρησκειολογικά στοιχεία, η Χριστιανική Οικουμένη

Τρίτο, εύλογο είναι το ερώτημα ποιος είναι ο συγγραφέας και ποια η πρόθεση του; Το κείμενο είναι γραμμένο από τον Νώντα Τσίγκα και τα σκίτσα έχει σχεδιάσει ο συνάδελφος του Μόδης Γούναρης. Κείμενο και σκίτσα αλληλοσυμπληρώνονται αλλά μπορούν να ειδωθούν και αυτόνομα. Σε κάποιες σελίδες το κείμενο υπερτερεί του σκίτσου ενώ σ’ άλλες το κείμενο μπορεί να εκληφθεί ως η λεζάντα του σκίτσου. Ποια η συμβολή καθενός από τους συντελεστές του έργου στο τελικό αποτέλεσμα; Πόσο το τελικό αποτέλεσμα είναι προϊόν της συνεργασίας των δύο δημιουργών παρά της προσωπικής ματιάς του καθενός; Αν ο/η αναγνώστης απομονώσει και διαβάσει μόνο το κείμενο, χάνει κάτι από την αίσθηση που προσδίδουν στο κείμενο τα σκίτσα; Τα σκίτσα είναι από μόνα τους ικανά να προσδώσουν νόημα χωρίς το κείμενο; Αυτά είναι ανοικτά ερωτήματα για διερεύνηση. Ανεξάρτητα από την συνεισφορά τους στο τελικό αποτέλεσμα, οι ρόλοι των δύο δημιουργών ενώνονται όταν συνυπογράφουν το μικρό επίμετρο στο τέλος του βιβλίου, μια κοινωνιολογική προσέγγιση στο πεδίο της μετανάστευσης, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.

Τελειώνω με την σκέψη ότι τα δίπολα που ανέφερα είναι ευμετάβλητα και ρευστά. Όποια πλευρά του δίπολου και αν καταλαμβάνουμε, το μαύρο ενυπάρχει στο λευκό και το μαύρο χιόνι θα πέφτει στους ώμους όλων μας εκτός αν συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι έχουμε δικαίωμα στη ζωή και είμαστε πλάσματα του Δημιουργού. 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ