13.2.13

Grecìa Salentina | Γκρέτσια Σαλεντίνα



I Passiuna tu Christù | Τα Πάθη του Χριστού

Η Grecìa Salentina είναι μέρος της Μεγάλης Ελλάδας (Magna Grecia) της Νότιας Ιταλίας. 

Κατωιταλική ή Γραικάνικη διάλεκτος (ή Γραικάνικα) ονομάζεται η διάλεκτος της ελληνικής που περιλαμβάνει ιταλικά στοιχεία και ομιλείται στην περιοχή της Μεγάλης Ελλάδας της νότιας Ιταλίας. 
Οι ομιλητές της την ονομάζουν Γκρίκο (Grico) ή Κατωιταλιώτικα. Η Κατωιταλική είναι σε κάποιον βαθμό κατανοητή από τους ομιλητές της Ελληνικής γλώσσας. 

Απόσπασμα από το ντοκυμανταίρ «I Passiuna tu Christù» (Τα Πάθη του Χριστού),  από το θεατρικό εργαστήρι Bottega del Teatro di Zollino της περιοχής της Puglia.

http://www.cinemaitaliano.info/ipassiunatuchristu

21 σχόλια:

  1. NT17/2/13

    http://www.youtube.com/watch?v=S9c66Z3or3Q

    ΚΑΛΗΝΙΦΤΑ (= ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ)


    Τι έν γκλυτσέα τούση νύφτα τι έν ώρια
    τα εβώ ε πλώνω πενσέοντα σε σένα
    τσ’ ετού μπει στη φενέστρα σου αγάπη μου
    της καρδίας μου σου `νοίφτω την πένα
    Λαριλό...

    Εβώ πάντα σ’ εσένα πενσέω
    γιατί σένα φσυχή μου `γαπώ
    τσαι που πάω που σύρνω που στέω
    στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ
    Λαριλό...

    Και σου μάι μ’ αγάπησε ώρια μου,
    ε σου πόνησε μάι άσσε μένα,
    είττα χείλη σου εν άνοιτσε μάι
    πει τα λόγια τσ’ αγάπης βλοημένα
    Λαριλό...

    Κ’ είττ ’ αμμάι σου, άτσε μάγο, γκλυτσέο,
    εν άνοιτσε μάι για μένα φτεχό,
    μα που πάω, που σύρνω, που στέω
    εις την καρδιά μου πάντα σένα βαστώ
    Λαριλό...

    Καληνύφτα σε ’φήνω και πάω
    πλάια σου `τι `βω πίρτα πρικό
    τσαι που πάω που σύρνω που στέω
    στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ
    Λαριλό...

    *MTΦΡ (αν και δεν χρειάζεται...)

    ΠΟΣΟ ΕΙΝΑΙ ΓΛΥΚΕΙΑ Η ΝΥΧΤΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΩΡΑΙΑ,
    ΚΑΙ ΕΓΩ ΔΕ ΚΟΙΜΑΜΑΙ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΕΣΕΝΑ.
    ΚΙ ΕΔΩ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΟΥ ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ,
    ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΜΟΥ ΑΝΟΙΓΩ ΤΟΝ ΠΟΝΟ.

    ΕΓΩ ΠΑΝΤΑ ΕΣΕΝΑ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ,
    ΓΙΑΤΙ ΕΣΕΝΑ ΨΥΧΗ ΜΟΥ ΑΓΑΠΩ.
    ΚΙ ΟΠΟΥ ΠΑΩ ΟΠΟΥ ΠΡΟΧΩΡΩ ΟΠΟΥ ΕΙΜΑΙ,
    ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ ΠΑΝΤΑ ΕΣΕΝΑ ΒΑΣΤΩ.

    ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ ΣΕ ΑΦΗΝΩ ΚΑΙ ΦΕΥΓΩ,
    ΚΟΙΜΑΣΑΙ ΕΣΥ ΚΑΙ ΕΓΩ ΜΕΝΩ ΛΥΠΗΜΕΝΟΣ.
    ΚΙ ΟΠΟΥ ΠΑΩ ΟΠΟΥ ΠΡΟΧΩΡΩ ΟΠΟΥ ΕΙΜΑΙ,
    ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ ΠΑΝΤΑ ΕΣΕΝΑ ΒΑΣΤΩ.




    Τα ελληνόφωνα χωριά της Νότιας Ιταλίας - Magna Grecia και η διάλεκτος Grecanica ή Grico

    «Πριν 100 χρόνια λέγανε πως πεθαίνει η γλώσσα. Ακόμη όμως την μιλάμε». Ο καθηγητής Σαλβατόρε Σικούρο διατυπώνει την φράση σε άπταιστα ελληνικά.

    Είναι Ιταλός αλλά κατάγεται από τα ελληνόφωνα χωριά της Νότιας Ιταλίας. Τα νέα ελληνικά τα έμαθε από κασέτες στα 50 του χρόνια. Ως τότε ήξερε μόνο τα 'γκρεκάνικα', την γλώσσα που μιλούσαν οι γονείς του και οι παππούδες του. Τώρα στην Νότια Ιταλία είναι πιο εύκολο να μάθει κανείς νέα ελληνικά παρά την τοπική διάλεκτο. Σύμφωνα με την πλέον αποδεκτή θεωρία, οι ελληνόφωνοι της Νότιας Ιταλίας, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή τον 8ο π.Χ. αιώνα, στον δεύτερο αποικισμό. Τώρα έχουν μείνει στην Απούλια 9 χωριά και στην Καλαβρία 5, που κατοικούνται από 'Ελληνες της Μεγάλης Ελλάδας οι οποίοι μιλούν το δικό τους ελληνικό ιδίωμα, τα γκρεκάνικα. Στην Σικελία υπάρχουν ακόμη 6 χωριά που κατοικούνται από Ελληνοαρβανίτες, οι οποίοι έφθασαν εκεί μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης. 'Ομως, ιστορικές αναφορές για εμπορικές σχέσεις μεταξύ των Κρητών και των Σικελών υπάρχουν από τη μινωική εποχή. Στα ιστορικά χρόνια πραγματικά ήκμασαν οι ελληνικές πόλεις της Σικελίας.

    Οι Ξεχασμένοι 'Ελληνες

    Η Καλαβρία υπήρξε για μια περίπου χιλιετία σημαντικό κέντρο του ελληνισμού. Οι απόγονοι αυτών των πρώτων εποίκων καταφέρνουν να κρατήσουν ζωντανά τα στοιχεία που συνιστούν την ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα των Ελλήνων. Ωστόσο, η γλώσσα των αριθμών είναι σκληρή και γεννά ανησυχίες για το μέλλον των ελληνοφώνων της Κάτω Ιταλίας. Ο πληθυσμός στα ελληνόφωνα χωριά μειώνεται συνεχώς, αφού οι νέοι στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την φτώχεια μετακινούνται προς τον πλούσιο Βορρά. Οι προσπάθειες οι οποίες γίνονται επικεντρώνονται στην αναγκαιότητα της διατήρησης του ελληνικού ιδιώματος της Καλαβρίας. Τα ελληνικά της Καλαβρίας, που είναι μετεξέλιξη της αρχαίας δωρικής, διατηρήθηκαν για αιώνες και δεν πρέπει να χαθούν. Επειδή, όμως, δεν είναι γραπτή γλώσσα, κινδυνεύουν. Το επίσημο ελληνικό κράτος ύστερα από μια μακρά περίοδο αδιαφορίας για τα προβλήματα των ελληνοφώνων της Καλαβρίας μας ξάφνιασε θετικά με τη δημιουργία του Ινστιτούτου Ελληνόφωνων Σπουδών, σε μια ύστατη προσπάθεια να διασωθεί η ελληνική γλώσσα. 'Ισως οι υπεύθυνοι τελικά αντελήφθησαν ότι η ιστορική παρουσία του ελληνισμού αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της αφομοίωσής της μέσα σε μια όλο και πιο διευρυμένη πολιτισμική χοάνη.

    Από το περιοδικό 'God & Religion'

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος18/2/13

    Σου βάζω Άριστα, για το τραγούδι, για την μετάφραση και το παρακάτω σχόλειο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μια φίλη19/2/13

    Για το σχόλιο του ΝΤ

    Χαρά στον άνθρωπο που μπορεί να πει τέτοια λόγια,
    αλλά και σ' αυτόν που μπορεί να τα ακούσει !
    Ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος20/2/13

    Εσύ λές για το σχόλειο; όχι για το τραγούδι;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μια φίλη20/2/13

    Για ό,τι συνολικά δημοσιεύθηκε ως "σχόλιο", κυρίως βέβαια για το τραγούδι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος20/2/13

    Είπα και εγώ,δεν σε άγγιξε το τραγούδι; είναι δυνατόν;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος20/2/13

    @6
    Συγγνώμη που παρεμβαίνω, αλλά τί απορίες είναι αυτές; Και βέβαια είναι δυνατόν να μην την άγγιξε κάποια άλλη, αλλά η συγκεκριμένη μάλλον ξέρει ότι δε βγαίνουν όλα στη φόρα (στα fora). Τώρα θα τις μάθεις τις γυναίκες;

    Αστυνόμος Σαϊνης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμος20/2/13

    Παρακαλώ, ας μάθει κάποιος στον Αστυνόμο της παρέας μας πώς πληκτρολογείται ο τόνος με τα διαλυτικά, γιατί από την πολλή εξυπνάδα ούτε αυτό δεν ξέρει και δεν τον βλέπω να παίρνει προαγωγή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ανώνυμος20/2/13

    βρε βρε να κι ο κύριος Σαϊνης
    με τα πέπλα της σαγήνης...

    karditsa

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ανώνυμος20/2/13

    Πρόσεχε, karditsa, γιατί φημίζομαι για τη μύτη μου! Θα σε ανακαλύψω στο πιτς φυτίλι! Και τότε δε σε σώνει όχι μόνο η Καρδίτσα, αλλά ούτε όλη η Θεσσαλία.

    Αστυνόμος Σαϊνης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ανώνυμος21/2/13

    "Και ένα τέτοιο πράγμα συνέβη στη βόρεια πρωτεύουσα της αχανούς μας χώρας! Και μόνο τώρα, όταν αναλογιζόμαστε ολόκληρη την ιστορία, βλέπουμε ότι περιέχει πολλά που είναι εξαιρετικά απίθανα. Αφήνοντας κατά μέρος την παράξενη, αφύσικη αποκόλληση τ η ς μ ύ τ η ς και την εμφάνισή της σε διάφορα μέρη μεταμφιεσμένη σε κρατικό σύμβουλο, πώς ο Κοβάλεφ δεν μπόρεσε να καταλάβει ότι δεν είναι δυνατό να βάζει κανείς αγγελίες στην εφημερίδα για χ α μ έ ν ε ς μ ύ τ ε ς; Μ' αυτό δεν εννοώ ότι θεωρώ τις αγγελίες στις εφημερίδες άχρηστη σπατάλη, αυτό είναι ανοησία και δεν είμαι με κανένα τρόπο σφιχτοχέρης. Αλλά είναι αναξιοπρεπές, ανάρμοστο, άπρεπο! Και ύστερα: πώς η μύτη βρέθηκε σ' ένα φρεσκοψημένο καρβέλι και τι έκανε καταρχήν ο Ιβάν Γιακόβλεβιτς; Όχι, δεν το καταλαβαίνω αυτό, ούτε μια στάλα!"
    (από το "Η μύτη" του Νικολάϊ Γκόγκολ)

    Π΄ρόσιξι μι την πάθ'ς Σαϊνη μ'!

    karditsa

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ανώνυμος21/2/13

    Αν είναι να κερδίσω την αιωνιότητα με την πένα ενός τέτοιου συγγραφέα, ας την πάθω κι ας τη χάσω και τη μύτη! Η δική σου είναι καλύτερη και είσαι ψηλομύτης;

    (μεταξύ μας, ούτε συ ξέρεις πώς γράφονται τα διαλυτικά με τον τόνο;)

    Αστυνόμος Σαϊνης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ανώνυμος21/2/13

    Alt+Ctrl+΄(τόνος)
    τα αφήνουμε και μετά πατάμε το "ι".
    Σαΐνης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ανώνυμος21/2/13

    τουν τόνου* ...RΙΟ ΜΑRE εννουγάς!
    (Δε μας παρατάς Σαΐνη μ' λέου ΄γω...)

    karditsa

    *Tα διαλυτικά σι μάραναν. (Ιδώ παγέν' να διαλυθεί η μύτη σ'...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ανώνυμος21/2/13

    Για τον 14ο :
    "ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι, κἀκεῖνα μὴ ἀφιέναι"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ανώνυμος21/2/13

    για τουν 15ου!
    "αυταί αι έρμαι κίσσαι, που πήγανε χαμέναι..."

    karditsa

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Ανώνυμος21/2/13

    Μαΐστρος, καΐκι, Λοΐζος, Ροΐδης, Μαΐου, αΐδιος, Βαΐων, Λαΐς, σαΐτα, ταΐστρα, χαΐρι …

    ΤΟ 'ΜΑΘΑ! ΤΟ 'ΜΑΘΑ !
    ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΑΔΕΛΦΕ !!!

    Αστυνόμος Σαΐνης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ανώνυμος21/2/13

    αΐ,αΐ,αΐ,αΐ,αΐ...Σαΐνη μ'!!!
    Ιγώ το 'καμα μι "copy-paste to"!
    (τα αγαθά copy & clopy** κτώνται)

    karditsa

    **Tί κι αν ίσι Aστυνόμους! Θα σι φουβ'θώ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Ανώνυμος21/2/13

    "ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι, κἀκεῖνα μὴ ἀφιέναι"
    "αυταί αι έρμαι κίσσαι, που πήγανε χαμέναι..."

    μπράβο σας παίδες

    Ακαδημ/κος Μπαμπινιώτης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ανώνυμος22/2/13

    Μπαρμπα Γιώργοοοο
    (Μπ.),
    γιατί λες μπράβο;
    τι σημαινουν αυτά τα ξένα
    κι απο που προερχοντε?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Ανώνυμος23/2/13

    Του- ήττα!!!

    Μπήκα στο Twitter από περιέργεια λίγο μετά την ίδρυσή του. Το έψαξα επιπόλαια και δεν το ξανά-άνοιξα για χρόνια. Πριν μερικούς μήνες ξαναμπήκα κι άρχισα να «τουιτάρω» (τι λέξη!) με εκπληκτικά αργή για το μέσο συχνότητα. Έγραφα κάτι και το ξαναθυμόμουν μετά από μέρες.

    Μέχρι που διατύπωσα μία άποψη η οποία ενόχλησε μερικούς. (Πολλοί συμφώνησαν - αφθονα τα retweets). Ο αντίλογος ήταν στην αρχή (σχεδόν) πολιτισμένος – ώσπου ήρθαν τα trolls. To Twitter γέμισε ύβρεις: σεξουαλικές, σκατολογικές, δυσφημιστικές – και σε κάθε περίπτωση προσωπικές.
    Ο άνθρωπος δεν μαθαίνει. Τα ίδια είχαν συμβεί πριν επτά χρόνια στο blog μου ώσπου αναγκάστηκα πρώτα να βάλω φίλτρο (moderation), μετά να το κλείσω εντελώς (η moderation ήταν ιδιαίτερα κουραστική – έπρεπε να φιλτράρω γύρω στα 500 σχόλια την ημέρα) και, μετά από χρόνια, να το ανοίξω πάλι – αλλά χωρίς σχόλια.
    Έχουν γραφτεί πολλά για την ψυχοπαθολογία των trolls, που απλώς καταστρέφουν χωρίς να απολαμβάνουν ούτε την δόξα της καταστροφής – μια και παραμένουν ανώνυμα. Δεν είμαι ειδικός και δεν θα ήθελα να διακινδυνεύσω ερμηνείες. Αλλά είναι γεγονός ότι υπονομεύουν ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα του Internet – τον ανοιχτό και ελεύθερο διάλογο.
    Πολλά email μου λένε: αγνόησε τους. Μην τους κάνεις τη χάρη ούτε να απαντήσεις, ούτε να φύγεις. Σωστή συμβουλή, μόνο που προϋποθέτει ασθενή όσφρηση και γερό στομάχι. Πόσο αντέχεις να συζητάς μέσα σε ένα βόθρο;
    Έτσι λοιπόν τους έκανα τη χάρη και έκλεισα τον λογαριασμό μου. Μπορούν να είναι υπερήφανοι διότι νίκησαν κατά κράτος, κι εγώ έζησα μια (του)ήττα. Βέβαια το τι κέρδισαν από τη νίκη αυτή δεν μου είναι εμφανές.

    Ζητώ συγγνώμη από τους 6500 followers που ίσως περίμεναν κάτι καλύτερο από μένα. Υπάρχει πάντα αυτό το blog, (με εκατοντάδες κείμενα), το ndimou.gr (με ακόμα περισσότερα) και η εβδομαδιαία στήλη στη LiFO (με σχόλια). Φυσικά και τα βιβλία (κυρίως αυτά!)
    Και τουλάχιστον εδώ ο αέρας είναι καθαρός.


    (POSTED BY NIKOS DIMOU AT SATURDAY, FEBRUARY 23, 2013 )
    δια την αντιγραφήν : "ψάξε-ψάξε" (και ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω!)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ