ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΤΡΩΝΟΥ ΠΑΠΑΤΕΡΠΟΥ: Η απεικόνιση της δυστυχίας

ΟΔΟΣ 3.2.2022 | 1112

Την ίδια ώρα κάθε μέρα, την ίδια ακριβώς διαδρομή: στο πλακόστρωτο πεζοδρόμιο που οδηγεί από το κέντρο της πόλης στον παραλίμνιο γύρο. Προχωρεί σκυφτός· δεν κοιτάζει ούτε δεξιά ούτε αριστερά. Με τα χέρια πλεγμένα στην πλάτη, χαμηλά. Λες και αυτά τον συγκρατούν να μην πέσει, να μη γονατίσει από το βάρος. Ποιο βάρος; Κάτισχνος και γυρτός. Πενήντα μέτρα μπρος, πενήντα πίσω. Στρώνεται έπειτα σε ένα παγκάκι με σκυμμένο το κεφάλι. Τα γκρίζα, αραιωμένα του μαλλιά πέφτουν άτακτα στο μέτωπό του. Στο αποσκελετωμένο πρόσωπο, οργωμένο από βαθιά φαράγγια, μόλις και μετά βίας διακρίνονται δύο μάτια, τόσο συλλογισμένα, τόσο μελαγχολικά που βλέποντάς τα νιώθεις πως βρίσκεσαι μπροστά στην απεικόνιση της δυστυχίας. Το παθαίνω κάθε φορά που τον συναντώ. Και προσπαθώ να απωθήσω την εικόνα αυτή, να σκεφτώ κάτι πιο ευχάριστο. Να επικεντρωθώ στην ομορφιά των πτηνών που σβούρες κάνουν πάνω από τα νερά της λίμνης, στις πανέμορφες πάπιες, κάθε μια τους με άλλους χρωματικούς συνδυασμούς στο φτέρωμά της. Χαμένος κόπος. Η δυστυχία του μεσήλικα άνδρα με κατακλύζει χωρίς να μπορώ να εξηγήσω γιατί. Κι όμως, έχω συναντήσει, έχω μιλήσει με τόσους δυστυχείς… Γνώριζα από δικές τους αφηγήσεις τι τους βασάνιζε και γιατί. Ποτέ, ωστόσο, δεν είχα αισθανθεί τόσο έντονα τη σημασία της λέξης δυστυχία. Φυσικά, δεν ήξερα τίποτα απολύτως για τον άνδρα αυτό, πέρα από την εξωτερική του όψη. Από εμφάνιση, δεν θα τον κατέτασσα στους δυστυχείς. Ρούχα όχι του κουτιού. Όχι, πάντως, και κουρελιάρικα ή βρομερά. Πολλοί κυκλοφορούσαν σαν κι αυτόν, χωρίς να τους προσέχω. Άρχισα τότε να τους συγκρίνω με τον ίδιο, μόνο και μόνο για να εντοπίσω τις διαφορές. Καμία, σε γενικές γραμμές. Εκτός από το βλέμμα και τον τρόπο βαδίσματος. Τώρα, βέβαια, μου είχε γίνει ένα είδος ψύχωσης η παρακολούθηση του «δυστυχούς». Που ούτε καν ήξερα αν πράγματι του έδιδα δικαίως αυτόν τον τίτλο, ή ο τρόπος βαδίσματος και τα χαρακτηριστικά του προσώπου του με έκαναν να καταλήξω σ’ αυτό το συμπέρασμα. 

Το κακό μ’ εμένα είναι πως περίμενα πώς και πώς να τον ξαναδώ, ίσως να συνομιλεί με κάποιον γνωστό μου, από τον οποίο στη συνέχεια θα φρόντιζα να μάθω κάτι περισσότερο. Δηλαδή, τι περίμενα να μάθω; Αν ήταν πράγματι ένας δυστυχισμένος και να νιώσω συμπόνια; Ή να επιβραβευτώ για την σωστή μου κρίση όσον αφορά τον ορισμό για την απεικόνιση της δυστυχίας; Και τα έβαζα με τις χαζές μου εμμονές και την ανόητη φιλοσοφική διάθεση, η οποία, βέβαια, δεν οδηγούσε πουθενά. Έστω ότι οι τυχόν πληροφορίες που θα συγκέντρωνα θα με ικανοποιούσαν ως προς την κρίση μου. Το όφελος; Θα ήμουν σε θέση ή θα έδειχνα προθυμία να απαλλάξω τον άντρα από αυτό που τον είχε κάνει δυστυχή; Αμφιβάλλω. Ή μάλλον, σίγουρα όχι. Δεν πλησιάζω εύκολα αγνώστους —άγνωστος ο περί ου ο λόγος; Όχι δα!— και πολύ περισσότερο δεν ανοίγω εύκολα κουβέντα με τον καθένα. Τότε; Γιατί όλη αυτή η άσκοπη σκέψη; Η ταραχή; Το κυριότερο: ούτε το ψυχικό σθένος διέθετα ούτε και ήμουν σε θέση να βοηθήσω οικονομικά τον άντρα, αν αυτός ήταν ο λόγος της δυστυχίας του. Και, στο κάτω κάτω, πώς και βγάζω από ένα βλέμμα και μόνο, ή έστω από ένα κάπως κουρασμένο βάδισμα το συμπέρασμα ότι είχα μπροστά μου την απεικόνιση της δυστυχίας; Το παίρνω απόφαση: πρέπει να απαλλαγώ από την εμμονή μου. Θα αλλάξω ώρα περιπάτου. Άλλωστε, ήδη έλαβα τηλεφώνημα από τα παιδιά ότι έκλεισαν αεροπορικά εισιτήρια και σύντομα θα τους έχω κοντά μου. Επιτέλους! Πέρασε χρόνος από την τελευταία τους επίσκεψη στα πάτρια εδάφη.

Το τηλεφώνημα υπερατλαντικό: τροχαίο, την παραμονή της αναχώρησής τους. Στέρησε την ζωή στον πατέρα, σοβαρά τραυματισμένη η μητέρα και τα εγγόνια.

Η απεικόνιση της δυστυχίας… 

Φωτογραφία: Στην χιονισμένη παραλία της Καστοριάς (Κύριλλος Σαμαράς)

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 3 Φεβρουαρίου 2022, αρ. φύλλου 112.