 |
| ΟΔΟΣ 8.2.2024 | 1211 |
Θαρρούσα πως δύσκολη ήταν η μέρα μονάχα για την είδηση πως η Μονή της Χώρας (στην Πόλη ντε!) θα ξαναγίνει τέμενος (Κεμιγιέ Τζαμί) αλλά ήταν ετούτη, η μαύρη είδηση, η πιο οδυνηρή:
Η Συλλογή Γιώργου Γκολομπία με το Φωτογραφικό Αρχείο Λεωνίδα Παπάζογλου (με πάνω από 2.500 αρνητικά/πλάκες, ακέραια επί το πλείστον) βγαίνει στη δημοπρασία του οίκου Δημοπρασιών Βέργος μέσα στις επόμενες μέρες με τιμή εκκίνησης 50.000 ευρώ.
Φοβάμαι πως κανένα ελληνικό μουσείο, ίδρυμα ή «φωτοθήκη» δεν θα επιθυμήσει και (επομένως) δεν θα αξιωθεί να την αποκτήσει. Κανένας ευπατρίδης, κανένας που σκορπάει τα λεφτά του σε επιδείξεις πλούτου δεν θα νοιαστεί. Και βέβαια ούτε ο δήμαρχος της Καστοριάς, ούτε η βουλευτής της, ούτε ο περιφερειάρχης, η υπουργός Πολιτισμού ή η πρόεδρος της Δημοκρατίας μας θα κουνήσουν το παραμικρό δακτυλάκι τους. (Τώρα αγοράζουμε, πανηγυρίζοντας, F-35 λέμε!).
Κάποιος «θα σκάσει μύτη» στη δημοπρασία και με το ανάλογο τίμημα και όλες τις νόμιμες διαδικασίες θα την αποκτήσει. Κι έπειτα…
Who cares? Επί χρόνια, η συλλογή, με αποτυπώσεις φωτογραφιών (έργων!) του Λ. Παπάζογλου που οι κληρονόμοι του Γ. Γκoλομπία και το «Μουσείο Φωτογραφίας» πρόσφεραν στην πόλη της Καστοριάς για την (υποτιθέμενη μόνιμη…) έκθεση στο Βεργουλάδικο, παρέμεινε στα σκοτάδια, την αφάνεια, την αποσιώπηση. Δύσκολοι καιροί αλλά η αδιαφορία (κι από κοντά η μικροπρεπής πολεμική) έβγαζαν μάτι.
Ξέρω πως τίποτε δεν θα εμποδιστεί. Μόνον ας μη αρχίσει κανείς αναδρομικά τους υποκριτικούς θρήνους αν η συλλογή βρεθεί ως απόκτημα π.χ. στη Σόφια (έτσι τυχαία το λέω). Κι εκεί με ανάλογη ιδεολογική διαχείριση και καθοδήγηση θα στηθεί «το Μουσείο που πρέπει» για τη σπουδαία Συλλογή που η γενέτειρα οικτρά απεμπόλησε και αρνήθηκε. (Μην απορήσετε αν ο νέος ιδιοκτήτης του Αρχείου που θα προκύψει μετά τις 22 Φεβρουαρίου ζητήσει να κατέβουν από τους τοίχους ή παντού στο διαδίκτυο οι φωτογραφίες που πλέον θα του ανήκουν…).
Εις μνήμην της δουλειάς του αείμνηστου Γ. Γκολομπία,
Εις μνήμην του βλέμματος του Λεωνίδα Παπάζογλου που οριστικά σβήνει για την Καστοριά,
Ένα ποίημα που μου είχε στείλει ο Νίκος Δήμου το 2010 σχολιάζοντας το Λεύκωμα από το Αρχείο Λ. Παπάζογλου (δημοσιεύτηκε στη εφημερίδα ΟΔΟΣ):
Σκιές σκοτεινές από το Μαύρο
του Νίκου Δήμου
Σκιές σκοτεινές από το Μαύρο
(ασπρόμαυρες φωτογραφίες
Μα μόνο το Μαύρο φαίνεται).
Με την βαθειά νοσταλγία της Νέκυιας.
Να πιούν αίμα να ζωντανέψουν, να μιλήσουν.
Ήρωες και κακομοίρηδες, πολέμαρχοι
και ξωμάχοι, μόνοι,
σιωπηλοί στο έρεβος.
Κι αχ αυτά τα μάγουλα των νέων
κοριτσιών
στο άσπρο χαρτί – άσπρα σαν χαρτί.
Τέτοιες εικόνες από τον Κάτω Κόσμο
δεν έχω ξαναδεί.
Ο Παπάζογλου δεν τους απαθανάτιζε
– τους απονέκρωνε,
για να ζουν αιώνια, νεκροί.
Φωτογραφία: Λεωνίδας Παπάζογλου (1872-1918) Γυναίκα.
* * *
VERGOS auctions
Δημοπρασίες έργων τέχνης & βιβλίων
Ξεν. Athens Plaza 21 & 22 Φεβρουαρίου 2024
Λεωνίδας Παπάζογλου: Ἑνότητα 2.528 γυάλινων ἀρνητικών (φωτογραφικῶν πορτραίτων) ἀπό τήν Καστοριά καί τήν περιφέρειά της τήν περίοδο τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα. [1900-1918].
Στη συντριπτική τους πλειοψηφία διαστάσεων 130 x 180 mm., και αντίστροφα (στην ενότητα συμπεριλαμβάνεται επιπλέον και ένας αριθμός θραυσμάτων). (2.528)
Μείζονος ιστορικής και καλλιτεχνικής σημασίας ενότητα φωτογραφιών από το αρχείο του Καστοριανού φωτογράφου Λεωνίδα Παπάζογλου (1872-1918), ο οποίος μαζί με τον αδελφό και συνέταιρό του Παντελή, ξεκίνησαν τη σταδιοδρομία τους στα τέλη της δεκαετίας του 1890 και για τις επόμενες δύο δεκαετίες μονοπώλησαν τη φωτογραφική δραστηριότητα στην Καστοριά και την ευρύτερη περιοχή.
Το παρόν αρχείο (τμήμα του συνολικού αρχείου γυάλινων πλακών του Λεωνίδα Παπάζογλου, το οποίο φυλασσόταν στο σπίτι του έως το 1993) καλύπτει τη μεταβατική, τόσο από πολιτική όσο και από πολιτισμική άποψη, περίοδο που διένυε η Καστοριά και η ευρύτερη περιοχή της, όπως άλλωστε και ολόκληρη η Μακεδονία στις αρχές του 20ού αιώνα, με ένα σημαντικό κομμάτι να εντάσσεται στην περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα και κατ’ επέκταση στα χρόνια πριν από την απελευθέρωση του 1912.
Το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου καλύπτουν αφενός τα ατομικά και ομαδικά πορτραίτα κατοίκων της περιοχής (ανάμεσά τους πορτραίτα αστών αλλά και χωρικών, πορτραίτα επιφανών προσώπων των διαφόρων κοινοτήτων καθώς και οικογενειακά και σχολικά πορτραίτα), αφετέρου τα πορτραίτα στρατιωτικών ή γενικότερα ενόπλων ποικίλης προέλευσης (Έλληνες αντάρτες, Βούλγαροι κομιτατζήδες, Τούρκοι στρατιώτες).
Από αυτή την ενότητα ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι φωτογραφίες αγνώστων μακεδονομάχων αλλά και οι μακάβριες σκηνές θυμάτων της σφροδρής σύγκρουσης που ξέσπασε κατά τον Μακεδονικό Αγώνα.
Σε μικρότερο βαθμό απεικονίζονται σκηνές από την καθημερινή ζωή (κοινωνικές εκδηλώσεις, γάμοι, κηδείες, γιορτές, αγροτικές εργασίες κ.τ.λ.).
Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο φωτογράφος έκανε προσεκτικό ρετούς σε κάθε πλάκα που έβγαζε και κατά συνέπεια το παρόν αρχείο παρουσιάζει ενδιαφέρον και από τεχνική άποψη, όσον αφορά την εφαρμογή του ρετούς στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.
Το αρχείο έχει ψηφιοποιηθεί και τμήμα του έχει εκτεθεί (σε εκτυπώσεις υψηλής ευκρίνειας) στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Μπενάκη και αλλού.
Για την ιστορία του παρόντος αρχείου και την αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου του, από όπου αντλήθηκαν και οι παρούσες πληροφορίες, βλ. Λεωνίδας Παπάζογλου. Φωτογραφικά πορτραίτα από την Καστοριά και την περιοχή της την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, 2004 (Α´ έκδοση, Βραβείο καλύτερου φωτογραφικού λευκώματος της χρονιάς).
Δημοσιεύθηκαν στην ΟΔΟ στις 8 Φεβρουαρίου 2024, αρ. φύλλου 1211.
Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:
Στο ίδιο φύλλο:
Φιλοπατρία; Εδώ;
ΑπάντησηΔιαγραφή