19.6.22

ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΤΡΩΝΟΥ-ΠΑΠΑΤΕΡΠΟΥ: Ντέρεκ Γουόλκοτ (1930-2017)

 
ΟΔΟΣ εφημερίδα της Καστοριάς
ΟΔΟΣ 5.8.2021 | 1089

Άλλη μία, πολύ τιμητική, πρόταση από την Οδό να αναλάβω και φέτος την επιλογή ποίησης για το Αυγουστιάτικο αφιέρωμά της. Ευχαριστώ πολύ για την εμπιστοσύνη της. Αυτή τη φορά ωστόσο, επέλεξα να μεταφράσω έργα ενός μόνο ποιητή, του Derek Walcott, βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1992. Από την Καραϊβική ο ποιητής μας, ο δεύτερος που παίρνει το Νόμπελ από τα νησιά αυτά.

Πρώτος ήταν ο Saint - John Perse το 1960. Η βασική τους διαφορά: ο Περς ήταν γαλλικής καταγωγής, ο οποίος γεννήθηκε στην Καραϊβική αλλά από Γάλλους γονείς. Ο Walcott είναι γνήσιο τέκνο του νησιωτικού αυτού συμπλέγματος, με Άγγλο πατέρα και αφρικανικής καταγωγής μητέρα, με γιαγιάδες Αφρικανές και τις δύο, δηλαδή τέκνο της περίπλοκης αποικιοκρατικής ιστορίας. Δεν θα αναφέρω περισσότερα βιογραφικά στοιχεία. Θα πω, όμως, δυο λόγια για την ποίησή του. 

Έχει χαρακτηρισθεί ως ο κατεξοχήν λογοτέχνης του νησιωτικού αυτού συμπλέγματος, η ποίηση του οποίου επηρέασε όλους όσοι ασχολήθηκαν με την λογοτεχνία της μετά-αποικιοκρατικής εποχής. Στο σκεπτικό της απονομής του Νόμπελ αναφέρεται: «Ποιητική οβερτούρα μεγάλης φωτεινότητας που υποστηρίζεται από ιστορικό όραμα». 

Ο ίδιος λέει για την ποίησή του: «ποίηση= προσευχή. Μεγάλωσα πιστεύοντας ότι είναι μία κλίση, θρησκευτική κλίση. Το σώμα νιώθει ότι τήκεται σε ό, τι έχει δει. Το εγώ δεν έχει σημασία. Είναι η έκσταση, είναι αυτό που λέει ο Yeats: μέσα στο στήθος κυλά τέτοια γλύκα που γελούμε με τα πάντα και, όλα όσα βλέπουμε, είναι ευλογημένα. Είναι πάντα εδώ. Είναι ευλογία – μετενσάρκωση – ευγνωμοσύνη. Όσα περισσότερα κρατά ένας ποιητής, τόσο πιο αυθεντική η φύση του». Επεδίωκε πάντοτε να γράφει «στίχους ξεκάθαρους σαν το φως του ήλιου». 


ΟΔΟΣ 5.8.2021 | 1089


Η ιστορία των Δυτικών Ινδιών (Καραϊβική), η αποικιακή πολιτική και το τοπίο της πατρίδας του κυριαρχούν στα ποιήματά του. Ο Robert Graves, αναφερόμενος στη γλώσσα που χρησιμοποιεί, είπε ότι χειρίζεται την Αγγλική γλώσσα με πολύ μεγαλύτερη κατανόηση της εσωτερικής της μαγείας από τους περισσότερους —αν όχι όλους— τους συγχρόνους του γνήσιους Άγγλους λογοτέχνες. Το ιαμβικό πεντάμετρο είναι η βάση στην οποία στηρίχτηκε η πλοκή των στίχων του. Ξέφυγε, όμως, απ’ αυτόν και πήγε στον ελεύθερο στίχο, χωρίς ποτέ να "εκτροχιασθεί" από την αισθαντικότητα που προσφέρει το ιαμβικό πεντάμετρο.

Τα περισσότερα ποιήματά του είναι μακροσκελή, όλα, όμως γεμάτα εικόνες. Ξεχώρισα μερικά από τα κάπως σύντομα, αλλά οπωσδήποτε συμπεριέλαβα αποσπάσματα από τους "Λευκούς ερωδιούς". Στο επικό ποίημά του "Όμηρος", οι ήρωες του Ομήρου κινούνται αντί για τα νησιά της Ελλάδας στο νησιωτικό σύμπλεγμα της πατρίδας του και μπλέκονται σε άλλου είδους περιπέτειες. Θεωρείται από πολλούς το αριστούργημά του και τον αποκαλούν Οδυσσέα της Καραϊβικής. 

Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από τον "Όμηρο" στο τέλος του μεταφραστικού μου πονήματος. Τα περισσότερα ποιήματα αυτής της μετάφρασης περιλαμβάνονται στη συλλογή "Selected Poetry" του Wayne Brown. Ελπίζω να απέδωσα, όσο το δυνατόν περισσότερο, τη ζωντάνια των εικόνων του Walcott, και να τα απολαύσετε.

Χρυσούλα Πατρώνου-Παπατέρπου


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Αυγούστου 2021, αρ. φύλλου 1091.


Σχετικά:




Μαθαίνουν ωραία να πεθαίνουν καρδιές
που ‘χουν και πριν πεθάνει.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ