 |
| ΟΔΟΣ 5.8.2021 | 1091 |
Αύγουστος 2021
Οι περισσότεροι, ιδίως οι σύγχρονοι νέο-Έλληνες όταν γνωρίζουν κάτι για την Καραϊβική θάλασσα, που ενώνει τις τρεις «Αμερικές» (βόρεια, κεντρική και νότια) ή ίσως και να τις τέμνει, η γνώση τους είναι περιορισμένη. Για παράδειγμα αφορά σε κάποια κινηματογραφική ταινία. Ίσως και σε κάτι απροσδιόριστο για τις όμορφες θάλασσες της περιοχής. Μόλις τα τελευταία χρόνια με τις εκπομπές reality τύπου «survivor» ίσως και να πληροφορήθηκαν ότι η Δομηνικανή Δημοκρατία βρίσκεται κάπου κοντά, αλλά ως εκεί. Τίποτε περισσότερο. Άλλωστε οι Έλληνες είμαστε βαθύτατα πεπεισμένοι ότι διαθέτουμε τις ωραιότερες θάλασσες του κόσμου και έτσι, σπάνια προσπαθούμε να μάθουμε κάτι για τον υπόλοιπο πλανήτη, εκτός κι αν μέσα από την νέα πληροφορία, επιβεβαιώνεται η ανωτερότητα της Ελλάδας. Δηλαδή των Ελλήνων.
Είναι έτσι δυστυχώς λίγοι ακόμη και όσοι γνωρίζουν ή συνειδητοποιούν ότι τόσο η ισπανόφωνη Κούβα με την ιδιοτυπία χαρακτήρων, που αντανακλά στο πολιτικό σύστημα και προπαντός στην λαϊκή μουσική, όσο και οι αγγλόφωνες Μπαχάμες των διακοπών ή η γαλλόφωνη Αϊτή χώρα της λεγόμενης "μαύρης μαγείας" που μοιράζεται την νήσο Ισπανιόλα, όπως ακόμη οι Ολλανδικές Αντίλλες (που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση) μαζί με άλλα 7.000 περίπου νησιά, συγκροτούν ένα θρυλικό αρχιπέλαγος εθνών, θρησκευμάτων και δοξασιών, γλωσσών, χρωμάτων δέρματος και ένα μωσαϊκό εθνικών καταγωγών, σε μια θαλάσσια ακτίνα μήκους μόλις 2.000 χιλιομέτρων από τις ακτές της Φλώριδας των Ηνωμένων Πολιτειών ως τις ακτές της Κολομβίας και Βενεζουέλας.
 |
| ΟΔΟΣ 5.8.2021 | 1091 |
Καθώς το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Εθνική Παλιγγενεσία, επίσης λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι η Αϊτή της Καραϊβικής, που υπήρξε υποταγμένη στην γαλλική αποικιοκρατία, είναι η πρώτη χώρα που αναγνώρισε ανεξαρτησία και αυτοδιάθεση της Ελλάδος πολύ σύντομα μετά την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Ακόμη λιγότεροι –ειδικά στην Καστοριά, όπου πολλοί νομίζουν ότι αποτελεί τον ομφαλό του σύμπαντός τους και δεν δέχονται την ετερότητα ή την διαφορετική γνώμη ή αντίληψη– γνωρίζουν ότι σ’ αυτή την τυχαία οργανωμένη γεωγραφική έκταση, από ατάκτως ερριμμένες διαφορετικότητες, που αποτελείται από στεριά, χιλιάδες νησιά και εξαίσιες τροπικές θάλασσες, που τα κτυπούν οι τυφώνες, ενώ περιλαμβάνει και… Δυτικές Ινδίες, συναντώνται κάπου στην άκρη και ενώνονται στον Παναμά, ο Ατλαντικός με τον Ειρηνικό Ωκεανό, οι Μουσουλμάνοι με τα τεμένη τους, κάτοικοι συγκεκριμένων περιοχών με την Ινδουϊστική θρησκεία, οι Εβραίοι, οι Χριστιανοί που αποτελούν και την πλειοψηφία, με τις αιρέσεις και τις κατηγορίες τους, οι ανιμιστές και οι λειτουργοί αφρικανικών θρησκειών, οι λευκοί (Άγγλοι, Γάλλοι, Ισπανοί, Ιταλοί, Αμερικανοί, Καναδοί κοκ), οι Κρεωλοί, οι μιγάδες, Iνδιάνοι, οι Ινδοί, οι Κινέζοι ακόμη και συμπαγείς κοινότητες Λιβανέζων και άλλων Αράβων, οι απόγονοι των μαύρων της Αφρικής.
Όλοι αυτοί χωρούν στην θρυλική, εξωτική και ταυτόχρονα οικεία Καραϊβική θάλασσα, το «Σύμπλεγμα» όπως πολύ εύστοχα περιγράφει την κατάσταση αυτή η κυρία Χρυσούλα Πατρώνου – Παπατέρπου. Την θάλασσα στην οποία έχουν βρει νέα πατρίδα και δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, ναυτικοί κυρίως, δωδεκανήσιοι σφουγγαράδες έχοντας μάλιστα και υψηλόβαθμους πολιτικούς από την Διασπορά, ακόμη και πόλεις με ελληνικά ονόματα και τον «Γιάννη τον Έλληνα» (Juan Griego) στο θρυλικό νησί της Μαργαρίτας κοντά στις ακτές της Βενεζουέλας.
Μουσική πανδαισία, από ρέγκε, σόκα, σάλσα, ρεγκετόν, μάμπο, μπατσάτα, καλύψο, ισπανικά λατινοαμερικάνικα τραγούδια με μελωδίες που κόβουν την ανάσα από τον ερωτισμό τους, αγλλόγλωσσα, ολλανδικά, γαλλικά, και αυτά, που είναι μόνο ενδεικτικά και όχι τα άπαντα της πανδαισίας, μαζί με κοινό το λαμπρό φως του ήλιου, το γαλάζιο του ορίζοντα, τις τροπικές και όχι μόνο ζώνες πάνω-κάτω από τον Τροπικό του Καρκίνου, τις καταπληκτικές θάλασσες του Αρχιπελάγους, που συγκροτούν το μεγαλύτερο και πιο αντιπροσωπευτικό ίσως, σύνολο ανομοιοτήτων απ’ οποιοδήποτε άλλο σημείο της γης.
Συνεπώς κι’ αν ως προς τις ωραίες θάλασσες και τα πολλά μεγάλα και μικρά νησιά, η Καραϊβική Θάλασσα έχει πολλά κοινά με το ελληνικό Αρχιπέλαγος και ιδίως το Αιγαίο, που ενώνει δύο λαούς, η πρώτη υπερέχει κατά πολύ σε τομείς που τους συναντά κανείς σε αφθονία και είναι αδύνατο να χωρέσουν στις λίγες γραμμές ενός εισαγωγικού σημειώματος. Είναι δε που τους ενώνει εκεί στην Καραϊβική η Αποικιοκρατία, ένα ακανθώδες και πολύ ενεργό ακόμη ηφαίστειο, που παρουσιάζει –τηρουμένων των αναλογιών– κοινά στοιχεία με τα νησιά του Αιγαίου και των ελληνικών θαλασσών, απ’ όπου πέρασαν διάφοροι και διαφορετικοί λαοί, δόγματα, θρησκεύματα, χρώματα και πολιτισμοί, επιτρέποντας στα πειστήριά τους να είναι ακόμη και σήμερα ορατά.
Για τις συνθέσεις των ανομοιοτήτων και τις οσμώσεις που μπορεί να προκαλούν, η ΟΔΟΣ παρουσιάζει το φετινό καλοκαιρινό της αφιέρωμα, δηλαδή το συλλεκτικό φύλλο του Αυγούστου που είναι αφιερωμένο στην ποίηση, αυτή την φορά σε έναν μόνο ποιητή, τον Ντέρεκ Γουόλκοτ (Derek Walcott 1930-2017), βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1992 που θεωρείται και είναι ο αντιπροσωπευτικός της Καραϊβικής και εκπρόσωπος της αγγλόγλωσσης ποίησης στην ευρύτερη περιοχή των συνθέσεων και αντιθέσεων.
Σε μια πόλη όπου ο δήμαρχος αρπάζει από τα πολιτικά μαλλιά την αντίπαλό του, βουλευτής δεν αισθάνεται να υπερβάλλει όταν χαρακτηρίζει όχι απλά «άθλια» αλλά «κατάπτυστη» (!) (σημ: για φτύσιμο) την ανακοίνωση της βουλευτή του αντιπάλου κόμματος και εγκωμιάζει ως... φιλελεύθερο, αυτόν που φιμώνει τον τοπικό τύπο που ασκεί κριτική, η γνωριμία με την Καραϊβική της ποικιλίας και της πανδαισίας των διαφορών, ίσως να έχει θετικό αποτύπωμα. Ένα νόημα. Συμπίπτουν και οι μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές που δείχνουν ότι όπως στην Καραϊβική χτυπούν ανελέητα οι κυκλώνες, έτσι και οι θεομηνίες της φωτιάς σπέρνοντας την καταστροφή, ίσως να ξεγυμνώνει την αλήθεια στην Ελλάδα, εδώ στην Καστοριά, στο κάθε περιβάλλον.
Και το φετινό αφιέρωμα ύστερα από πρόταση της ΟΔΟΥ, οφείλεται στην κυρία Χρυσούλα Πατρώνου – Παπατέρπου. Είναι η ίδια που επέλεξε τον ποιητή και τα ποιήματά του, ενώ επιμελήθηκε την μεταφραστική τους απόδοση. Στο εισαγωγικό σημείωμά της παρέχει περιεκτικές και με ακρίβεια πληροφορίες για τον ποιητή της Καραϊβικής, επισημαίνοντας τόσο τις διαφορές του σε σχέση με άλλους εκπροσώπους του νησιωτικού συμπλέγματος, όσο και την γήινη, αξιακή και ιδιοσυγκρασιακή αυθεντικότητα του Ντέρεκ Γουόλκοτ με την ίδια την Καραϊβική, την Αποικιοκρατία, την αφρικάνικη πλευρά της δικής του καταγωγής. Και ταυτόχρονα την Αρχαία Ελλάδα που φαίνεται να διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις επιρροές του.
Ο ποιητής του φετινού αφιερώματος, κατάγεται από την Αγία Λουκία και ενσωμάτωσε στην ποιητική παράδοση της Καραϊβικής, τις επιδράσεις του από τον Όμηρο και την Οδύσσεια των μακρινών εκείνων θαλασσών. Η Αγία Λουκία ένα από τα Προσήνεμα νησιά των Δυτικών Ινδιών στην Καραϊβική, πήρε το όνομά της από την Αγία Λουκία (283 - 304 μ.Χ.) των Συρακουσών της Σικελίας. Είναι μια από τις δύο χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο που πήρε το όνομά της από μια γυναίκα. Η άλλη χώρα είναι η Ιρλανδία, που πήρε το όνομά της από την κέλτικη θεά της γονιμότητας Ερίου, που ήταν και ο τίτλος (Éire) του αφιερωματικού φύλλου της ΟΔΟΥ το 2019, αφιερωμένο στην ιρλανδική ποίηση που είχε επιμεληθεί και πάλι η κ. Χρυσούλα Πατρώνου – Παπατέρπου.
Καλόν Αύγουστο.
Τα ποιήματα είναι διαθέσιμα
μόνο στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας
Φωτογραφία: Η Αγία Λουκία (Saint Lucia - Sainte Lucie), Μικρές Αντίλλες | «Τις Κυριακές των Αντιλλών το φως», στίχος από το ποίημα "Όμηρος".
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Αυγούστου 2021, αρ. φύλλου 1091
Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.