-12.11.2015 (τοπικός τύπος, έγγραφο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας): Σας υποβάλλουμε συνημμένα την πρόταση... Το πιο ορθό: Σας υποβάλλουμε συνημμένως την πρόταση... Είπαμε και άλλοτε: Στην δημοτική είναι νόμιμες στα τροπικά επιρρήματα και οι δυο καταλήξεις - και -ως. Άδικα ή αδίκως, δίκαια ή δικαίως, μέτρια ή μετρίως. Αλλά στα λόγια επιρρήματα προτιμητέα η κατάληξη -ως. Επανειλημμένως, εγκαρδίως, λελογισμένως, ασμένως. Συνηθίζει ένας υπουργός: Είπα προηγούμενα... αντί του ορθού προηγουμένως, έγιναν ακόλουθα αυτά τα πράγματα αντί του ορθού ακολούθως.
-10.12.2015 Σε συζήτηση η ερώτηση για τη λέξη εμπεριστατωμένος: ποιου ρήματος μετοχή είναι; Η απάντηση: Μοιάζει αλλά δεν είναι μετοχή ρήματος. Είναι επίθετο (εν + περί + στατ, ρίζα από το αρχαίο ίστημι - έστην, πρβλ στήνω) και σημαίνει: προσεκτικά επεξειργασμένος, με κάθε λεπτομέρεια. π.χ. Η εμπεριστατωμένη έκθεση του Υπουργού για το Ασφαλιστικό... (Πού είναι; Να... την βρίσκαμε!!). Εμπερίστατος, για τους Γερμανομαθείς umständlich, ο στερεά βασισμένος σε αποδείξεις και πειστήρια, επιχειρήματα. Στο λεξικό του Φυτράκη αναφέρεται ρήμα εμπεριστατώ, αλλά κατ' εμέ στα Αρχαία και στην Καθαρεύουσα είναι ανύπαρκτο... Μερικοί χρησιμοποιούν το επίθετο εμπερίστατος με την ίδια σημασία.
-24.12.2015 (τροπάριο των Ωρών) Ο Ιωσήφ προς την Παρθένον:: Υπό γάρ ιερέων εκ τού ναού ως άμεμπτον Κυρίου σε παρέλαβον. Μη παραξενεύεσθε! Και οι Βυζαντινοί είχαν αδυναμίες συντακτικές. Η εξήγηση είναι ότι απείχαν από την εποχή του Ξενοφώντος και του Θουκυδίδη τόσους αιώνες, ώστε η γλώσσα βαθμιαίως έγινε πιο χαλαρή, πιο απλή και η σύνταξη και έτσι παρεισέφρεαν λάθη γραμματικά και συντακτικά. Εν προκειμένω, το ορθόν: Σε παρέλαβον εγώ από ιερέων, όχι υπό, από των χειρών των ιερέων σε παρέλαβον.
-20.12.2015 (Άρθρο) Δεν δύναται η χώρα να εξέλθει της κρίσης. Ανάμειξη γλώσσας: δύναται, εξέλθει είναι τύποι της καθαρεύουσας, της κρίσης είναι (συνειδητή) δημοτική. Το ορθόν: Να εξέλθει εκ της κρίσεως ή να βγει από την κρίση.
-20.12.2015 Συχνά ή πολλές φορές οι πολιτικοί γρήγορα θέλουν να τα ειπούν όλα. Έτσι κάποτε δεν ακριβολογούν. Είπε ο κ. Πρωθυπουργός: Η διαπραγμάτευση φέρνει αποτελέσματα, όπως φάνηκε στην πρώτη κατοικία. Όποιος δεν είναι ενημερωμένος για ψήφιση στην Βουλή άρθρων ανακουφιστικών για την Α κατοικία, δεν θα καταλάβει τι ισχυρίστηκε ο κ. Τσίπρας. Το ορθόν και πλήρες: ..., όπως φάνηκε στο συζητηθέν θέμα στην Βουλή περί της πρώτης κατοικίας των πολιτών.
-31.12.2015 (τοπικός τύπος) ... που λίγο έλλειψε να γίνει και αυτό (το ίδιο λάθος διορθώθηκε προ ημερών). Το ορθόν: έλειψε. Αλλά: η έλλειψις (-η), από το λόγιο ρήμα ελλείπω (εν + λείπω) και ο ελλιπής. Αλλά εδώ γιατί με ι (γιώτα); Από το θέμα του αορίστου ενέλιπον (θέμα = λιπ-), εν + λιπ + ής = ελλιπής.
-12.11.2015 (άρθρο τοπικού τύπου) Η παρακμή, στην οποία έχουν επέλθει. Επέρχομαι στην παρακμή δεν λέγεται. Το ορθόν: Η παρακμή, στην οποία έχουν περιέλθει, στην οποία διαβιούν και είναι παρούσα. Στο ίδιο άρθρο (κατά τα άλλα λίαν ενδιαφέρον): η έλλειψη ευδοκιμίας. Δεν γνωρίζω αν υπάρχει και χρησιμοποιείται η λέξη ευδοκιμία (νεολογισμός;). Προφανώς εννοεί την προσδοκία, την πορεία προς την πρόοδο. Έχουμε την εκκλησιαστική λέξη ευδοκία (εν ανθρώποις ευδοκία, ο Πατήρ ηυδόκησε) με την έννοια η συγκατάβαση, η συγκατάθεση του Θεού. Και η λέξη ευδοκίμηση = επιτυχία, επιτυχής πορεία, επιτυχής έκβαση. Στο ίδιο άρθρο: απαλλαγή από το τέλμα που βρισκόμαστε. Το ορθόν: απαλλαγή από το τέλμα στο οποίο βρισκόμαστε. Τέλος: Μέσα από το άρθρο μου προβάλω... Το ορθόν: Μέσα από το άρθρο μου προβάλλω... Προβάλλω (με δύο λάμδα) όπως αγγέλλω, ανατέλλω, αλλά η προβολή, ο προβολέας, η ανατολή, η εντολή, (από το αρχαίο εντέλλομαι = παραγγέλω, δίνω εντολή να...)
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ 21 Ιανουαρίου 2016, αρ. φύλλου 820.
Σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.