ΟΔΟΣ: Η κατάληξη του τρίτου δρόμου

ΟΔΟΣ 24.5. 2012 | 643

Με την αποτυχία του ΠαΣοΚ να εκλέξει στις εκλογές της 6ης Μαΐου, τον κ. Φίλιππο Πετσάλνικο βουλευτή Καστοριάς, είναι γεγονός ότι φάνηκε κατ’ αρχήν ότι η ευρύτερη περιοχή γυρίζει σελίδα. Η εκλογή μάλιστα ενός νεότερου ηλικιακά βουλευτή (του κ. Σ. Κουμπάνη) και μάλιστα από άλλο κόμμα («Ανεξάρτητοι Έλληνες»), έδωσε στην εξέλιξη τα χαρακτηριστικά της ανανέωσης του πολιτικού σκηνικού και χάρτη.

Επιπλέον προκάλεσε αισιοδοξία, τουλάχιστον μέχρι το σημείο που οι παλινωδίες του ζηλωτικού αντιμνημονιακού μπλοκ στο οποίο μετέχουν και οι «Ανεξάρτητοι Έλληνες», υποστηρίζοντας ότι ούτε και «νεκροί» δεν θα συνεργαστούν με άλλα κόμματα και μάλιστα την Νέα Δημοκρατία, προκάλεσε αισθήματα ανασφάλειας, και σε συνδυασμό με την υπεροπτική στάση του ΣυΡιζΑ, της επερχόμενης αποσταθεροποίησης του τόπου.

Ωστόσο τίποτε δεν είναι οριστικό, και υπάρχει ενδεχόμενο η κατάσταση σε σχέση με τους βουλευτές της Καστοριάς, να διαφοροποιηθεί από το αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου. Αφού όπως έγινε γνωστό ότι θα εφαρμοστεί οπωσδήποτε η προηγούμενη απογραφή του πληθυσμού για την κατανομή των εδρών, οπότε αν το ΠαΣοΚ έλθει στην Καστοριά δεύτερο στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων, η εκλογική περιφέρεια όχι μόνο θα παραμείνει διεδρική, αλλά επιπλέον θα εκλέξει βουλευτή από το ΠαΣοΚ, δηλαδή και πάλι τον τ. πρόεδρο της Βουλής.

Μάλιστα οι εξελίξεις σε σχέση με την εναλλαγή των ποσοστών μεταξύ του 2ου και 3ου κόμματος (Ανεξάρτητοι Έλληνες και ΠαΣοΚ αντίστοιχα), δεν επηρεάζονται μόνο από τα τοπικά δεδομένα μεταξύ των οποίων και την εχθρική στάση απέναντι στο ΠαΣοΚ όσων (ιδιωτών, φορέων αλλά και ΜΜΕ) μέχρι χθες έκαναν βαθιές υποκλίσεις στο κόμμα και προπαντός στον βουλευτή του, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά την διαχρονική αξία της αχαριστίας. Διότι στο εκλογικό αποτέλεσμα της 17ης Ιουνίου θα συμβάλλουν και ζυμώσεις που εκδηλώνονται σε ολόκληρη την χώρα και λόγω της κρισιμότητας της εκλογής αλλάζουν πολλά από τα δεδομένα.

‘Ο,τι και να συμβεί πάντως γεγονός είναι ότι ο κ. Φιλ. Πετσάλνικος, για 32 χρόνια υποψήφιος και τα περισσότερα απ’ αυτά ο μοναδικός βουλευτής του ΠαΣοΚ στην Καστοριά, σε τοπικό επίπεδο υπήρξε παντοδύναμος και κυρίαρχος ώστε ασφαλώς και στιγμάτισε τον κομματικό χώρο του με το πέρασμά του.

Στην Καστοριά είναι ακόμη γεγονός ότι οι περισσότεροι πολίτες που σχολιάζουν τα εκλογικά αποτελέσματα της 6ης Μαΐου, εκφράζουν ικανοποίηση για την εξέλιξη των πρώτων εκλογών, ή στην πιο ανώδυνη εκδοχή, απλά αδιαφορία. Άλλο τόσο γεγονός είναι όμως, ότι οι κάλπες στήνονται και πάλι. Καθώς και ότι μέχρι να ανοίξουν, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμά τους.

Η προοπτική επανεκλογής του κ. Φ. Πετσάλνικου, δεν απαντά στην λογική απορία για το πού τελικά στεγάζονταν πολιτικά και κομματικά όλοι αυτοί οι αγανακτισμένοι που εκφράζουν πλέον την επιδοκιμασία τους για την ήττα του κ. Φ. Πετσάλνικου, και εν τέλει από ποιον εκλεγόταν ο τ. βουλευτής Καστοριάς; Διότι σύμφωνα με τις ενδείξεις που υπάρχουν, αλλοτινοί φανατικοί ψηφοφόροι του ίδιου προσωπικά και του ΠαΣοΚ (και πιο συγκεκριμένα τα μέλη μιας μέτριας -από αριθμητική άποψη- εκλογικής δύναμης, αλλά οπωσδήποτε συμπαγούς ομάδας που εξυπηρετήθηκαν από το «σύστημα» ΠαΣοΚ), είναι αυτοί οι οποίοι στις εκλογές της 6ης Μαΐου πρώτα εγκατέλειψαν το κομματικό σκάφος, στράφηκαν σε άλλους χώρους και κυρίως τον ΣυΡιζΑ και επιχαίρουν για την αποτυχία του ΠαΣοΚ να εκλέξει τον μόνιμο βουλευτή και μάλιστα εκδηλώνουν την χαρά τους, πιο ηχηρά από τους παραδοσιακούς επικριτές του.

Ταυτόχρονα βέβαια δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός ότι όταν πρωτοεμφανίστηκε ως υποψήφιος στις εκλογές του 1981 δεν ήταν πάνω από 25 ετών. Και όταν πρωτοεκλέχτηκε βουλευτής το καλοκαίρι του 1984, η Καστοριά ήταν πανίσχυρη οικονομικά και κοινωνικά χάρη στην γούνα και την εργατικότητα των κατοίκων της. Όχι μόνο δεν υπήρχε ανεργία, αλλά αντίθετα έλλειψη εργατικών χεριών και όλοι, εργάτες και βιοτέχνες, μπορούσαν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο.

Οι κάτοικοι σπούδαζαν τα παιδιά τους χωρίς δάνεια, έστω κι’ αν η Θεσσαλονίκη απείχε 4,5 ώρες με το λεωφορείο, Μπορεί να μην ήταν το κέντρο του κόσμου, αλλά ένα πνευματικό κέντρο, μερικά ποιοτικά ωδεία και αρκετούς κινηματογράφους τους διέθετε ακόμη. Υπήρχε στο κάτω-κάτω και ένας Ξενίας στην περιοχή της Δεξαμενής, που ακόμη και να είχε χάσει από την αίγλη του παρελθόντος, εξακολουθούσε πάντως να προσδιορίζει, σε ένα βαθμό, το αστικό στίγμα της πόλης.

Η Καστοριά γνώριζε μια εκρηκτική ανάπτυξη, αλλά και η Ελλάδα δεν πήγαινε πίσω. Διένυε τα πρώτα βήματά της στην ΕΟΚ («του ίδιου συνδικάτου με το ΝΑΤΟ») από το 1981 -νωρίτερα και από την Ισπανία και την Πορτογαλία- ενώ υπήρχε αισιοδοξία και ζωτικότητα. Με αυτές τις συνθήκες μετασχηματιζόταν η κοινωνία της από τα προδικτατορικά, στα μεταπολιτευτικά χαρακτηριστικά της. Η δημοκρατία εδραιωνόταν και γινόταν πανίσχυρη και παράλληλα η Καστοριά γινόταν καλύτερη, απαιτώντας απλώς περισσότερες υποδομές και οργάνωση.

Στον αντίποδα όλων αυτών, σήμερα η ανεργία στην Καστοριά, καλπάζει πάνω από το 30%. Χιλιάδες επιχειρήσεις γούνας έχουν κλείσει από χρόνια πριν. Μερικές «μεγάλες» επιχειρήσεις απέμειναν χάρη στις σκανδαλώδεις ρυθμίσεις της εποχής που προηγήθηκε, για τις οποίες βεβαίως δεν είναι ο μοναδικός υπεύθυνος. Γούνα γενικά, σε καμιά περίπτωση δεν υπάρχει. Η παλιότερη πόλη ερήμωσε άνισα. Αναπτύχθηκαν βεβαίως άλλες περιοχές της πόλης και ιδιαίτερα η νότια παραλιακή ζώνη καθώς και οι επεκτάσεις της, αλλά η Καστοριά δεν έχει πλέον κανένα πραγματικό κέντρο, με αποτέλεσμα να μοιάζει απλά σαν τόπος συνάθροισης κοινωνικών υποσυνόλων που δεν συνδέονται μεταξύ τους. Το πνευματικό κέντρο ερείπωσε και καταρρέει. Οι δημοτικοί έχουν το μυαλό τους στα πέριξ του Δήμου και όχι την πόλη, για την οποία αδιαφορούν στην καλύτερη περίπτωση. Φυσικά δεν απέμεινε τίποτε από την ικμάδα της εποχής εκείνης, και η παρακμή είναι παντού διάχυτη.

Αλλά και πιο έξω, σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, η κρίση παραλύει τον κοινωνικό ιστό και αποσαθρώνει το μέλλον. Η χώρα είναι καταχρεωμένη και υποθηκευμένη. Παιδεία και κοινωνία σε διαρκή υποβάθμιση. Η ασφάλεια και η εθνική υπερηφάνεια καταρρακωμένες. Η Ελλάδα μεταβλήθηκε σε παρία και επαίτη. Κινδυνεύει κι’ από πάνω να αποβληθεί από το ευρώ αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, κατά την έξοδό του από τον πολιτικό στίβο, άνοιξαν οι πόρτες της Δημοκρατίας σε κομματικούς σχηματισμούς των άκρων που επιβουλεύονται τις ελευθερίες και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Μέχρι και φιλοναζιστές κάθονται στα έδρανα της Βουλής, που έως χθες πρόεδρός της ήταν ο απερχόμενος κ. Φ. Πετσάλνικος.

Καμιά σύγκριση λοιπόν σ’ αυτά που παρέλαβε και την κατάσταση που υπάρχει στην σημερινή εποχή, 31 ολόκληρα χρόνια μετά την αρχή της πολιτικής σταδιοδρομίας του ο εκλεκτός βουλευτής μεγάλης μερίδας των συμπολιτών. Οι οποίοι αίφνης μεταβλήθηκαν και σε τιμητές του ίδιου, και των δεινών που επισώρευσαν οι δικές τους εμμονές, προφανώς επειδή ο κ. Φίλιππος Πετσάλνικος δεν ήταν πλέον σε θέση να ικανοποιεί αιτήματα, χάρες και λοιπά ανταλλάγματα.

Αποτελεί όμως πραγματική λύση στα αδιέξοδα της Καστοριάς και της Ελλάδος η απειλή εξόδου ή έξωσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ζώνη του ευρώ; Η πλήρης κατάρρευση που θα επερχόταν αν εφαρμοστούν οι αρχικές προγραμματικές εξαγγελίες κομμάτων, όπως των «Ανεξάρτητων Ελλήνων» και του ΣυΡιζΑ ο οποίος ωστόσο τις τελευταίες ημέρες δείχνει να εκλογικεύει σε ρητορικό τουλάχιστον επίπεδο τις αρχικές του θέσεις, προκαλώντας ωστόσο αντιδράσεις στις «συνιστώσες» του; Εν τέλει αρκεί το «γινάτι» για την επίλυση των προβλημάτων της χώρας;

Δεν απομένει πια παρά ένας ειλικρινής απολογισμός μιας μεγάλης πολιτικής διαδρομής. Ίσως και μια εντελώς έσχατη ευκαιρία αν αλλάξει το εκλογικό τοπίο στις κάλπες της 17ης Ιουνίου. Ό,τι και να συμβεί πάντως, το βέβαιο είναι ότι ποτέ άλλοτε ο πολιτικός χρόνος δεν έμοιασε τόσο πολύ με το μαρτύριο της σταγόνας.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 24 Μαΐου 2012, αρ. φύλλου 643