ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΜΠΟΥΣΙΟΥ: Σε αναζήτηση κρυμμένων θησαυρών

Το 1980 νομίζω, ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Γεώργιος Ράλλης μίλησε σε ανοιχτή συγκέντρωση στην Καστοριά. Ήταν ενήμερος για το βασικό πρόβλημα των Καστοριανών, που και τότε ήταν η κρίση της γούνας και τους παρότρυνε να ασχοληθούν περισσότερο με τον τουρισμό και τη λίμνη τους. Η πρόταση αυτή θύμωσε τους Καστοριανούς, επειδή θεώρησαν ότι ο Ράλλης δεν ήθελε να ασχοληθεί με τα προβλήματά τους. Ήταν δύσκολο γι αυτούς να σκεφτούν άλλη ενδιαφέρουσα παραγωγική δραστηριότητα, εκτός από την επεξεργασία της γούνας. Τότε ο Ράλλης, πολιτικά τουλάχιστον, έκανε λάθος. Σήμερα αποδεικνύεται από τα πράγματα ότι είχε δίκιο. Η Καστοριά είναι ένα από τα ομορφότερα μέρη της Ελλάδας, διαθέτει πολύ καλά ξενοδοχεία και οι τουρίστες που την επισκέπτονται κάθε χρόνο είναι αρκετές χιλιάδες. Ο τουρισμός έχει αναδειχθεί σε μια σημαντική οικονομική δραστηριότητα και συνεχίζει να αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς.

Θα μπορούσε όμως να πάει ακόμα καλύτερα αν θα βρίσκονταν τρόποι αύξησης των διανυκτερεύσεων των τουριστών, οι οποίες σήμερα είναι λίγες για μια αποδοτική και ανταγωνιστική τουριστική δραστηριότητα. Αλλά για να παρακινηθεί ο τουρίστας να παρατείνει την παραμονή του σε ένα μέρος, εκτός από τη άνετη και οικονομική διαμονή που πρέπει αυτό να του παρέχει, πρέπει να ικανοποιεί και τα ενδιαφέροντά του για όσο γίνεται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εκεί ακριβώς στοχεύει η ανάπτυξη του θεματικού τουρισμού.

Όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό γνωρίζουν τα ζητήματα αυτά καλύτερα από μένα. Στην Καστοριά όμως δεν διαπιστώνεται κάποια συντονισμένη προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή. Δεν παρατήρησα να υπάρχουν οργανωμένες μονάδες με ενημερωμένους ξεναγούς, ούτε έχω ακούσει για κάποια προσπάθεια συστηματικής καταγραφής της θεματολογίας των ξεναγήσεων, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από νέους που θα επέλεγαν το προσοδοφόρα επάγγελμα του ξεναγού. Η θεματολογία περιορίζεται στην ομορφιά του τοπίου και στις ξεναγήσεις στο λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού, στο απολιθωμένο δάσους του Νόστιμου, στις βυζαντινές εκκλησίες και στα αρχοντικά της πόλης.

Σκοπός όμως αυτού του κειμένου δεν είναι να μπω σε ξένα χωράφια. Απλά, επειδή μένω μακριά από την Καστοριά και ίσως κατανοώ πιο εύκολα την αξία που έχουν για έναν ξένο επισκέπτη της πόλης ορισμένα αξιοθέατά της, θέλω να αναφερθώ σε ορισμένα που δεν έχουν αναδειχθεί μέχρι σήμερα και θα μπορούσαν, κατά την άποψή μου, να αποδειχθούν πραγματικοί «θησαυροί», μαζί με την ομορφιά της λίμνης (θα μπορούσε να είναι απείρως ομορφότερη) και το εξαιρετικό πολιτισμικό απόθεμα που διαθέτει η πόλη.

Αν κάνει κανείς περίπατο, ένα καλοκαιρινό βράδυ, στον περιφερειακό δρόμο της λίμνης μετά τη Μαυριώτισσα, μένει μαγεμένος από το θέαμα που παρουσιάζουν οι χιλιάδες πυγολαμπίδες (σφιτούλκιες τις λέγαμε παλιά). Προσωπικά ελάχιστες φορές στη ζωή μου ένιωσα τόση γοητεία ερχόμενος σε επαφή με τη μαγεία της Φύσης. Το θέαμα των πυγολαμπίδων σε ένα μαγευτικό τοπίο, όπως είναι η συγκεκριμένη περιοχή της λίμνης, είναι ένα αξιοθέατο που θα προσέλκυε και θα ενθουσίαζε πολλούς επισκέπτες και σίγουρα αξίζει τον κόπο να διαφημιστεί και να αναδειχθεί πανελλαδικά αλλά, γιατί όχι, και διεθνώς.

Εξίσου γοητευτικό είναι και το θέαμα που παρουσιάζουν τα άγρια κρίνα που φυτρώνουν στην περιοχή του Αη-Θανάση και ανθίζουν τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο. Δεν νομίζω να υπάρχουν πολλοί τόποι με τόσα πολλά άγρια κρίνα. Αν καθαρίσει λίγο ή περιοχή από τα πολλά σκουπίδια που είναι πεταμένα, θα ήταν πολλοί οι επισκέπτες που θα ένιωθαν ψυχική ανάταση μέσα σε ένα πανέμορφο τοπίο, πλημμυρισμένο από τις ευωδιές των κρίνων.

Το πιο ενδιαφέρον θέμα όμως για τον καστοριανό τουρισμό θα μπορούσε να αποδειχθεί η αναδρομή στις ιστορικές μνήμες του πρόσφατου παρελθόντος. Υπάρχουν ακόμα αρκετοί άνθρωποι που μπορούν συνδέσουν τοποθεσίες με σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος, όπως είναι οι τοποθεσίες και τα γεγονότα που έχουν σχέση με τον εμφύλιο πόλεμο. Η καταγραφή των σχετικών πληροφοριών θα ήταν δυνατό να αποτελέσει τη βάση για το σχεδιασμό διαδρομών στις υπέροχες περιοχές του Γράμμου και του Βιτσίου και την ανάπτυξη ενός νέου είδους τουρισμού (θα μπορούσε να ονομαστεί για παράδειγμα «κόκκινος τουρισμός»), που θα συνέβαλλε στην παράταση της διαμονής των επισκεπτών της πόλης για μια με δυο μέρες ακόμα και θα βοηθούσε να αξιοποιηθούν καλύτερα οι εγκαταστάσεις του Πάρκου Συμφιλίωσης.

Πώς θα μπορούσαν όμως να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν αυτοί οι «κρυμμένοι θησαυροί» της πόλης; Πιστεύω ότι οι πιο κατάλληλοι για ένα τέτοιο εγχείρημα είναι οι ίδιοι οι ξενοδόχοι της Καστοριάς. Αυτοί θα ωφεληθούν και αυτοί γνωρίζουν καλύτερα από όλους ποιες θα ήταν οι αποτελεσματικότερες πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να περιμένουν απαραίτητα τη βοήθεια του Δήμου ή του υπουργείου Τουρισμού. Φυσικά εφόσον αυτή τους δοθεί, ασφαλώς και θα είναι ευπρόσδεκτη

Με δεδομένο όμως το εξαιρετικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει η ανάπτυξη δραστηριοτήτων στον τομέα του θεματικού τουρισμού, νέοι και δημιουργικοί Καστοριανοί θα μπορούσαν να πετύχουν πάρα πολλά αν θα είχαν την όρεξη και το μεράκι να ξεκινήσουν την οργάνωση υποδομών για την υποδοχή και την ξενάγηση των τουριστών που επισκέπτονται την πόλη τους.Η Καστοριά έχει πολλές ομορφιές και πολύ ενδιαφέρουσες θεματολογίες. Εκεί βρίσκονται και οι «κρυμμένοι θησαυροί» της.