ΟΔΟΣ 5.2.2015 | 774 |
Στο φύλλο της εβδομάδας αυτής περιλαμβάνεται αφιέρωμα για την Ελένη Τσαδήλα που έφυγε στις 15 Ιανουαρίου. Σε ηλικία μόλις 54 ετών μετά από 1,5 χρόνο σκληρής και άνισης μάχης. Βυθίζοντας στην θλίψη και το πένθος τους οικείους της. Και λόγω της μακροχρόνιας εξωστρέφειας της, προκαλώντας ένα αληθινά μεγάλο και δυσαναπλήρωτο κενό στην πόλη. Μιας και η θλίψη αποτελεί ιδιωτική υπόθεση, σε αυτό το κενό οφείλεται το αφιέρωμα, έστω κι’ αν τίποτε δεν θα είναι αρκετό.
Εμβληματική φυσιογνωμία της πόλης με έντονη, πολυετή και πολυσχιδή κοινωνική δραστηριότητα η Ελένη Τσαδήλα. Αξιοπαρατήρητο είναι ότι εκτός από μια σαφή αλλά εκσυγχρονιστική προοδευτικότητα δεν είχε εκφράσει -όσο την θυμούνται στο φιλικό περιβάλλον της- ούτε είχε υποστηρίξει συγκεκριμένες και μονοσήμαντες πολιτικές ή ιδιαίτερες προτιμήσεις σε κομματικό χώρο. Θα πίστευε κανείς ότι δεν ήταν καθόλου πολιτικοποιημένη, αφού οπαδός δεν υπήρξε στα σίγουρα.
Όμως δεν ήταν ακριβώς έτσι. Η Ελένη Τσαδήλα, βεβαίως δεν εντάχθηκε σε κάποιο κόμμα, και μπορούσε να συζητήσει γόνιμα ακόμη και όταν διαφωνούσε ριζικά με τις περισσότερες από τις διαδεδομένες και τρέχουσες αντιλήψεις. Ή τις νοοτροπίες και σχολές σκέψεις. Εξαίρεση τα προφανή άκρα κάθε πλευράς και ειδικά οι στρατευμένες συνειδήσεις. Ή οι εμφανώς άνευροι και υποχόνδριοι. Σε τέτοιες περιπτώσεις σύντομα βαριόταν και διακριτικά απομακρυνόταν από ανάλογες καταστάσεις.
Ταυτόχρονα προσανατολισμένη και τις τελευταίες δεκαετίες κυριολεκτικά αφοσιωμένη σε καλλιτεχνικές-πνευματικές δραστηριότητες στον χώρο της θεατρικής κίνησης, στην έρευνα και καλλιέργεια του πνεύματος, αλλά και σε ακτιβιστικές πράξεις εντατικής κοινωνικότητας που αφορούσαν τον πνευματικό χώρο, την προοπτική της νεολαίας, τις τέχνες, τις υποδομές για την καλλιτεχνική πράξη, το περιβάλλον, την λίμνη της Καστοριάς, την ποιότητα ζωής στην καθημερινότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία στην Καστοριά, η εντύπωση που μπορεί να αποκόμιζε για την ίδια κάποιος που δεν την γνώριζε ίσως και ήταν κάπως ακαθόριστη.
Ήταν συνειδητά αποστασιοποιημένη από την πολιτική κατάσταση και προπαντός τα κίνητρα όσων ακόμη και με αντίστοιχους με την ίδια στόχους προσπάθησαν να εκφραστούν μέσα από την συμμετοχή τους σε πολιτικούς οργανισμούς, ιδεολογικές ομάδες ή κόμματα. Έτσι ήταν φανερό ότι συνειδητά είχε αποκρούσει την επιρροή πολιτικών κύκλων, αλλά και την συλλογική δράση με οργανωμένο και σε προκαθορισμένο μοτίβο.
Εξαίρεση αποτελεί η συμμετοχή της σε σωματειακούς φορείς και πιο ειδικά σε 2-3 συλλόγους στην σύσταση των οποίων η ίδια διαδραμάτισε ενεργό ρόλο. Και αυτό, προκειμένου να διασπείρει ευαισθησίες καλλιτεχνικής φύσης και πνευματικής δράσης στον κοινωνικό περίγυρο, ενθαρρύνοντας πρόσωπα χωρίς αποκλεισμούς ή περιορισμούς ηλικίας, φύλου, επαγγέλματος, μόρφωσης, τυχόν πολιτικής διαφοροποίησης ή κοινωνικού προφίλ. Αλλά έστω και έτσι η ίδια, μέσα από μια δεδομένη μοναδικότητα βίωνε μια ιδιόρρυθμη κοινωνικότητα. Μια εξωστρέφεια που εκδήλωνε με την συναναστροφή της με αμέτρητους ανθρώπους, χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις, και ήταν στοιχείο του γεγονότος ότι ήταν σε όλα αυτοδίδακτη.
Μέσα από την δημόσια εικόνα της που συνδύαζε κοινωνικότητα και προσωπικότητα, εκπλήρωνε το τίμημα της ανάγκης της να είναι σε όλους τους τομείς της προσφοράς της στην πόλη, χρήσιμη ανεξάρτητη βεβαίως, αλλά και αυτόνομη. Μια γυναίκα σύγχρονη, ελεύθερη, αισιόδοξη και δημιουργική που κατόρθωσε αναμφίβολα να είναι κατανοητή και αποδεκτή σε όλο το φάσμα των ηλικιών.
Όλα αυτά σε καμιά περίπτωση δεν αποχρωμάτιζαν, ούτε ξεθώριαζαν την παρουσία και την προσφορά της Ελένης Τσαδήλα, η βασική ιδεολογία της οποίας, που πάντα γινόταν πράξη, δεν μπορεί να υπήρξε τίποτε περισσότερο από την ίδια την Καστοριά. Όσο κι αν η ίδια απέφευγε να παραδεχθεί απερίφραστα την μοναδική αλήθεια και τον ισόβιο έρωτά της για την πόλη στην οποία γεννήθηκε, μεγάλωσε, βίωσε και έζησε, ως το απρόσμενο τέλος. Ήθελε πάντα να γυρίζει πίσω στην Καστοριά, και αυτό ήταν αρκετά έκδηλο.
Η πολυδιάστατη κοινωνικότητα και εξωστρέφειά της, από τα παιδικά της χρόνια σε αθλητικές δράσεις, σε σπορ, σε ενέργειες δυναμικές για κοινωνικά αιτήματα, πάντοτε με αισιοδοξία και καλή διάθεση, σε συνδυασμό με την πνευματική και καλλιτεχνική της φύση, η συμμετοχή της ακόμη και στα καρναβάλια –και μάλιστα με καινοτόμες και πειραματικές ιδέες, είναι στοιχεία που πιστοποιούν την βαθειά αγάπη της για την Καστοριά και τους ανθρώπους της.
Σε όλα αυτά πρέπει οπωσδήποτε να τονισθεί ότι η Ελένη Τσαδήλα, δεν ζήτησε και δεν έλαβε ποτέ προσωπικά ανταλλάγματα, που θα μπορούσε να έχει. Τα προλάβαινε όλα να εργάζεται, να μελετά, να ψυχαγωγείται, να σκηνογραφεί και να δημιουργεί, να βοηθά, να έχει φίλους, πολλούς φίλους και να μοιράζεται χρόνο με αυτούς. Και έτσι παρέμεινε ως το τέλος. Η Ελένη Τσαδήλα, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, φαίνεται ότι οδηγούμενη από μια εσωτερική παρόρμηση ή διαίσθηση, ήθελε να συμπυκνώσει τις πράξεις, τις πρωτοβουλίες και την ενέργειά της.
Μεγάλη επιθυμία και όνειρό της η λειτουργία πνευματικού κέντρου στην Καστοριά, σταθερής και βιώσιμης θεατρικής σκηνής, και στα τελευταία χρόνια η σωτηρία της λίμνης και του στρατώνα «Μαθιουδάκη», υποθέσεις στις οποίες πρωτοστάτησε, διασώζοντας τουλάχιστον μέχρις στιγμής τα προσχήματα, για λογαριασμό όλων.
Και όμως, αυτή την χειραφετημένη, αισιόδοξη και δημιουργική γυναίκα, την αυτοδημιούργητη και αυτοδίδακτη Μούσα της πόλης, ο Δήμος Καστοριάς, δεν τίμησε ούτε μια φορά στο παρελθόν, ούτε καν και με ένα ψήφισμα, στο τέλος. Όπως αντίθετα πράττει σε άπειρες περιπτώσεις. Η ιδιοσυγκρασία της και η αίσθηση ότι αν και απόλυτα αστή δυτικού τύπου, ήταν ταυτοχρόνως και μια μεγάλη αμφισβητίας, σίγουρα δεν εκφράζονταν με τέτοιες αναγνωρίσεις, ωστόσο η χειρονομία του Δήμου θα έκρυβε ένα προφανή συμβολισμό. Όχι απαραίτητα για την ίδια, αλλά για την Καστοριά και τους υπόλοιπους.
Για το διάχυτο κλίμα που εύκολα αποτυπώνεται από την ειλικρινή συντριβή αυτών που έχουν συνείδηση της προσωπικής τους και της κοινωνικής απώλειας, χωρίς αμφιβολία ο Δήμος Καστοριάς ως εκφραστής και υπόλογος του εμφανούς ατόπου και αδιεξόδου της πόλης, δεν θα επανορθώσει τις παραλείψεις του, παρελθούσες και τωρινές, μέχρι την ώρα που θα ονομάσει την αίθουσα θεατρικών και καλλιτεχνικών παραστάσεων σε αίθουσα Ελένης Τσαδήλα. Για την ΟΔΟ είναι το ελάχιστο που μπορεί και πρέπει να γίνει για την δικαίωση της μοναδικής αυτής και χαρισματικής γυναίκας.
Αλέξης Λαουμτζής | Παναγιώτης Μπαϊρακτάρης
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 5 Φεβρουαρίου 2015, αρ. φύλλου 774
* * *
Η ΟΔΟΣ κυκλοφόρησε το 774/5.2.2015 φύλλο-αφιέρωμα, με ένθετο μία φωτογραφία του Βασίλη Τσώνη με την πόλη της Καστοριάς,
προσφορά και επιμέλεια του κ. Νώντα Τσίγκα, στην μνήμη της Ελενης Τσαδήλα.
* * *
Σχετικά:
- ΟΔΟΣ: 15.1.2015
- Ανοικτή επιστολή-πρόταση στον δήμαρχο Καστοριάς
- Πρόσωπα 2014: Ελένη Τσαδήλα
- Εις μνήμην
- Στην μνήμη της Ελένης Τσαδήλα
Από το αφιέρωμα "Δυσαναπλήρωτο κενό στην πόλη":
- ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΤΡΩΝΟΥ-ΠΑΠΑΤΕΡΠΟΥ: Ένα ποίημα της Leah Goldberg και τρεις ύστερες σκέψεις αφιερωμένες στη μνήμη της Νένης Τσαδήλα
- ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΣΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ουκ απέθανεν, αλλά καθεύδει
- ΗΛΙΑ ΠΑΠΑΜΟΣΧΟΥ: Κοτσύφι
- ΝΩΝΤΑ ΤΣΙΓΚΑ: Θειούχα πώματα
- ΝΙΝΑΣ ΡΑΠΗ: Κάθε τέλος και αρχή
- ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Σαν ένα παζλ
- ΑΝΝΑΣ ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΟΥ: Ένα «αυτονόητο» δώρο στην Νένη
- ΞΕΝΙΑΣ Θ. ΜΠΑΛΛΗ: Είναι ακόμη εδώ
- ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΛΙΑΚΑ: Ο δικός της άνεμος
- ΡΩΜΥΛΟΥ ΜΑΝΤΖΟΥΡΑ: Φτώχεια
- ΙΩΑΝΝΑΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗ: Μια ταπεινή εξομολόγηση στη Νένη
- ΝΩΝΤΑ ΤΣΙΓΚΑ: Ο Γιώργος Ιωάννου στο νοσοκομείο
- ΘΑΝΑΣΗ ΜΠΑΤΣΟΠΟΥΛΟΥ: Τελικά δεν μπόρεσε να νικήσει
- ΜΑΡΙΑΣ ΣΕΚΙΟΥ: Oh Neni where are you?
- ΜΕΡΟΠΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΓΕΛ: Κόκκινο (19.2.2015 | 776)
- ΚΩΣΤΑ ΛΑΚΗ: Ευχαριστώ (23.7.2015 | 797)
"Σαν τη δικη σου μυρωδιά
ΑπάντησηΔιαγραφήκλαράκι δεν την έχει"
α υ τ ό χ θ ω ν
Με τη Νένη, τέλειωσε και το Σπασμένο Ρόδι...
ΑπάντησηΔιαγραφή....Κι όλοι εμείς, αέρας.
ΑπάντησηΔιαγραφήαγαπητέ #2#
ΑπάντησηΔιαγραφήαυτό νομίζω κι εγώ...
Δυστυχως το ουδείς αναντικατάστατος δεν ισχύει στην περίπτωση αυτήν...