ΑΝΑΣΤΑΣΗ Κ. ΠΗΧΙΩΝ: Ελληνορωσικές σχέσεις

ΟΔΟΣ 26.5.2016 | 837

Ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀνωτάτων ρώσων ἀξιωματούχων, τοῦ πατριάρχου πασῶν τῶν Ρωσιῶν κ.κ. Κυρίλλου καί τοῦ προέδρου τῆς Ρωσικής Ὁμοσπονδίας κ. Βλαδίμηρου Πούτιν, στο Ἅγιο Ὄρος, θά ἐξάρει τά ἤδη εἰς ἰκανόν βαθμόν εύρισκόμενα, στήν κοινωνία τῆς Καστοριᾶς, φιλορωσικά αἰσθήματα. Ἔχω τήν αἴσθηση, πιθανῶς νά εἶναι λανθασμένη, ὅτι τά φιλορωσικά (μήπως τῶν σλάβων γενικῶς;) αἰσθήματα τῶν Καστοριανῶν εἶναι ὑπερμέτρως καί πλέον τοῦ δέοντος ὑπερμεγέθη.

Ὁ Ἑλληνισμός διέτρεχε πάντοτε καί διατρέχει κινδύνους ἀπ’ Ἀνατολάς καί ἀπό τόν Βορρά. Ὁ ἐξ Ἀνατολῶν κίνδυνος εἶναι γνωστός, ἐμφανής, διακριτός, καί δύναται νά ἀντιμετωπισθεῖ εὐχερέστερα, λόγω καί τοῦ διαφορετικοῦ θρησκεύματος· ὁ ἀπό Βορρά κίνδυνος (ὁ κίδυνος ἀπό τούς Σλάβους) εἶναι πλέον ἐπικίνδυνος, διότι δέν εἶναι ἐκ πρώτης ὄψεως ἐμφανής, ἀφ’ ἑνός λόγω τοῦ αὐτοῦ θρησκεὐματος καί τῆς, κατά κάποιον τρόπο, κοινής πολιτιστικῆς παραδόσεως, ἀφʹ ἐτέρου δέ διότι αὐτοί, χρησιμοποιοῦντες τά ἀνωτέρω στοιχεῖα με αδιαφανή μέσα, παραπλανητικά, ψευδῆ καί ἀνιστόρητα στοιχεῖα, παρασύρουν τούς ἁπλοϊκούς καί ἄδολους συμπατριῶτες μας στήν ἐκπλήρωση τῶν δόλιων σκοπῶν τους.

Κάθε λαός, κάθε ἔθνος, κάθε κράτος ἔχουν πάντοτε ὡς κύριο μέλημά τους τό συμφέρον τους καί κινοῦνται καί πράττουν πάντοτε σύμφωνα μέ τό τί συμφέρει σ’ αὐτούς. Τά περί φιλίας, συγγενείας, κοινῶν παραδόσεων καί πολιτισμοῦ, καί ὅλων τῶν ὡραῖων καί παχιῶν λόγων, μεταξύ τῶν διαφόρων λαῶν, ὅλα εἶναι ἐκ τοῦ πονηροῦ καί κρατοῦν τόσο ὅσο ἀπαιτεῖ τό κοινό συμφέρον.

Οἱ σχέσεις τῆς Ρωσίας, ἀνεξαρτήτως πολιτικοῦ καθεστῶτος στήν χώρα αὐτή, καί τῆς Ἑλλάδος, δέν διεκρίνοντο ποτέ τοῦ ἀνωτέρου κοινοῦ κανόνος.

Ἕνας ἀπό τούς κύριους στόχους τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικής τῆς Ρωσίας, ἀπό τά χρόνια τοῦ Μεγάλου Πέτρου μέχρι σήμερα, εἶναι ἡ κάθοδός τους στά θερμά ὕδατα, ὅπως λένε, δηλαδή στό Αἰγαῖο. Γιά τήν ἐπίτευξη τοῦ σκοπού αὐτοῦ χρησιμοποίησαν, καί χρησιμοποιοῦν, κάθε δυνατό τρόπο καί ἐκμεταλλεύονται κάθε στοιχεῖο, τό ὁποῖο μπορεῖ νά τούς βοηθήσει στήν ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ τους.

Ὅταν ἡ Ὀθωμανική αὐτοκρατορία ἄρχισε νά παρακμάζει καί κατέστη ὁ μεγάλος ἀσθενής τῆς Εὐρώπης, καί ὅλες οἱ Μεγάλες Δυνάμεις προσπαθοῦσαν νά ἐκμεταλλευτοῦν τό γεγονός αὐτό, ἡ ρωσική πολιτική, πρός ἐπίτευξη τοῦ ἀνωτέρω σκοποῦ της ἔπαιξε τό χαρτί τῆς κοινής Ὀρθοδόξου πίστεως μέ τούς ὑπόδουλους στούς Ὀθωμανούς χριστιανικούς πληθυσμούς, καί ἐκμεταλλεύτηκε κυρίως τόν διηνεκῆ πόθον τῶν Ἑλλήνων πρός ἀποτίναξιν τοῦ ἐπαχθοῦς ζυγοῦ, τούς ὁποίους καί ἐπανειλημμένως ξεσήκωσε πρός ἐπανάστασιν κατά τοῦ δυνάστου.

Εἶναι γνωστά τά ἀναφερόμενα στήν Ἱστορία ὡς Ὀρλωφικά: ἡ έξέγερση τῆς Κρήτης καί Μάνης κατά τόν Ρωσοτουρκικό πόλεμο τῶν ἐτῶν 1768-1774, ἡ ἐγκατάλειψη τῶν ἐξεγερθέντων Ἑλλήνων ἀπό τούς Ρώσους μετά τή λήξη τοῦ πολέμου, καί τά δεινά πού ὑπέστησαν οἱ χριστιανικοί πληθυσμοί, ἰδιαίτερα οἱ Μακεδόνες, ὡς ἀντίποινα τῆς ἐξεγέρσεως.

Πρέπει νά ἀναφέρω ἐδώ, ὅτι ἡ Ρωσική Ἐκκλησία, ἀμέσως μετά τήν πτώση τῆς βασιλεύουσας ἐτήρησε καί συνεχίζει νά τηρεῖ, μιά στάση μή ἁρμόζουσα πρός χριστιανική πνευματική ἡγεσία, πρός τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Προσπάθησε, κατά τά χρόνια τῆς Ὀθωμανικής αὐτοκρατορίας, νά ὑποβιβάσει τήν ἀξία καί τόν ρόλο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί νά ἀναλάβει αὐτή τήν οἰκουμενική του δικαιοδοσία καί πνευματική ἡγεσία ἐπί ὅλων τῶν μετά τήν δευτέραν Οίκουμενικήν σύνοδο τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐκχριστιανισθέντων λαῶν.

Ἱσχυρίζετο ὅτι αὐτή πλέον πρέπει νά εἶναι ἡ κεφαλή τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἡ Μόσχα θά εἶναι ἡ τρίτη Ρώμη. Ταυτοχρόνως ἐπεδίωξε, σέ πολλές χρονικές περιόδους, νά εἰσχωρήσει καί στούς Ἁγίους Τόπους γιά νά ἐπηρεάζει πρός τό συμφέρον της τήν στάση καί πολιτική τοῦ Πατριαρχείου Ἰεροσολύμων. Ὅλα αὐτά βεβαίως πρός ἐξυπηρέτηση τῆς ἐξωτερικῆς ρωσικῆς πολιτικής.

ΟΔΟΣ 26.5.2016 | 837

Ὅταν οἱ χαράσσοντες τήν ἐξωτερική πολιτική τῆς Ρωσίας διεπίστωσαν ὅτι ἡ ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ τους διά τῆς χρησιμοποιήσεως τῆς θρησκείας καί τῆς Ὀρθοδοξίας δέν ἀπέδωσε τά προσδοκώμενα ἀποτελέσματα, ἐγκατέλειψαν τό μέσον αὐτό καί ἐστράφησαν, πρός ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ τους, στόν ἤδη ἀναφυόμενο ἐθνικισμό τῶν διαφόρων εὐρωπαϊκῶν λαῶν.

Τό 1865 διοργάνωσαν τό πρῶτο πανσλαβικό συνέδριο στήν Πράγα, ὄπου διετυπώθηκε καί ὑιοθετήθηκε τό δόγμα: «Ὄπου ὀμιλεῖται ἡ σλαβική γλῶσσα, ἡ χώρα αὐτή πρέπει νά γίνει σλαβική». Τότε ἀνακάλυψαν οἱ διευθύνοντες τήν ρωσική ἐξωτερική πολιτική, ὅτι στό νοτιοανατολικό τμῆμα τῆς χερσονήσου τοῦ Αἴμου (τήν κακῶς ἀποκαλουμένη βαλκανική), ὑπήρχε ἕνας λαός, ὁ Βουλγαρικός, ἄγνωστος ἔως τότε στούς Ρώσους. Ἐξῆψαν τό ἐθνικό φρόνημα τοῦ λαοῦ αὐτοῦ καί τούς βοήθησαν παντοιοτρόπως στίς ἐθνικές τους ἐπιδιώξεις.

Τό 1870 κατόπιν πιέσεων τῆς Ρωσίας, καί συγκεκριμένως τοῦ πρέσβεως τῆς Ρωσίας στήν Ὑψηλή Πύλη Ἰγνάτιεφ, ὁ σουλτάνος ὑπέγραψε φιρμάνιο μέ τό ὁποῖο ἀνεξαρτητοποιήθηκαν ἀρκετές ἐπισκοπές τοῦ Οίκουμενικοῦ θρόνου καί ἱδρύθηκε ἀνεξάρτητη Βουλγαρική Ἐκκλησία, ἡ Ἐξαρχία, ἡ ὁποία ἐπέφερε τεράστιο πλῆγμα στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί τόν Ἑλληνισμό.

Τό 1878 μέ τήν συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, μετά τόν Ρωσοτουρκικό πόλεμο, οἱ Ρώσοι θέλησαν νά δημιουργήσουν τήν Μεγάλη Βουλγαρία καί παρεχώρησαν σ’ αὐτήν πολλές ἐκτάσεις τῆς Ὀθωμανικής αὐτοκρατορίας καί σχεδόν ὅλη τήν Μακεδονία.

Εύτυχῶς γιά τόν Ἑλληνισμό, μέ τήν ἀμέσως ἐπακολουθήσασα συνθήκη τοῦ Βερολίνου ματαιώθηκαν τά ρωσοβουλγαρικά σχέδια καί σώθηκε ἡ Μακεδονία ἀπό τόν ἐκβουλγαρισμό. Ταυτοχρόνως κατά τόν Μακεδονικό ἀγῶνα ἡ Ρωσία βοηθοῦσε, διεθνῶς, τίς βουλγαρικές θέσεις.

Αὐτά εἶναι γνωστά στούς περισσότερους καθῶς καί στόν ρόλο πού ἔπαιξε ἡ Σοβιετική Ρωσία κατά τήν κουμουνιστική ἀνταρσία τῶν ἐτῶν 1947-1949. Δέν σχολιάζω τήν περίοδο αὐτήν γιατί ἐπιζοῦν ἄνθρωποι τῆς περιόδου ἐκείνης καί δέν ἔχουν ἐξαλειφθεῖ ἀκόμη πλήρως τά πολιτικά πάθη.

Τά ἀνωτέρω ἀποτελοῦν ψήγματα μόνον τῶν Ἑλληνορωσικῶν σχέσεων, ἀναφέρονται δέ γιά νά δείξουν ὅτι οἱ διακρατικές σχέσεις καθορίζονται κυρίως, ἄν ὄχι ἀποκλειστικά, ἀπό τά συμφέροντα καί οὐχί ἀπό αἰσθήματα καί φιλίες. Αὐτό βεβαίως δέν πρέπει νά ἀποτρέπει τήν καλλιέργεια φιλικῶν σχέσεων μεταξύ τῶν λαῶν, κοινές πολιτιστικές ἐκδηλώσεις, ἀνταλλαγή ἐμπορικῶν πρϊόντων καί ὅ,τι ἄλλο μπορεῖ νά συμβάλει στίς διακρατικές εἰρηνικές σχέσεις.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 26 Μαΐου 2016 αρ. φύλλου 837

Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

• Λόγος & αντίλογος (επίσκεψη Β. Πούτιν)
• ΟΔΟΣ: Μια ανίερη συμμαχία
• ΟΔΟΣ: Το γαρ πολύ
• Είπαν (Δημοτικό συμβούλιο Καστοριάς)
• Είπαν (Δ. Καπρής)
• Λόγος & Αντίλογος: Αγαπητή ΟΔΟΣ
• Λόγος & Αντίλογος "Ο σεμνός ανώνυμος αναγνώστης σου"
• Λόγος & Αντίλογος  "Ο τακτικός αναγνώστης σου"
• Λόγος & Αντίλογος (Α. Ζήδρου: Ελλάδα-Ρωσία)
• Λόγος & Αντίλογος (Δημοψήφισμα)
• Λόγος & Αντίλογος (Συρία)
• ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΧΑΤΖΗ: Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια
• Λόγος & Αντίλογος: «Τότε θα επέμβει από πάνω ο Ρώσος και θα γίνει όπως τα λέει η προφητεία»