ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΥ: Αφιερούται εις την μνήμην του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη

ΟΔΟΣ 9.6.2016 | 839

Ήτο εσπέρα της Μεγάλης Παρασκευής και η επελαύνουσα νυξ ήρχισεν να ρίπτη επιπλέον σκότος εις την ειδικήν χροιάν την πένθιμον της ημέρας, λόγω της χθαμαλής νεφώσεως που κατά ήθος και έθιμον επεκράτη σχεδόν ως θαύμα του Θεού και Κυρίου ημών. Κατήλθον εν σπουδή την κλίμακα που οδηγούσεν εις το προαύλιον του ναού, ναού ευρυχώρου δια τον αριθμόν των κατοίκων, αλλά ανεπαρκούς λόγω των πολυαρίθμων εκδραμόντων επισκεπτών, οίτινες δίκης μυίγας επί σαρδελών συνέρρεον, ίνα προσκυνήσωσιν τον κείμενον, προσωρινώς νεκρόν, επί τω επιταφίω ,Ιησούν Χριστόν. Κάθε ευσεβής γυνή ή και κοράσιον είχεν αποθέσει από της πρωίας άνθη, τα οποία εκάλυπτον σχεδόν πλήρως το ιερόν σκήνωμα του αποκαθηλωθέντος εκ του σταυρού Ιησού και τώρα καθ' ην στιγμήν θα ετελείτο η συνέχεια του θείου δράματος πολλαί γυναίκες έσπευδον να παραλάβωσιν εκάστη -δίκην αντιδώρου- από έν άνθος, ίνα το εναποθέσωσιν εις το εικονοστάσιόν των, το οποίον, μετά των Αγίων ους φιλοξενεί κατά το σύνηθες, επιβλέπει αφ' υψηλού τα διαπραττόμενα επί της νυφικής παστάδος των.

Ο ναός ήτο υπερπλήρης και ο ιερουργών ιερεύς ματαίως προσεπάθη να επιβληθή ίνα υπάρξη τάξις. Κατά αραιά, αλλά πάντως σμικρά χρονικά διαστήματα, ηκούοντο ήχοι κλήσεως τηλεφώνων, συγχρόνων τοιούτων, αποκαλουμένων "κινητών". Οι ήχοι των συσκευών περιελάμβανον τμήματα από το κλασσικόν ρεπερτόριον ουχ΄ ήττον όμως και από το λαϊκόν του Καζαντζίδου και ωρισμένων συγχρόνων αοιδών που ομοιάζουν προς αηδούς (εκ του αηδιάζω η λέξις). Οι κάτοχοι των εν λόγω τηλεφώνων απήντων εις τας κλήσεις ανενδοιάστως ουχ ήττον όμως και μεγαλοφώνως προς δυσφορίαν του ιερέως και ολίγων ορθοφρονούντων, επιζητώντων την θείαν κατάνυξιν, πιστών. Τέλος εις την τελετήν μετά της ασυμφωνίας των ήχων συμμετείχον και διάφορα βρέφη και μικρά παιδία που έκραζον άνευ γνωστής αιτίας, πλην της κακοήθους ανατροφής των. Εν μέσω όλων αυτών, ως αμυδρά μουσική επένδυσις (νεοελληνιστί σάουντρακ), ηκούετο η παράφωνος φωνή ενός και μοναδικού ψάλτου, ο οποίος ή δεν έβλεπεν καλώς το ψαλτήριον ή δεν ηδύνατο να αποδώση με ορθοφωνίαν τας λέξεις των ψαλμών. Η εμπειρία αυτού του εκκλησιασμού δεν είναι, φυσικώ τω λόγω, μοναδική. Όμως ένεκα του πλήθους των πιστών —Ελλήνων και των Βαλκανίων εκδρομέων ουχ ήττον και Ρώσων— το τελικόν αποτέλεσμα ήτο αρκούντως ενοχλητικόν έως ανυπόφορον. Όλα τα ανωτέρω συνέβησαν τας Αγίας ημέρας της Μεγάλης Εβδομάδος, το σωτήριον έτος 2016 εις ναόν επαρχιακής κώμης.

Υπάρχει βεβαίως και ανυπερθέτως καθ' εκάστην Κυριακήν η εικών των πιστών που διαγκωνίζονται ποίος θα μεταλάβη ενωρίτερον από άλλους την θείαν κοινωνίαν, ή θα παραλάβη έστω το αντίδωρον, με τας κυρίας και δεποινίδας που ανταλλάσουν φιλοφρονήσεις δια τα φορέματά των ή το νέον κτένισμα, τους επαγγελματίας ζητιάνους εκτός του ναού ου μην και εις τον πρόναον, οίτινες φορτικώς αιτούνται οικονομικής βοηθείας, αλλά και ωρισμένους πολιτικούς οίτινες καταλαμβάνουν την πρώτην σειράν του εκκλησιάσματος και εφόσον τους δίδεται η ευκαιρία στέλλουν μειδιάματα εις τους ψηφοφόρους των αιτούμενοι εγκεφαλικώς την μελλοντικήν των ψήφον.

Κάποτε υπήρξεν και η εικών του ναού με τους πολλούς γάμους που διεδέχοντο ο είς τον άλλον εντός εικοσαλέπτου και ανεμειγνύοντο κατά αναπόφευκτον συνέπειαν εντός του ναού τρεις γάμοι ταυτοχρόνως. Ενός διαρκούντος και τελευτώντος, ενός αναμένοντος και ενός, που είχεν προηγηθεί και ήτο εις φάσιν χαιρετισμών και φωτογραφίσεων μετά των σχετικών προσταγών και επιφωνημάτων. Φυσικώ τω λόγω, τεραστίαν συμβολήν εις την επιτυχίαν του μυστηρίου, έστω και άνευ συνωστισμού, εξακολουθούν και έχουν οι φωτογράφοι, οι σκηνοθέται, οι ηχολήπται, οι επιβλέποντες τον φωτισμόν και οι βιντεοσκόποι. Πάντως οφείλομεν να παραδεχθώμεν, ότι λόγω της θεσμοθετήσεως του πολιτικού γάμου, η εποχή των συνωστιζομένων γάμων εις τους ναούς έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Η αταξία και αι φωναί εντός των ναών ενδεχομένως αποτελούν σήμερον ψηφίδα του εθνικοθρησκευτικού μας λαϊκού πολιτισμού, ον οι σύγχρονοι Έλληνες αποκαλούν φολκλόρ ή λαϊκόν χρώμα. Βεβαίως πάντα ταύτα αποτελούν δείγμα του πολιτιστικού επιπέδου, το οποίον διαρκώς πίπτει και δεν ανορθούται, καθώς ουδείς ενδιαφέρεται δια την βελτίωσιν και την εξάλειψιν των κακώς διαλαμβανομένων. Κατά το εικός αδιαφορούν και οι αρμόδιοι υπουργοί οι οποίοι επιχειρούν εκπαιδευτικήν μεταρρύθμισιν, (μάλλον απορρύθμισιν) αλλά δεν διαθέτουν πτυχία ή διδακτορικά , ει μη μόνον συνδικαλιστικήν και πολιτικήν πείραν απαραιτήτους δια την κομματικήν υποστήριξιν, ανέλιξιν και εκλογήν των, αλλά ανεπαρκών δια την θέσιν των και τον προορισμόν των.

Με όλα ταύτα, ας προσευχηθώμεν ίνα μας φωτίση κάποτε και ο Ύψιστος , διότι να φωτισθώμεν εξ ιδίων δυνάμεων, με την κατάστασιν εις ην διατελεί η εκπεσούσα παιδεία μας, είναι ολοσχερώς απίθανον.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 9 Ιουνίου 2016, αρ. φύλλου 839.