 |
| Το Διάταγμα της Μεγάλης Αικατερίνης που επέτρεψε στους Έλληνες να μετοικήσουν στη Μαριούπολη. |
Χάρκοβο, Μπουγάς, Χερσώνα, Σαρτανά, Μαριούπολη,
ονόματα πόλεων ως χτες ξένων,
τόποι που σήμερα ξέρουμε πως είναι και Ελλάδα,
πόλεις για τις οποίες ως χτες μια ελάχιστη γνώση είχαμε
για τη σχέση τους μαζί μας
και σήμερα, βλέποντας τις ουρές
των ομογενών προσφύγων,
καταλάβαμε πως η σχέση μας μαζί τους
είναι μεγαλύτερη και βαθύτερη
κι ας το συνειδητοποιούμε μόλις τώρα…
σας ζητούμε συγγνώμη που ως τώρα αγνοούσαμε
πόσο «δικές μας» είσαστε
ή ήσαστε; Ειλικρινά δεν ξέρω…
Το 1996 από τις εκδόσεις "Ακρίτας" εκδόθηκε το βιβλίο «Ταξιδεύοντας στη χώρα του Δνείπερου, Ουκρανία-Κριμαία», γραμμένο από το Κέντρο Νεότητος Θηβών. Το βιβλίο μάς χαρίστηκε από τον φιλαναγνώστη συνάδελφό μας Ζήση Λάιο πριν από αρκετά χρόνια, αλλά δεν είχα προλάβει να το διαβάσω κι ας το είχα πάντοτε σκοπό. Το διάβασα με αφορμή τον πόλεμο που συγκλονίζει την ανθρωπότητα, καταλαβαίνετε πως ήταν αναπόφευκτο.
Δε θέλω να πω πολλά, νιώθω σαν μετά Χριστόν προφήτης και τελείως ανεπίκαιρη. Οφείλαμε όλοι εμείς οι Έλληνες να κρατάμε ζωντανές τις γέφυρες επικοινωνίας με τους εκτός Ελλάδος Έλληνες, αυτούς που νιώθουν περισσότερο Έλληνες κι από εμάς τους εντός συνόρων της Ελλάδας. Αυτούς που όσο η Πατρίδα μας τους αγνοούσε τόσο πιο πολύ την αγαπούσαν.
Δε θα πω πολλά, μόνο πως οι ρίζες του Ελληνισμού είναι πολύ βαθιές και παλιές, το μαρτυρούν και τα ονόματά τους: «Παύλος, Γιώργος, Αικατερίνη, Σάββας, Νίκος, Ευδοκία», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά μες στο βιβλίο. Το μαρτυρούν τα ονόματα πόλεων όπως Μακεδονία, Αθήνα, Κωνσταντινούπολη, Βυζάντιο!... Το μαρτυρά και η αγάπη τους για τους ελληνικούς χορούς, που είναι χοροί τους. Το μαρτυρά και μια φράση που άκουσαν οι συγγραφείς του βιβλίου, που επισκέφτηκαν τότε την Ουκρανία. Την άκουσαν από χείλη ομογενούς και ένιωσαν έκπληξη: «Ομιλούμεν αρχαίπαλε γλώσσαν»! Χώρια που δήλωναν με περηφάνια όλοι Ρωμαίοι, δηλαδή Ρωμιοί! Κι η προέλευσή τους; Άλλοι τοποθετούν τις ρίζες τους στον αποικισμό των Αρχαίων Ελλήνων -«Από εδώ πέρασαν οι αρχαίοι Έλληνες, ο Οδυσσέας, ο Ηρακλής, οι Ίωνες»-, άλλοι πήγαν εκεί στα βυζαντινά χρόνια (αναμενόμενο αυτό), άλλοι, μόλις απέτυχαν τα Ορλωφικά μπήκαν στα ρωσικά καράβια και πήγαν εκεί, η Μεγάλη Αικατερίνη τους παραχώρησε προνόμια, αυτοί με τους κόπους τους μετέτρεψαν τη στέπα όπου εγκαταστάθηκαν σε εύφορο τόπο, έπειτα τα προνόμια καταργήθηκαν κι οι Έλληνες κυνηγήθηκαν άγρια από καθεστώτα ανελεύθερα και γεμάτα φόβο και απέχθεια για μειονότητες που οι ίδιοι θεωρούσαν παρείσακτες και ξένες…
Oι Έλληνες ομογενείς μας που ζουν (ή ζούσαν;) στην Ουκρανία δεν είναι λίγοι, αλλά ο αγώνας που έκαναν επί αιώνες να κρατήσουν ζωντανή την Ελλάδα μέσα τους αβοήθητοι και μόνο με τις δικές τους δυνάμεις είναι πολύς κι απερίγραπτος. Περιμένοντας πάντα δασκάλους από την Ελλάδα για να τους διδάξουν τη μητρική τους γλώσσα, δασκάλους που όμως σπάνια πήγαιναν (πήγαιναν μόνο κάποιοι πολύ πατριώτες, όπως χαρακτηριστικά είπαν στους νέους από τη Θήβα)… Αιώνια η απουσία του Ελληνικού κράτους, η περίπτωση των ομογενών μας στην Ουκρανία μου θύμισε κάτι που συνέβη πρόσφατα:
Αργήσατε 65 χρόνια
Μια εκπληκτική στιχομυθία, σχεδόν κινηματογραφική, έγινε στο χωριό Βιτιάζεβο στη Ρωσία, που επισκέφτηκε προσφάτως ο Νίκος Δένδιας. Ο ΥΠΕΞ είχε κανονίσει συνάντηση με τον Βαλέριο Ασλάνοφ, που θεωρείται «τσάρος του κρασιού» καθώς διατηρεί στην περιοχή κτήμα-οινοποιείο με την επωνυμία Old Greek Wine Cellar. Ο ΥπΕξ άργησε πάνω από μία ώρα στο ραντεβού τους και μόλις έφτασε «απολογήθηκε» στον Βαλέριο για την καθυστέρηση. Ο Ασλάνοφ αγκάλιασε τον υπουργό και του είπε αφοπλιστικά: «Δεν πειράζει για τη λίγη ώρα. Έχετε αργήσει 65 χρόνια να έρθετε», εκφράζοντας με αυτό τον σεμνό τρόπο το παράπονό του για το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ξεχάσει ένα κομμάτι του ελληνισμού σε περιοχές που διαχρονικά ήκμαζε το ελληνικό στοιχείο”
(Καθημερινή, 30/5/2021)
«Πατρίδα μας ανέμελη, πάντα αργοπορημένη»
Δε χρειάζεται να πω περισσότερα. Αργοπόρησα κι εγώ, καθυστέρησα όπως η Πατρίδα μας, που πάντα καθυστερεί. Κάθε ομογενής μας εκεί (ή, μετά τη φυγή τους, από εκεί) έχει τη δική του ξεχωριστή ιστορία. Θα κλείσω με την ιστορία του συνταξιούχου δασκάλου που ζούσε στο Σαρτανά, του μακαρίτη εδώ και χρόνια κυρ Αντώνη, που είναι αυτός που έφτιαξε το όμορφο τοπικό μουσείο εκεί. Έλεγε, λοιπόν, πάντα ο κυρ Αντώνης: «Βοηθήστε με να πάρω διαβατήριο και είμαι έτοιμος να πάω με τα πόδια στην Ελλάδα»! Δυστυχώς, ο κυρ Αντώνης δεν πρόλαβε να έρθει στη Μάνα του Ελλάδα, όμως αυτές τις μέρες χορτάσαμε να βλέπουμε πλήθος κατοίκων ως χτες της Ουκρανίας να περπατούν πολλά χιλιόμετρα με τα πόδια για να φτάσουν σε όποια χώρα άνοιξε την αγκαλιά της για να τους συμμαζέψει. Ανάμεσά τους και οι ομογενείς μας που πραγματοποίησαν το όνειρο του κυρ Αντώνη, διωγμένοι όμως από τον πάντοτε απαίσιο πόλεμο, που τρέφεται με αίμα και σπέρνει τον όλεθρο, όπου και αν συμβαίνει…
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17 Μαρτίου 2022, αρ. φύλλου 1116
μεχρι και στην Βουλή μίλησε ένας, μόνο που ήταν το λάθος άτομο.
ΑπάντησηΔιαγραφή