6.5.14

ΠΕΡΔΙΚΚΑ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ: Για την «Αυγή»




Το κείμενο που ακολουθεί είναι η τελευταία συνεργασία που ετοίμασε για την ΟΔΟ ο συνεπής φίλος και συνεργάτης της εφημερίδας και καστοριανός ιδεολόγος της Αριστεράς Περδίκκας Παπακώστας, που μπορεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για τους νεότερους, κάθε ιδεολογικής δημοκρατικής απόχρωσης.

* * *


Η «Αυγή» ήταν η αφορμή να γνωρίσω τον Μητρομάρα, τον συνδικαλιστικό υπεύθυνο του φοιτητικού κινήματος στη Θεσσαλονίκη. Από μαθητής στο γυμνάσιο Καστοριάς, το 1953 αγόραζα από τον Γιάννη την «Αυγή». Ο Γιάννης ήταν ένας τυφλός εφημεριδοπώλης, που κουμαντάριζε τη ζωή του, πωλώντας εφημερίδες.
Με το σούρουπο, περνούσε από την γειτονιά μας με τις αθηναϊκές εφημερίδες. Τον άφηνα να περάσει 200 - 300 μέτρα και πήγαινα να αγοράσω την «Αυγή». Πίστευα - ίσως αφελώς- ότι ο Γιάννης, αφού ήταν τυφλός δεν με καταλάβαινε. Μια μέρα με μίλησε με το όνομά μου. Τρομοκρατήθηκα. Το γεγονός ότι αγόραζα από τότε την «Αυγή» δεν με το ανέφεραν αργότερα στο τμήμα. Δυο πράγματα μπορεί να συνέβησαν. Ή ο Γιάννης δεν είπε τίποτα σε κανένα. ή το πιθανότερο το πέρασαν κι’ αυτό στο φάκελο της μάνας μου. Η μάνα μου ήταν στη κατοχή οργανωμένη στο ΕΑΜ, και με την απελευθέρωση εξελέγη δημοτικός σύμβουλος Καστοριάς σε ανοιχτή συγκέντρωση δια βοής. Αν την πρόσθεσα και την «Αυγή» μικρό το κακό.
Φοιτητής στη Θεσσαλονίκη, από το 1955 ως τις εκλογές του 1980, του 25% της ΕΔΑ, δεν με ενόχλησε κανένας για την εφημερίδα. Την αγόραζα πάντα από το ίδιο περίπτερο, στη διασταύρωση Εγνατίας και Β. Σοφίας. Ο περιπτεράς, που είχαμε γίνει φίλοι, με την δίπλωνε, και αν έβλεπε ή υποψιαζόταν κάποιο κίνδυνο την έβαζε μέσα σε άλλη, ή σε κάποιες περιπτώσεις με έδινε άλλη εφημερίδα.
Την εποχή εκείνη είχα κάνει την γνωριμία με το 3ο αστυνομικό τμήμα, γιατί είχα συναντήσει και χαιρέτησα, μάλιστα θερμά, την Καίτη Τσαρουχά, που γνωριζόμασταν. Από την συνάντηση αυτή κράτησα δυο πράματα.
Με είχαν καταγράψει και μάλιστα με είπαν λέξη προς λέξη, τι έλεγα σε κάτι φίλους στο καφενείο στη Καστοριά. Θυμάμαι ακόμη, ότι με ευκαιρία το κρέμασμα του Μεντερές στη Τουρκία είχα πει και στα δικά μας, για τον Καραμανλή.
Το δεύτερο η επιμονή του αξιωματικού να με πείσει να διαβάσω τον Τζίλας. Κρίμα γιατί εκείνη την εποχή, μετά το 200 Συνέδριο του ΚΚΣΕ, έψαχνα μανιωδώς να βρω κάποια άκρη. Αφού όμως το ζητούσε και μάλιστα επιτακτικά ο «χωροφύλακας», δεν διάβασα Τζίλας.
Η ασφάλεια δεν με ενοχλούσε καθόλου, και με φαινόταν περίεργο, γιατί καλούσαν συχνά στο τμήμα πολλούς γνωστούς μου. Η «Αυγή» φανέρωσε το μυστικό.
Στο περίπτερο που αγόραζα την εφημερίδα, με κάναν μπλόκο, βρήκαν την «Αυγή», και ο χαφιές με πήρε τα στοιχεία. Πήρα πρόσκληση να επισκεφτώ τον Μητρομάρα στο Βαρδάρη. Δεν θα περιγράψω την συνάντηση, νομίζω ήταν μια συνηθισμένη απογευματινή κοζερί. Κράτησα δυο σημεία μόνο:
Το πρώτο, η υποδοχή! Σκατοπούστη, ρουφιάνε, θα σε γαμήσω όλο το σόι. Βάλτε και ότι άλλη βρισιά θέλετε μέσα θα πέσετε. Και η επωδός! Εσύ είσαι ο Περδίκκας που Ψάχναμε; Και πάλι οι βρισιές. Και πάλι «ώστε εσύ είσαι ο Περδίκκας». Πόση ώρα κράτησε το υβρεολόγιο δεν είμαι σε θέση να εκτιμήσω. Ο χρόνος παίρνει άλλες διαστάσεις με τον Μητρομάρα, και μάλιστα την πρώτη φορά. Η εξήγηση. Οι χαφιέδες, άκουγαν το όνομα Περδίκκας, και νόμιζαν ότι είναι επίθετο. Έτσι με ψάξανε στο πανεπιστήμιο, δεν με βρήκαν, το θεώρησαν ψευδώνυμο, σκέφτηκαν «μεγάλο στέλεχος» και με φορτώνανε - στο Περδίκκα - γεγονότα αλλά και ότι δεν μπορούσαν να εξηγήσουν.
Η τελευταία φορά που είχα πρόβλημα με την «Αυγή», ήταν όταν ήμουνα φαντάρος σε πειθαρχικό λόχο στη Πρέβεζα, το 1970. Ο φίλος μου ο Πάτροκλος, βοηθητικός, αλλά τιμωρημένος λόγω αδελφού, έβγαινε κάθε μέρα στη πόλη για τα «ώνια». Με την ευκαιρία, αγόραζε καθημερινά την «Αυγή». Μια μέρα βρήκε την εφημερίδα ο λοχαγός του Α2. Κάλεσε τον λόχο και αφού μίλησε 1/2 ώρα για την «πατρίδα» και την «θρησκεία», ρώτησε πιο κάθαρμα έχει την εφημερίδα. Ενώ περνούσαν ένα σωρό πράματα απ’ το μυαλό μου, ένας φαντάρος, που θα έπαιρνε προσωρινό απολυτήριο λόγω τρέλας, είπε ότι είναι δικιά του και να πα να γαμηθεί ο λοχαγός.


Η φωτογραφία που συνοδεύει το κείμενο του Περδίκκα Παπακώστα «Για την Αυγή» απεικονίζει γραφείο του υπουργείου Ανάπτυξης της Ελλάδας. Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2014 στο αμερικάνικο περιοδικό New Yorker με τίτλο «H ελληνική οικονομική κρίση σε φωτογραφίες»


2 σχόλια:

  1. Καραγιάννης Βασίλης [facebook]6/5/14

    Η ΑΥΓΗ δεν κυκλοφορούσε το 1970 κάποια σύγχυση χρόνου υπάρχει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος7/5/14

    "ως τις εκλογές του 1980, του 25% της ΕΔΑ"

    ΜΗΠΩΣ: ως τις εκλoγέςτου 1958 (του 25% της ΕΔΑ);...
    Οποτε έτσι μπορεί να δοθεί απάντηση και στην ερώτηση του σχολιου του Β.Κ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ