16.6.14

ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Μια συνηθισμένη γυναίκα και το ήσυχο "όχι" της…



8 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας


ΥΠΑΡΧΟΥΝ κάτι γυναίκες που ποτέ δε θα τις έλεγαν γυναικάρες. Γιατί ποτέ δε θα γύριζε κανείς να τις ξανακοιτάξει. Όχι μόνο γιατί «δεν τόχουν», μα και γιατί δεν το επιδιώκουν· δεν τις ενδιαφέρει. Κι ας πιστεύουν οι περισσότεροι πως δεν υπάρχει γυναίκα στον κόσμο που δεν την ενδιαφέρει να αρέσει. Εξωτερικά εννοώ.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ κάτι γυναίκες που δεν μεγαλοπιάνονται. Που δεν τις ενδιαφέρει να επιδειχθούν. Είναι αυτές που ξέρουν από έμφυτη σοφία πως, ό,τι κι αν κάνουν, τα νιάτα κι η ομορφιά έχουν ημερομηνία λήξεως. Σύντομη μάλιστα. Και, ενστικτωδώς, υπακούνε στα λόγια της Λίνας Νικολακοπούλου, που είπε πως γι’ αυτό πρέπει καθεμιά μας να φροντίσει εγκαίρως να μάθει να κάνει κάτι πολύ καλά, ας πούμε μαρμελάδα βερίκοκο, όπως είπε χαρακτηριστικά, για να νικάει τον χρόνο τον ανίκητο μ’ αυτόν τον τρόπο…

ΥΠΑΡΧΟΥΝ κάποιες γυναίκες που λες και δεν πιάνουν τόπο πάνω στη γης. Είναι αυτές που δείχνουν παρείσακτες μέσα στον λαμπερό κόσμο των «πετυχημένων», που δίνουν τεράστια σημασία στο περιτύλιγμα. Που δεν μπορούν να νιώσουν καλά αν δε φοράνε τη διασημότερη μάρκα ρούχων, τα πιο επώνυμα παπούτσια, αν δεν κρατούν μία από τις πιο ακριβές τσάντες, που ποτέ δεν κατάλαβα πώς γίνεται να προσθέτουν στο είναι κάποιας, αφού μονάχα το «έχει» της αποδεικνύουν.

ΕΙΝΑΙ κάποιες γυναίκες που δεν τους χαρίστηκε τίποτε, αλλά που τα πάντα τους κερδήθηκαν με πολύ αγώνα και με μεγάλη προσπάθεια. Γυναίκες που ξέρουν πως η επιτυχία κρύβεται στα σπουδαία που, λόγω της παράξενης εποχής μας, φαίνονται παρωχημένα. Απλώς επειδή κάποιες (αλλά και κάποιοι)που ξέχασαν να κρίνουν βολεύονται πίσω από αυτήν την κατάσταση. Γιατί αλλιώς η γύμνια τους θα έβγαζε μάτι. Ενώ τώρα, μ’ αυτήν τους τη γύμνια καμουφλαρισμένη και τυλιγμένη στο lifestyle, που πολύ σοφά ορίστηκε ως «το άλλοθι του τίποτα», θαυμάζονται κιόλας από τις ομόφυλές τους. Και, φυσικά, αυτοθαυμάζονται.

ΟΜΩΣ υπάρχουν κι εκείνες που ξέρουν. Που ξέρουν να ξεχωρίζουν το γνήσιο από το κίβδηλο, το αληθινό από το ψεύτικο. Κι ας φαίνεται πως το σκάρτο υπερτερεί σήμερα. Εκείνες ξέρουν πως το αληθινό μεγαλείο κρύβεται στην απλότητα και πως είναι πιο δύσκολο να παραμένεις απλός παρά να παριστάνεις πως είσαι αυτό που δεν είσαι.

ΣΥΓΧΩΡΕΣΤΕ  με για την αυθαίρετη εισαγωγή. Αλλά το αποκλείω πως συνέβαινε κάτι διαφορετικό από τα παραπάνω στην περίπτωση της πολύ σπουδαίας γυναίκας που με απασχολεί αυτές τις μέρες (για λόγους που δε χρειάζεται να αναφερθούν) περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Και θα σας την περιγράψω όπως εγώ την έχω καταχωρίσει στο νου μου, με βάση τα πραγματικά βιογραφικά της στοιχεία:
ΗΤΑΝ ένα συνηθισμένο βράδυ του Δεκέμβρη του 1955, όταν μια σαραντάρα μικροκαμωμένη νέγρα γύριζε σπίτι της κουρασμένη από τη δουλειά της. Συγχωρέστε με που τη λέω «νέγρα», μολονότι τελευταία αποφασίστηκε πως αυτή η λέξη είναι ρατσιστική και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται πια. Και, όπως συχνά συμβαίνει, ξεφύγαμε και φτάσαμε στο αίτημα της επανέκδοσης βιβλίων κλασικών και θρυλικών, όπως «Η καλύβα του μπαρμπα-Θωμά, με αλλαγμένη τη λέξη, αν και αυτό ακριβώς το βιβλίο ανήκει στην τάξη των βιβλίων που με το εκπληκτικό περιεχόμενό τους κατάφεραν ν’ αλλάξουν την ανθρωπότητα και δε στάθηκε εμπόδιο σ’ αυτό το σημαντικότατο επίτευγμα η χρήση της λέξης «νέγρος». (Φαντάζεστε να αλλάζαμε τίτλο στα «Νέγρικα» του Μ. Λοΐζου; Κι έπειτα θα μπορούσε τάχα ο Νέγρος ο ζωγράφος με τη χρυσή καρδιά να μας συγκινήσει το ίδιο ή και περισσότερο αν του αλλάζαμε την προσωνυμία;).

ΔΕ ΦΤΑΙΝΕ, λοιπόν, οι λέξεις, φταίει το πώς λέγονται, με ποιον τρόπο, αν λέγονται για να μειώσουν και να προσβάλλουν ή για να αποκλείσουν… Άλλωστε, στα χρόνια της περίπου σαραντάχρονης μοδιστρούλας που μας απασχολεί, οι νέγροι ή μαύροι πήγαιναν σε ξεχωριστά σχολεία, σε ξεχωριστά μαγαζιά και, αν τολμούσαν να μπουν σε μαγαζιά που είχαν κρεμασμένη την πινακίδα που έγραφε “Whites only”, μπορούσε οποιοσδήποτε λευκός να τους σκοτώσει κιόλας και να αθωωθεί, καθώς ο νόμος ήταν με το δικό μας μέρος κι όχι με το μέρος των άλλων, που ήταν σαφώς κατώτεροι και ζούσαν δίπλα μας μονάχα γιατί είχαμε ανάγκη τη δουλειά τους.

Η ΜΟΔΙΣΤΡΟΥΛΑ μας, λοιπόν, επέστρεφε μέσα σε λεωφορείο, που το λαό μεταφέρει, καταπώς λέει ο ορισμός της λέξης. Μόνο που οι μαύροι φαίνεται πως δεν ανήκαν στον λαό τότε και δικαιούνταν να κάτσουν σε κάποια θέση αν και μόνον αν δεν υπήρχε κανένας λευκός επιβάτης όρθιος. Η μοδιστρούλα κάθισε επειδή υπήρχε θέση άδεια, αλλά σε κάποια στάση ανέβηκαν λευκοί. Η Ρόζα Παρκς δεν κουνήθηκε καθόλου. Καθόταν ακούνητη κι ατάραχη στη θέση της, μολονότι παρακινήθηκε από άλλον μαύρο επιβάτη και μολονότι πιέστηκε από τον οδηγό.

«ΗΜΟΥΝ κουρασμένη, γι’ αυτό αρνήθηκα να σηκωθώ. Κουράστηκα ψυχικά από αυτήν την κατάσταση» είπε μετά και στον διαχωρισμό των ανθρώπων αναφερόταν.

ΕΤΣΙ, η 42χρονη Ρόζα, με τα χαρακτηριστικά γυαλιά της, την ολοκάθαρη ματιά της και το ήρεμο πρόσωπο ξεστόμισε κάτι πολύ τρομερό κι επικίνδυνο, ένα ήρεμα ειπωμένο ΟΧΙ. Απλά και ξεκάθαρα. Και μ’ αυτό της το ΟΧΙ ξεσήκωσε θύελλα.

ΓΙΑΤΙ συνελήφθη, δικάστηκε, καταδικάστηκε, μα συνέχισε τον αγώνα της. Έχοντας στο πλευρό της όλους τους μαύρους, που αντικατέστησαν τα λεωφορεία με τα πόδια ή τα ποδήλατά τους και που κόντεψαν έτσι να οδηγήσουν στη χρεοκοπία την εταιρεία μεταφορών.

ΚΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ  όλων τους έφερε αποτελέσματα που πριν από ένα χρόνο ούτε που τα ονειρευόταν κανείς: το Ανώτατο Δικαστήριο κήρυξε παράνομο τον φυλετικό διαχωρισμό.

ΚΙ Η ΤΑΠΕΙΝΗ μας μοδιστρούλα; Αυτή η μικρόσωμη και φαινομενικά εύθραυστη γυναίκα που εξαιτίας μιας στιγμιαίας απόφασης και αντίδρασής της, καθόλου σχεδιασμένης μα τελείως αυθόρμητης, αυτή η γυναίκα που διόλου δε φοβήθηκε να φερθεί πιο ηρωικά κι από άντρας, μετακόμισε οικογενειακώς σε άλλον τόπο, καθώς δεν έβρισκε πια δουλειά στον τόπο της.

ΑΛΛΑ, παρά τις δυσκολίες που βίωσε εξαιτίας εκείνου του ΟΧΙ της, τιμήθηκε κι ας μην είχε ποτέ της ονειρευτεί καμία τιμή και σήμερα συγκαταλέγεται μέσα στις 25 πιο σημαντικές γυναίκες όλου του κόσμου και όλων των εποχών.

«ΧΩΡΙΣ όραμα ο λαός μας θα χαθεί. Χωρίς θάρρος και έμπνευση το όνειρο για την ελευθερία θα πεθάνει», είπε η Ρόζα Παρκς πριν πεθάνει (το 2005)κι άφησε παρακαταθήκη τα λόγια της όχι μόνο στον λαό της, αλλά σε όλους τους ανθρώπους επάνω στη γη. Η πιο βαριά της παρακαταθήκη όμως είναι το παράδειγμά της.

ΤΟ ΠΩΣ εκείνο το βράδυ του Δεκεμβρίου του 1955 μια απλή απλούστατη και συνηθισμένη γυναίκα, μια γυναίκα που ποτέ κανείς δε θα την έλεγε γυναικάρα αλλά ήταν, μια γυναίκα που ίσως κανείς ποτέ δεν πρόσεξε ιδιαίτερα και κανένας δεν ξανακοίταξε, μας έδειξε τι σημαίνει να χαράζεις το δυνατό κι ανεξίτηλο στίγμα σου όχι μονάχα στην ιστορία του τόπου σου, αλλά και στην ιστορία ολόκληρης της ανθρωπότητας.

ΓΙΑΤΙ δεν είναι ξεχωριστοί μόνον αυτοί που ξεχωρίζουν με το έργο τους, που συνήθως διαρκεί μια ολόκληρη ζωή. Ξεχωριστός και ήρωας μπορεί να γίνει και όποιος σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή επιλέγει να κάνει την κόντρα κίνηση και πάει κόντρα στους ισχύοντες κανόνες, απλώς και μόνο γιατί αυτό που τον ενδιαφέρει είναι το δίκιο και τίποτ’ άλλο.

ΑΥΤΟ για μία, την πρώτη στιγμή. Γιατί, στη συνέχεια, αν αυτό το δίκιο δεν είναι μόνο προσωπικό αλλ’ αφορά και άλλους, τότε αυτή η μία και αυθόρμητη και στιγμιαία αντίδραση μπορεί να ισοδυναμεί με μια ολόκληρη ειρηνική επανάσταση· μια επανάσταση σαν αυτές που χρειάζεται ο κόσμος μας για να διορθωθεί και ν’ αλλάξει.

ΚΑΙ ΞΕΡΕΤΕ κάτι; Είναι μέγιστη τιμή για μας τις γυναίκες πως αυτή η κατάκτηση, ότι και άλλες κατακτήσεις οφείλονται σε γυναίκες· σ’ αυτά τα φαινομενικά εύθραυστα πλάσματα, που, όταν καταλαβαίνουν τι πραγματικά αξίζουν, κάνουν θαύματα.

ΑΠΟ ΑΥΤΑ τα θαύματα που έχουν τη δύναμη να αλλάζουν ακόμη και ολόκληρη την ανθρωπότητα και που την κάνουν πολύ καλύτερη απ’ ό,τι είναι…

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 13 Μαρτίου 2014, αρ. φύλλου 731

12 σχόλια:

  1. Μιμόζα η αισχυντηλή16/6/14

    Δεν ξέρω φυσικά αν εκφράζω και τις άλλες γυναίκες, αλλά, κυρία Σόνια, αυτό πιστεύω ότι είναι ένα από τα καλύτερα σας κείμενα, μιλάει κατευθείαν στη γυναικεία ψυχή (και σε όποια ανδρική έχει χάρη). Ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τασούλης ο ηλεκτρολόγος17/6/14

    Τί μας έπιασε βρε παιδιά και ξενερώσαμε; Γιατί αραίωσαν τα σχόλια; Είπα κι εγώ ότι έχετε παιδιά που γράφανε πανελλαδικές και συμπάσχατε. Τώρα; Δεν πιστεύω να απορροφηθήκατε από το Μουνδιάλ;
    Ακούς Λευτέρη ή ακόμα να χωνέψεις την ήττα μας από την Κολομβία; Έλα ρε... έχουμε και την Ακτή του Ελεφαντοστού να αντιμετωπίσουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το λουλουδάκι του μπαξέ17/6/14

    Σχόλιο για την ανάρτηση
    (και για τον Τασούλη)

    Che fece .... il gran rifiuto
    Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα
    που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχι
    να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει
    έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα

    πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.
    Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι,
    όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει
    εκείνο το όχι -- το σωστό -- εις όλην την ζωή του.

    Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1901)

    Σημείωση : το όχι -- το σωστό --

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Επώνυμος17/6/14

    Εκ πρώτης όψεως μπορεί να πει κάποιος ότι η κ. Σόνια Ευθυμιάδου-Παπασταύρου ασχολήθηκε με ένα μεμονωμένο περιστατικό και όχι κάτι τόσο σπουδαίο. Στη συνέχεια, με τη δύναμη του λόγου της το ανέπτυξε, δίνοντας τις προεκτάσεις, όπως έκρινε η ίδια.
    Ωστόσο, είμαι από αυτούς που συμφωνούν ότι και το ελάχιστο δείγμα έχει την αξία του. Στην προκειμένη περίπτωση, δείγμα αξίωσης σεβασμού, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αρμονική κοινωνική συμβίωση.
    Γι' αυτό καλό είναι να πληροφορούμαστε και αυτών των ανθρώπων, των ελαχίστων, τις πράξεις και κατόπιν ο καθένας ελεύθερα και στο μέτρο της καλλιέργειάς του οδηγείται στα προσωπικά του συμπεράσματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Athena17/6/14

    Με αφορμή αυτό το έξοχο άρθρο θυμήθηκα μια παρόμοια περίπτωση, η οποία δεν είναι ευρύτατα γνωστή, αλλά αξίζει να την γνωρίζουμε και γι' αυτό παραπέμπω σε σχετικό δημοσίευμα :
    http://www.tovima.gr/science/article/?aid=149593

    (οι "πολύύύ άνδρες" ας συγκρατήσουν τα νευράκια τους)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πολύύύύ άνδρας.17/6/14

    Εσείς οι πολύύύύ γυναίκες έχετε μία εμμονή με τα γυναικεία. Ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από τον εγωισμό σας και την ανατομία σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. ΤΖΑ !17/6/14

    Ψιτ-ψιτ ! Πολύύύύ άνδρα .........
    http://www.youtube.com/watch?v=-QhSZoEdL7o

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμος17/6/14

    Άσε ρε την ανατομία των γυναικών και κοίτα τη δικιά σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Προβληματισμένος πολίτης17/6/14

    Αγαπητή Athena,
    Και μόνο γι' αυτό, αλλά όχι μόνο γι' αυτό: "Το παραδειγματικό κουράγιο και η ακεραιότητα της Ρόζαλιντ κατέστησαν σαφή σε όλους όταν, ενώ γνώριζε πως ήταν θανάσιμα άρρωστη, δεν παραπονέθηκε ποτέ αλλά συνέχισε να εργάζεται ως και μερικές εβδομάδες πριν από τον θάνατό της", θερμά σ' ευχαριστούμε που μας τη γνώρισες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Νοικοκυρά ψύχραιμη18/6/14

    Να με συγχωρείτε οι κύριοι (έστω και "πολύύύ άνδρες), αλλά δεν βλέπετε και τον τίτλο; Για "ήσυχο όχι" μιας συνηθισμένης γυναίκας μιλάει και όχι για "πολύύύ γυναίκες με εμμονές και εγωισμό (αχ! όλα τα ξέρετε σεις, όλα τα σφάζετε,όλα τα μαχαιρώνετε)
    Κι εσείς κυρίες μου, συγγνώμη αλλά με εκφράσεις του τύπου "ρούφα τ' αυγό σου!" δεν ηρεμούν οι άνδρες.
    Άμα θέλουμε να τους πάρουμε με το καλό, προτιμότερο είναι να τους προσφέρουμε λουκούμια!
    (λέω γω τώρα...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ανώνυμος14/7/14

    Επώνυμε σχολιαστή,
    Δεν πρόκειται για μικρής σημασίας περιστατικό, αφού η Ρόζα Παρκς ανήκει στις 100 πιο σημαντικές γυναίκες όλων των εποχών παγκοσμίως, καθώς με το "όχι" της πυροδότησε αντιδράσεις που έφεραν την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων, που κυριαρχούσαν ως τότε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ανώνυμος24/7/14

    Μπορεί να θεωρήθηκε μία από τις "100 πιο σημαντικές γυναίκες όλων των εποχών παγκοσμίως", αλλά μόνη της ήξερε πώς άντεξε. Δεν πιστεύω να καταλάβαινε κανείς κατά βάθος τι υπέφερε. Στο περίπου όλοι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ