8.6.14

Τα επίσημα πρακτικά (ΙΙ)

της συνεδρίασης του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων με θέμα: «Χαρακτηρισμός ή μη ως μνημείου του κτηρίου στρατωνισμού-διοίκησης στο πρ. στρατόπεδο “Μαθιουδάκη” Καστοριάς»






ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ

Πρακτικό 7/21.3.13
[β' μέρος]

Α. Σιγανίδου: Να θυμηθούμε τις φωτογραφίες, τις οποίες είχαμε δείξει την προηγούμενη φορά ας τις δούμε γρήγορα και τώρα. Το στρατόπεδο βρίσκεται εδώ, η είσοδος είναι εδώ, εδώ είναι το κτήριο εδώ είναι το δομημένο περιβάλλον αυτό είναι το κτήριο διοίκησης εδώ είναι το δικό μας κτήριο από εδώ είναι η πύλη.

Ε. Γατοπούλου: Είναι οι φωτογραφίες των ομόρων, καθ’ ην στιγμήν ο φωτογράφος στέκεται επί του λόφου επί του κτηρίου δηλαδή, για το οποίο συζητάμε και βλέπει απέναντι.

Α. Σιγανίδου: Εδώ είναι το κτήριο, εδώ είναι η πύλη, εδώ είναι το γειτονικό κτήριο διοίκησης, από εδώ είναι ο λόφος κι εδώ πάνω είναι το αναρρωτήριο, έτσι φαίνεται από την πύλη το κτήριο που συζητούμε, εδώ είναι το άλλο κτήριο διοίκησης, εδώ είναι ο βασικός άξονας, η Γράμμου, που μπαίνει κανείς στην πόλη, έτσι φαίνεται το κτήριο μπαίνοντας στην πόλη.

Ε. Γατοπούλου: Μου επιτρέπετε να το αναπτύξω ως -κατά κάποιο τρόπο- συντονίστρια της επιτροπής;

Τα μέλη του συμβουλίου που έκαναν την αυτοψία είναι ο κ.Ζίας, η κ.Μεντζαφού, η κ.Φουντούκου και εγώ, επίσης ήταν η γραμματέας του συμβουλίου και η κ.Σιγανίδου η εισηγήτρια. Αν έχετε πάρει το πρακτικό γιατί το είχαμε στείλει μαζί με τις εισηγήσεις, αναφέρεται σε όλο το ιστορικό της υπόθεσης όπως το παρουσίασε και η κ.Σιγανίδου, και το πρακτικό καταλήγει σε ένα προβληματισμό, πάνω στον οποίο έγινε πολύ μεγάλη συζήτηση.

  • Πρακτικό
Αυτοψία στο κτήριο

Η ΕΝΜΚΜ, με το αρ. πρ. 2817/12.12. 12 έγγραφό της, διαβίβασε στη ΔΝ ΣΑΚ τo φάκελο του θέματος που αφορά στο χαρακτηρισμό ή μη ως μνημείου του κτηρίου στρατωνισμού-διοίκησης στο πρ. στρατ.«Μαθιουδάκη» του δήμου Καστοριάς, ιδιοκτησίας ελληνικού δημοσίου, κατόπιν αίτησης της αναδόχου κοιν/ξίας ΑΤΕ-Κέραμος ΑΤΟ-ΕΕ με συνημμένο φάκελο μελέτης κατεδάφισης για το ως άνω κτήριο.

Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας παραχώρησε κατά κυριότητα στο δήμο Καστοριάς έκταση του πρ. στρατ. επιφανείας 3.167 τμ, με σκοπό στη συνέχεια τη παραχώρηση της έκτασης από το δήμο στο υπουργείο ΠροΠο, για χρήση της ελλ. αστυνομίας προκειμένου να ανεγερθεί νέο κτήριο για τη στέγαση της αστυνομικής δ/νσης Καστοριάς.

Το ‘04 το υπουργείο Προ-Πο ανέθεσε στην ΚΕΔ την προώθηση των διαδικασιών χρηματοδότησης για το έργο. Η χρηματοδότηση του έργου προβλέπεται από σύμβαση δανείου με βάση το Ν.2469/ 1997 που σύναψε η ΚΕΔ ΑΕ με την Εμπορική τράπεζα της Ελλάδος. Σύμφωνα με την ΚΥΑ ΦΕΚ 2779/8/2.12.12 οι αρμοδιότητες της ΚΕΔ μεταφέρονται στη γ.γ. δημόσιας περιουσίας και στην ΟΣΚ ΑΕ.

Η σχετική σύμβαση ανάθεσης εργασιών υπογράφτηκε στις 28.08.12 και προβλέπει την κατεδάφιση του υφιστάμενου κτηρίου και την κατασκευή νέου, καθώς και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Η ΕΝΜΚΜ λαμβάνοντας υπόψη τα υποβληθέντα στοιχεία που τέθηκαν στην διάθεσή της από ενδιαφερόμενο πολίτη καθώς επίσης και τις παρατηρήσεις από την επιτόπια μελέτη του κτίσματος τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν με σχετική βιβλιογραφική έρευνα και τα επαρκούς ακρίβειας αποτύπωσης σχέδια που συντάχθηκαν στο πλαίσιο διπλωματικής εργασίας στο ΑΠΘ, προτείνει το χαρακτηρισμό ως μνημείου του κτηρίου στρατωνισμού-διοίκησης στο πρ. στρατ. «Μαθιουδάκη» του δήμου Καστοριάς, ΠΕ Καστοριάς, ιδιοκτησίας ελληνικού δημοσίου.

Η ΔΝ ΣΑΚ λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία του φακέλου εισηγείται το χαρακτηρισμό ως μνημείου του κτηρίου, σύμφωνα με το τοπογραφικό διάγραμμα κλ.1:2000 λόγω της ιστορικής, πολεοδομικής, κοινωνικής, αρχιτεκτονικής σημασίας του και εισάγει το θέμα προς συζήτηση στο ΚΣΝΜ. Το ΚΣΝΜ στη συνεδρίαση 1/17.1.13 γνωμοδότησε υπέρ της αναβολής λήψης γνωμοδότησης, προκειμένου να γίνει αυτοψία από το συμβούλιο εντός μηνός, για να διερευνηθούν τα στοιχεία αξιολόγησης του κτηρίου.

Σε συνέχεια της με αρ. 9 ομόφωνης γνωμοδότησης της συνεδρίασης 1/17.1.13, πραγματοποιήθηκε αυτοψία στο κτήριο στρατωνισμού-διοίκησης στο πρ. στρατ.«Μαθιουδάκη» του δήμου Καστοριάς, ΠΕ Καστοριάς, ιδιοκτησίας ελληνικού δημοσίου στις 28.2.13 από τα μέλη του ΚΣΝΜ: κ.Γατοπούλου αρχιτέκτονα μηχανικό, προϊ/ νη γεν. δ/νσης αναστήλωσης μουσείων και τεχνικών έργων, κ.Ζία ομ. καθηγητή ιστορίας τέχνης στο Εθν.Καποδιστριακό Παν. Αθηνών, κ.Μεντζαφού-Πολύζου ιστορικό τέχνης, επ. δ/ντρια της δ/νσης συλλογών και μουσειολογικού προγραμματισμού της εθν. πινακοθήκης μουσείου Α.Σούτσου και τεχ. σύμβουλος ΕΠΜΑΣ, κ. Φουντούκου αρχιτέκτονα μηχανικό, επ. δ/ ντρια ΥΠ ΠΟ. Χρέη γραμ/τεως εκτέλεσε η κ. Πλακούτση, μηχανικός έργων υποδομής ΤΕ στη ΔΑΝΣΜ. Ως υπηρεσιακοί παράγοντες παρέστησαν οι κκ: Α.Σιγανίδου προϊ/νη ΔΝΣΑΚ, Σ.Χριστοφορίδου αναπ/ρια προϊ/νη της ΕΝ ΜΚΜ, Δ.Ζυγομαλάς αρχιτέκτων μηχανικός ΕΝΜΚΜ.

Τα μέλη επισκέφθηκαν το κτήριο και διαπίστωσαν ότι βρίσκεται σε ορατό μέχρι σήμερα φυσικό ύψωμα επί της βορειοδυτικής πλευράς της Λ.Γράμμου, εξασφαλίζοντας περίοπτη θέση στην περιοχή της δυτικής και κύριας εισόδου της πόλης.

Το κτήριο πλαισιώνεται από πρόσθετες στρατιωτικές εγκαταστάσεις συγκεκριμένα κτήρια διαμονής οπλιτών κτήριο αναρρωτηρίου, κτήριο μαγειρείων-εστιατορίου και αποθηκευτικά κτίσματα τα οποία διατηρούνται μέχρι σήμερα.

Η πυκνή ανέγερση πολυώροφων κατασκευών σήμερα στην ζώνη μεταξύ του διώροφου κτηρίου στρατωνισμού και της παρακείμενης όχθης της λίμνης της Καστοριάς, στο πλαίσιο της επέκτασης της πόλης προς τα δυτικά έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της προβολής του στο ευρύτερο περιβάλλον όχι όμως μέχρι σημείου πλήρους απάλειψης της χαρακτηριστικής περίοπτης παρουσίας του λόγω θέσης και κλίσης του εδάφους.

Το κτήριο συντίθεται από τριώροφο κυβοειδή κεντρικά πυρήνα και διώροφες επιμήκεις πλευρικές πτέρυγες, οι οποίες διατάσσονται σε ελαφρά υποχώρηση προς τα προβαλ λόμενα μέτωπα του τελευταίου.

Πρόκειται για τυπικό δείγμα, ως προς την ογκοπλασία, οθωμανικού στρατιωτικού κτηρίου των αρχών του 20ού αιώνα με χαρακτηριστική λιτότητα σε μορφολογικό επίπεδο για λόγους που πιθανότατα σχετίζονται με τον επείγοντα χαρακτήρα της οικοδόμησής του και κατ’ επέκταση της στέγασης στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή.

Παρουσιάζει σαφείς ομοιότητες με σειρά ομόλογων και ομόχρονων κτισμάτων ανά τον βορ/δικό χώρο. Η εσωτερική διαρρύθμιση όπως η ογκοπλασία και τα μορφολογικά στοιχεία του είναι απολύτως τυπική του λειτουργικού προορισμού και της περιόδου ανέγερσής του.

Τα μέλη του συμβουλίου διαπίστωσαν επίσης ότι, παρά την εικόνα εγκατάλειψης το κτήριο διατηρείται γενικά σε καλή ως κατά τόπους, μέτρια κατάσταση. Δεν φαίνονται ουσιώδεις βλάβες στα στοιχεία του φέροντα οργανισμού οι δε φθορές που επισημάνθηκαν συνίστανται κυρίως στην αποσάθρωση και πτώση τμημάτων του επιχρίσματος των εξωτερικών τοιχοποιιών κυρίως στο εσωτερικό των χώρων του ισογείου όπου παρατηρείται έντονη ανερχόμενη υγρασία και ανεπαρκής αερισμός. Οι συγκεκριμένοι παράγοντες έχουν προκαλέσει φθορά και στην ξύλινη υποδομή των δαπέδων του 1ου ορόφου και του κεντρικού πυρήνα χωρίς, στην παρούσα φάση να τίθεται ζήτημα στατικής ανεπάρκειάς τους.

Στη συνέχεια, τα μέλη του ΚΣΝΜ κατέληξαν στο κτήριο της Περιφέρειας προκειμένου να συσκεφθούν και να ακούσουν τις θέσεις των πολιτών που είχαν δηλώσει παράσταση. Παρέστησαν οι δήμαρχοι Καστοριάς, Ορεστίδος και Νεστορίου, κκ. Χατζησυμεωνίδης, Κεπαπτσόγλου και Γκοσλιόπουλος αντίστοιχα, η βουλευτής κ. Αντωνίου, ο αντιπ/ρχης κ. Σαββόπουλος, ο γεν. αστυνομικός δ/ντης ΠΔΜ κ. Χονδρός, ο δ/ντης δ/νσης τεχνικών ΑΕΑ κ. Παπαδημητρίου, ο γραμ/ας δ/ νσης τεχνικών ΑΕΑ κ. Λάππας, ο δ/ ντης Αστυνομικής δ/νσης Καστοριάς κ. Στεφανής, ο πρόεδρος ΕΑΥ Καστοριάς κ. Νάτσης, οι εκπρόσωποι της αναδόχου κοιν/ξίας κκ Πάντος και Ανθούλης και εκπρόσωποι πολιτών και συλλόγων Καστοριάς οι κκ. Μαντζούρας και Τζαβίλα.

Αρχικά πήρε του λόγο ο κ. Σαββόπουλος, ο οποίος υποστήριξε ότι το κτήριο είναι εγκαταλειμμένο από το ‘91 και είναι πλέον εστία μόλυνσης για την περιοχή. Παράλληλα επεσήμανε ότι δεν υπάρχουν αναφορές στη βιβλ/φία της Καστοριάς για το στρατ/δο η ιστορία του οποίου δεν είναι γνωστή στους κατοίκους της Καστοριάς. Διατύπωσε την άποψη ότι το κτήριο μπορεί να έχει κάποια ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, όμως δεν είναι το μοναδικό στην ευρύτερη περιοχή, καθώς υπάρχουν αντίστοιχα στη Θεσ/νίκη και στις Σέρρες με αξιόλογα χαρακτηριστικά στις κόγχες των παραθύρων. Τέλος κατέληξε ότι λόγω των οικονομικών δεδομένων του κράτους, μια απόφαση χαρακτηρισμού του κτηρίου θα σήμαινε μελλοντική κατάρρευσή του, καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα συντήρησής του.

Σύμφωνη με την θέση του κ.Σαββόπουλου ήταν η βουλευτής κ.Αντωνίου, η οποία επεσήμανε την ανάγκη άμεσης απορρόφησης λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας της χώρας της εξασφαλισμένης χρηματοδότησης του έργου (ανέγερση μεγάρου αστυνομικής δ/νσης Καστοριάς), που προβλέπεται από την σύμβαση δανείου με βάση το Ν.2469/1997, που σύναψε η ΚΕΔ ΑΕ με την Εμπορική τράπεζα.

Ο δήμαρχος Καστοριάς κ.Χατζησυμεωνίδης εξέφρασε την επιθυμία του για την επίσπευση διευθέτησης του θέματος. Οι δήμαρχοι Ορεστίδος και Νεστορίου τάσσονται υπέρ της ανέγερσης κτηρίου για την αστυνομική δ/νση Καστοριάς στο στρατ. «Μαθιουδάκη», με την υπάρχουσα σύμβαση ανάθεσης εργασιών.

Στη συνέχεια οι εκπρόσωποι της ελληνικής Αστυνομίας υποστήριξαν την σύμβαση ανάθεσης εργασιών που υπεγράφη στις 28.8.12 και προβλέπει την κατεδάφιση του υφιστάμενου κτηρίου στο στρατ.«Μαθιουδάκη» και την κατασκευή νέου, καθώς το κτήριο που στεγάζεται σήμερα η αστυνομική δ/ νση δεν πληροί τις απαραίτητες προδιαγραφές που απαιτούνται για τις ανάγκες της δ/νσης. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκαν και στον κίνδυνο απώλειας της χρηματοδότησης σε περίπτωση χαρακτηρισμού και ανέγερσης νέου κτηρίου σε άλλο χώρο, λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών που θα χρειαστούν για την εκπόνηση νέας προμελέτης, ζητώντας την κατανόηση των μελών του συμβουλίου για το αδιέξοδο, στο οποίο έχουν περιέλθει.

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο κ. Μαντζούρας ο οποίος υποστηρίζει το χαρακτηρισμό του κτηρίου ως νεωτέρου μνημείου λόγω της ιστορικής αξίας του, το οποίο συνέχεται με βάση τις διαθέσιμες ενδείξεις με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Επιπρόσθετα αναφέρει ότι και η επιλεγείσα ανέγερση ενός εντελώς νέου κτηρίου για την στέγαση της αστυνομίας, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε διπλανό χώρο εντός του ιδίου του πρ. στρατ.«Μαθιουδάκη», καθώς οι διαθέσιμοι χώροι του στρατοπέδου είναι υπεραρκετοί, έτσι ώστε να μην θιγεί το παλαιό ιστορικό κτήριο του στρατώνα.

Τέλος, ο κ. Πάντος, εκπρόσωπος της αναδόχου κοιν/ξίας, δήλωσε ότι είναι μέλος του «Icomos» και διατύπωσε την άποψη ότι το κτήριο του στρατ/δου δεν έχει τα χαρακτηριστικά που έχουν άλλα στρατόπεδα (Θεσ/νίκη, Σέρρες) για να είναι αξιόλογο.

Από τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων των τοπικών φορέων που παραστάθηκαν, διαφαίνεται η επιθυμία τους για την άμεση και απρόσκοπτη συνέχιση του έργου της ανέγερσης του νέου μεγάρου της αστυνομίας, που προϋποθέτει όμως την κατεδάφιση του κτηρίου στρατωνισμού-διοίκησης, του οποίου εξετάζεται η διατήρηση, επειδή με το επιλεγέν σύστημα ανέγερσης του νέου κτηρίου, της μελέτης-κατασκευής, η χωροθέτηση του κτηρίου σε νέο οικόπεδο, ακόμη και όμορο, σημαίνει την ματαίωση του υπάρχοντος διαγωνισμού και τη διακήρυξη νέου.






Ο δήμαρχος Καστοριάς κ.Χατζησυμεωνίδης, δεν πήρε σαφή θέση αναφορικά με την κατεδάφιση, αλλά για την ανάγκη ταχείας επίλυσης του θέματος. Ωστόσο, έχει ενδιαφέρον να αναφερθεί η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για το θέμα:

Το δημοτικό συμβούλιο της Καστοριάς συνεδρίασε την 29η Ιανουαρίου 2013, ημέρα Τρίτη. Σε σύνολο 41 δημοτικών συμβούλων, παρόντες ήταν 38. Το δεύτερο θέμα της ημερήσιας διάταξης ήταν «Αίτηση συμβούλων της μειοψηφίας για συζήτηση του θέματος “Μέγαρο ελληνικής αστυνομίας”».

Στο τέλος της συζήτησης που ακολούθησε, ο δήμαρχος κ.Χατζησυμεωνίδης, αναφέρθηκε στην πορεία της υπόθεσης της «Ανέγερσης του αστυνομικού μεγάρου» από το ‘05 μέχρι και σήμερα και πρότεινε στο δημοτικό συμβούλιο να περιμένει την κρίση του ΚΣΝΜ και σαν εναλλακτική λύση, να προτείνει την παραχώρηση του οικοπέδου της ΔΕΥΑΚ. Κατέθεσε προς ψήφιση την ακόλουθη πρόταση: Να αναγερθεί άμεσα το αστυνομικό μέγαρο, σύμφωνα με την μελέτη και να επισπευθεί η διαδικασία έκδοσης απόφασης από το ΚΣΝΜ. Την πρόταση ψήφισαν 30 δημοτικοί σύμβουλοι. 

Πριν την ολοκλήρωσή της η ψηφοφορία διεκόπη και ο κ.Λιάντσης κατέθεσε την παρακάτω έγγραφη πρότασή του η οποία ζήτησε να τεθεί σε ψηφοφορία: Να γίνει ανέγερση του κτηρίου της αστυνομικής διεύθυνσης στο χώρο που προβλέπει η μελέτη. Την πρόταση του κ.Λιάντση ψήφισαν 8 δημοτικοί σύμβουλοι και στη συνέχεια αποχώρησαν από την συνεδρίαση. Ο πρόεδρος, επαναλαμβάνοντας την διακοπείσα ψηφοφορία, έθεσε εκ νέου σε ψηφοφορία την πρόταση του δημάρχου, η οποία ψηφίσθηκε ομόφωνα από το σύνολο των παρόντων δημοτικών συμβούλων.

Είναι φανερός λοιπόν ο προβληματισμός σχετικά με τη διατήρηση του κτηρίου στρατωνισμού από μέλη του δημοτικού συμβουλίου, αλλά και τον ίδιο τον δήμαρχο Καστοριάς, ο οποίος αναφέρει στην εν λόγω συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου ότι δεν έχει πειστεί για την ανάγκη κατεδάφισης του κτηρίου. Ύστερα από όλα τα παραπάνω, ο προβληματισμός που αναπτύχθηκε από τα μέλη του ΚΣΝΜ που πραγματοποίησαν την αυτοψία, κινήθηκε στους παραπάνω άξονες:

α) υπάρχουν σημαντικά ιστορικά στοιχεία, ώστε να τεκμηριώνεται ο χαρακτηρισμός του κτηρίου ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου;

β) η λιτότητα που χαρακτηρίζει την μορφολογική διάρθρωση του κτηρίου, αποτελεί αξιοπρόσεκτο χαρακτηριστικό του ή παραπέμπει στον επείγοντα χαρακτήρα της ανοικοδόμησής του που εν τέλει το υποβαθμίζει σε σχέση με τα ομόλογα και ομόχρονά του κτήρια στον βορειοελλαδικό χώρο; 

γ) η ανέγερσή του επί του λόφου σε τοπίο αδόμητο το καθιστούσε περίοπτο και δεσπόζον, ενώ σήμερα, με την επέκταση του σχεδίου πόλης στη συγκεκριμένη περιοχή και την ανέγερση τριώροφων και τετραώροφων οικοδομών στο άμεσο περιβάλλον του κτηρίου έχει χάσει πλέον τον δεσπόζοντα χαρακτήρα του αν και εξακολουθεί να διακρίνεται επειδή εδράζεται σε λόφο, αλλά μόνο όταν πλησιάσει ο περιηγητής στην περιοχή, 

δ) αν και δεν εντάσσεται στην αρμοδιότητα του ΚΣΝΜ δεν είναι δυνατό να μην αναρωτηθεί κανείς εάν είναι σκόπιμο να χαρακτηριστεί ως μνημείο ένα ακόμη κτήριο χωρίς πολλές προοπτικές αποκατάστασης και ένταξης κάποιας χρήσης σε αυτό λόγω της έλλειψης των απαραίτητων πιστώσεων και της οικονομικής αδυναμίας του δήμου προς αυτή την κατεύθυνση. Η δυνατότητα παραχώρησης από τον δήμο του ομόρου οικοπέδου για την ανέγερση του μεγάρου της αστυνομίας, θα οδηγούσε στη διατήρηση του κτηρίου αλλά δεν εξασφαλίζει δυστυχώς και την ανέγερση του μεγάρου, καθώς ακυρώνεται η μέχρι σήμερα διαδικασία και ο διαγωνισμός και τέλος 

ε) είναι γεγονός ότι το εν λόγω κτήριο δεν αποτέλεσε ποτέ τοπόσημο ή σημείο αναφοράς για τους κατοίκους, η πλειονότητα των οποίων -κατά τα λεχθέντα στη σύσκεψη- δεν γνώριζαν τη σημασία ή και την ύπαρξή του.

Ύστερα και από τα παραπάνω, η επιτροπή καταθέτει τα γεγονότα και τον προβληματισμό της από την διενεργηθείσα αυτοψία, προκειμένου να αναπτυχθεί γόνιμος διάλογος στο συμβούλιο. Κατόπιν επιθυμίας της ιδίας, επισυνάπτονται στο παρόν πρακτικό οι απόψεις της κ.Φουντούκου επί του θέματος, τις οποίες απέστειλε εγγράφως στη γραμματεία ΚΣΝΜ.

  • Αυτοψία στην Καστοριά

α) Δεν υπάρχουν σημαντικά ιστορικά στοιχεία ώστε να τεκμηριώνεται ο χαρακτηρισμός του κτηρίου ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου,

β) η λιτότητα που χαρακτηρίζει την μορφολογική διάρθρωση του κτηρίου παραπέμπει στον επείγοντα χαρακτήρα της ανέγερσής του (σύμφωνα και με τα υπάρχοντα στοιχεία) που μάλλον το υποβαθμίζει σε σχέση με αντίστοιχα κτίσματα της ίδιας περιόδου στον βόρειο ελλαδικό χώρο (πχ στρ. «Μελά» στην Θεσ/νίκη),

γ) η κατάσταση διατήρησης του κτηρίου είναι κακή και σε ορισμένα τμήματα επικίνδυνη λόγω μακροχρόνιας εγκατάλειψης και αδιαφορίας της τοπικής κοινωνίας που όχι μόνο αγνοούσε την ύπαρξη του αλλά και κανείς από τους φορείς της πόλης δεν κατέθεσε, εξ όσων γνωρίζω, μέχρι σήμερα μια ολοκληρωμένη πρόταση για την αξιοποίηση του και ένταξη του στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Τα αποτελέσματα και ο προβληματισμός για την τύχη του κτηρίου είναι στην κρίση του καθενός χωρίς να παραβλέπεται η οικονομική διάσταση του θέματος, 

δ) η ανέγερση επί του λόφου σε τοπίο αδόμητο το καθιστούσε περίοπτο και δεσπόζον ενώ σήμερα με την ανέγερση πολυώροφων οικοδομών στο άμεσο περιβάλλον του αποδυνάμωσε τον δεσπόζοντα χαρακτήρα του και 

ε) είναι γεγονός ότι το εν λόγω κτήριο ουδέποτε αποτέλεσε τοπόσημο ή σημείο αναφοράς για τους κατοίκους η πλειονότητα των οποίων αγνοεί την ύπαρξη του.

Μαρία Φουντούκου
αρχιτέκτων - μέλος της επιτροπής






Ε.Γατοπούλου: Εδώ θα ήθελα να πω ότι ο δήμαρχος και μπροστά μας αλλά και γραπτά στην απόφαση του δημοτικού συμβουλίου έχει πει ότι θα μπορούσε να παραχωρήσει το διπλανό, όπου υπάρχει ένα άλλο κτήριο -αν το είδατε- με μια δίρριχτη στέγη, το οποία θα κατεδαφιζόταν και στη θέση του θα μπορούσε να ανεγερθεί το μέγαρο. Με τη διαφορά ότι η διαδικασία, με την οποία μεθοδεύτηκε η ανέγερση του αστυνομικού μεγάρου, είναι της μελέτης-κατασκευής, που σημαίνει ότι πρέπει να ακυρωθεί αυτός ο διαγωνισμός και όλη αυτή η διαδικασία που κράτησε τέσσερα με πέντε χρόνια λόγω των ενστάσεων, και να αρχίσει από την αρχή. Αυτό δεν μας αφορά, απλώς είναι ένα σημείο που θα το θίξουν και οι ενδιαφερόμενοι, οι οποίοι θα έρθουν και τους ακούσαμε κι εμείς στην Καστοριά εκτενέστατα. Δεν καταλήξαμε σαν επιτροπή σε συγκεκριμένη πρόταση συνολικό, γιατί θεωρήσαμε πιο σκόπιμο να μεταφέρουμε και γραπτό, αλλά και προφορικά την εντύπωση που αποκομίσαμε και να αποτελέσει ένα αντικείμενο γόνιμου διαλόγου.

Ν. Ζίας: Αυτό ήταν ένα στρατόπεδο εν ενεργεία μερικές δεκαετίες πριν και ένας χώρος όχι εύκολος να τον επισκεφθείς στα δύσκολα χρόνια της Μακεδονίας εκείνης της εποχής. Γι’ αυτό σχεδόν κανένας δεν πλησίαζε και εγώ το φανταζόμουν και διαφορετικά παρ’ όλο ότι το έχω δει το 1948-49. Πράγματι αυτό ισχύει. Το κτήριο είναι απλό. Έχει κατασκευαστεί πολύ γρήγορα, μετά από μια επέμβαση του τουρκικού στρατού σε μια επανάσταση στη Βουλγαρία το 1903 περίπου. Έχω την εντύπωση ότι πρέπει να είναι μάλλον από γερμανό αρχιτέκτονα αυτό το τόσο συμμετρικό κτήριο και οι γωνιόλιθοι οι οποίοι είναι καλά δουλεμένοι και τα τοξωτά παράθυρα που σώζονται στον όροφο, διότι στο ισόγειο τα παράθυρα έχουν γίνει ένα δειγματολόγιο έχουν εντελώς αλλοιωθεί. Με αυτά που λέω φαίνεται ότι έχει μια αρχιτεκτονική σημασία. Ως προς το ιστορικό όμως έρχεται πάλι αυτή η ερώτηση, που πολ λές φορές μας απασχολεί ή με απασχολεί. Τι θα πει ιστορικό; Αυτό είναι ιστορικό για τον τουρκικό στρατό κατοχής. Για τον ελληνικό χώρο δεν έχει καμία σχέση. Καταστέλλει την επανάσταση των βουλγάρων και κτίζει το κτήριο, πιστεύω με γερμανούς αρχιτέκτονες -και νομίζω ότι είναι βάσιμο αυτό εκείνη την εποχή- και οι στολές ακόμη του τουρκικού στρατού σχεδιάζονταν από γερμανούς. Δηλαδή η έννοια της ιστορικότητας εμένα μου φαίνεται πολύ χαλαρή για το κτήριο αυτό.

Πέραν τούτου, είναι ένα μεγάλο κτήριο, τώρα το είδατε βέβαια πνιγμένο μέσα στις πολυκατοικίες, σε μια αλλοίωση της Καστοριάς, για την οποία ίσως έχουμε κι εμείς όλοι εδώ την ευθύνη, διότι έχει αλλοιωθεί τελείως το περιβάλλον, πράγματι πνίγεται ο στρατώνας. Αλλά, κατά την άποψή μου η οποία βρίσκεται σε μια αμφιταλάντευση, καθώς το περπατήσαμε μέσα μαζί με την κ.Γατοπούλου, είναι τέτοια η εσωτερική του φθορά και η εξωτερική του ισογείου, που τελικά καταλήγω κι εδώ ότι θα έπρεπε να δαπανηθούν πάρα πολλά χρήματα για να χρησιμοποιηθεί. Γιατί αυτό θα μπορούσε να ήταν ένα κτήριο χρήσιμο το οποίο θα ικανοποιούσε τις ανάγκες για τις οποίες θα γίνει πιθανώς η κατεδάφιση, δηλαδή να γίνει ένα αστυνομικό μέγαρο όπως το λένε στην Καστοριά τώρα. Όμως κατά την εκτίμησή μου αυτό δεν μπορεί να γίνει στις παρούσες στιγμές και γι’ αυτό εγώ θα ψηφίσω τη μη κήρυξη.

Ε.Βιντζηλαίου: Εγώ ήθελα να πω ότι ενθυμούμενη τις φωτογραφίες που είδαμε την προηγούμενη φορά και βλέποντας αυτή τη φορά τις φωτογραφίες που δείχνουν ολόκληρο το λόφο αισθάνομαι ότι αντιθέτως με τον προβληματισμό που τέθηκε, είναι μια περιοχή που θα έπρεπε να τη διατηρήσουμε. Αυτό το λόφο, έτσι όπως τον βλέπω, με τα κτίσματα που έχει. Βέβαια, είναι κρίμα -το έχουμε πει πολλές φορές- το γεγονός ότι, αφ’ ενός έχουμε ένα γάμο ο οποίος μας επιτρέπει να διατηρούμε μόνο κηρύσσοντας, το οποίο δεν μπορεί να καλύπτει όλες τις περιπτώσεις αφ’ ετέρου, οι κάτοικοι της περιοχής δεν αισθάνονται την ανάγκη να διατηρήσουν κάτι που έχει ένα αλλιώτικο χαρακτήρα και θέλουν να το κατεδαφίσουν, για να κτίσουν στη θέση του κάτι άλλο. Επίσης το άλλο είναι ότι θα μπορούσε κανείς να προχωρήσει σε μια κήρυξη από άλλο υπουργείο που θα είχε λιγότερους περιορισμού, ώστε να μπορούν να στεγάσουν καλύτερα τις ανάγκες τους και είναι κρίμα και πάλι που έχουμε δυο διαφορετικές αρχές, οι οποίες αποφασίζουν για τη διατήρηση ή μη των κτηρίων, και νομίζω ότι αυτό είναι στοιχειώδες, το να έχει κανείς μία αρχή η οποία να φροντίζει για όλα. Εν πάση περιπτώσει, εγώ θα έκλεινα υπέρ της κήρυξης, λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα στοιχεία.

Πρόεδρος: Πάντως, οφείλω απλώς να υπενθυμίσω ότι η πολιτεία η οποία πρέπει να έχει μια συνέπεια πριν από πέντε-έξι χρόνια, το 2008, είχε εγκρίνει -άρα οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού είχαν γνωμοδοτήσει- το γενικό ρυμοτομικό. Επομένως εδώ υπάρχει και μια ευθύνη της πολιτείας για το πώς και με ποια συνέπεια αντιμετωπίζει τα πράγματα. Διότι η υπηρεσία, η οποία ανακαλύπτει ότι είναι ένα ενδιαφέρον κτήριο, έχει ήδη γνωμοδοτήσει για την έγκριση του ρυμοτομικού. Επομένως εδώ υπάρχει ένα θέμα το οποίο δεν είναι αμελητέο.

Ν.Νικολαΐδης: Μου επιτρέπετε μια μικρή διόρθωση στην κ.Βιντζηλαίου δεν είναι οι κάτοικοι της Καστοριάς οι οποίοι αποφασίζουν να κάνουν αυτό το πράγμα. Αυτή είναι μια απόφαση της πολιτείας η οποία λαμβάνεται από το κέντρο. Άρα μην κατηγορούμε όλο τον κόσμο.

Πρόεδρος: Να πω ότι η απόφαση ανέγερσης ενός αστυνομικού καταστήματος υπακούει σε μια εντολή που δίνει η πολιτεία, το επίσημο κράτος. Δεν πηγαίνει ο οποιοσδήποτε να κατασκευάσει ένα αστυνομικό τμήμα. Αυτή τη στιγμή το δικό μας υπουργείο βρίσκεται να διαχειρίζεται ή να συζητάει ένα θέμα, που αφορά το υπουργείο Προ-Πο. Άρα το ίδιο το κράτος. Αυτό εννοεί ο κ.Νικολαΐδης. Δεν είναι θέμα που αφορά την τοπική κοινωνία. Η τοπική κοινωνία μπορεί να το θέλει, αλλά αυτό υπακούει σε ένα σχεδιασμό.

Ε.Βιντζηλαίου: Δεν αμφισβητώ προφανώς ότι αυτό έχει έτσι, απλώς λέω ότι αν οι κάτοικοι έδειχναν ενδιαφέρον ενδεχομένως θα υπήρχε μια άλλη αντιμετώπιση.

Ο.Μεντζαφού-Πολύζου: Ακριβώς σε εκείνη τη συνάντηση που έγινε με υπευθύνους εκεί τις αρχές της πόλης, εκφράσαμε κι εμείς τον προβληματισμό όπως κι εδώ τον διατυπώνουμε. Αυτό που εμένα πραγματικά με ξάφνιασε εκεί ήταν ότι όλοι ανέφεραν ότι δεν γνώριζαν το κτήριο ή δεν τους ενδιαφέρει ή δεν ήξεραν την ιστορία του ενώ είναι σε μια θέση περίοπτη και δεν υπάρχει περίπτωση να μπεις στην πόλη και να μην το δεις. Άλλη μου μεγάλη απορία ήταν, γιατί να δώσει ο δήμος ένα χώρο, όπου, για να κτίσεις, θα χρειαστεί να κατεδαφίσεις, ενώ το διπλανό είναι άδειο. Και θα μπορούσε ακριβώς δίπλα να οικοδομηθεί ένα πολύ ωραίο κτήριο, χωρίς να προβάλλεται τόσο έντονα και χωρίς να θιγεί αυτό το κτήριο. Βέβαια, τώρα τα δεδομένα είναι άλλα, δεν ξέρω αν έχει σημασία όλος αυτός ο προβληματισμός. Το κτήριο φυσικά, όπως είπε και ο κ.Ζίας, δεν έχει αυτά τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, κατά την άποψή μου, είναι λιτή ίσως και λίγο πρόχειρη κατασκευή, δεν είναι αυτό το μνημείο που θα λέγαμε ότι δεν πρέπει να το χάσουμε. Αλλά δεν παύω να θεωρώ ότι είναι και άδικο να κατεδαφιστεί. Και το πρωί που μιλούσαμε με την κ.Γατοπούλου είπα ότι μέχρι τελευταία στιγμή θα είμαι προβληματισμένη αν θα ψηφίσω υπέρ ή εναντίον. Σκέφτομαι βέβαια και υπολογίζω τη μεγάλη ανάγκη της περιοχής για το αστυνομικό αυτό κτήριο, όπως εκφράστηκε και από τις τοπικές αρχές και από τους ίδιους τους αστυνομικούς, το ότι θα χαθεί η ευκαιρία, κι αυτό δεν μπορούμε να μην το υπολογίσουμε. Πραγματικά, περάσαμε ένα διήμερο με πολύ μεγάλο προβληματισμό και με πάρα πολύ σκέψη.

Πρόεδρος: Σε αυτό το συμβούλιο έχουν έρθει αρκετές φορές κτήρια τα οποία κηρύχτηκαν κάποια στιγμή και μετά αφέθηκαν στο έλεός τους με αποτέλεσμα να καταρρέουν κτήρια, τα οποία ήταν και σε καλή κατάσταση και ακριβώς επειδή αφέθηκαν χωρίς να γίνει τίποτε στο τέλος κατέρρευσαν και βρέθηκε αυτό το συμβούλιο στην όχι πολύ βολική θέση να πρέπει να σκεφτεί πώς θα τα αποχαρακτηρίσει. Επομένως, πρώτον, για το χαρακτηρισμό θα πρέπει πραγματικά να ληφθεί υπόψη η κατάσταση που βρίσκεται το κτήριο. Και δεύτερον σε περίπτωση που χαρακτηριστεί κατά πόσο υπάρχει το ενδιαφέρον -είναι πρώτα το ενδιαφέρον και μετά το κόστος- του δήμου, της τοπικής κοινωνίας, να κάνει κάτι σε αυτό το κτήριο. Επομένως στη δική μου κρίση αυτό που έχει βαρύνοντα λόγο είναι η κατάσταση, στην οποία βρίσκεται αυτό το κτήριο, και την οποία, εσείς που πήγατε, μπορείτε να μας μεταφέρετε.

Ο.Μεντζαφού-Πολύζου: Θα ήταν καλύτερο να είχε ενταχθεί στη μελέτη να είχε γίνει συζήτηση πολύ νωρίτερα αλλά είπαμε, δεν μπορούμε να μιλάμε με «αν» σήμερα. Σήμερα έτσι όπως έχουν τα πράγματα, με μια μελέτη έτοιμη, με ένα δάνειο έτοιμο, χωρίς καμία προοπτική για τη μετέπειτα ζωή του κτηρίου, τι άλλο να πει κανείς;

Ν.Ζίας: Όταν είδα τον δήμαρχο κι αυτός προβληματιζόταν δηλαδή, αναγνωρίζοντας τις ανάγκες το είπε, αυτή την εικόνα τουλάχιστον εγώ σχημάτισα.

Ο.Μεντζαφού-Πολύζου: Ναι αλλά δεν είπε ότι «αν μείνει αυτό το κτήριο αν εσείς πάρετε την απόφαση να το κρατήσετε, εγώ μπορώ να κάνω κάτι». Έλεγε ότι μπορεί να γίνει βιβλιοθήκη, μπορεί να γίνει πινακοθήκη, αλλά πώς και τι;

Ν.Νικολαΐδης: Συγνώμη που παρεμβαίνω αλλά ορισμένες φορές λέγονται ορισμένα πράγματα, τα οποία είναι λίγο ανεύθυνα. Διάβασα όλη την ιστορία με το δημοτικό συμβούλιο εφόσον ο δήμος ο ίδιος που του έχει δοθεί το κτήριο, το έχει παραχωρήσει, τι λέει τώρα; «Το θέλω πίσω;». Εφόσον ο ίδιος ο δήμος το 2008 έχει ψηφίσει και έχει αποδεχτεί ένα γενικό πολεοδομικό σχέδιο. Θέλω να πω λοιπόν αυτά τα όψιμα πράγματα της ανευθυνότητα, είναι πράγματα, τα οποία ειλικρινά πληγώνουν οποιονδήποτε άνθρωπο. Και εμένα καίγεται η ψυχή μου που θα χαλάσει αυτό το κτήριο σας το λέω ξεκάθαρα. Αν και ήμουν ξεκάθαρος από την πρώτη φορά που ήρθε το θέμα. 

Είμαι ενάντια στην κήρυξη και το λέω ξεκάθαρα. Γιατί όμως; Όχι γιατί δεν αξίζει το κτήριο αλλά γιατί υπάρχει ένα διπλό κράτος, κι αυτό το πράγμα δεν μπορώ να το δεχτώ. Και δεν μπορώ να δεχτώ ως πολίτης και ως μηχανικός το γεγονός ότι το πρόβλημα σκάει, όταν εμφανίζεται και δεν έχουμε πάρει την μνεία και τη μνήμη να κάτσουμε να δουλέψουμε πιο πριν. Εκτιμώ ότι η ηγεσία, αυτό το όποιο υπουργείο, το οποίο έχει τη δυνατότητα να κηρύσσει έργα, να κηρύσσει κτήρια στο βαθμό, στον οποίο υπάρχει ένα γενικό πολεοδομικό σχέδιο εν ισχύ, δεν μπορεί να έρχεται εκ των υστέρων και να λέει «αυτό εγώ το κηρύσσω μνημείο». Δεν γίνεται αυτό το πράγμα πουθενά στον κόσμο. Όταν υπάρχουν προκηρύξεις για εκπόνηση γενικών πολεοδομικών σχεδίων, θα πρέπει οι αρμόδιες υπηρεσίες να κάθονται να κάνουν τον κατάλογο των διατηρητέων κτηρίων, αυτών που έχουν ήδη κηρυχθεί, και το κάνουν οι μελετητές, αλλά και αυτών που οι υπηρεσίες κρίνουν ότι πρέπει να κριθούν, να κηρύσσονται και να τελειώνει. Για να είμαστε ξεκάθαροι στις διαπραγματεύσεις μας.

Μ.Φουντουκού: Επειδή έχει μοιραστεί στα μέλη το κείμενο των απόψεών μου, απλώς ήθελα να πω ότι υπάρχουν δύο σκέλη στα οποία θα μπορούσαμε να εστιάσουμε: στην ιστορικότητα και στο αν, από μορφολογικής και αρχιτεκτονικής πλευράς, έχει κάποια στοιχεία, τα οποία θα άξιζε να χαρακτηριστούν. Εγώ δεν έχω πειστεί από τα ιστορικά στοιχεία ότι τεκμηριώνεται ο χαρακτηρισμός του κτηρίου. Όλα τα παλιά κτήρια έχουν μια ιστορία ασφαλώς αλλά δεν είναι σημαντικά ιστορικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τον χαρακτηρισμό του. Επίσης αυτή η λιτότητα που βλέπουμε και η ταχύτητα της ανέγερσής του, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, του δίνει ένα χαρακτήρα -ας πούμε- προχειρότητας, λιτότητας σε σχέση και με άλλα αντίστοιχα κτίσματα. Έχουμε δει το στρατ.«Μελά» στη Θεσ/νίκη, το οποίο έχει άλλο βάρος, δεν μπορούμε να το συγκρίνουμε. 

Αυτό όμως που επίσης εμένα με στενοχωρεί πάρα πολύ, είναι ότι η κακή του κατάσταση έχει προκύψει από τη μακροχρόνια εγκατάλειψη -και έχει και ορισμένα σημεία που είναι επικίνδυνα- και την αδιαφορία της τοπικής κοινωνίας. Δεν το έβλεπε κανείς αυτό το κτήριο; Το αγνοούσε. Κανείς από τους φορείς της πόλης ποτέ δεν κατέθεσε -εξ όσων γνωρίζω- μια ολοκληρωμένη πρόταση για την αξιοποίηση και ένταξή του στη ζωή της πόλης. Δεν μπορεί να παραβλεφθεί και η οικονομική πλέον διάσταση, που προκύπτει από όλη αυτή την τακτική που εφαρμόζουν οι τοπικές κοινωνίες. Όταν ήταν αδόμητη η περιοχή εκεί, ήταν ένα δεσπόζον κτήριο, αλλά τώρα εάν δείτε τον περιβάλλοντα χώρο είναι μια ελληνική πραγματικότητα με πολυώροφα κτήρια, ούτε φαίνεται εκεί να εξέχει ο λόφος και βέβαια δεν αποτέλεσε τοπόσημο, αφού κανένας δεν το γνώριζε η πλειονότητα των κατοίκων δεν γνωρίζει την ύπαρξή του ούτε τι κτήριο ήταν, ούτε τίποτε. Άρα, δεν μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε σαν τοπόσημο. Για όλους αυτούς τους λόγους, κι εγώ θα πω όχι στο χαρακτηρισμό. Να πω επίσης ότι η κατάσταση του κτηρίου είναι κακή έως και επικίνδυνη, σε ορισμένα σημεία, και βέβαια αλλοιωμένα όλα τα εσωτερικά.

Γ.Τζιρτζιλάκης: Μια δύσκολη κυοφορία γίνεται στη σημερινή συνεδρίαση, λίγο στέκομαι στις επισημάνσεις της κ.Βιντζηλαίου και της κ.Μεντζαφού. Ασφαλώς δεν είναι ένα αμελητέο κτήριο. Δεν είναι ένα πολύ σημαντικό κτήριο, αλλά δεν είναι και για να το πετάξουμε. Και ο κ.Ζίας, προηγουμένως, στην εισήγησή του το εστίασε αυτό. Νομίζω, αυτό δημιουργεί σε όλους μια αμηχανία. Επίσης, αισθάνομαι την ανάγκη να κάνω μια διευκρίνιση: δεν θεωρώ -και ο κ.Μαυρίκας έχει πει τον όρο πολλές- ότι τη δυνατότητα «revision», δηλαδή της αναθεώρησης, την έχουμε πάντα. Δεν σημαίνει ότι, επειδή υπήρχε μια απόφαση, δεν μπορεί να αναθεωρηθεί.

Πρόεδρος: Μισό λεπτό, να διευκρινίσω κι εγώ τι εννοώ. Δεν είναι θέμα «σήμερα χαρακτηρίζω ένα κτήριο κι αύριο το ίδιο κτήριο δεν το χαρακτηρίζω». Εδώ είναι μια συντεταγμένη πράξη της ελληνικής πολιτείας με πολύ συγκεκριμένη διαδικασία. Η έκδοση ενός γενικού πολεοδομικού, ενός ρυμοτομικού σχεδίου, η έγκρισή του είναι ένα προεδρικό διάταγμα επομένως, έχει ένα σαφές βάρος νομικά και από την άλλη πλευρά προϋποθέτει συγκεκριμένη διαδικασία. Ανάμεσα στα σημεία της διαδικασίας αυτής είναι και η γνωμοδότηση των οικείων υπηρεσιών του υπουργείου. Δεν είναι τόσο απλό να αλλάξω τη γνώμη μου για ένα θέμα, το οποίο είναι το ίδιο και σήμερα το βλέπω έτσι κι αύριο θα το δω αλλιώς. Είναι πολύ σοβαρότερη η διαδικασία.

Ν.Μαυρικάς: Είναι νομική συμπύκνωση όλων όσων έχει πει η κ.γενική, ότι δεν μπορεί το κράτος να εμφανίζεται πότε μεν να ενεργεί κατά τον άλφα τρόπο, πότε δε να ενεργεί κατά τον βήτα στο πλαίσιο μιας ενιαίας πολιτικής.

Γ. Τζιρτζιλάκης: Εάν είχαμε λόγους πιστεύω ότι θα μπορούσαμε κι αυτό ακόμη να συζητούσαμε. Αν μπορούμε δηλαδή, ακόμη και για το ρυθμιστικό αυτό, για κάποιο λόγο να ζητήσουμε την αναθεώρησή του. Άρα, το σκεπτικό μου είναι ότι αν υπάρχουν τέτοιας σπουδαιότητας, τέτοιας σημασίας λόγοι, θα μπορούσαμε να θέταμε ένα τέτοιο ερώτημα. Αυτό είναι το ένα. Σίγουρα δεν πρόκειται για ένα αμελητέο κτήριο λόγω όλων αυτών που είπα, και στην πρώτη εισήγηση αναφέρονται μια σειρά λόγοι. Κατ’ αρχήν, πράγματι η τοποθέτησή του στο σημείο αυτό, η αρχιτεκτονική του δεν είναι τελείως αδιάφορη, χωρίς όμως να θεωρήσουμε ότι είναι ένα αριστούργημα. Έχουμε κάποιες δυσκολίες να αποφασίσουμε, δεν έχουμε πάρα πολλά στοιχεία μείζονος σπουδαιότητας και το κυριότερο, βέβαια, είναι αυτό που είπατε εσείς, που το δέχομαι, ότι δεν έχει προοπτική, δηλαδή η κήρυξή του θα ήταν αδιέξοδη. Γι’ αυτούς τους λόγους καταλαβαίνω ότι πάμε σε αυτή την ομόφωνη -ίσως- μη κήρυξη.

Ν.Μαυρικάς: Εκείνο το οποίο με εξοργίζει με τη δική μου αισθητική του μέσου πολίτη, είναι ότι το κτήριο το οποίο πρόκειται να ανεγερθεί στη θέση αυτή, μου προκαλεί την όποια αισθητική μου έχει απομείνει. Θέλω να πω δηλαδή ότι κάπου βεβηλώνεται -έχω την αίσθηση- ένας χώρος ήδη βεβηλωμένος, έχει βεβηλωθεί ο χώρος όντως, είδα και τις φωτογραφίες, αλλά δυστυχώς θα βεβηλωθεί έτι μάλλον. Και να σας πω την αλήθεια, στο πίσω μέρος του μυαλό μου με επηρεάζει πάρα πολύ αυτό, και δεν ξέρω αν υπάρχουν δυνατότητες. Τυπικά δεν υπάρχουν δυνατότητες αναθεώρησης όλου αυτού του αρχιτεκτονικού κατασκευάσματος, το οποίο προκαλεί τη δική μου ελάχιστη αισθητική.

Πρόεδρος: Το θέμα είναι ότι κάπως έτσι είναι οι περισσότερες πόλεις, η νεοελληνική αρχιτεκτονική δεν έχει δώσει και τα καλύτερα παραδείγματα σε επίπεδο επικράτειας. Από εκεί και πέρα εάν θεωρούμε ως κράτος ότι κάποια περιοχή πρέπει να την προστατεύσουμε ιδιαίτερα υπάρχουν τα θεσμικά πλαίσια εκείνα κι ας φροντίζαμε να τα έχουμε αξιοποιήσει.

Ε.Γατοπούλου: Θα ήθελα να κάνω ένα σχόλιο σε συνέχεια αυτών που είπε ο κ.Μαυρίκας, συμφωνώ απόλυτα, θα ήθελα να κάνω ένα σχόλιο σαν απλός αρχιτέκτονας, όχι σαν μέλος του ΚΣΝΜ, αν μου επιτρέπετε. Θεωρώ σαν αρχιτέκτονας ότι αυτό το κτήριο που πάει να κτιστεί, το μέγαρο της αστυνομίας, που έχει κι ένα συμβολισμό, θα έπρεπε να κτιστεί στο πλάι, που μας έδειξε η κ.Σιγανίδου στη διαφάνεια το δεύτερο κτήριο του στρατιωτικού αυτού συγκροτήματος, εκεί όπου σβήνει απαλά ο λόφος, δεν είναι τόσο περίοπτο και πάλι δεσπόζει της Καστοριάς και δίνει ένα συμβολισμό. Αυτό που πάει να γίνει τώρα στη κορυφή του λόφου, ένα τετραώροφο να δεσπόζει, σαν αρχιτέκτονας αισθάνομαι μεγάλη πικρία. Ωστόσο δεν είναι της δικής μας αρμοδιότητας το τι θα γίνει μετά, γιατί δεν είναι προστατευόμενη περιοχή. Εάν δεν χαρακτηρίσουμε το εν λόγω κτήριο ως μνημείο, δεν μας πέφτει λόγος τι θα γίνει εκεί. Έχουν γνωμοδοτήσει οι αρμόδιες επιτροπές αρχιτεκτονικού ελέγχου και αυτές είναι υπεύθυνες για το τι θα συμβεί. Μακάρι να είχε φροντίσει ο δήμος και να είχαν φροντίσει και οι υπηρεσίες μας να το έχουν αναδείξει, να το έχουν περισώσει, να έχουν αποκαταστήσει το κτήριο και να έχουν εντάξει μια λειτουργία. Τώρα είναι λίγο ανακόλουθο να ερχόμαστε εκ των υστέρων με ένα κτήριο, το οποίο έχει καταντήσει ερείπιο, και να λέμε ότι θα έπρεπε να είχαμε κάνει αυτό κι εκείνο δέκα χρόνια πριν.

Μ.Αδρεαδάκη-Βλαζάκη: Εγώ απλώς να συμπληρώσω, επειδή όλοι λέμε την άποψή μας πάνω σε αυτό, ότι με εκφράζουν απολύτως αυτά που είπε ο κ. Μαυρίκας και θα ψηφίσω κι εγώ παρομοίως.
Πρόεδρος: Επομένως, να θέσουμε το θέμα σε ψηφοφορία. Η εισήγηση ποια είναι;

Α.Σιγανίδου: Η εισήγηση ήταν υπέρ του χαρακτηρισμού.

Πρόεδρος: Το «ήταν» τι σημαίνει; Αλλάζετε την εισήγηση;

Α.Σιγανίδου: Πήγα εκεί, σκέφτηκα, έχω προβληματιστεί κι εγώ ιδιαιτέρως. Άκουσα τι είπαν τα μέλη, συμφωνώ σε πολλά σημεία δηλαδή ότι δεν έχει την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική. Έχει μια λιτή αρχιτεκτονική ενδιαφέρουσα, αν υπήρχε βούληση από τους φορείς, θα χαρακτηριζόταν άνετα. Δεν υπάρχει η βούληση και δεν έχει αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αυτό που με προβληματίζει πολύ είναι το γενικό πολ/κό σχέδιο έτσι όπως είναι, δεν διατηρεί το στρατόπεδο. Δηλαδή, στα άλλα στρατόπεδα του «Κόδρα», του «Παύλου Μελά», του «Παπαλουκά», διατηρούμε έναν ολόκληρο χώρο, είναι ο χώρος πρασίνου, έχει μια σημασία για ολόκληρη την πόλη. Στο συγκεκριμένο μιλάμε για ένα μεμονωμένο κτήριο, που δεν έχει το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, δεν έχει την ιδιαίτερη ιστορική σημασία. Θα ήθελα να παραμείνει, αλλά δεν γίνεται.

Πρόεδρος: Άρα, πώς διαμορφώνετε την εισήγησή σας;

Α.Σιγανίδου: Παρά την εισήγηση, η οποία έχει διανεμηθεί, και η οποία είναι ίδια με την προηγούμενη φορά που εξετάστηκε το θέμα στο συμβούλιο η αυτοψία και όλη η διαλογική συζήτηση με οδηγεί σε διαφοροποίηση και γι’ αυτό αλλάζω την εισήγησή μου. Η εισήγηση της υπηρεσίας λοιπόν είναι υπέρ του μη χαρακτηρισμού, επειδή δεν συγκεντρώνει τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά, πολεοδομικά και ιστορικά χαρακτηριστικά, προκειμένου να πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου για το χαρακτηρισμό του ως μνημείου.

Πρόεδρος: Επομένως, με τη μειοψηφία της κ.Βιντζηλαίου μόνο; Κυρία Λαμπρινού, εσείς δεν εκφραστήκατε.

Μ.Λαμπρινού: Συμφωνώ ότι το κτήριο έχει ένα χαρακτήρα συμμετρίας και ότι την εποχή που κατασκευάστηκε, ήταν κτήριο πρωτεύον του στρατοπέδου. Σήμερα έχει εγκαταλειφθεί, είναι σε κακή κατάσταση, η προοπτική διατήρησής του είναι μηδαμινή και, έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, είμαι υπέρ του μη χαρακτηρισμού. 

Μετά από συζήτηση των μελών του και κατόπιν φανερής ψηφοφορίας, το ΚΣΝΜ γνωμοδοτεί κατά πλειοψηφία (μειοψηφούσης της κ. Ε. Βιντζηλαίου, η οποία τάσσεται υπέρ του χαρακτηρισμού):

«Υπέρ του μη χαρακτηρισμού ως μνημείου του κτηρίου στρατωνισμού-διοίκησης στο πρ. στρατ.«Μαθιουδάκη» του δήμου Καστοριάς, ΠΕ Καστοριάς, ιδιοκτησίας ελλ. Δημοσίου, διότι δεν διαθέτει σημαντικά αρχιτεκτονικά, ιστορικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά, προκειμένου να πληροί τις προϋποθέσεις του Ν.3028/ 02, για το χαρακτηρισμό του ως μνημείου».



Επιλογή σχετικών κειμένων:

2 σχόλια:

  1. Ανώνυμος8/6/14

    Απόφαση ντροπής!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος9/6/14

    Πόσα [........] την επιτροπή για να βγάλει μία τέτοια απόφαση?

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ