11.6.14

Ομιλία του Stephen Fry για τα μάρμαρα της Ακροπόλεως


Επιμέλεια – μετάφραση:
Δημοσθένης & Ελένη Παπανικολάου

Σε ομιλία του για τον οργανισμό Intelligence, που διοργανώνει συζητήσεις για πολλά σημαντικά ζητήματα, ο γνωστός βρετανός ηθοποιός, συγγραφέας, δημοσιογράφος και κωμικός μεταξύ άλλων Stephen Fry επιχειρηματολογεί πάνω στην άποψη πως τα μάρμαρα του Παρθενώνα πρέπει να επιστραφούν στην Αθήνα.

Αξιότιμοι Κυρίες και Κύριοι

Νιώθω πολύ απογοητευμένος, που ο αγαπητός Τρίσταν Χαντ, ένας εξαιρετικός βουλευτής, υπέροχος άνθρωπος και πολύ καλός ιστορικός, χρησιμοποίησε τη λέξη «μονόδρομος». Το ίδιο το γεγονός, ότι θέλουμε να επιστρέψουμε τα μάρμαρα αυτά, που όλοι ντρέπονται αρκετά, βεβαίως προσφάτως συνέβη αυτό, να αποκαλούν «Ελγίνεια μάρμαρα», το γεγονός λοιπόν, ότι θέλουμε να τα επιστρέψουμε στο μέρος, από όπου προήλθαν, δεν σημαίνει ότι η στήλη της Ροζέτας θα επιστρέψει στην Αίγυπτο.

Όπως έχει ήδη ειπωθεί, η ιδέα, ότι το Βρετανικό Μουσείο αποτελεί μία άψογα οργανωμένη Βικτωριανή ιδέα, κάποιο είδος χώρου που φιλοξενεί την παγκόσμια γνώση, είναι παράλογη. Όπως όλα τα πράγματα αλλάζει και αυτό.

Η πρότασή μου λοιπόν προς εσάς είναι πολύ απλή. Πόσο κομψό θα ήταν αν μπαίνοντας στο Βρετανικό Μουσείο στη θέση των μαρμάρων, που καπηλεύτηκε ο λόρδος Έλγιν, βλέπατε μία ταινία για το πώς χυτεύτηκαν, γιατί μπορούν να χυτευτούν, εν αντιθέσει με έναν πίνακα, που μπορείς μόνο να τον φωτογραφήσεις, οπότε αυτό, που θα βλέπατε μπαίνοντας στο Βρετανικό Μουσείο, θα ήταν η ιστορία διακοσίων ετών κατά τα οποία τα προστατεύσαμε με υπέροχο τρόπο, και εν συνεχεία τη διαδρομή, που ακολούθησαν αυτά τα εξαιρετικά πεντελικά μάρμαρα κατά την επιστροφή τους σε περίπου πέντε μίλια μακριά από την Πεντέλη, από όπου και εξορύχτηκαν στο σημείο, που ανεγέρθηκε ο εκπληκτικός ναός του Παρθενώνα, ο ναός της Παλλάδος Αθηνάς, θεάς της Αθήνας.

Αυτό, που κάνει την επιστροφή τους στην Αθήνα να έχει τόσο μεγάλη σημασία, είναι ότι είναι άμεσα συνδεδεμένα με την πόλη. Υπάρχουν 192 στρατιώτες σκαλισμένοι στους αρμούς γιατί 192 στρατιώτες έπεσαν στη Μάχη του Μαραθώνα. Και σε αυτό το διάστημα μεταξύ της Μάχης του Μαραθώνα και της ήττας των Αθηναίων από τους Σπαρτιάτες, την περίοδο δηλαδή, που βασίλευε ο Περικλής στην Αθήνα, αναπτύχθηκαν όλα εκείνα, σε όσα βασίζουμε τον πολιτισμό μας σήμερα.

Η Φιλοσοφία, η Λογική επιστήμη, τα Ευκλείδεια Μαθηματικά, ο Εμπειρισμός, η άρνησή μας να δεχόμαστε οτιδήποτε βασίζεται στα λόγια άλλων και δεν είναι επαληθεύσιμο από εμάς τους ίδιους- ο Σωκράτης έχασε τη ζωή του γι’ αυτή την αρχή-, η Ιστορία, η Άλγεβρα, η Αστρονομία, η Δικαιοσύνη. Ο Άρειος Πάγος, ο λόφος πάνω στον οποίον κατέφευγαν για να αποδώσουν δικαιοσύνη και κάθε πολίτης είχε την ευχέρεια να το κάνει.

Σε καμία περίπτωση δεν ήταν μιά τέλεια κοινωνία, οι γυναίκες δεν είχαν ίσα δικαιώματα, η παιδεραστία θριάμβευε, αλλά και εγώ πήγα σε δημόσιο σχολείο. Δεν μου κάνουν εντύπωση αυτά, οπότε το θέμα είναι πως κάθε διαφωτιστική ιδέα μας προέρχεται από την Αθήνα.

Και εκείνη την εποχή του δικού μας Διαφωτισμού η Ελλάδα τυγχάνει να έχει κατακτηθεί ολοκληρωτικά από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τώρα η ιδέα, που εξέφρασε ο Τζων Μπρους, πως επρόκειτο για μιά νόμιμη απόκτηση του λόρδου ΄Ελγιν, είναι σαν να λέμε πως ο Αμερικανός Πρέσβυς στην Ολλανδία πήγε στο Άμστερνταμ, όταν εκεί είχαν εισβάλει οι Ναζί, και έκανε μία συμφωνία με τον επικεφαλής των Ναζί στην Ολλανδία, να αγοράσει τον πίνακα του Rembrandt «Νυκτερινή Περίπολος». Υπέγραψαν ναι η Ολλανδία μας ανήκει, βρίσκεται υπό την κατοχή μας, μπορείτε να τον πάρετε είναι δικός σας. Και μετά το Κογκρέσο είπε. Ναι είναι απόλυτα νόμιμο. Η «Νυχτερινή Περίπολος» πλέον μας ανήκει. Η Ελλάδα βρίσκονταν υπό κατοχήν ακόμη και εννέα χρόνια αργότερα αφότου ο Έλγιν πήρε, ξερρίζωσε αυτά τα υπέροχα, τα εκπληκτικά κομμάτια της Ιστορίας.

Ο λόρδος Βύρων έχασε τη ζωή του γι’ αυτό το σκοπό. Υπάρχουν περισσότερα αγάλματά του στην Ελλάδα από ότι στη Βρετανία. Και οι Έλληνες ξεκίνησαν την Επανάσταση για την ελευθερία τους εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην οποίαν τελικά βγήκαν και νικητές, κοντά στα χίλια οκτακόσια τριάντα, το χίλια οκτακόσια τριάντα δύο, αν δεν απατώμαι, οπότε δεν μιλάμε για μιά απλή συναλλαγή μεταξύ ενός Άγγλου πρέσβη, που έκλεισε μία συμφωνία με μία νόμιμη κυβέρνηση, η οποία και του έδωσε το δικαίωμα, να πάρει τις πέτρες, που κοσμούσαν το ναό, ο οποίος χαρακτήριζε ή και αντιπροσώπευε απόλυτα το μεγαλύτερο πολιτισμό, που έχει υπάρξει μέχρι σήμερα στον κόσμο, αυτόν στον οποίον στηρίζεται ο δικός μας πολιτισμός.

Το μόνο που προσπαθώ να σας πω, είναι πως θα έδινε κομψότητα, αν εμείς σαν Βρετανοί λέγαμε, ναι τα διασώσαμε για διακόσια χρόνια... Αν πιάσει φωτιά το σπίτι του γείτονά μου, για παράδειγμα, και προσφερθώ να προφυλάξω τους πίνακές του στο γκαράζ μου, και γυρίσει μετά τρία χρόνια να τους ζητήσει πίσω και του πω, όχι δεν στους δίνω, θα είχαν καεί αν δεν τους είχα πάρει, αυτό δεν αποτελεί επιχείρημα, είναι κτηνωδία.

Είναι κτηνωδία και η Γηραιά Αλβιόνα με την οποίαν είναι γνωστή η Βρετανία επί αιώνες, θα είναι μία χώρα ανάξια εμπιστοσύνης, που έχει ακόμη παράλογες φιλοδοξίες.

Ας μην είμαστε άλλο πιά έτσι, ας γίνουμε μιά κομψή χώρα. Ας δημιουργήσουμε μία έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο για την οποίαν θα μπορούσαμε να είμαστε παραπάνω από περήφανοι και η οποία θα δείχνει το πώς συντηρήσαμε αυτά τα εκπληκτικά μάρμαρα και τη μεταφορά τους πίσω στο νέο μεγαλοπρεπές Μουσείο της Ακρόπολης, όπου και θα μπορούν να επανενωθούν, όχι με το ναό καθώς αυτό είναι αδύνατον αλλά κοντά του μέσα από το γυαλί κάτω από το μπλέ φώς της Ελλάδας, μιάς χώρας, που αγωνίζεται απεγνωσμένα να ανταπεξέλθει στο χρέος της.

Μπορούμε να τους δείξουμε πως παρά το ότι η σφοδρή οικονομική κρίση, που διανύουν δείχνει πως εκείνοι μας χρωστούν εμείς δεν θα είμαστε ποτέ μα ποτέ σε θέση να ξεπληρώσουμε στην Ελλάδα όλα όσα της οφείλουμε. Ευχαριστώ.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 20 Φεβρουαρίου 2014, αρ. φύλλου 728

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ