Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς (23-25 Σεπτεμβρίου)
«Ο βανδαλισμός είναι πράξη αφόρητου αυταρχισμού»
Τασούλα Καραϊσκάκη, εφ. Καθημερινή
Το διαβάσαμε αρχές καλοκαιριού: «Πέντε χάλκινες προτομές κλάπηκαν μέσα σε δυο μόλις μέρες από το κέντρο της Αθήνας. Πρόκειται για τις προτομές πέντε λογοτεχνών: Γεώργιος Θεοτοκάς, Κωστής Μπαστιάς, Κώστας Ουράνης, Άγγελος Τερζάκης, Παντελής Χορν που βρίσκονταν στον πολύπαθο πλέον χώρο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων. Από το ίδιο μέρος είχαν κλαπεί τρεις ακόμη προτομές, αυτές του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, Νίκου Καζαντζάκη και Αντώνη Τρίτση το 2013, χρονιά κατά την οποία υπήρχε πάλι ένα μεγάλο κύμα κλοπών. Εκτός από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων είχαν κλαπεί προτομές και αγάλματα από τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας αλλά και από την Κυψέλη».
Καλά, η κλοπή των προτομών για... ανακύκλωση μετάλλου, που πάει με την πλήρη αδιαφορία των κλεφτών πως πρόκειται για έργα τέχνης είναι ακραία, αλλά, όπως φαίνεται από τη δημοσιογραφική ανταπόκριση, συνέβη. Και δείτε ποιες προτομές έχουν κλαπεί, δείτε τα πρόσωπα ένα ένα: όλοι τους Έλληνες που ξεχώρισαν, που έφτασαν ψηλά. Όλοι τους, με τα όσα πέτυχαν στη ζωή τους, διαθέτουν τη δυνατότητα, προπαντός μετά τον θάνατό τους οπότε ξεκαθαρίζουν καλύτερα τα πράγματα που τους αφορούν, να τραβήξουν τους άλλους ψηλά, προς τα επάνω. Βλέπετε, δεν γίνεται να ζήσουμε χωρίς πρότυπα. Ή μήπως κάποιοι πιστεύουν πως γίνεται;
Και δεν είναι μόνο η κλοπή των προτομών, είναι και οι βανδαλισμοί των αγαλμάτων (και όχι μόνο αυτών) που αφορούν το ίδιο θέμα: άτομα που δεν ενδιαφέρονται να κερδίσουν χρήματα πουλώντας το μέταλλό τους, άτομα με άλλο τρόπο σκέψης (;), τα μουντζουρώνουν. Χρόνια τώρα κάνουν αυτή τη δουλειά ή, σωστότερα, αυτήν τη ζημιά, προκαλώντας μάλιστα τον φόβο και τη βεβαιότητα πως, αμέσως μετά που κάποιος άρχοντας αποφασίζει τον (δαπανηρό, απ’ όσο ξέρω) καθαρισμό τους, το πιθανότερο, δυστυχώς, είναι να ξαναβρομιστούν από χέρια που δεν λυπούνται και δεν σέβονται.
Εδώ πρόκειται για έναν τρόπο εκτόνωσης. Είναι θυμωμένοι με τα άλλα που τους φταίνε και ξεσπούν στα αγάλματα. Αυτό είναι ένα μεγάλο κακό, ένας τρελός παραλογισμός. Είναι σύμπτωμα της παράλογης εποχής μας.
Ναι, είσαι θυμωμένος, είσαι οργισμένος κι αγανακτισμένος με τα όσα υποφέρεις και το καταλαβαίνουμε. Βρες όμως έναν υγιή τρόπο κι αγωνίσου ενάντια σε αυτό ακριβώς που σε ενοχλεί. Αγωνίσου γράφοντας, μα όχι πάνω στα αγάλματα. Αγωνίσου δίχως να καταστρέφεις. Σε θυμώνει η πατρίδα σου με τα λάθη που συνεχώς κάνουν οι εκπρόσωποί της; Γιατί την καταστρέφεις; Δεν το καταλαβαίνεις πως χειροτερεύεις την κατάσταση κι ότι θα κληθείς εσύ πάλι να την πληρώσεις τη ζημιά; Γιατί δεν γίνεται να ανοίγει τα φτερά της η πεταλούδα δίπλα σου και να μην αγγίζουν και σένα οι κραδασμοί αυτού του ανοίγματος των φτερών της, δεν γίνεται και πρέπει να το χωνέψουμε όλοι, αν θέλουμε να προχωρήσουμε -επιτέλους- μπροστά.
Έτσι πίστευα ως τώρα, ως εδώ έφτανα πάντα, σχετικά με το θέμα αυτό. Μα σήμερα άκουσα μιαν άλλη ανάλυση, που με άφησε άφωνη.
Κάποιος δημοσιογράφος, δεν ξέρω ποιου ραδιοφωνικού σταθμού (άκουγα ταξιδεύοντας), έλεγε πως οι προτομές και τα αγάλματα αυτών των ξεχωριστών ανθρώπων αποτελούν πρόβλημα στην ισοπεδωτική εποχή μας: πρώτον ενοχλούν γιατί αυτοί κατάφεραν να κάνουν πράγματα που κάποιοι σημερινοί ξέρουν καλά πως ποτέ δεν θα καταφέρουν, άρα αποτελούν αποδείξεις της μικρότητάς τους, και, δεύτερον, εισπράττουν το διαδεδομένο ιδίως σήμερα συναίσθημα του φθόνου προς αυτόν που ξεχωρίζει. Αυτό δεν χρειάζεται καμία περαιτέρω ανάλυση, αφού το ξέρουμε και το ζούμε όλοι σήμερα, είτε ως φθονούμενοι είτε ως φθονούντες (μακάρι οι δεύτεροι να μπορούν να αναγνωρίζουν το συναίσθημά τους αυτό και να το παλεύουν, να μην το αφήνουν να θεριεύει και να δυναμώνει οδηγώντας τους σε λάθη που ίσως και να μην μπορούν να διορθωθούν ποτέ - οι πρώτοι μακάρι να ξεπερνούν και να συγχωρούν!).
Δεν θα επεκταθώ περισσότερο. Θέλω μόνο να κλείσω με τις σκέψεις που σημείωσα μόλις χτες, ακούγοντας μια από τις πιο αγαπημένες μου ευαγγελικές περικοπές και το κάνω επειδή έχουν άμεση σχέση με το θέμα:
Κυριακή σήμερα και στις εκκλησιές μας αναγνώστηκε μια αγαπημένη ευαγγελική περικοπή-αγαπημένη κυρίως για τις εξής φράσεις της (στην καθομιλουμένη): "Σεις είστε το φως του κόσμου. Δεν μπορεί να κρυφτεί πόλη χτισμένη επάνω στο βουνό. Ούτε λυχνάρι ανάβουν και το βάζουν κάτω από το μόδι, αλλά σε ψηλό ράφι για να σκορπάει το φως του σε όλους κι όλα μέσα στο σπίτι".
Οι παραπάνω φράσεις μας θύμισαν σήμερα πάλι τα πρόσωπα αυτά τα ξεχωριστά που φέγγουν, ενώ οι άλλοι, εκείνοι που πολύ θα ήθελαν να μην υπήρχαν τα φωτεινά αυτά πλάσματα (γιατί η φωτεινότητά τους αποκαλύπτει το μέγεθος της δικής τους σκοτεινιάς), προσπαθούν συχνά να τα κρύψουν, γιατί με το φως τους "χαλάνε την πιάτσα". Κι όμως ο ίδιος ο Ιησούς μιλάει για την υποχρέωση να τοποθετούνται κάπου ψηλά, για να σκορπάνε το φως γύρω τους, σε όλους μας, και κυρίως στους νέους ανθρώπους που χρειάζονται πρότυπα κι οδοδείκτες για να προχωρήσουν στη ζωή.
Αλλά σήμερα ακούσαμε και κάτι άλλο, επίσης πολύ σημαντικό, στην ίδια περικοπή: πως πρέπει να λάμπουν οι πράξεις μας για να τις βλέπουν οι άλλοι και να δοξάζουν τον Θεό. Δηλαδή, πιο συγκεκριμένα, ο αληθινός χριστιανός δεν φαίνεται από τα λόγια και την εξωτερική του εικόνα (τους μεγάλους σταυρούς π.χ.), αλλά φαίνεται από τις πράξεις του. Οι πράξεις μας, λοιπόν, πρέπει να είναι φωτεινές, αυτές πρέπει να ξεκινάνε από καρδιές γεμάτες φως και αγάπη (ναι, η πρόθεση, το γιατί κάνουμε κάτι, μετράει πολύ περισσότερο κι από την ίδια την πράξη μας, κι από το τι κάνουμε). Γιατί οι πράξεις και το παράδειγμά μας μετράνε πολύ περισσότερο απ' όλα τ' άλλα, άρα εμείς οι χριστιανοί δεν χρειάζεται να μιλάμε με τα χείλη για τον Θεό, παρά μόνο ν' αγαπάμε τους άλλους και τότε αυτοί οι άλλοι θα παρακινηθούν και, ψάχνοντας, θα ανακαλύψουν τον Θεό, από τον οποίο πηγάζει αυτή μας η αγάπη».
Τελικά, αναρωτιέμαι για τη μοίρα των ξεχωριστών ανθρώπων, που φαίνεται πως τα περνάνε δύσκολα, καθώς σπάνια δεν φθονούνται όσο ζούνε, ενώ και αφού πεθάνουν ζουν τους βανδαλισμούς και τις κλοπές ακόμη, που τους εξαφανίζουν και νεκρούς, γιατί είναι πολλοί όσοι δεν τους αντέχουν ούτε ζωντανούς ούτε νεκρούς…
Με την ευκαιρία αξίζει να διαβάσουμε όλοι πάλι το εξαιρετικά τρυφερό άρθρο του Πάνου Πούγγουρα: «Στ’ αγάλματα στην πλατείας της Φιλικής Εταιρείας στην Αθήνα ένα χάδι...» που είχε δημοσιευτεί στην ΟΔΟ στις 25.4.2013, στο μπλογκ της εφημερίδας εδώ.
Φωτογραφίες:
Ο ανδριάντας του ποιητή Αθ. Χριστόπουλου επί της ΧV Mεραρχίας οδού, συχνό θύμα βανδαλισμών.
Η βάση της προτομής του στρατηγού Βαν Φλητ, στην ομώνυμη πλατεία της Καστοριάς.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 22 Σεπτεμβρίου 2016, αρ. φύλλου 852
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.