30.4.20

ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Από την ξενάγηση του Νικολάου Πιστικού στην έκθεση των έργων του [β]


Efimerida tis Kastorias: ODOS
ΟΔΟΣ 28.11.2019 | 1011

Επειδή κάποιοι άνθρωποι που ζουν ανάμεσά μας με το δικό τους ιδιαίτερο και αθόρυβο τρόπο αποτελούν τη ζωντανή Ιστορία του τόπου μας και χαρά σ’ όποιον τους έχει γνωρίσει από κοντά, αλλά προπαντός μέσ’ από το έργο τους.


Β' ΜΕΡΟΣ
Ακολουθεί η συνέντευξη που πήραν τα παιδιά του σχολείου του Μαυροχωρίου από τον Ν. Πιστικό. 


Μαρίνα: Κουραστήκατε όταν τα φτιάχνατε αυτά τα σπιτάκια;

Ν. Πιστικός: Πολλά ξενύχτια. Η γυναίκα μου, όταν ξεχνιόμουνα κάτω στο εργαστήριο, διότι το εργαστήριο ήταν ξεχωριστά, στο κάτω μέρος του σπιτιού, ερχότανε και μου έλεγε: «Άιντε, τι κάνεις; Ακόμα δουλεύεις;». Τόσο πολύ δούλευα.

Αναστασία: Με τι υλικά τα φτιάξατε;

Ν. Πιστικός: Τα υλικά ποικίλουν ανάλογα με την περίπτωση. Άλλα υλικά έχουν οι εκκλησίες, άλλα υλικά τ’ αρχοντικά, ό,τι χρειάζεται το καθένα. Αυτά τα υλικά τα βρίσκει κανείς στα καταστήματα, δεν είναι δικά μου.

Πέτρος: Αυτά τα αρχοντικά που έχετε φτιάξει υπάρχουν ακόμα ή όχι; Κατοικούνται ή όχι;

Ν. Πιστικός: Όπως είπαμε πριν, εκτός από κάνα δυο που έχουν πέσει, όλα τ’ άλλα υπάρχουν και σήμερα. Ορισμένα από αυτά κατοικούνται, άλλα όμως δεν κατοικούνται γιατί υπάρχουν πολλοί κληρονόμοι και τ’ αφήνουν και πέφτουν.

Μαρία: Πόσες ώρες δουλεύατε περίπου την ημέρα;

Ν. Πιστικός: Πάντα δούλευα μετά τη δουλειά. Αλλά πολλές ώρες. Και όταν εύρισκα ευκαιρία, δεν την άφηνα να πάει χαμένη. Πάντα κάτι έκανα.

Βαρβάρα: Αυτά τα έργα, που σήμερα είναι δικά σας, στο μέλλον σε ποιον θα ανήκουν;

Ν. Πιστικός: Έχω παιδιά, έχω εγγόνια, εκεί θα μείνουν.

Αλέξανδρος: Στενοχωρηθήκατε ποτέ, πήρατε πίκρες εξαιτίας της δουλειάς σας;

Ν. Πιστικός: Αχ, αχ… Πολλές. Αν δεν είχα τόσο υπομονή θα τα είχα παρατήσει απ’ την πρώτη ώρα, αλλά…Εμένα αυτό που με εντυπωσίαζε και η χαρά μου ήταν πολύ μεγάλη, όταν δημιουργούσα κάποιο έργο και το τελείωνα. Τότε για μένα ήταν η μεγάλη χαρά. Κι έλεγα: «Αυτό το έργο είναι έργο μουσειακό και μπαίνει στην άκρη. Δεν πουλιέται όσα λεφτά και να μου δίνανε. Κι έτσι δεν έχω πουλήσει κανένα απ’ αυτά τα έργα τα μεγάλα. Γι’ αυτό ακριβώς σήμερα έχω τη χαρά να τα βλέπω όλα αραδιασμένα εδώ και να τα χαίρομαι εγώ όπως τα χαίρονται και όλοι οι επισκέπται που έρχονται στην Καστοριά. Από τα πρώτα έργα που έκανα είχαν κάνει τόση εντύπωση, βάζοντάς τα στη βιτρίνα του μαγαζιού, που σταματούσε ο κόσμος και χάζευε και όλα αυτά, λέω: «Ωραίο πράμα», δηλαδή, «πέτυχα αυτό που ήθελα».

Ευδοκία: Ο σκοπός είναι να μείνουν αυτά τα έργα εδώ ή να πάνε σε άλλο χώρο ειδικό;

Ν. Πιστικός: Η υπόσχεση από το Νομάρχη, τον κ. Λιάντση, είναι ότι τα έργα αυτά θα μπούνε σε ειδική αίθουσα. Μπαίνοντας από την κεντρική είσοδο, αριστερά, θα δημιουργηθεί ένας χώρος και θα γίνει ένα μουσείο που θα στεγάσει μόνο τα έργα μου.

Μαρία: Συνεχίζετε να δημιουργείτε ακόμα;

Ν. Πιστικός: Ναι. Δεν μπορώ να σταματήσω, γιατί το μεράκι μου είναι τόσο μεγάλο, που πρέπει να κάνω, αλλά δεν κάνω πλέον μουσειακά έργα, κάνω κάτι άλλο, για να περνάει η ώρα μου. Πιο μικρά έργα για να περνάει η ώρα μου.

Μαρίνα: Έρχεται κόσμος στην έκθεσή σας; Είστε ευχαριστημένος από τον κόσμο που έρχεται;

Ν. Πιστικός: Κοιτάξτε. Όταν είχα το μουσείο μου στο σπίτι, όπου είχα έναν ειδικό χώρο, τότε περνούσε χιλιάδες κόσμος. Ερχόταν, περνούσαν τα λεωφορεία, τα είχαν μάθει όλοι και σταματούσαν εκεί και μπαίναν μέσα. Και δεν πρέπει να ξεχάσω να σας πω ότι η είσοδος ήταν δωρεάν. Δεν πλήρωνε κανείς τίποτε. « Όσο ζω εγώ», έλεγα πάντα, « δε θέλω να βγάλω λεφτά από αυτό που κάνω». Όσο για τα υλικά που τα αγόραζα, ε, τι να κάνω; Έκανα οικονομίες από αλλού και αγόραζα τα υλικά. Δεν πούλησα τα μεγάλα έργα, αυτά που ονόμαζα μουσειακά έργα. Όμως, έκανα άλλα μικροέργα, τα οποία και πουλούσα. Η χαρά μου βλέποντας τα μεγάλα έργα ήταν ανώτερη από κάθε άλλη πληρωμή, η χαρά της δημιουργίας.




Βασίλης: Ποιος ήταν ο λόγος που τα κάνατε όλα αυτά;

Ν. Πιστικός:  Ο λόγος ήταν πως ήθελα από μικρός να κάνω κάτι ξεχωριστό. Δεν ήθελα να αντιγράψω, να κάνω ζωγραφική που δουλεύουν χιλιάδες άλλοι άνθρωποι. Ήθελα να κάνω κάτι που να είναι ωραίο και πρωτότυπο και να μείνει. Να είναι κάτι ζωντανό. Κι όπως είναι ζωντανό, όπως τα βλέπετε. Έχει πολλές διαστάσεις. Έχει μέσα του και το χρόνο. Κρύβει πολλά πράγματα αυτό. Μάλιστα, μία αρχιτέκτων έχει γράψει μέσα στο βιβλίο που έχω: «Αν κάποτε καταστραφούν τα αρχοντικά της Καστοριάς, θα μείνουν μόνον οι πίνακες του Παπαντίνα και τα έργα του Πιστικού».

Φώτης: Συνολικά πόσα χρόνια έχετε δουλέψει; 

Ν. Πιστικός:  Να σας πω, δε βάζω τα προηγούμενα χρόνια πριν φύγω στρατιώτης, μετά που απολύθηκα από στρατιώτης, από το 1951 μέχρι σήμερα, είναι περίπου 58 χρόνια.

Κώστας: Αν ξέρατε όλα όσα θα σας συνέβαιναν, τις πίκρες, θα ξεκινούσατε;

Ν. Πιστικός:  Όχι. Όχι, όχι.

Γιώργος: Ποια είναι η πιο μεγάλη σας πίκρα σε σχέση με το έργο σας;

Ν. Πιστικός: Δεν μπορώ να πω ορισμένα πράματα, γιατί θα εκθέσω ανθρώπους. Ας πω, όμως, κάτι, για να μη νομίσετε πως θέλω να αποφύγω την απάντηση. Όταν έκανα τα πρώτα έργα, πέρασε από το μαγαζί μου ένας δημοτικός άρχοντας. Λοιπόν, όταν είδε το έργο και ότι… Απ’ το μαγαζί περνούσε πάρα πολύς κόσμος. Όσοι κάνανε βόλτα σταματούσαν για να βλέπουν τα έργα. Και μάλιστα θυμάμαι ήταν ένα έργο, τα ψαράδικα, τα οποία είναι μέσα στη λίμνη φτιαγμένα, είναι το μόνο έργο το οποίο λείπει από τη συλλογή μου. Λοιπόν, μπήκε μες στο μαγαζί και μου λέει: «Νίκο, ωραίο και ξέρω γω…», σαν είδε τον κόσμο εκεί, «θα μου πεις πόσο υλικό ξόδεψες, για να το πάρουμε για το Δημαρχείο αυτό…»


Πηνελόπη: Τι σας λέει ο κόσμος που βλέπει τα έργα σας;

Ν. Πιστικός: Αυτά που λέει με ικανοποιούν. Αυτά που γράφει στο βιβλίο των εντυπώσεων... Αυτά για μένα είναι η μεγαλύτερη αμοιβή.

Πηνελόπη: Τι σημαίνουν για σας τα έργα σας; Αν σας έλεγαν να πείτε με μια λέξη τι είναι για σας όλα αυτά που έχετε φτιάξει, τι θα λέγατε;

Ν. Πιστικός:  Όπως ένας πατέρας έχει τα παιδιά του και τα βλέπει και χαίρεται, έτσι χαίρομαι κι εγώ αυτά σαν παιδιά μου.

Ιωάννης: Σας τη δίδαξε κανείς την τέχνη ή μόνος σας την ανακαλύψατε;

Ν. Πιστικός:  Η τέχνη είναι απ’ το Α ως το Ω όλη δικιά μου. Δεν έχω πάει πουθενά, διότι δεν είχα χρόνο για να πάω να σπουδάσω ή κάποιος να με δείξει… Δεν υπήρχε πριν από μένα κάποιος άλλος, πώς το λένε…Ό,τι δημιούργησα δημιούργησα με το πνεύμα το δικό μου και με τη σκέψη τη δική μου.

Ιωάννης: Διδάξατε σε άλλον την τέχνη σας;

Ν. Πιστικός: Κανένας δε θέλει να κλειστεί μέσα στο εργαστήριο, για να κάνει αυτή τη δουλειά. Και κάτι άλλο: όσοι μου είπαν «ξέρεις, εγώ άρχισα κάνω ένα έργο…»ή οι μητέρες λέγανε ή ο πατέρας μού έλεγε «κύριε Νίκο, ο γιος μου, κι αυτός ασχολείται και κάτι άρχισε» «ε», λέω, «όταν τελειώσει, να μου το πείτε». Ε, κανένας δεν το τελείωσε, γιατί όλοι τα παράτησαν από την πρώτη δυσκολία που βρήκαν.Ο δημιουργός είναι πολύ μοναχικό άτομο. Γιατί η δημιουργία χρειάζεται αφοσίωση και θυσία.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 28 Νοεμβρίου 2019, αρ. φύλλου 1011

Σχετικά:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ