 |
| Ο Άγιος Θωμάς |
Βλέπεις αγαπητή ΟΔΟΣ, ο συγκεκριμένος κύκλος ανθρώπων, αγαπά την πόλη περισσότερο από κάποιους άλλους και ενεργούν με μόνο γνώμονα την πρόοδό της. Είναι άλλωστε εμφανή τα σημάδια προόδου σε τέτοιο βαθμό που τόση προοδευτικότητα δεν αντέχεται πια στην συγκεκριμένη πόλη.
Μόνο ως μυστικό –μάλλον το αντίθετο ισχύει– δεν μπορεί να θεωρηθεί ο πολιτιστικός και πολιτισμικός κατήφορος τον οποίο διατρέχει με σπασμένα φρένα η πόλης της Καστοριάς. Σε όλους τους τομείς, μηδενός εξαιρουμένου. Εξάλλου έχουν συντελεστεί πολλά κακώς κείμενα, τα οποία από το 1998 μέσω της ΟΔΟΥ στο σύνολο τους σχεδόν –αν όχι όλα– δημοσιοποιήθηκαν. Όπως και αξιολογήθηκαν κριτικά με το ανάλογο ύφος που άρμοζε στα δεκάδες περιστατικά πολιτισμικής απαιδευσίας. Τουλάχιστον για όσα από αυτά έλαβαν χώρο στον αστικό ιστό και δεν ήταν ανακόλουθα με την πολιτισμική και πολιτιστική ακμή, σε περιόδους του παρελθόντος της Καστοριάς.
Έτσι, όλα όσα συμβαίνουν τα τελευταία πολλά χρόνια –αλλά και όσα πρόκειται να συμβούν στο μέλλον– λογίζονται ως αναμενόμενα και καθόλου ως απρόσμενα. Αντικατοπτρίζουν ουσιαστικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των πολιτών που κατοικούν στην "βυζαντινή αρχόντισσα" τις τελευταίες δεκαετίες. Διότι οι συνέπειες της πολιτισμικής –και όχι μόνο– υστέρησης της πλειοψηφίας των υπεύθυνων και ανεύθυνων επί των σχετικών τομέων, δεν πρόεκυψαν από την μία στιγμή στην άλλη.
Αποτελούν συνάρτηση των χρόνιων τάσεων κάποιων, να αποκόψουν την πόλη της Καστοριάς από τις ιστορικές της ρίζες με περίσσια ορμή και χωρίς οποιανδήποτε αναστολή. «Ουσιαστικά έπαιζαν μπάλα μόνοι τους σε εκτός έδρας παιχνίδι, χωρίς να αντιμετωπίζουν οποιαδήποτε αντίσταση από τους γηπεδούχους» υποστηρίζουν κάποιοι, από τους οποίους σαφώς και δεν διαχωρίζω την θέση μου. Θα φάνταζε σχεδόν αδύνατο. Άσε δε, που στα μάτια των περισσότερων συν τοις άλλοις, φάνηκε να εκμεταλλεύονται την ανοχή ή και αστική ευγένεια όσων, λίγων αντιδρούσαν συγκρατημένα στην επιχειρούμενη παραποίηση όλων εκείνων που κληρονόμησαν και χαρακτήριζαν την πόλη των πατεράδων και παππούδων τους και τα παρέλαβαν οι επόμενες γενιές.
Με το πέρασμα των χρόνων και προσπαθώντας κανείς να αξιολογήσει τα γεγονότα από κάποια απόσταση, φαίνεται πως λειτούργησαν με ακέραια μεθοδικότητα, βήμα-βήμα την φορά. Ίδρυσαν συλλόγους αμφιλεγόμενης δραστηριότητας παρά την προσπάθειά τους να έχουν σαν βιτρίνα την δήθεν εκπροσώπηση της τοπικής παράδοσης και ιστορίας. Παραποιώντας ή απλά παραμερίζοντας σταδιακά την παραδοσιακή φορεσιά, τα αστικά ακούσματα που βρήκαν και πολλά ακόμα που συνέδεαν την παλιά Καστοριά με την πόλη του σήμερα.
Έτσι για παράδειγμα, μετά από αρκετές δεκαετίες η Αντιπεριφέρεια Καστοριάς έφτασε στο σημείο να τυπώσει τρίγλωσσους τουριστικούς οδηγούς όπου παρουσιαζόταν μια δήθεν "παραδοσιακή" φορεσιά της Καστοριάς, που παρέπεμπε σε κάποια άλλη βορειοβαλκανική, παρά στην γνήσια της πόλης. Και το ίδιο έγινε και με τα μουσικά ακούσματα, όπου και πάλι με πρόσχημα την εκπροσώπηση της δήθεν αυθεντικής παράδοσης, εισήγαγαν, προώθησαν, χορεύουν και τραγουδούν ενθέρμως επαρχιακά ακούσματα αλυτρωτικών γειτονικών σκοπών.
Κάποιοι που πλέον, έστω και αργοπορημένα έχουν αντιληφθεί τον ρόλο κάποιων εξ αυτών, τους χαρακτηρίζουν ως "δούρειο ίππο" των γειτονικών βαλκανικών χωρών, που ακόμη και χωρίς την θέλησή τους μπορεί και να λειτουργούν ως ένα ωραιότατο γρανάζι στην προπαγάνδα τους. Από τους οποίους σαφώς δεν θα μπορούσαν να διαχωρίσουν την θέση τους όσοι έχουν την ελάχιστη απαιτούμενη γνώση. Και όσοι ακόμη παραμένουν δύσπιστοι, δεν έχουν παρά να ενώσουν τις τελείες μεταξύ τους και θα δουν το αποτέλεσμα. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στα σταυρόλεξα.
Και στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν ορισμένοι που ανήκαν στους ίδιους πολιτισμικούς κύκλους, όσο αφορά την σχέση τους με τις περισσότερες από τις αρχοντικές κατοικίες που κοσμούσαν την πόλη της Καστοριάς. Και κατά έναν περίεργο τρόπο, πολλές από εκείνες πλέον δεν υπάρχουν. Άλλοτε από κάποια –παντελώς–τυχαία πυρκαγιά, άλλοτε επειδή στην θέση τους έπρεπε να γίνει κάποιο αλσάκι ή κρίθηκε "επικινδύνως ετοιμόρροπο" κοκ. Ή και πάλι εντελώς τυχαία, εξαφανίστηκαν αρκετές από τις τοιχογραφίες που κοσμούσαν το εσωτερικό πολλών αρχοντικών ή ακόμα και εκκλησιών βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής.
Και η εκδήλωση της αγάπης τους για την πόλη της Καστοριάς δεν σταμάτησε σε όλα τα παραπάνω. Βρήκαν και άλλους τρόπους να την εκφράσουν. Όπως για παράδειγμα την απουσία πνευματικού κέντρου. «Πού να το πεις και να το πιστέψουν;» σιγοψιθυρίζουν πολλοί και δεν μπορεί να βρεθεί μια πειστική απάντηση στο ερώτημα τους. Έτσι έφτασε η Καστοριά και οι δημότες της να μην έχουν πνευματικό κέντρο εδώ και κάποιες δεκαετίες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πολιτισμική και πολιτιστική εξέλιξη του τοπικού πληθυσμού. Αναγκάζοντας αρκετούς να ξενιτεύονται σε μακρινές περιοχές αναζητώντας την δική τους πνευματική εξιλέωση.
 |
| Η Παναγία Ελεούσης |
Ένας άλλος τρόπος έκφρασης της αγάπης τους για την Καστοριά ήταν η εξαφάνιση εμβληματικών –και μη– δέντρων που στέκονταν αγέρωχα στην πόλη της Καστοριάς για παραπάνω από έναν αιώνα τουλάχιστον. Βλέπεις αγαπητή ΟΔΟΣ, ο συγκεκριμένος κύκλος ανθρώπων, αγαπά την πόλη περισσότερο από κάποιους άλλους και ενεργούν με μόνο γνώμονα την πρόοδό της. Είναι άλλωστε εμφανή τα σημάδια προόδου σε τέτοιο βαθμό που τόση προοδευτικότητα δεν αντέχεται πια στην συγκεκριμένη πόλη.
Μετά τις πολυσυζητημένες εικόνες των πετσοκομμένων πλατανιών οπουδήποτε εντός της πόλης αλλά και στον εσωτερικό γύρο της λίμνης, σειρά έχουν πάρει τα κοψίματα των δέντρων χωρίς να συντρέχει κανένας ουσιαστικός και επιστημονικός λόγος. Και πραγματοποιούνται επειδή μπορεί να το αιτηθεί ο οποιοσδήποτε δημότης απλά για να κάνει το πραγματικότητα τα ένστικτά του. Κάτι ανάλογο φαίνεται να έχει συμβεί και με το τελευταίο περιστατικό βιαιότητας στον περιβάλλοντα χώρο του μεταβυζαντινού ναού του Αγίου Θωμά της ενορίας Μουζεβίκη.
Όπου σύμφωνα με όσα διέρρευσαν, δημότης της περιοχής για τους δικούς του ακατανόητους λόγους αιτήθηκε το κόψιμο τριών κυπαρισσιών τα οποία στέκονταν αγέρωχα για περισσότερο τους ενός αιώνα. Έτσι απλά. Ξύπνησε μια ωραία πρωία και αποφάσισε να στερήσει από το περιβάλλοντα χώρο του ναού, μέρος του εκκλησιαστικού τοπίου που το συνόδευε για πάρα πολλά χρόνια. «Τόσος πολιτισμός δεν αντέχεται πλέον από τους δημότες της πόλης» είπαν ορισμένοι, κυριευόμενοι από το αίσθημα αγανάκτησης και ντροπής για εκείνους με τους οποίους είναι αναγκασμένοι να συνυπάρχουν. Και προφανώς δεν μπορεί να βρεθεί κάποιος που να διαφωνεί μαζί τους.
Και αν οι μαύρες σκέψεις των δημοτών –που μάλλον θα έπρεπε πρώτα να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης ειδικών– εκφράζονται μέσω "αιτημάτων" τους στις αρμόδιες αρχές του τόπου και εκείνες δίνουν το πράσινο φως για την υλοποίηση τους, τότε αγαπητή ΟΔΟΣ υπάρχει σοβαρό θεσμικό πρόβλημα. Καθώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ως διαφορετικό το γεγονός, πως η αρμόδια υπηρεσία του δήμου απάντησε καταφατικά στο συγκεκριμένο αίτημα: «Ώρα για δουλειά».
Χωρίς ουσιαστικά να γίνει η παραμικρή μελέτη αν υπάρχει θέμα στατικότατας του ναού που να προκαλείται από το ριζικό σύστημα των αδικοκομμένων δέντρων ή αν υπάρχει οποιοδήποτε ζήτημα με την υγεία των δέντρων (εξ άλλου οι κομμένοι κορμοί φαίνονται υγιέστατοι) που να προκαλούσε την πτώση τους. Τίποτα από τα προηγούμενα δεν υπήρξε στην πραγματικότητα. Απολύτως τίποτα. Επομένως, δύο τινά μπορεί να συνέβησαν κατά την λήψη απόφασης για την κοπή των συγκεκριμένων ακμαιότατων δέντρων.
Ή που η αρμόδια δημοτική υπηρεσία της «αρχόντισσας» του «Κόμο» δεν παραβρέθηκε στον χώρο –εννοείται λόγω φόρτου εργασίας και όχι λόγω δημοσιοϋπαλληλικής βαρεμάρας– με σκοπό την εκπόνηση μελέτης που να δικαιολογούσε την συγκεκριμένη ντροπιαστική απόφαση ή που έδωσε την έγκριση για την κοπή τους με την ίδια ευκολία που κόβουν τα δέντρα στους επαρχιακούς οικισμούς οι κάτοικοί τους. Κάτι άλλο δεν φαίνεται να υπήρξε ως προς τις αρμοδιότητες της συγκεκριμένης υπηρεσίας. Συνοδευόμενων πάντοτε από τις ευλογίες της ιεραρχίας, γιατί χωρίς αυτές δεν θα κόβονταν με τον σωστό τρόπο. Και εδώ που τα λέμε καθόλου μπράβο τους.
Ιωάννης Σκόρδας
iskord@hotmail.com
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 29 Σεπτεμβρίου 2022, αρ. φύλλου 1142.
Σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.