Βιβλίο: "Γινάτι – ο σοφός της λίμνης"

Με την ευκαιρία της παρουσίασης του βιβλίου του Γιάννη Καλπούζου «Γινάτι – Ο σοφός της λίμνης» (εκδ. Ψυχογιός), την Πέμπτη 21 Ιουνίου 2018 στο αρχοντικό Τσιατσαπά στο Απόζαρι, η ΟΔΟΣ δημοσιεύει συνέντευξη με τον συγγραφέα:

◾ «Γινάτι – ο σοφός της λίμνης». Η καινούρια μυθιστορία σας ξετυλίγεται με φόντο τη μυστηριακή γοητεία των Ιωαννίνων και πλαίσιο την εποχή 1917-1929. Διαβάζοντας κανείς το «Γινάτι» γίνεται αντιληπτό ότι είναι ένα βιβλίο με πολλαπλές αναγνώσεις.

Πράγματι, είναι γραμμένο έτσι ώστε να μπορεί να μείνει κανείς μόνο στη μυθοπλασία ή να καταπιαστεί και με όσα θέματα πραγματεύεται. Η επιλογή αφήνεται στον αναγνώστη. Συνάμα, όποιος επιχειρήσει μια δεύτερη ανάγνωση θα ανακαλύψει σε δεύτερο και σε τρίτο επίπεδο όσα δεν του επέτρεψε να αφομοιώσει και να αναλύσει η ένταση της μυθοπλασίας.

◾ Είμαστε ένας λαός με γινάτι; Γινάτι κακό ή αυτό της αρετής;

Ανάμεσα μας και εντός του καθενός φυτρώνουν και λουλούδια και αγκάθια. Σαν λαός, πότε κυριαρχούμαστε από το κακό γινάτι και πότε από αυτό της αρετής. Συνήθως ρέπουμε μέσα από την παραπλάνηση της συνθηματολογίας προς το κακό γινάτι. Παρασυρόμαστε με περισσή ευκολία. Δε μας διακρίνει η νηφαλιότητα και η κριτική σκέψη. Αναζητούμε θαυματοποιούς να λύσουν τα όποια προβλήματά μας και συγχρόνως εξιλαστήρια θύματα. Καταδικάζουμε αορίστως ή συγκεκριμένα κάποιους τρίτους, προκειμένου να επωμιστούν και το δικό μας μερίδιο ευθύνης. Από την άλλη απέδειξε αυτός ο λαός ότι διαθέτει το δημιουργικό πείσμα να ξαναγεννηθεί ύστερα από φοβερά δεινά και κατατρεγμούς.

◾ Υμνείτε το μεγαλείο του έρωτα, όπως γεννιέται, θεριεύει, δοκιμάζεται ανάμεσα στη μουσουλμάνα Χαβαή και τον χριστιανό Ζώτο. Οι υπερβάσεις είναι επικίνδυνες ακροβασίες, λέτε, σ’ αυτόν τον εύθραυστο τομέα;

Ρισκάρει κανείς να καταποντιστεί ή να σκαρφαλώσει στις κορφές του ήλιου. Είναι πολύ δύσκολο να ξεκόψει οποιοσδήποτε από τα πάσης μορφής καθιερωμένα, τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που διαμορφώνει ο κοινωνικός περίγυρος. Όμως ο έρωτας ενέχει το μεγαλείο και αξίζει μια σχέση να δοκιμαστεί, να δοθεί η μάχη. Σε κάθε περίπτωση, μέσα από την μυθοπλαστική σχέση του Ζώτου και της Χαβαή υφίσταται και η αλληγορία με την έννοια κάθε τι διαφορετικού. Όχι μόνο ως προς την ανεκτικότητα αλλά και ως σύμπλευση και μπόλιασμα διαφορετικών κόσμων και πολιτισμών.

◾ Δυο φράσεις επαναλαμβάνονται σε τούτο σας το βιβλίο: «Η πλάση προσκυνά τα μάτια μας» και «Ρίξου στη φωτιά και χόρεψε». Τι σημαίνουν για εσάς;

Σημαίνουν: βάλε πάθος στη ζωή σου, ζήσε τη με τις αισθήσεις, με την ενόραση, με το σώμα και την ψυχή. Ο χρόνος κυλά, η ζωή φεύγει, απόλαυσε τη στιγμή, άδραξε την ευκαιρία και ζήσε. Αφέσου στο μάγεμα της φύσης και κτίσε τη δική σου μαγεία σε αγαστή συνοδοιπορία μαζί της. Μην κατατρώγεσαι με μικροπρέπειες, έχθρες, μίση, κακά γινάτια. Δες στη σιγαλιά της νύχτας ή στο ασάλευτο των νερών της λίμνης την ομορφιά και συνάμα τη νηφαλιότητα.

◾ Πιστεύετε ότι ένα μυθιστόρημα μπορεί να έχει και επιμορφωτικό χαρακτήρα;

Μαθαίνει κανείς κι από μια παροιμία κι από μια κουβέντα του θεωρούμενου ως πιο ασήμαντου ανθρώπου. Κατά συνέπεια αναμφισβήτητα ένα μυθιστόρημα, όπου παρελαύνουν πλήθος χαρακτήρες, περιγράφονται ιστορικά γεγονότα, καταχωρούνται ρήσεις, αποφθέγματα και στοχασμοί, καταπιάνεται με ποικίλα διαχρονικά θέματα, αναλύονται οι αντιδράσεις της ψυχής και πάνω απ’ όλα οργώνει το αλέτρι της γλώσσας, έχει και επιμορφωτικό χαρακτήρα.

◾ Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις σας αναφέρατε πως «...θέλω να ξεδιπλώσω τις σκέψεις μου γύρω από το ζήτημα της ταυτότητας του Έλληνα. Ποιος δικαιούται να ονομάζεται Έλληνας και τι θα πρέπει να οραματίζεται...». Αλήθεια ποιος δικαιούται να ονομάζεται Έλληνας για σας;

Όποιος επιθυμεί να ενσωματωθεί στην κυψέλη που λέγεται Ελλάδα, νιώθει κομμάτι της Ιστορίας της και αγαπά και νοιάζεται για το γλυκύτερο μέλι της, την ελληνική γλώσσα.

◾ Ποιος από όλους αυτούς τους ανθρώπους που δώσατε σάρκα και οστά μέσα από τις σελίδες των βιβλίων σας είναι πιο κοντά στα πιστεύω και στον χαρακτήρα σας;

Στα πιστεύω μου προσεγγίζει ο ιδεατός άνθρωπος που κτίζουν μαζί και σε ένα μη διακριτό επακριβώς μείγμα ο παππούς Ισμαήλ από το «Ιμαρέτ», ο Μποκρουζέ από το «Άγιοι και δαίμονες», ο Φεϊζέλ Κιουλκάν από το «σέρρα» και ο σιορ Δονάτος από το «γινάτι». Όσο για τους ήρωές μου δε νομίζω ότι συγγενεύει ο χαρακτήρας κάποιου με τον δικό μου. Οι «καλοί» ήρωες με ξεπερνούν σε όλα κατά πολύ, ενώ οι «κακοί» απέχουν παρασάγγας.

◾ Το βιβλίο σας, πλέον, ταξιδεύει στα χέρια και στις ψυχές χιλιάδων αναγνωστών. Αναρωτιέμαι, οι ήρωές σας, τι κάνουν πλέον; Πως τους αντιμετωπίζετε;

Σαν φίλους, ερωμένες, ανθρώπους που συναπαντηθήκαμε στη ζωή αφήνοντάς μου καλές ή κακές εντυπώσεις. Τους νιώθω σαν πραγματικά πρόσωπα που κάποτε διασταυρώθηκαν οι δρόμοι μας. Τους επαναφέρω στη μνήμη μου, συνομιλώ με ορισμένους, νοσταλγώ την παρέα άλλων, μου λείπουν ή, όσον αφορά τα καθάρματα, δε θέλω καμιά επαφή μαζί τους.

◾ Ποια θα ήταν η κριτική, του απλού αναγνώστη, που θα θέλατε να διαβάσετε για το νέο σας βιβλίο;

Ότι του αποζημίωσε τις προσδοκίες του και συνοδοιπορήσαμε μέσα από τις σελίδες του.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 21 Ιουνίου 2018, αρ. φύλλου 941