ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΤΡΩΝΟΥ ΠΑΠΑΤΕΡΠΟΥ: Το ψηφιδωτό

Του Νώντα

Γιατί ξύπνησα με τέτοια δυσθυμία; Τι ήταν αυτό που μου έφερνε τόση αναστάτωση, ενώ είχα κοιμηθεί χωρίς καμία δυσάρεστη σκέψη και, απ’ ό,τι θυμάμαι, είχα δει ευχάριστα όνειρα, γεμάτα χρώμα και μαγικές εικόνες; Δεν μπορώ να προσδιορίσω τι ακριβώς είχα ονειρευτεί. Σίγουρα, όμως, η όλη υπόθεση του ονείρου —ή των διαδοχικών ονείρων— περιστρεφόταν γύρω από ένα στεφάνι, τμήμα ενός ψηφιδωτού δαπέδου από την Αλικαρνασσό. Αποτυπωμένο σε μία κάρτα με Χριστουγεννιάτικες ευχές! Μέσα στο στεφάνι γραμμένες από πάνω προς τα κάτω οι λέξεις ΥΓΙΑ, ΖΟΗ, ΧΑΡΑ, ΕΙΡΗΝΗ, ΕΥΘΥΜΙΑ, ΕΛΠΙC. Ναι, μ’ αυτήν τη σειρά και ορθογραφία. Αν εξαιρέσεις την υγία και τη ζοή, σωστές οι άλλες, οι οποίες στο σύνολό τους εκφράζουν αφηρημένες έννοιες θετικού περιεχομένου. Το σχόλιό μου θυμάμαι, μόλις έλαβα την κάρτα ήταν πως ο φίλος που την έστειλε ήθελε να μου ευχηθεί τα καλύτερα με έναν πολύ πρωτότυπο τρόπο. Και το πέτυχε.

Μόνο που διέγειρε την περιέργειά μου για τις απεικονίσεις των ψηφιδωτών δαπέδων των αρχαίων χρόνων και αποφάσισα να τα ψάξω πιο διεξοδικά. Ωραία. Αυτό ίσως με επηρέασε αρκετά ώστε να ασχοληθώ ακόμη και στα όνειρά μου με το θέμα. Η δυσθυμία όμως; Η αναστάτωση; Η ανορθόγραφη υγία μήπως και η τόσο βραχεία ζοή; Το ότι έλειπε το ε στην υγία σήμαινε πως η υγεία κάποιου δεν θα ήταν και τόσο καλή; Και το βραχύ ο στη ζοή θα περιόριζε τα χρόνια που επρόκειτο αυτός να ζήσει; Ανόητες σκέψεις, μάλλον φιλοσοφικής διάθεσης. Κατέληξα στο συμπέρασμα πως πρόκειται για ελλιπείς γνώσεις ορθογραφίας του καλλιτέχνη που κολλούσε τις ψηφίδες. Δεν ήταν απαραίτητο να είχε πάει σε σχολείο ο άνθρωπος. Την τέχνη του ωστόσο, την κατείχε και με το παραπάνω. Η τοποθέτηση των ψηφίδων, ο συνδυασμός των χρωμάτων στο στεφάνι, εκείνα τα λαδί σε σκούρο και ανοιχτό, τα καφέ και σκούρα κόκκινα —σωστό αίμα— στα φύλλα ελιάς, ο φιόγκος με την καρδιά πιο μέσα να πετά για να σε φτάσει και να σου δείξει την αγάπη της, το ανοιχτόχρωμο του εδάφους με τις σκούρες πιτσιλιές, αριστούργημα σωστό! Όλο το ψηφιδωτό μέσα σε ένα σκουρόχρωμο, τετράγωνο πλαίσιο. Φυσικά στη μέση του δαπέδου. Άραγε πώς ένιωθαν όσοι περπατούσαν πάνω σ´ αυτό; Τους έφτιαχνε καθόλου τη διάθεση προσφέροντάς τους όλα, όσα επιθυμεί κανείς στη ζωή του; Ή απλά το θεωρούσαν διακοσμητικό στοιχείο για να το θαυμάζουν οι επισκέπτες;

...Προσπάθησα να γυρίσω από την άλλη πλευρά, μήπως μια λάθος στάση στον ύπνο μου προκαλούσε όλη αυτήν την ακεφιά. Και τότε τις είδα: Σταγόνες αίματος είχαν δημιουργήσει ολόκληρο μωσαϊκό στο μαξιλάρι και στο σεντόνι. Βάζοντας το χέρι στη μύτη, έτσι, ενστικτωδώς, συνειδητοποίησα ότι αιμορραγούσα. Και με το άγγιγμα στο ευαίσθητο σημείο, το αίμα άρχισε να ρέει σωστός κρουνός. Πανικοβλήθηκα. Τινάχτηκα επάνω, έτρεξα στο μπάνιο και, με τη βρύση στην πιο δυνατή ροή, κατάβρεξα όλο μου το πρόσωπο. Η ΥΓΙΑ και η ΖΟΗ δεν έλεγαν να ξεκολλήσουν από τη σκέψη μου. Κατάφερα με τη σωστή στάση και τις κινήσεις, τις οποίες είχα μάθει στις πρώτες βοήθειες πριν χρόνια, να σταματήσω την αιμορραγία. Το επόμενο βήμα: ταξί και στα επείγοντα του νοσοκομείου. Ελπίδα τρέφω πως σύντομα θα γεμίσει η ζωή μου ευθυμία και χαρά. Και ειρήνη η ψυχή μου...

Φωτογραφία: Τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου έπαυλης του 4-5ου αι. μΧ δυτικά του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού της Μικράς Ασίας. Και οι πέντε αίθουσες της έπαυλης που ανακαλύφθηκαν το 1857, κοσμούνται με πολύχρωμα ψηφιδωτά, που σήμερα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12 Δεκεμβρίου 2019, αρ. φύλλου 1013