Πότε επιτέλους θα καταλάβουν πως πολιτισμός δεν είναι και δεν παράγεται όταν παρέες χωρίς αίσθηση ευθύνης ενεργούν για να καταξιώσουν το όνομά τους; Πως οι χρηματοδοτούμενες εκδηλώσεις, οι σκέψεις διανοουμένων, τα κλειστά μουσεία δεν είναι πολιτισμός.
Αγαπητή Οδός,
Με αφορμή των όσων αναφέρει ο κ. Ιωάννης Σκόρδας στο φύλλο της Οδού της Πέμπτης 15 Σεπτεμβρίου 2022 ["εδώ"], επανέρχομαι για ακόμη μία φορά στο αιώνιο (!) πια πρόβλημα της Καστοριάς, που δεν είναι άλλο από τον πολιτισμό και τα πολιτιστικά δρώμενα και εκδηλώσεις. Αναφέρει λοιπόν πως ο κ. Κορεντσίδης, δήμαρχος της πόλης, όντας διαχειριστής δημοτικού χρήματος, πραγματοποίησε απευθείας (πάλι) ανάθεση συνολικού ποσού 8.389,99 ευρώ (!) επιβραβεύοντας το project developer (πόσο sic;) για την μοναδική της έμπνευση, μοιράζοντας παράλληλα δεξιά και αριστερά απευθείας αναθέσεις, προσφέροντας τραπεζώματα των καλλιτεχνών, την διαμονή τους, τα δωράκια τους, τις βιντεοσκοπήσεις τους, τα διαφημιστικά μπανεράκια τους. Κι όλα αυτά για διάστημα λίγων ημερών, χωρίς καν να έχουν δημοσιευθεί από τους υπευθύνους τεκμήρια που να αποδεικνύουν την επιτυχία ή την αποτυχία αυτής της χρηματικής ανάθεσης.
Οι δράσεις πολιτισμού καλοδεχούμενες. Θα πρέπει να αξιολογούνται, να δημιουργούνται και να υλοποιούνται. Το ερώτημα είναι όμως με ποια κριτήρια, με ποιον τρόπο και πότε. Η καλή διάθεση και ο ενθουσιασμός δεν αποδίδουν πάντα και το ζήτημα του πολιτισμού και των πολιτιστικών εκδηλώσεων έχει πολλά πλευρές πρακτικές και μη. Φυσικά προβληματίζουν, σε μια πόλη σαν την Καστοριά, που σέρνεται στην κυριολεξία χρόνια τώρα, χωρίς ένα στοιχειώδη χώρο πολιτισμού.
Τελικά υπάρχουν ή όχι ελπίδες να βγούμε κάποτε από το τέλμα; Κάποιοι νοσηρά αισιόδοξοι που ανήκουν ως επί το πλείστον στον χώρο της εξουσίας, δίνουν ελπίδες προεκλογικά, τάζοντας λαγούς με πετραχήλια. Οι παθολογικά ήρεμοι ίσως πίστευαν όλα τα προηγούμενα χρόνια πως κάτι θα αλλάξει στον χώρο του πολιτισμού και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που θα ξυπνάμε και θα αντικρίζουμε κάτι άλλο από αυτό που είναι τώρα η πόλης μας. Ουτοπία βέβαια, παραμύθι για λίγους πια. Πρόσφατο παράδειγμα οι δηλώσεις για την λίμνη Κόμο και το αραδιαστείτε έμπρεπα όλοι με την αράδα για χαμόγελα και φωτογραφίες, καθωσπρεπισμό και βιτρίνα. Μόνο που η βιτρίνα άλλα κρύβει.
Πολλοί πια γνωρίζουν και αρκετοί είναι αλληλέγγυοι στις σκέψεις, πως πρώτα πρέπει να περισώσουμε και ύστερα να γνωρίσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Πρώτα πρέπει να δημιουργήσουμε και μετά να λάβουμε τους επαίνους και το χειροκρότημα.
Εκφράζοντας λοιπόν τον εαυτό μου, μα και αρκετούς συμπολίτες μου, θα αναρωτηθώ και θα γράψω, όπως έκανα και πολλές φορές στο παρελθόν, αναφερόμενη σε πολιτιστικές δράσεις και εκδηλώσεις.
Πόσο ντροπή είναι για μια πόλη δίχως πολιτιστικό κέντρο, χωρίς καμμία απολύτως οργάνωση σε θέματα πολιτισμού να έχεις διαθέσει τόσα χρήματα για μία εκδήλωση που αφορά στον πολιτισμό. Πόσο ντροπή και άδικο, όταν καλλιτέχνες της πόλης για να εκθέσουν τα έργα τους... παρακαλούν τον κάθε δήμαρχο και αρμόδιο αντιδήμαρχο να τους διαθέσει χώρο και να υπάρχει ένα αρχοντικό (Βέργουλα) προορισμένο για πολιτιστικές εκδηλώσεις (Πινακοθήκη) και να φιλοξενεί την μόνιμη έκθεση ενός και μόνο φωτογράφου.
Και πόσο δικαιωμένη μπορεί άραγε να αισθάνεται η επιτροπή συμπολιτών μας που υπέγραψε γι’ αυτό, όταν το αρχοντικό είναι ερμητικά κλειστό και δεν ακούγονται ψίθυροι από κανέναν. Δεν λειτουργεί καν για τον σκοπό που μετατράπηκε αίφνης σε μουσείο φωτογραφίας.
Πόσο ντροπή όταν Καστοριανά παιδιά τελειόφοιτοι της Σχολής Καλών Τεχνών, μακριά από την πόλη τους δεν μπορούν να εκθέσουν σ’ αυτήν τα έργα τους και οι αρμόδιοι αντί να το φροντίσουν με υποδομές και συναντήσεις μαζί τους, τους απαξιώνουν και τους διώχνουν με τον τρόπο τους.
Και πώς άραγε αισθάνονται και σκέφτονται οι καλλιτέχνες της πόλης, όταν ο δήμος τους αγνοεί εντελώς, όταν δεν έχουν προσκαλεσθεί έστω μία φορά από τον εκάστοτε αντιδήμαρχο Πολιτισμού;
Πότε επιτέλους θα καταλάβουν πως πολιτισμός δεν είναι και δεν παράγεται όταν παρέες χωρίς αίσθηση ευθύνης ενεργούν για να καταξιώσουν το όνομά τους; Πως οι χρηματοδοτούμενες εκδηλώσεις, οι σκέψεις διανοουμένων, τα κλειστά μουσεία δεν είναι πολιτισμός.
Είναι πολιτισμός όμως ο τρόπος με τον οποίο ο κάθε πολίτης δίνει νόημα στην καθημερινότητά του, είναι το λαϊκό φρόνιμα και η έκφρασή του.
Οι επιδιώξεις στον πολιτισμό δεν μπορεί να μετριούνται με δείκτες αποσπασματικών επιτευγμάτων. Έτσι δεν υπάρχουν ελπίδες για το συνολικό και χάνεται ο στόχος. Κερδίζουν πρόσκαιρες εντυπώσεις οι εκάστοτε εξουσίες και το αποτέλεσμα είναι θλιβερό σε μια πόλη σαν την δική μας που αποκαλείται «αρχόντισσα» (!) με μοναδικό στοιχείο την εξωτερική ομορφιά της.
Γνωρίζουν πολλοί την αλήθεια, έχουν ειπωθεί και γραφεί τόσα πολλά για το Πνευματικό Κέντρο και την έλλειψη υποδομών στο θέμα του πολιτισμού χρόνια τώρα.
Για κάποιους «καρφί δεν του καίγεται». Για άλλους «άστους να κόψουν το σβέρκο τους» και «όλοι το ίδιο πράγμα είναι».
Ο πολίτης τελικά έχει τον λόγο, αυτός θα πρέπει να δει, να αντέξει, να αξιολογήσει.
Όσο για την εξουσία, δεν πρέπει να αντιμετωπίζει την αλήθεια σαν αντιθεότητα, με αποσιώπηση επιφυλακτικότητα και εκδικητικότητα.
Ο καθωσπρεπισμός, η αποσιώπηση και τα σωτήρια ψεύδη δεν οδηγούν πουθενά.
Και το πιπέρι για την γλώσσα που την αλήθεια λέει, μπαίνει μόνο στο φαγητό.
Ευχαριστώ για την φιλοξενία
Μερόπη Σωτηροπούλου Μάγγελ
magelwines@gmail.com
Φωτογραφία: Δημιουργία της Όλγας Μαρίας Μάγγελ, που ζήτησε μάταια να εκθέσει έργα της στον επάνω όροφο του αρχοντικού Βέργου.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 29 Σεπτεμβρίου 2022, αρ. φύλλου 1142.
Σχετικά:
Δρ Λεωνιδας Παπαδημητριου
ΑπάντησηΔιαγραφήΜηπως στα σχετικα δημοσιευματα που αναφερονται πρεπει να προστεθουν και αλλα?
Δρ Λεωνιδας Παπαδημητριου
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλο εινσι αυτοι που ενδιαφερονται τοσο πολυ για το Βεργουλαδικο ας φροντισουν να μαθουν γιατι για τουλαχιστον τρια χρονια ειναι κλειστο και τι ενεργειες εχουν γινει για επαναλειτουργια του και επεκταση της αξιοποιησης του.