 |
| “Σλαβομακεδόνες” μαχητές του Ν.Ο.Φ. (Народно Ослободителен Фронт, το αποσχιστικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο των “Σλαβομακεδόνων”) συμμαχητών του Δ.Σ.Ε. και του Κ.Κ.Ε. κάπου στον Γράμμο κατά την διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου. Τα αναγραφόμενα εις τα πλακάτ είναι στην βουλγαρική καθόσον “σλαβομακεδονική” γλώσσα και αλφάβητο δεν υφίστατο. Από το φωτογραφικό αρχείο του Φώτη Ματσάκα. |
Η αναγνώριση της Μ.Κ.Ο. “Κέντρο Μακεδονικής Γλώσσας” στην Φλώρινα ως ύστατο εγχείρημα για την αναγνώριση ύπαρξης “μακεδονικής” μειονότητας στην Ελλάδα
Στις 18 Φεβρουαρίου 1945 έγιναν στο Άργος Ορεστικό (αντί της Καστοριάς που ήταν προγραμματισμένα αρχικώς) τα εγκαίνια του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου στα πλαίσια της απόφασης της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (Π.Ε.Ε.Α.), της λεγόμενης “Κυβέρνησης του βουνού”, στις 8 Ιουνίου 1944. Με την ίδια απόφαση είχαν συσταθεί Παιδαγωγικά Φροντιστήρια στην Τύρνα (Ελάτη) Τρικάλων, στο Καρπενήσι, στο Ερημόκαστρο Θηβών, στα Γρεβενά, στην Μέση Μηλιά Πιερίας, στα Λαγκάδια Αρκαδίας και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Η σύσταση αυτών των Φροντιστηρίων έρχονταν να καλύψει τις άμεσες εκπαιδευτικές ανάγκες σε δασκάλους, που στην κατεχόμενη Ελλάδα παρόλο της φαινομενικής κανονικής λειτουργίας των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, άλλες βασικές προτεραιότητες του πληθυσμού (πείνα, εξαθλίωση και καταστροφές υποδομών) τους είχαν καταστήσει αδρανείς και τους σχολικούς θεσμούς σε υπολειτουργία.
Όντως, οι κάτοικοι και η νεολαία των αντίστοιχων περιοχών υποδέχθηκαν αυτόν τον θεσμό ενθουσιωδώς: Στην Τύρνα Τρικάλων, τα εγκαίνια του Φροντιστηρίου (αρχές Ιουλίου 1944) έλαβαν πανηγυρικό χαρακτήρα με 1.500 άτομα, άνδρες, γυναίκες και παιδιά από τα γύρω χωριά (“με τα φαγιά τους”) όπως γράφει η Ρόζα Ιμβριώτη που ήταν η επικεφαλής κορυφαίων πανεπιστημιακών εκπαιδευτικών του διδακτικού προσωπικού του. Αντιστοίχως πανηγυρικό χαρακτήρα προσέλαβαν τα εγκαίνια του Φροντιστηρίου Καρπενησίου, αλλά και των υπολοίπων.
Αντιθέτως τα εγκαίνια του Φροντιστηρίου του Άργους Ορεστικού, εκτός της εννεάμηνης καθυστέρησης (γεγονός που το καθιστούσε ήδη άκαιρο) συνάντησε την πλήρη αδιαφορία έως και απαξίωση του ντόπιου πληθυσμού. Προσέλκυσε μόνο τα σημαίνοντα στελέχη του Ε.Α.Μ. και Κ.Κ.Ε. της περιοχής, ενώ ουδείς σοβαρός εκπαιδευτικός ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα να διδάξει εκεί. Έτσι “επιστρατεύθηκαν”: Ο Αλέξανδρος Χατζητάσκος (ως “διευθυντής”, απόφοιτος του τριτάξιου Διδασκαλείου Κοζάνης με μέτριες επιδόσεις, μέλος του αυτονομιστικού Σ.Ν.Ο.Φ. Φλώρινας), ο Αλέκος Ιβανίδης (“σλαβομακεδόνας” από το Άργος Ορεστικό με γνώσεις των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου Αρρένων Καστοριάς) και ο Αντώνιος Σικαβίτσας (απολυθείς δάσκαλος “σλαβομακεδόνας” κομμουνιστής, που προΐστατο της θέσπισης “σλαβομακεδονικού” αλφαβηταρίου).
Ο λόγος της πλήρους αποστροφής του ντόπιου πληθυσμού στο εν λόγω Φροντιστήριο ήταν πως επέβαλε ως υποχρεωτική την εκμάθηση της “σλαβομακεδονικής” και μάλιστα χωρίς αντίστοιχα βιβλία και ούτε καν αλφάβητο που θα διδάσκονταν! Διότι βεβαίως βουλγαρικό αλφάβητο (καθώς και άφθονα γραπτά) υπήρχε, όπως επίσης και σέρβικο, αλλά ξεχωριστό “σλαβομακεδονικό” αλφάβητο -και γραφή- δεν υφίστατο ούτε ως θεωρητική υπόθεση. Οι δίγλωσσοι κάτοικοι του νομού Φλώρινας (με την επαρχία Καστοριάς τότε), παρά το γεγονός πως κατά την διάρκεια της προπολεμικής Μεταξικής Δικτατορίας απαγορεύονταν να ομιλούν δημοσίως την ιδιαίτερη ντοπιολαλιά τους (όπως εξάλλου απαγορεύονταν και στους Βλάχους), τα ελληνικά ήταν που ήθελαν να διδαχθούν επιδιώκοντας να τα ολοκληρώσουν.
Καθώς μάλιστα δεν παρουσιάστηκαν ούτε μαθητές, εντάχθηκαν στο Φροντιστήριο κατόπιν κομματικής εντολής λιγότεροι από δέκα “σπουδαστές” ηλικίας 18-25 ετών και τέως βουλγαρόφρονες κομιτατζήδες. Εννοείται πως από το Φροντιστήριο του Άργους Ορεστικού δεν αποφοίτησε κανείς, σε αντίθεση με τα Φροντιστήρια της Τύρνας, του Καρπενησίου και άλλων, που παρά την λαίλαπα του Εμφυλίου που ακολούθησε, καθώς και τις αντιξοότητες που αντιμετώπισαν από το σκληρό μετεμφυλιακό καθεστώς, δεν ήταν λίγοι όσοι αποφοίτησαν και σταδιοδρόμησαν στην πολιτιστική και κοινωνική ζωή της χώρας.
Από το “σλαβομακεδονικό” φροντιστήριο
στην σύγχρονη Μ.Κ.Ο.
Ο λόγος της μακροσκελούς αυτής ιστορικής εισαγωγής είναι για να καταστήσει σαφές πως δεν είναι η πρώτη φορά που στην Ελλάδα επιχειρείται να εισαχθεί η “μακεδονική” (τότε την ονόμαζαν “σλαβομακεδονική”) γλώσσα, όπως συνέβη πρόσφατα με την έγκριση και επικύρωση του καταστατικού του “Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας”, μιας νέας Μ.Κ.Ο. από το Πρωτοδικείο Φλώρινας, που ανακοινώθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2022. Μια απόφαση που είναι βέβαια απότοκη της εκτρωματικής “Συμφωνίας των Πρεσπών” και που ο πρώην πρωθυπουργός των Σκοπίων Ζόραν Ζάεφ και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νικολά Ντιμιτρόφ έσπευσαν να χαιρετήσουν πανηγυρίζοντες.
Την προηγούμενη μάλιστα φορά (το 1945) η επιχείρηση εισαγωγής της είχε γίνει με πολύ πιο καταναγκαστικό τρόπο σε μια εποχή (“ΕΑΜοκρατίας”), ευνοϊκής για τους δόλιους σκοπούς των εμπνευστών της και σε περιοχές (Καστοριάς και Φλώρινας) που το Κ.Κ.Ε. επεδίωκε με το “έτσι θέλω” να εκπαιδεύσει μαθητές στην “σλαβομακεδονική παιδεία” και γλώσσα προκειμένου να εμφανίσει πολυπληθή “σλαβομακεδονική” μειονότητα που να εξυπηρετεί τους στόχους του.
Απέτυχε παταγωδώς εξαιτίας, εν πολλοίς, αυτής της ιδεοληπτικής εμμονής του και την άνευ όρων υποταγή του στα σχέδια της Μόσχας και του Στάλιν.
Τα μεταγενέστερα χρόνια ο Τίτο θεωρώντας την Γιουγκοσλαβία ως το κατάλληλο όχημα για την σύσταση μιας σοβιετικού τύπου συνομοσπονδίας στα Βαλκάνια πριμοδότησε την Π.Γ.Δ.Μ. προκειμένου να την εμφανίσει ως εκπρόσωπο των γηγενών Μακεδόνων. Από την πλευρά τους οι Σκοπιανοί εμφάνισαν -επιτέλους- μια “μακεδονική” ή “σλαβομακεδονική” γλώσσα και αλφάβητο, διάλεκτο της βουλγαρικής, αντικαθιστώντας απλώς κάποια κυριλλικά γράμματα ή σύμβολα για να... αποδείξουν την διαφορετικότητά της! Όποιος έχει βρεθεί σε συνομιλίες Σκοπιανών με Βούλγαρους αντιλαμβάνεται πλήρως το γελοίο του εγχειρήματος.
Οι σκοποί του νεοφανούς “Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας” (η διδασκαλία της “μακεδονικής” πρότυπης γλώσσας σε πολίτες της Ελλάδας, μέσω διαδικτυακού ιστότοπου και η υποστήριξη της εισαγωγής της “μακεδονικής” ως προαιρετικού μαθήματος σε δημόσια σχολεία -πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια- και πανεπιστήμια στην Ελλάδα) ασφαλώς και πρέπει να μας κρατούν σε εγρήγορση και να μας προβληματίζουν, όχι όμως να μας πανικοβάλουν.
Πρώτον να μας προβληματίζουν εγείροντας τα τεκμηριωμένα ιστορικά μας επιχειρήματα, διότι η ύπαρξη και αναγνώριση γλωσσών δεν είναι αντικείμενο διακρατικών ή ακόμη χειρότερα πολιτικών συμφωνιών/συμβιβασμών, αλλά επιστημονικών φορέων που λειτουργούν παγκοσμίως. Τα τεχνηέντως ευκαιριακά πολιτικά κατασκευάσματα έχουμε εμπεδώσει (όχι μόνο σε γλωσσικά ζητήματα) πού καταλήγουν: Στον κάλαθο της Ιστορίας.
Δεύτερον να μας θέτουν σε εγρήγορση, διότι όντως ο απώτερος σκοπός του εν λόγω “Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας” είναι η αναγνώριση “μακεδονικής” μειονότητας στην Ελλάδα. Όσο συγκεκαλυμμένα όμως και να το εμφανίζουν, δεν πρόκειται για κάτι νεοφανές ακόμη και στα χρόνια μας:
Από το 1999 υφίσταται ως κόμμα των Ελλήνων σλαβόφωνων το “Ουράνιο Τόξο”, το οποίο ανελλιπώς κατόπιν συμμετέχει στις ευρωεκλογές, όπου η ψήφος είναι περισσότερο “χαλαρή” και τα μικρά έως πολύ μικρά κόμματα που συμμετέχουν έχουν την δυνατότητα να εμφανίσουν κάποιον αξιοπρεπή αριθμό ψήφων και ποσοστών.
Ιδού οι επιδόσεις του “Ουράνιου Τόξου”:
Ευρωεκλογές 1999: 4.951 ψήφοι (ποσοστό 0,08%)
Ευρωεκλογές 2004: 6.176 ψήφοι (0,10%)
Ευρωεκλογές 2009: 4.530 ψήφοι (0,09%)
Ευρωεκλογές 2014: 5.737 ψήφοι (0,10%)
Ευρωεκλογές 2019: 6.364 ψήφοι (0,11%)
Ψήφοι και ποσοστά αμελητέα, παρόλο που όπως προανέφερα αντλήθηκαν σε “χαλαρές” ευρωεκλογές και παρά την στήριξη και ενίσχυση του εν λόγω κόμματος από την Μη Κυβερνητική Οργάνωση EBLUL (Ευρωπαϊκό Γραφείο για τις Λιγότερο Ομιλούμενες Γλώσσες). Σε καμιά περίπτωση πάντως δεν δικαιολογούν ούτε καν προσεγγίζουν την αιτιολόγηση ύπαρξης “μακεδονικής” μειονότητας στην Ελλάδα.
Αντιθέτως τόσο η απρόσκοπτη ύπαρξη του “Ουράνιου Τόξου” όσο και η επικύρωση και λειτουργία του “Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας” αποδεικνύουν πως η Ελλάδα έχει οριστικά και αμετάκλητα θεμελιώσει την Δημοκρατία και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και απόψεων, ακόμη και όταν αυτές είναι βαθιά αντιδημοκρατικές.
Η “Συμφωνία των Πρεσπών” που δυστυχώς υπερψηφίστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ μαζί με πολιτικούς τυχοδιώκτες (για να συμπληρώσουν) του Ελληνικού Κοινοβουλίου τότε θα συνεχίσει να μας ταλαιπωρεί, παρόλο που διαφωνούμε πλήρως. Σε όσους πάντως “υπερπατριώτες” και “υπερδεξιούς” κραυγάζουν για την ακύρωσή της μονομερώς από την Ελλάδα, να τους ενημερώσουμε πως μια ακύρωση ή επαναδιαπραγμάτευσή της ανοίγει τον ασκό του Αιόλου για ακύρωση ή επαναδιαπραγμάτευση και άλλων Συνθηκών της χώρας, όπως αυτή της Λωζάννης για την οποία τόσο κόπτεται ο Ερντογάν και η Τουρκία.
Ας όψεται ο Τσίπρας, ο Κοτζιάς και οι παρατρεχάμενοί τους που μας την φόρτωσαν.
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
- Χάρης Σακελλαρίου: Η Παιδεία στην Αντίσταση (2η έκδοση). Αθήνα, 1984.- Χαράλαμπος Γ. Χαρίτος: Το “Παιδαγωγικό Φροντιστήριο” της Τύρνας Τρικάλων. “Τρικαλινά”, Τόμος 4ος. Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων. Τρίκαλα, 1984.- Ιωάννου Σ. Κολιόπουλου: Λεηλασία φρονημάτων. Β’ τόμος. Το Μακεδονικό ζήτημα στην περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου (1945-1949) στη Δυτική Μακεδονία. Θεσσαλονίκη, 1995 (σελ. 302).- Σ. Ηλιάδου-Τάχου, Α.Π. Ανδρέου: Όψεις της ΕΑΜικής εκπαιδευτικής πολιτικής στη Δυτική Μακεδονία: Οι θεσμοί της εκπαίδευσης των σλαβόφωνων. Στο: Κωνσταντίνος Φωτιάδης, -Σοφία Ηλιάδου-Τάχου, Βλάσης Βλασίδης (επιμέλεια). Η Δυτική Μακεδονία: Από την ενσωμάτωση στο ελληνικό κράτος έως σήμερα. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγική Σχολή/Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών. Αθήνα, 2014 (σελ. 247).- Για το γλωσσικό ζήτημα, η ογκώδης επιστημονική προσέγγιση της Ελένης Σελλά-Μάζη: Διγλωσσία, εθνική ταυτότητα και μειονοτικές γλώσσες. Αθήνα, 2016.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 22 Δεκεμβρίου 2022, αρ. φύλλου 1154.
Σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.