4.1.12

ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ ΟΡ. ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΗ: “GRIECHENRAT”

 Η απόπειρα της Γερμανίας να καταλύσει την Ελληνική Ανεξαρτησία

ΟΔΟΣ 613 | 27.10.2011

Ζικαρόν Σαλονίκη
Στη μνήμη των πενήντα χιλιάδωνΕλλήνων Εβραίων
Θεσσαλονικιώνπου εξοντώθηκαν από τους Γερμανούς

Όταν η Ναζιστική Γερμανία κατέλαβε την Πολωνία στα 1939, επιχείρησε άμεσα την οργάνωση της εξόντωσης του πολυπληθούς εβραϊκού πληθυσμού της χώρας. Η Γερμανία, πάντοτε μεθοδική, δεν άφηνε – και δεν αφήνει άλλωστε – τίποτε από τα σχέδια της στην τύχη. Στο πρώτο λοιπόν στάδιο και προκειμένου να ελέγξουν τις εβραϊκές κοινότητες της Πολωνίας, οι Γερμανοί συγκρότησαν δοτά εβραϊκά συμβούλια, αποτελούμενα από εξέχοντα μέλη των εβραϊκών κοινοτήτων, που συνήθως ήταν επιχειρηματίες, δικηγόροι, δάσκαλοι και εν γένει προβεβλημένα πρόσωπα. Τα συμβούλια αυτά ονομάζονταν “Judenrat”.

Με την πρακτική αυτή οι Γερμανοί είχαν ως πρώτιστο μέλημα ότι μέσω των δοτών αυτών συμβουλίων θα μεταφέρονταν και θα εκτελούνταν στην εντέλεια οι οδηγίες τους μέσα στα γκέτο. Παράλληλα τα εβραϊκά αυτά συμβούλια οργάνωναν την κοινωνική ζωή και την καθημερινότητα του γκέτο. Αυτά τα Γιούντενρατ είχαν φαινομενική μονάχα αυτονομία και όχι πραγματική, καθώς οι Γερμανοί δεν τους είχαν δώσει ουσιαστική εξουσία, έχοντας τα καταστήσει μονάχα ενδιάμεσους και εκτελεστές των διαταγών τους. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Robert Wistrich στο “Hitler and the Holocaust”, τα Γιούντενρατ ήταν ένα είδος φρικτής καρικατούρας εβραϊκής διακυβέρνησης, μεσολαβητές ανάμεσα στον φοβισμένο και καταπιεσμένο εβραϊκό πληθυσμό και τις γερμανικές αρχές, στις οποίες ήταν απόλυτα υπόλογα και εξαρτημένα. Αυτονόητο είναι πως σε όσες περιπτώσεις μέλη των Judenrate δεν ήταν απόλυτα συνεργάσιμα ή για οποιοδήποτε λόγο έπεφταν στη δυσμένεια των Γερμανών, είτε εξαφανίζονταν είτε εκτελούνταν άμεσα και αντικαθίσταντο από άλλους περισσότερο πρόθυμους και υπάκουους.

Τα Judenrate και τα μέλη τους αντιμετωπίστηκαν με μίσος από τον εβραϊκό πληθυσμό των κατεχόμενων χωρών, και στα μεταγενέστερα χρόνια, η στάση των δοτών αυτών εβραϊκών συμβουλίων δέχτηκε σφοδρή κριτική και πλήθος κατηγοριών, καθώς θεωρήθηκαν ως συνεργάτες των Γερμανών και μέρος του μηχανισμού της εξόντωσης του εβραϊκού στοιχείου. Γεγονός είναι πάντως ότι σε αρκετές περιπτώσεις τα Συμβούλια αυτά προσπάθησαν να βοηθήσουν τον εβραϊκό πληθυσμό, μεριμνώντας για τη διατροφή, την ένδυση και την περίθαλψη μέσα στα γκέτο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αντάμ Τσερνιάκοφ, επικεφαλής του Judenrat της Βαρσοβίας, που απελπισμένα αγωνίστηκε να σώσει το λαό του και αυτοκτόνησε στα 1942, όταν του ζητήθηκε να επιλέξει τους πρώτους δέκα χιλιάδες «μη παραγωγικούς» ανθρώπους για «μετεγκατάσταση» στα ανατολικά, δηλαδή στα στρατόπεδα του ολέθρου. Στον αντίποδα ο Μορντεχάϊ Ρουμκόφσκι, ο «βασιλιάς» του Judenrat του Λοτζ, ανόητος και αλαζών, διοικούσε τυραννικά και πίστευε ότι αυξάνοντας την παραγωγικότητα και τους οικονομικούς δείκτες του γκέτο και ικανοποιώντας κάθε θέληση των Γερμανών, θα κατάφερνε να διασώσει το ικανό για εργασία τμήμα του εβραϊκού πληθυσμού, ώσπου βεβαίως τόσο ο ίδιος όσο και οι περισσότεροι Εβραίοι του Λοτζ οδηγήθηκαν στους θαλάμους αερίων στα 1944… Προσωπική άποψη του γράφοντος είναι πως τα μέλη των Judenrate δεν ήταν συνειδητοί προδότες, αλλά στην πλειονότητα τους άτομα κατώτερα των περιστάσεων, που εθελοτυφλώντας πίστεψαν ότι με την προθυμία και την υπακοή στα γερμανικά κελεύσματα και την υποδειγματική εκτέλεση τους, θα αποφευγόταν το μοιραίο για τον εβραϊκό πληθυσμό.

Στη συνέχεια, οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν τα Judenrate για να ολοκληρώσουν τα εγκληματικά τους σχέδια. Τους υποχρέωσαν να συντάξουν λίστες προσώπων και περιουσιακών στοιχείων και κατόπιν βέβαια αξίωσαν την μεταβίβαση των περιουσιών στη Γερμανική Διοίκηση, ενώ ταυτόχρονα απαίτησαν από τα Judenrate να προβούν στην επιλογή των προσώπων που θα χρησιμοποιούνταν για ποικίλα καταναγκαστικά έργα και αργότερα θα οδηγούνταν στα Στρατόπεδα του θανάτου. Οι Γερμανοί άλλωστε ήταν -και είναι- λάτρεις της τάξης και της στατιστικής. Γι’ αυτό λίγο αργότερα, η «τετράγωνη» αυτή «λογική» τους, τους οδήγησε στο να τηρούν πλήρη στατιστικά στοιχεία όλου του μηχανισμού της εξόντωσης: από τις λίστες των συλληφθέντων, των επιβιβασθέντων στα τρένα, των εισερχομένων στα στρατόπεδα και βεβαίως των θυμάτων των κρεματορίων… Τα μέλη των Judenrate πίστευαν αφελώς ότι όσο παρέμεναν συνεργάσιμα και υπάκουα στις γερμανικές εντολές, όσο διατηρούσαν τα γκέτο ως παραγωγικές μονάδες, θα τα καθιστούσαν πολύτιμα για τους Γερμανούς και την πολεμική τους εκστρατεία και συνεπώς θα διάσωζαν τη ζωή των κατοίκων τους.  Όπως απέδειξε η εξέλιξη των γεγονότων, η προσπάθεια αυτή των μελών των Judenrate οδήγησε στη φενάκη. Αφού εξαντλήθηκε η παραγωγική δυνατότητα των κατοίκων των γκέτο και αφού αφαιμάχθηκε ότι πολύτιμο βρισκόταν στην κατοχή τους, στη συνέχεια σύσσωμος ο εβραϊκός πληθυσμός οδηγήθηκε στον όλεθρο. Συντεταγμένα…
Από τα 1941 ήδη, τα εβραϊκά συμβούλια άρχισαν να καταρτίζουν λίστες προσώπων που θα εκτοπίζονταν από τα γκέτο – και θα οδηγούνταν στο θάνατο. Προφανές είναι ότι πρώτοι στις λίστες των εκτοπίσεων ήταν εκείνοι που ήταν λιγότερο χρήσιμοι για τη γερμανική πολεμική μηχανή: άρρωστοι, ανάπηροι, ηλικιωμένοι, πολύ νέοι και αδύναμοι, έμπαιναν άμεσα στις λίστες της θανάσιμης «εφεδρείας». Όλο το διάστημα της λειτουργίας τους τα εβραϊκά συμβούλια βρίσκονταν σε διαρκείς διαπραγματεύσεις με τους Γερμανούς, προσπαθώντας να πετύχουν κάποιες μικρές βελτιώσεις στη ζωή των κατοίκων του γκέτο, ή κάποιες ελάχιστες ελαφρύνσεις στις αξιώσεις των κατακτητών ή επιμηκύνσεις στις προθεσμίες. Η πρακτική αυτή της σύστασης δοτών εβραϊκών συμβουλίων εφαρμόστηκε στη συνέχεια σε όλες τις κατεχόμενες χώρες της Ευρώπης.

Στην Ελλάδα, κορυφαία και πλέον χαρακτηριστική περίπτωση ήταν εκείνη της εβραϊκής κοινότητας Θεσσαλονίκης. Η μεγάλη και ιστορική αυτή κοινότητα, που μέχρι την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα είχε εξέχοντα ρόλο στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι της συμπρωτεύουσας, δέχτηκε συντριπτικό πλήγμα από τους Γερμανούς καθώς εξοντώθηκε από αυτούς το 96% των μελών της, που άγγιξε τις πενήντα χιλιάδες ψυχές.  Οι Γερμανοί κατακτητές επέλεξαν να διορίσουν δοτή ηγεσία της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, αρχικά υπό την ηγεσία του Σάμπυ Σαλτιέλ, ασήμαντης προσωπικότητας, που έγινε άμεσο υποχείριο τους, ο οποίος αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Αρχιραβίνο Τζβί Κόρετς, που κατέστη ο μοιραίος άνθρωπος για τους Ελληνοεβραίους της Θεσσαλονίκης. Ο Κόρετς, Πολωνικής καταγωγής, ήταν χαρισματική προσωπικότητα με εξαίρετες σπουδές στη Γερμανία και κατείχε βαθιά θεολογική και ευρύτερη παιδεία. Είχε επιλεγεί από τη διοίκηση της Ισραηλιτικής κοινότητας στα 1933, λόγω των πολλών προσόντων του. Ήταν όμως ξένος προς την ελληνική νοοτροπία και τη Σεφαραδίτικη παράδοση, στάθηκε ανάξιος του ρόλου του και των περιστάσεων και συντέλεσε στο να οδηγηθεί το ποίμνιο του στον όλεθρο. Συνεργάστηκε απόλυτα με τις γερμανικές κατοχικές αρχές της Θεσσαλονίκης, μεριμνώντας για την άρτια και υποδειγματική εκτέλεση των εντολών τους. Προκάλεσε το μίσος και την αγανάκτηση των Ισραηλιτών της πόλης, που κορυφώθηκε σε ξέσπασμα άγριων αποδοκιμασιών του μέσα στη Συναγωγή Μοναστηριωτών στις 17 Μαρτίου 1943, οπότε φυγαδεύτηκε υπό την προστασία εβραϊκής πολιτοφυλακής. Τα σφυρίγματα και οι ύβρεις εντούτοις δεν τον άγγιξαν στο ελάχιστο, καθώς συνέχισε απτόητος την επιμελή εκτέλεση των γερμανικών διαταγών, που οδήγησαν στην εκτόπιση του συνόλου του εβραϊκού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης στο στρατόπεδο του Άουσβιτς Μπίρκεναου, όπου και εξοντώθηκαν. Στον ίδιο τον Κόρετς, καθώς και στα υπόλοιπα μέλη του συμβουλίου και μερικούς ακόμη «προνομιούχους» οι Γερμανοί επιφύλαξαν την εκτόπιση στο Μπέργκεν-Μπέλσεν, που ήταν ένα κοινό στρατόπεδο εκτόπισης, μη ενταγμένο στη βιομηχανία του θανάτου, όπου ο Κόρετς πέθανε από τύφο λίγο μετά την απελευθέρωση. Ίσως αυτή είναι η μοίρα των «προθύμων»… Για την ιστορία, αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι εκ διαμέτρου αντίθετη στάση κράτησε ο Αρχιραβίνος της Αθήνας Ηλίας Μπαρτζιλάϊ. Δε συνεργάστηκε με τους Γερμανούς, αρνήθηκε να τους παραδώσει λίστες μελών της κοινότητας, έκαψε τα αρχεία της και ανέβηκε στο βουνό με τις δυνάμεις της Εθνικής Αντίστασης. Αποτέλεσμα της στάσης του ήταν η σωτηρία του μεγαλύτερου μέρους του εβραϊκού πληθυσμού της Αθήνας.

* * *

Θα μπορούσε το κείμενο αυτό να τελειώσει εδώ, ως ένα σύντομο ιστορικό σημείωμα για τις ταραγμένες εκείνες ημέρες του χαμού. Θα μπορούσε ακόμη ο συντάκτης του να σημειώσει πως καμιά σχέση δεν έχουν τα όσα καταγράφηκαν παραπάνω με σημερινά πρόσωπα, πράγματα ή καταστάσεις και πως κάθε ομοιότητα είναι συμπτωματική. Δεν είναι όμως…
Καθώς στο πλαίσιο των συμβόλων, αρκετά πράγματα στην Ευρώπη αρχίζουν να θυμίζουν εκείνες τις μέρες, την άνοδο δηλαδή του ναζισμού στη Γερμανία μετά το 1933, ο διάχυτος φόβος είναι φυσικό επακόλουθο. Και μόνο η έκφραση «η τελική λύση του ελληνικού προβλήματος», που τείνει πια να μονιμοποιηθεί στις διεθνείς συσκέψεις και στην αρθρογραφία των εφημερίδων, λέει πολλά πράγματα. Είμαστε εμείς οι Έλληνες, οι «τεμπέληδες», τα «μιάσματα» που η προβληματική οικονομία μας «μολύνει» τις υπόλοιπες οικονομίες των χωρών της «Ένωσης» - όχι του «’Άξονα». Όπως διδακτικά σημειώνει ο Ronnie Landau στο “The Nazi Holocaust", ο εκπληκτικά μεγάλος αριθμός Ελλήνων Εβραίων που χάθηκαν, αντικατοπτρίζει την τραχύτητα με την οποία αντιμετώπισαν οι Γερμανοί την Ελλάδα και τον Ελληνικό λαό ως σύνολο και τη σκληρότητα που τους επέβαλαν. Και αντιμετωπίζουν και επιβάλλουν σήμερα, προσθέτει ο υπογράφων. Πόσα πράγματα επαναλαμβάνονται και μοιάζουν, χωρίς δυστυχώς να είναι φάρσα…

Είναι σαφές βέβαια ότι στις μέρες μας ο πόλεμος είναι οικονομικός. Η Βέρμαχτ δεν εισέβαλε στις «άτακτες» χώρες του Νότου, ούτε δημιουργήθηκαν στρατόπεδα και θάλαμοι αερίων - ακόμη. Σαφές είναι επίσης ότι η με κυβερνητικές οδηγίες εκτεταμένη χρήση ξενόφερτων χημικών ενάντια σε ειρηνικά διαδηλώνοντες πολίτες, μετατρέπει την Αθήνα σε ανοιχτό θάλαμο αερίων. Ασφαλώς και δεν επίκεινται εκτελέσεις πολιτών, όμως οι θάνατοι από την πείνα θα ξανάρθουν. Οι χιλιάδες απώλειες από ασιτία και αβιταμίνωση, που θα βιώσει η Ελλάδα, θα έχουν ίσως περιορισμένη δημοσιότητα, πλήττουν όμως τη ραχοκοκαλιά ενός έθνους και θα οφείλονται σε επιλογές της σύγχρονης Γερμανίας και των ενθάδε εντολοδόχων της.
Εάν ο ορισμός του κράτους προϋποθέτει την ύπαρξη ενός συνόλου οργανισμών, οι οποίοι έχουν τη δικαιοδοσία να συντάσσουν τους κανόνες δικαίου και διακυβέρνησης και βεβαίως έχει αναγνωρισμένη κυριαρχία σε συγκεκριμένη εδαφική επικράτεια, τότε το ελληνικό κράτος τείνει να πάψει να υφίσταται. Διότι η δημόσια ομολογία έσωθεν, από τους ιθύνοντες, περί περιορισμού και εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας, αλλά και η θρασύτατη απαίτηση γι’ αυτό έξωθεν, από τους Γερμανούς τοκογλύφους δανειστές και τους σύμμαχους τους, τί άλλο συνιστά, εκτός από κατάλυση της ανεξαρτησίας ενός κράτους και την υποδούλωση του λαού του;
Εάν η έλευση μονίμων κλιμακίων, τα οποία ως «δυνάμεις κρούσης» θα εγκατασταθούν σε όλα τα υπουργεία, τους οργανισμούς και τους δημόσιους φορείς, υποκαθιστώντας ουσιαστικά την εκλεγμένη κυβέρνηση, που τίθεται σε επιτροπεία, είναι μια προαναγγελθείσα πραγματικότητα, που σύντομα θα λάβει σάρκα και οστά, τότε είναι προφανές πως βιώνουμε την αρχή του τέλους της μικρής μας χώρας. Ακόμη όμως έχουμε τη δυνατότητα να το αποτρέψουμε – προτού η ίδια η Ελλάδα γίνει “Griechenrein”, εάν η ηγεσία της χώρας πάψει να ακολουθεί ενδοτική γραμμή σε πάσης φύσεως κέλευσμα του Βερολίνου.

Στο κείμενο αυτό ο συντάκτης του επιλέγει να αρκεστεί στην παράθεση των ιστορικών γεγονότων και των σύγχρονων παραλληλισμών τους και να μην προβεί στην κατανομή των ρόλων των προσώπων, των ηρώων του σύγχρονου δράματος της Ελλάδας, αφήνοντας τη στους αναγνώστες του, ως άσκηση εργασίας. Αυτοί λοιπόν καλούνται να βρουν ποιοι συγκροτούν ή ετοιμάζονται να συγκροτήσουν το σύγχρονο «Γκρήχενρατ» και ποιος ή ποιοι είναι οι μοιραίοι άνθρωποι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, παίζοντας το ρόλο του Αρχιραβίνου Κόρετς… Ο υπογράφων σημειώνει μόνο, ότι ο λαός της χώρας αυτής ευθύνεται στο βαθμό που επέλεξε κατ’ επανάληψη ξενόφερτους ηγέτες με νοοτροπία διάφορη από την ελληνική – καίτοι βεβαίως η μακρινή πολωνική ή άλλη καταγωγή τους αποτελεί τυχαία σύμπτωση, επισημαίνοντας ότι όσο μια χώρα διοικείται από προφρόνως υποκύπτοντες και επικύπτοντες ηγέτες, δεν έχει καμιά ελπίδα να αποκτήσει οικονομική και πολιτική ανεξαρτησία.


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 27 Οκτωβρίου 2011, αρ. φύλλου 613

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ