7.3.16

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

ήτοι περί του ορθώς λέγειν τε και γράφειν

-8.10.2015. Τοπικός τύπος. Αντίδραση εξέφρασε και η ελάσσονα αντιπολίτευση. (Όπως άλλοτε γράφουν: η μείζονα). Το ορθόν. Η ελάσσων (και η μείζων) αντιπολίτευση. Σημ. ελάσσων και μείζων: συγκριτικός βαθμός των επιθέτων ολίγος καί μέγας.

-Στην ίδια εφ-δα: Εύχομαι ότι θα κυβερνήσετε… Το ορθόν και πλήρες: εύχομαι να κυβερνήσετε και πιστεύω ότι θα κυβερνήσετε με δικαιοσύνη (κλπ).

-Η χώρα βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού «επί ξηρού ακμής». Ξηρός ακμής: λέει κάτι; Έπειτα, όπως είναι γραμμένο, έχομε ποικιλία… ξυραφιού, αφού (το και ορθόν) ξυρός είναι στα αρχαία το ξυράφι.

-8.10.2015. Τοπικός τύπος. Συμμορφωμένες με ότι ζητούσε η ρωσική πλευρά. Το ορθόν: με ό,τι ζητούσε = ο,τιδήποτε. (αρχαία-καθαρεύουσα: όστις, ήτις – ό,τι).

-17.10.2015. Όταν βλέπουν οι Πόντιοι κάποιον φίλο ή γνωστό σε εργώδη και ποικίλη απασχόληση, τόν χαιρετούν…… με τη φράση: Ελέπω έργα τα και δουλείας! Αυτό το «τα» δεν είναι αυθαίρετη και αδικαιολόγητη προσθήκη κάποιας συλλαβής ή καταλήξεως! Είναι το αρχαίο ελληνικό τε - και (σύνδεσμος συμπλεκτικός, όπως ούτε - ούτε, ουδέ - μηδέ). Πατρός τε καί μητρός… τιμιώτερον… πιο πολύτιμο καί από τον πατέρα καί από την μητέρα. Πώς, τώρα, στην ποντιακή το τε έγινε τα, η γλωσσολογία το δικαιολογεί ως προληπτική ομοίωση (βλέπω καί έργα καί δουλειές).

-Real news, 11.10.2015. (Μία γνωστή καλή ηθοποιός): Σε μιά ανάπαυλα των εντατικών προβών(!). Όχι δά και… προβών (οι πρόβες). Το είπαμε επανειλημμένως. Σε λέξεις πολύ λαϊκές ή ξένης προελεύσεως (η σκοτούρα, η θολούρα, η γκρίνια, η πάστα (το γλύκισμα), η τέντα, δεν χρησιμοποιούμε γενική πληθυντικού. Ουδέποτε θα γράψουμε π.χ. τα αποτελέσματα των… γκρινιών! Θα επινοήσουμε άλλη (ισοδύναμη) διατύπωση. π.χ. τα αποτελέσματα από τις γκρίνιες στο κόμμα… Στην ανάπαυλα μετά τις εντατικές πρόβες.

-9.10.15 τοπικός τύπος. Στη συνέχεια εψάλει(!) ο εθνικός ύμνος. Εφ’ όσον, κυρία, χρησιμοποιείς ρήμα στην καθαρεύουσα, οφείλεις να ασπασθείς και την ορθογραφία της (εψάλει, εγράφει, ενετάγει είναι αυθαίρετα ημιμαθών δημοτικιστών με «ει»). Το ορθόν: εψάλη, εγράφη, ενεγράφη, ενετάγη (του εντάσσομαι), κατεπλάγη (του καταπλήσσομαι) κ.ά. όμοια (β’ παθητικός Αόριστος). Θέλεις να αποφύγεις την καθαρεύουσα; Βρες ισοδύναμη έκφραση: οι παρόντες έψαλαν, η χορωδία έψαλε…

-11.10.2015 Real news (Από τα νέα για την Αμφίπολη). Ο τάφος του αφηρωϊσμένου νεκρού. Το ρήμα αφηρωΐζω = ανακηρύσσω μετά θάνατον κάποιον ήρωα, ηρωοποιώ. Εδώ η πρόθεση από (από + ηρωΐζω = αφηρωΐζω) δεν σημαίνει αφαίρεση (όπως π.χ. αποκόπτω, αποβάλλω), αλλά επίταση, όπως στο ρήμα απαθανατίζω (από + αθανατίζω) = καθιστώ κάποιον αθάνατο). Κάποιοι εσφαλμένα λένε: αποθανάτισε τον μεγάλο καλλιτέχνη. Το ορθόν: απαθανάτισε…

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 22 Οκτωβρίου 2015, αρ. φύλλου 808


4 σχόλια:

  1. Ανώνυμος11/3/16

    Κύριε καθηγητά,
    απευθύνομαι σήμερα σε εσάς ανωνύμως, γιατί πρόσφατα υπέγραψα το γνωστό ψήφισμα επωνύμως, αλλά προκοπή δεν είδα.
    Επειδή αφενός τόσο προθύμως μάς συμβουλεύετε περί του ορθώς λέγειν και αφετέρου "Οδαναγνώστες" φρονούν ότι ο Επίσκοπός μας χρήζει συμβουλών περί του ορθώς πράττειν, σάς παρακαλώ να συμμετάσχετε σε αυτήν τη ζύμωση, από όποια πλευρά βεβαίως εσείς επιλέξετε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος11/3/16

    9.10.15 τοπικός τύπος. Στη συνέχεια εψάλει(!) ο εθνικός ύμνος. Εφ’ όσον, κυρία, χρησιμοποιείς ρήμα στην καθαρεύουσα, οφείλεις να ασπασθείς και την ορθογραφία της (εψάλει, εγράφει, ενετάγει είναι αυθαίρετα ημιμαθών δημοτικιστών με «ει»). Το ορθόν: εψάλη, εγράφη, ενεγράφη, ενετάγη (του εντάσσομαι), κατεπλάγη (του καταπλήσσομαι) κ.ά. όμοια (β’ παθητικός Αόριστος).
    γράφει ο κ. Νικηφορίδης.
    Γιατί τα ψάλλει όμως μόνο στην κυρία;
    Εκείνο το ιστορικό πια ΥΨΩΘΕΙ δεν το πήρε το μάτι του;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος12/3/16

    Η κυρία είναι η [.......] που πήρε συνέντευξη τον εκπρόσωπο του [.......] για τον κ. Πηχιών. Σύμπτωση;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος12/3/16

    Λόγω τιμής, τρίτε σχολιαστή, δεν το ήξερα!
    Τελικά, τίποτε δεν είναι τυχαίο.
    #2

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ