8.10.16

ΛΑΖΑΡΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ: Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

[ήτοι  περί τού ορθώς γράφειν τε και  λέγειν]

-24.4.2016 Διάβασε ο φίλος για επείσακτες θεότητες. (πιο γνωστή από το ίδιο θέμα είναι η λέξη παρείσακτος, παρά + εισάγω). Παρείσακτος, αυτός που εισήλθε ή τον εισήγαγαν κρυφά, χωρίς να έχει πρόσκληση ή αρμοδιότητα, αυτόκλητος και ανεπιθύμητος. Τώρα, θεότητες επείσακτες = έχουν εισαχθεί απ' έξω, ξένες. (αντίθετα του επείσακτος = ημεδαπός, εγχώριος, ντόπιος).

-28.4.2016 τοπικός τύπος Βρίσκουν λύση μέσα από το επερχόμενο νομοσχέδιο (και σε άλλο άρθρο): μέσα από την ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. α) περιττεύει το μέσα από... ο ορθόν: με το νομοσχέδιο. β) γιατί επερχόμενο; Επιτίθεται... το νομοσχέδιο; (όπως εκείνα των περικοπών και του κουρέματος, που όντως είναι επιθετικά κατά των συνταξιούχων). Το ορθόν: Βρίσκουν τη λύση, θα βρουν τη λύση με το προσεχές νομοσχέδιο, με το προσεχώς ερχόμενο νομοσχέδιο.

-τοπικός τύπος. Η απεικόνηση του Αγίου εντός του ναού. Το ορθόν: Η απεικόνιση (από το εικονίζω).

n 5.5.2016 τοπικός τύπος. α) Χρειάζεται πολύ δουλειά. (επανέρχομαι σε υπομνήσεις κατά το παρελθόν). Το ορθόν: Πολλή δουλειά. (Βάλετε άλλο επίθετο, π.χ. η μεγάλη δουλειά). Αλλά: Σε χρειάζομαι πολύ, θα ήθελα πολύ να έρθεις. β) Δεν έλλειπαν τα δυσμενή σχόλια. Λείπω, έλειπα. Γιατί με δύο λάμδα; Αλλά: ο, η ελλιπής, το ελλιπές, επίρρημα ελλιπώς, από το λόγιο ρήμα ελλείπω (εν + λείπω) και από το θέμα του αορίστου ελλιπ-. γ) Τώρα που άρχισε το καλοκαίρι. Καλύτερα: Τώρα, καθώς άρχισε το καλοκαίρι. Τώρα, με την έναρξη του καλοκαιριού. (Στην καθαρεύουσα: Τώρα, καθ' ήν στιγμήν, καθ' ήν περίοδον αρχίζει το καλοκαίρι.) δ) ... για να καθαρίσουν οι κουτσουλιές των πτηνών. Το ορθόν: Για να καθαρισθούν οι κουτσουλιές των πτηνών, για να καθαρισθούν οι δρόμοι από τις κουτσουλιές.

-5.5.2016 τοπικός τύπος. Η συνήθης επωδός των επικηδείων λόγων: Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει... Ουδείς μπορεί να αρνηθεί ότι η ούτω εκπεφρασμένη ευχή είναι με νόημα και καλαισθητικά ποιητική. Απλώς, θέλω να υπομνήσω (το έχω γράψει προ πολλών ετών) ότι είναι φράση εβραϊκή. Δεν είναι ωστόσο ξένο, παράξενο και αποφευκτέο, δεδομένου ότι στις θείες ακολουθίες στην εκκλησία μας διαβάζουμε πολλά αναγνώσματα της Παλαιάς Διαθήκης και προφητείες Εβραίων προφητών.

-5.5.2016 τοπικός τύπος. Εξελέγει πατριάρχης. Μίλησα επανειλημμένως για τα ρήματα της κατηγορίας αυτής: εγράφη, εχάρη, επέστη (ο καιρός, η στιγμή), ενεγράφη, ενετάθη (π.χ. ο αγών), εξελέγη, ανετράπη (δημοτική ανατράπηκε, δηλαδή διατηρείται το ήτα), εξεπλάγη, εγνώσθη, εμυήθη, εκοιμήθη, και άλλα. Κακή γραφή με ει (εξελέγει), εν ονόματι δήθεν της απλοποιήσεως στη δημοτική (στην πραγματικότητα εξυπηρετήσεως της καθ' ημάς... ραστώνης). Δηλαδή ορθώς διατηρείται η παλιά ορθογραφία -θη, π.χ. εσώθη.

-6.5.2016 Αναφέρει ο ιστορικός Ξενοφών ο ΑθηναίοςF1 πώς γνωρίσθηκε με τον Σωκράτη. Μιαν ημέρα του έκοψε τον δρόμο ο φιλόσοφος με το ραβδί του και τον ρώτησε: Πού γίνονται καλοί και όμορφοι οι άνθρωποι; (αγαθοί τε και καλοί). Επειδή ο Ξενοφών δεν ήξερε τι να απαντήσει, ο Σωκράτης του είπε: "Έπου και μάνθανε", ακολούθα με και μάθαινε. Η φράση θυμίζει το του ευαγγελίου μας: Έρχου και ίδε.



F1 Συνάδελφος σε μουσείο της Σμύρνης διάβασε: Xenofon Anabassis (!), οπότε είπε στον Τούρκο ξεναγό αγγλιστί: Όχι Anabassis, αλλά Αθηναίος, Ξενοφών ο Αθηναίος. Και ο ξεναγός: Γιαβρίμ, μικρό το λάθος(!).Anabassis: Το πήραν οι γείτονές μας από το σύγγραμμα "Κύρου Ανάβασις". 


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 12 Μαΐου 2016, αρ. φύλλου 835




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ