 |
| ΟΔΟΣ 24.3.2022 | 1117 |
Την ώρα που οι τοπικοί πολιτικοί παράγοντες, αναλώνονται πρωτίστως σε επιφανειακές, έστω μη παραγωγικές και πάντως σίγουρα ―για την ώρα τουλάχιστον― καθόλου αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την σωτηρία της Καστοριάς, υπάρχουν ευτυχώς και κάποιοι άλλοι, που δεν την ξεχνούν. Την Καστοριά αλλά και την αποστολή τους.
Την ώρα που οι τοπικοί πολιτικοί παράγοντες, βουλευτές (κομμάτων συμπολίτευσης και αξιωματικής αντιπολίτευσης) οι αρμόδιοι της αυτοδιοίκησης σε Αντιπεριφέρεια και Δήμο Καστοριάς, αναλώνονται πρωτίστως σε επιφανειακές ,έστω μη παραγωγικές και πάντως σίγουρα —για την ώρα τουλάχιστον— καθόλου αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την σωτηρία της Καστοριάς, υπάρχουν ευτυχώς και κάποιοι άλλοι, που δεν την ξεχνούν. Την Καστοριά αλλά και την αποστολή τους.
Έτσι περίπου τρία χρόνια μετά το 2019 και τις εκλογές όλων των... βαθμίδων, που το εκλογικό τους αποτέλεσμα οδήγησαν σε κυβερνητική αλλαγή, αλλά και σε ευρύτερες ανατροπές και ανακατατάξεις πολιτικού ενδιαφέροντος, σε Περιφέρεια και Δήμο Καστοριάς, ο λογαριασμός (το ταμείο) για την Καστοριά παραμένει ο ίδιος: μηδέν στο πηλίκο. Λόγια και καθόλου έργα. Όχι μόνο για την ουσιαστική, αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής αλλά ακόμη και στα πιο απλά ζητήματα. Για τα οποία, προσφέρονται γενικά κονδύλια, προγράμματα (ευρωπαϊκά κυρίως). Αλλά χρειάζονται μόνο ενδιαφέρον και κίνηση.
Φυσικά, εκτός από αυτό των εκλεγμένων της Καστοριάς, αγνοείται επίσης ως προς το «εμπράκτως» και το ενδιαφέρον του άχρηστου γραφείου του πρωθυπουργού στην Θεσσαλονίκη. Το οποίο δημιουργήθηκε από τον τέως πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα και βόλεψε δικούς του. Ενώ ακολούθως στελεχώθηκε με προϊσταμένη την τέως βουλευτή Καστοριάς κυρία Μαρία Αντωνίου. Που ωστόσο, αν και πανταχού παρούσα στα της Καστοριάς —ιδιαίτερα στις εθιμοτυπίες και στις επιδείξεις πολιτικής δύναμης και λάμψης —ωστόσο, καθώς στερείται οποιασδήποτε εκλεγμένης και θεσμικής υπόστασης ασφαλώς και δεν έχει καμιά ευθύνη. Για τις μετά το 2019 παραλείψεις και παθογένειες.
Με την μαχητική πρωτοβουλία του για μια ακόμη φορά, ο κ. Κρίτων Αρσένης στην Βουλή, υπερασπίστηκε την ιστορία και την κληρονομιά της πόλης, αναφέροντας την αλήθεια και πιο συγκεκριμένα ότι «κτήρια 300 χρόνων καταρρέουν αυτή τη στιγμή μαζικά στην Καστοριά. Ένα μετά το άλλο τα αρχοντικά της πόλης μετατρέπονται σε σωρό από πέτρες». Ο ίδιος ο κ. Κρίτων Αρσένης οκτώ χρόνια πριν, είχε πρωτοστατήσει επιτυχώς στις προσπάθειες για την υπαγωγή της Καστοριάς στο πρόγραμμα Europa Nostra.
* * *
Έτσι και στο θέμα του μεγάλου μνημειακού πλούτου της Καστοριάς που έχει αφεθεί (μαζί με την παραδοσιακή πόλη) στην κακή του τύχη, ενώ θα έπρεπε να πρωτοστατούν οι τοπικοί εκλεγμένοι σε προσπάθειες, κάτι τέτοιο δυστυχώς δεν δείχνει να ισχύει. Παρά τον αποδεκατισμό της περιοχής και πιο συγκεκριμένα της ίδιας της Καστοριάς και τα ανέξοδα ευχολόγια ανάδειξης του μνημειακού πλούτου (βυζαντινοί – μεταβυζαντινοί ναοί, τείχη, αρχοντικά, εκθέματα βυζαντινού μουσείου) και συνακόλουθα της τουριστικής ανάπτυξης, αυτά που γίνονται, υπολείπονται σημαντικά των αναγκών.
Στον αντίποδα μοιάζει να υπάρχουν άλλοι ακόμη και βουλευτές, που ενώ δεν έχουν άμεση σχέση με την Καστοριά, οι οποίοι ωστόσο εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους. Με πολιτικές ενέργειες και πρωτοβουλίες που δρομολογούν το φάσμα της πολιτικής ευθύνης. Για χαρακτηριστικό παράδειγμα, αναφέρεται ο βουλευτής στην Β2' Εκλογική Περιφέρεια Δυτικού Τομέα Αθηνών του κόμματος "Μέρα25" κ. Κρίτων Αρσένης. Γνωστός στην Καστοριά από χρόνια για τις θετικές συμβολές του, επανήλθε.
Με πρόσφατη παρέμβασή του στην Βουλή των Ελλήνων, στήριξε για μια ακόμη φορά την πόλη της Καστοριάς. Πιο συγκεκριμένα υποστήριξε ότι η ανακαίνιση των διατηρητέων και παλαιών κτηρίων, μπορεί να οδηγήσει σε αναβάθμιση της πόλης της Καστοριάς. Τονίζοντας ταυτόχρονα ότι όπως στην Καστοριά, «αντίστοιχη είναι η κατάσταση σε όλες τις ιστορικές πόλεις και χωριά της Ελλάδας. Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Πάτρα-Ζαγοροχώρια-Πήλιο-Μάνη και αλλού».
Με την μαχητική πρωτοβουλία του για μια ακόμη φορά υπερασπίστηκε την ιστορία και την κληρονομιά της πόλης, αναφέροντας την αλήθεια και πιο συγκεκριμένα ότι «κτήρια 300 χρόνων καταρρέουν αυτή τη στιγμή μαζικά στην Καστοριά. Ένα μετά το άλλο τα αρχοντικά της πόλης μετατρέπονται σε σωρό από πέτρες».
Ο βουλευτής Αττικής, του συγκεκριμένου μάλιστα κόμματος που σίγουρα δεν αλιεύει προσωπική πολιτική απήχηση στην κοινωνία της ευρύτερης περιοχής, στην νέα πρόσφατη παρέμβασή του, υπενθύμισε ότι η ευθύνη της προστασίας των διατηρητέων ανήκει σύμφωνα με τη σύμβαση της Γρανάδας στην Πολιτεία. Και έτσι κάλεσε κατεπειγόντως την υπουργό Πολιτισμού στη Βουλή να δώσει εξηγήσεις για την δραματική κατάσταση που επικρατεί στην πόλη.
Και δεν περιορίστηκε μόνο σ’ αυτό. Διότι υπέβαλε επιπλέον δικές του προτάσεις που είναι, για τα μεν κτήρια μεγάλης αρχιτεκτονικής σημασίας και παλαιότητας η άμεση αναστήλωσή τους με χρηματοδότηση από την κυβέρνηση. Για δε την πλειοψηφία των διατηρητέων κτηρίων, η αναστήλωσή τους από το δημόσιο με αντάλλαγμα την μακροχρόνια δωρεάν χρήση τους ως στέγη για άπορες οικογένειες που έχασαν το σπίτι τους λόγω της κρίσης και των πλειστηριασμών.
Και όμως η Καστοριά, οκτώ χρόνια αργότερα, έχασε το τραίνο της Europa Nostra, αφού ποτέ κανείς δεν είχε την ευθιξία να λογοδοτήσει πολιτικά ή να εξηγήσει στους πολίτες τις αιτίες όλης αυτής της κατάστασης. Και όπως το 2014 γίνονταν φιέστες εκδηλώσεις για να ανακοινωθούν οι δόξες και οι θρίαμβοι, έτσι και στο 2022 back to the future δηλαδή, έχουμε μια από τα ίδια. Ή ακριβέστερα, ακόμη χειρότερα.
* * *
Εν τω μεταξύ μερικούς μήνες προηγουμένως μετά την αστραπιαία επίσκεψη της υπουργού πολιτισμού κ. Μενδώνη στην Καστοριά, ανακοινώθηκε μεν, ότι ξεκινούν οι διαδικασίες και προσπάθειες για την διάσωση του Ξενία με στόχο την ένταξή του στις υποδομές του Βυζαντινού Μουσείου Καστοριάς. Αλλά απ’ ό,τι φαίνεται για μια ακόμη φορά, το χρονοδιάγραμμα τρέχει με ρυθμούς χελώνας του παλιού Δημοσίου του παλιού κακού καιρού, από την κατά τα άλλα φιλελεύθερη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Που κυβερνά πάρα πολλά χρόνια, στην διάρκεια των οποίων ο κρατικός Ξενία της Καστοριάς κόλλησε στα γρανάζια της σοβιετικής γραφειοκρατίας και έφθασε στην σημερινή δραματική κατάστασή του.
Ακόμη, τις ίδιες ημέρες με την νέα πρωτοβουλία του κ. Κρίτωνος Αρσένη, από την πλευρά του κυβερνητικού βουλευτή κ. Ζήση Τζηκαλάγια ανακοινώθηκε διθυραμβικά ότι μετά την επίσκεψη της υφυπουργού Τουρισμού κ. Σοφίας Ζαχαράκη, (για εκείνο το περίφημο ψυχαγωγικό weekend στην Καστοριά) με τις άπειρες φωτογραφικές πόζες και χαμόγελα στο πλοιάριο της λίμνης, την οποία ο κ. βουλευτής κοσμεί με το επίθετο «επιτυχημένη», και ύστερα από εργώδη τηλεδιάσκεψη, δρομολογήθηκε το αναγγελθέν φόρουμ βυζαντινού-πνευματικού τουρισμού για το φθινόπωρο: «Για να μάθουν στην Ελλάδα και το εξωτερικό για τους κρυμμένους πολιτιστικούς θησαυρούς που διαθέτουμε στις εκκλησιές και τα αρχοντικά μας» τόνισε με.. νόημα στην ανακοίνωσή του ο κ. Ζήσης Τζηκαλάγιας.
Χωρίς την παραμικρή όμως περισυλλογή για το ποιος είναι ο λόγος που είναι «κρυμμένοι» οι πολιτιστικοί θησαυροί που διαθέτει ο τόπος, κάτι σαν την καταποντισμένη Ατλαντίδα. Αν και στην πραγματικότητα, οι περίφημοι θησαυροί, είναι επιπλέον και πεσμένοι ή και θαμμένοι στα συντρίμμια και τα αποκαΐδια τους. Όπως και χωρίς κάποια εγγύηση για το τι θα γίνει από εδώ και στο εξής για να σταματήσει αυτή η κατάσταση. Ή εάν θα περιμένει ο τόπος, βουλευτές άλλων περιοχών όπως τον κ. Κρ. Αρσένη, να επιλαμβάνονται των ευθυνών των εκλεγμένων της περιοχής.
Και όλα αυτά ενώ αποδεδειγμένα ειδικά όταν δεν υπάρχουν κυβερνητικές ευθύνες της Νέας Δημοκρατίας, ο κ. Ζήσης Τζηκαλάγιας έχει διαδηλώσει το ενδιαφέρον του για τον πραγματικό πλούτο της Καστοριάς. Ένα ενδιαφέρον που σκοντάφτει όταν κυβερνά η Νέα Δημοκρατία, που δεν κάνει απολύτως τίποτε (τίποτε) για την Καστοριά.
Όλα αυτά, είτε τα ρωτά ο βουλευτής Αττικής είτε τα αναδεικνύουν οι εγχώριοι εκλεγμένοι έχουν επίσης την σημασία τους, και για ένα ακόμη λόγο. Διότι οκτώ χρόνια προηγουμένως κάπου το 2014 όταν ο ίδιος κ. Κρίτων Αρσένης ήταν εκλεγμένος ευρωβουλευτής με το ΠαΣοΚ, είχε πρωτοστατήσει επιτυχώς στις προσπάθειες για την υπαγωγή της Καστοριάς στο πρόγραμμα Europa Nostra.
Για όσους το θυμούνται και στην συνείδησή τους δεν στοιχειώνουν οι ευθύνες τους, υπενθυμίζεται ότι επρόκειτο για τεράστιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Για κάτι δηλαδή πολύ πιο συγκεκριμένο, πρακτικό και ωφέλιμο, απ’ ό,τι ένα απλό… forum που κατά πάσα πιθανότητα ίσως να μη προσθέσει κάτι ουσιαστικό, πέρα από φωτογραφίες και κορώνες. Και φιγούρα ενδυματολογική.
Έτσι και στο θέμα του μεγάλου μνημειακού πλούτου της Καστοριάς που έχει αφεθεί στην κακή του τύχη, ενώ θα έπρεπε να πρωτοστατούν οι τοπικοί εκλεγμένοι σε προσπάθειες, κάτι τέτοιο δυστυχώς δεν δείχνει να ισχύει. Παρά τον αποδεκατισμό της Καστοριάς και τα ανέξοδα ευχολόγια ανάδειξης του μνημειακού πλούτου (ναοί, τείχη, αρχοντικά, εκθέματα βυζαντινού μουσείου) και συνακόλουθα της τουριστικής ανάπτυξης, αυτά που γίνονται, υπολείπονται σημαντικά των αναγκών.
* * *
Ήταν το 2014, τότε που επιτεύχθηκε οριστική επιλογή της Καστοριάς στις επτά περιοχές της Ευρώπης που επιλέχθηκαν από τον οργανισμό “Europa Nostra”. Και εντάχθηκαν στο πρόγραμμά του για την προστασία τμήματος της πολιτιστικής κληρονομιάς της σε ό,τι αφορά τις περιοχές Ντολτσού και Απόζαρι της πόλης της Καστοριάς.
Η ΟΔΟΣ που με αλλεπάλληλα αφιερώματα, παρακολουθούσε από κοντά τις προσπάθειες εκείνες επισήμανε από τότε ήδη τον ορατό κίνδυνο, εγγενείς αδυναμίες της οκνηρής παθογένειας της Καστοριάς, η τερατώδης διοικητική γραφειοκρατία αλλά και η απουσία γνώσης, επίγνωσης των διοικούντων για το τι ακριβώς είναι η Καστοριά, η ευθυνοφοβία και η αδιαφορία, θα μπορούσε να καθηλώσουν για μια ακόμη φορά στο τέλμα κάθε προοπτική και τελικά να βουλιάξουν την μεγάλη εκείνη ελπίδα.
Έστω κι’ αν η πρόταση του Δήμου Καστοριάς αφορούσε προεχόντως μεταβυζαντινά μνημεία, στις περιοχές Ντουλτσό και Απόζαρι (μιας και ο κύριος όγκος των παλιότερων μνημείων της πόλης, των βυζαντινών δηλαδή, βρίσκεται εκτός των δύο αυτών περιοχών), με τον τίτλο «Κήτος» αναφερόταν στο ότι δεν αρκούσαν οι θριαμβολογίες αλλά ότι η πόλη και οι εκλεγμένοι βρισκόταν στην αρχή μιας μακράς και επίπονης διαδικασίας. Που θα έπρεπε να ακολουθήσει, ώστε η Καστοριά να υλοποιήσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Με την εποικοδομητική κριτική της ζητούσε να καταβληθούν στα επόμενα χρόνια συγκεκριμένες και αξιόπιστες προσπάθειες για την σωτηρία του μνημειακού πλούτου, με χρηστή διοίκηση, διαχείριση και διαφάνεια. Και βεβαίως επισήμανε τον κίνδυνο απένταξης της Καστοριάς από το πρόγραμμα.
Ενδεικτικά στο φύλλο 739 της 8.5.2014 της ΟΔΟΥ, σημειωνόταν ότι πανηγυρισμοί που ισοδυναμούν με βεβαιότητα ότι η Καστοριά έγινε ξαφνικά διάσημη, κάτι σαν το κέντρο του κόσμου δηλαδή, και ότι τώρα πια γνωρίζουν για δαύτην σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, όχι μόνο δεν δικαιολογούνται και είναι επιπόλαιοι, αλλά είναι πρωτίστως ανησυχητικοί. Αν δεν είναι ταυτόχρονα και επικίνδυνοι.
Tρία χρόνια μετά το 2019 και τις εκλογές όλων των... βαθμίδων, που το εκλογικό τους αποτέλεσμα οδήγησαν σε κυβερνητική αλλαγή, αλλά και σε ευρύτερες ανατροπές και ανακατατάξεις πολιτικού ενδιαφέροντος, σε Περιφέρεια και Δήμο Καστοριάς, ο λογαριασμός (το ταμείο) για την Καστοριά παραμένει ο ίδιος: μηδέν στο πηλίκο. Λόγια και καθόλου έργα.
* * *
Και όμως η Καστοριά, οκτώ χρόνια αργότερα, έχασε το τραίνο της Europa Nostra, αφού ποτέ κανείς δεν είχε την ευθιξία να λογοδοτήσει πολιτικά ή να εξηγήσει στους πολίτες τις αιτίες όλης αυτής της κατάστασης. Και όπως το 2014 γίνονταν φιέστες εκδηλώσεις για να ανακοινωθούν οι δόξες και οι θρίαμβοι, έτσι και στο 2022 back to the future δηλαδή, έχουμε μια από τα ίδια. Ή ακριβέστερα, ακόμη χειρότερα:
Και πάλι ο ίδιος βουλευτής κ. Κρίτων Αρσένης, ο αντικειμενικά «ξένος» προς την Καστοριά, είναι αυτός που αναμοχλεύει την χαμένη δόξα. Ενώ ο βουλευτής Καστοριάς που ανήκει στο κυβερνητικό κόμμα, αρκείται σε ανακοινώσεις και διθυράμβους για το... forum του Φθινοπώρου. Που ελέησε η υφυπουργός ύστερα από την... επιτυχημένη επίσκεψη και την βαρκάδα της στην Καστοριά να… υποσχεθεί.
Να μη τολμά να φανταστεί κάποιος τι θα συνέβαινε στην περίπτωση που αποτύγχανε η φιλοξενία της κυρίας Σοφίας Ζαχαράκη.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 24 Μαρτίου 2022, αρ. φύλλου 1117.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.