 |
| ΟΔΟΣ 14.12.2023 | 1203 |
Αγαπητέ κ. Μπαϊρακτάρη σας στέλνω ένα παλιό μου άρθρο στην ΕΣΤΙΑ των Αθηνών για επαναδημοσίευση στην ΟΔΟ. Έχει ενδιαφέρον.
Με εκτίμηση
Βασίλης Τσεμάνης
Αθήνα, 12 Δεκεμβρίου 2023
* * *
Ο Βασίλης Τσεμάνης, απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών και ορθοπεδικός χειρουργός δημοσίευσε το πρώτο του άρθρο στην ΕΣΤΙΑ τον Νοέμβριο του 2008 με τίτλο "Γεννά ελπίδες η εκλογή του Ομπάμα". Ακολούθησαν στην επόμενη δεκαετία 57 ακόμα άρθρα. Εκείνη την εποχή, το 2008, άρχισε η σχεδόν πρώτη επίσημη Ιντιφάντα των Παλαιστινίων. Την πιο τελευταία τους την ζούμε σήμερα με τον πόλεμο στη Γάζα με την Χαμάς. Τραγική ιστορία.
Στις 20 Ιανουαρίου του 2009, ο Βασίλης Τσεμάνης έγραψε και δημοσίευσε σε περίοπτη θέση της ΕΣΤΙΑΣ, την γνώμη του για τα γεγονότα της εποχής στο Ισραήλ, που είχε επισκεφθεί σαν φοιτητής της Ιατρικής στις αρχές του ’60. Τίτλος του άρθρου "Το Ισραήλ παλιά και τώρα".
Ξαναδιάβασα… το άρθρο μου πρόσφατα, δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια αργότερα. Ανατριχιαστικές αλήθειες από τότε για έναν ερασιτέχνη συγγραφέα και γιατρό. Εδώ αξίζει να αναφέρω το γνωστό ότι δεν γράφει κανείς για να πει κάτι, αλλά γιατί έχει κάτι να πει! (Scott Fitzgerald 1896-1940).
Ήταν παλιά, πολύ παλιά. Στις αρχές του 1962. Ένας νεαρός φοιτητής της ιατρικής ανεβαίνει στο κατάστρωμα ενός πλοίου στον Πειραιά, με προορισμό την Haifa του μακρινού τότε Ισραήλ. Είχε βρει στον χάρτη πού πήγαινε, είχε εντοπίσει την Κύπρο από όπου θα περνούσε. Είχε λίγα χρήματα, πολλή δύναμη ψυχής, κρατούσε το βιβλίο Έξοδος του Leon Uris στα χέρια του για μελέτη και ένα γράμμα του πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, που τον έστελνε να αντιπροσωπεύσει τους Έλληνες φοιτητές Ιατρικής, στο πρώτο παγκόσμιο συνέδριό τους που θα γινόταν στην χώρα εκείνη.
Στο Ισραήλ του τότε –10-15 ετών κράτος– ο Έλληνας φοιτητής με έκπληξη συνάντησε Έλληνες Εβραίους στην Haifa από τη Θεσσαλονίκη, επισκέφθηκε το Τέχνιον, το πολυτεχνείο τους, εκεί ψηλά στον λόφο, το Bahai Temple στην ίδια πόλη, την Αραβική Άκρα, τη Ναζαρέτ, ένα Tel Aviv στα σπάργανα, μια Ιερουσαλήμ μικρή με το ιστορικό της ξενοδοχείο Βασιλεύς Δαβίδ, τον Γολγοθά της, το καταπληκτικό πανεπιστήμιο Hebrew, το νοσοκομείο Hadasah, το καλύτερο που είχε δει ο νεαρός φοιτητής στη ζωή του και ας είχε ταξιδέψει μέχρι τότε στην Αμερική, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Ζυρίχη, στο Βερολίνο, στο Όσλο.
Εκείνο που δεν είχε δει ήταν: την παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, το Όρος των Ελαιών, το Τείχος των Δακρύων, το τέμενος του Omar, κ.ά. Όλα αυτά ανήκαν τότε στην Ιορδανία και τα χώριζε με το Ισραήλ στρατός με κράνη μπλε –κυονόκρανοι– των Ηνωμένων Εθνών. Θυμάται ο ταξιδιώτης μας, σακιά με άμμο να κλείνουν τα παράθυρα κάθε σπιτιού, μισο-κρυμμένα οπλοπολυβόλα, αγέλαστα πρόσωπα, αστυνομικούς και φρουρούς ένθεν και ένθεν των συνόρων.
Ο Έλληνας φοιτητής πριν πάει στο Ισραήλ είχε διαβάσει πολλά. Δεν τον ενδιέφερε τόσο πολύ η θρησκεία του κράτους που πήγαινε, όσο το πολιτικό καθεστώς της χώρας –προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία– και τα περίφημα Kibbutz. Οι νέοι τότε (1960+) δεν πετούσαν πέτρες και μολότωφ εναντίον του εαυτού τους. Άλλωστε ήταν της μόδας, οι «προοδευτικοί» φοιτητές παντού στην Ευρώπη, να πηγαίνουν κάπου να εργασθούν το καλοκαίρι ή να κάνουν auto-stop, με τη σημαία της πατρίδας τους στο πίσω μέρος του σακιδίου που κουβαλούσαν.
Σε ένα τέτοιο χωριό, το Kineret, στη Γαλιλαία, μια μικρή πόλη τώρα, δούλεψε ο φοιτητής μας στο... νηπιαγωγείο, στην κουζίνα, στο ιατρείο, στους αγρούς και το βράδυ, ως φρουρός-νυχτοφύλακας, σαν βοηθός. Άκουγε τότε τα κανόνια της Συρίας, από τα υψώματα του Γκολάν και τα έβλεπε να φωτίζουν σαν πυροτέχνημα τον ουρανό, ενώ τα βόλια τους έπεφταν στο Ισραήλ δίπλα στην λίμνη της Γαλιλαίας και τις εκβολές του Ιορδάνη ποταμού και του Kibbutz Degania (που είχε νεκρούς!).
Ο νεαρός φοιτητής έγινε τελικά γιατρός. Ξαναταξίδεψε στο Ισραήλ δύο φορές από τότε και παρακολούθησε συστηματικά τους πολέμους και τις δυστυχίες των αντιπάλων στην περιοχή. Είχε έξι μέρες αγκαλιά το ραδιόφωνό του ακούγοντας κάθε λεπτομέρεια για τον πόλεμο των έξι ημερών του 1967 (Νταγιάν), από τη Φωνή της Αμερικής στη Ρόδο και αργότερα, το 1973, το ίδιο, στον πόλεμο των... εικοσιέξι ημερών στο Σινά και στο Σουέζ (Υom Kippur).
Έβλεπε τις ηρωικές πράξεις π.χ. των Ισραηλιτών στο Έντεμπε της Ουγκάντας και τις δολοφονίες των αθλητών τους της Ολυμπιάδας στο Μόναχο, αλλά και την ανατίναξη του αναπηρικού αμαξιδίου με τον τυφλό πνευματικό ηγέτη της Χαμάς στη Γάζα προ ετών. Έβλεπε απελπισμένους ανθρώπους από δω και από κει σε όλη τη Μέση Ανατολή και ανησυχούσε για την κοντινή γειτονιά του.
Τα χρόνια πέρασαν, το Ισραήλ μεγάλωσε, δυνάμωσε και άρχισε να δείχνει μια δυσανάλογη για το μέγεθός του αλαζονεία, που θύμιζε λίγο Αμερική του Μπους-Ιράκ, για να μην πω του Κλίντον-Σερβία, χωρίς να είναι. Το χαμόγελο έχει σβηστεί από τα χείλη των κατοίκων του. Η αγωνία για την ύπαρξή τους –το αντίθετο– έχει μεγαλώσει. Ο πληθυσμός της χώρας αυξήθηκε πολύ, με μετανάστες από τη Ρωσία, το Μαρόκο, την Αιθιοπία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και πολλά άλλα μέρη. Οι πρώτοι έποικοι από την Ευρώπη λιγόστεψαν σαν ποσοστό.
Οι Sabra, όσοι γεννήθηκαν στο Ισραήλ, αυξήθηκαν. Τα προβλήματά τους με τους γείτονες Άραβες και ιδιαίτερα με τους Παλαιστίνιους επίσης. Δεν είχαν, ούτε έχουν τέλος. Σώθηκαν και τα Kibbutz με τα σοσιαλιστικά τους όνειρα. Χάθηκαν και οι προσωπικότητες τύπου Χερτσλ, Βάιτσμαν, Μπεν Γκουριόν, Γκόλντα Μέιρ, Ραμπίν κ.ά. Μένει μόνο ο μεγάλος και χαρισματικός Περέζ αλλά τι να κάνει και αυτός ολομόναχος στα 82 του χρόνια; Χάθηκε και ο Αραφάτ. Πάνε και τα Nobel Ειρήνης τους.
Και τώρα; Γιατί τέτοια σκληρότης στον τελευταίο πόλεμο; Γιατί τόσα λάθη; Γιατί τόσες δολοφονίες παιδιών και αμάχων, με εικόνες που σπαράζουν και τον πλέον αδιάφορο θεατή της παγκοσμιοποιημένης πια ζωής μας. Γιατί τόσοι βομβαρδισμοί ακόμα και σχολείων και κτιρίων των Ηνωμένων Εθνών; Γιατί απλούστατα στριμωγμένοι σε μια γωνιά της Μεσογείου οι σημερινοί κάτοικοι του Ισραήλ αντιδρούν υπαρξιακά! Για να μην χαθούν οριστικά από τα δεκάδες εκατομμύρια των αντιπάλων τους. Το ίδιο δεν συμβαίνει και με τους Παλαιστινίους, στη Γάζα ιδίως, που κινδυνεύουν και αυτοί όχι μόνο από το Ισραήλ αλλά και από την αδιαφορία των αδελφών τους Αράβων –και όχι μόνο;
Η τελευταία επίθεση του Ισραήλ πυροβόλησε, τον όχι πια νέο γιατρό, κατ’ ευθείαν στο στήθος. Ευτυχώς που με τα χρόνια είχε μάθει να χρησιμοποιεί καθημερινά αλεξίσφαιρο γιλέκο, για να μην πω και κράνος και προστατευτικούς νάρθηκες στα χέρια και στα πόδια. Ξεχάσαμε την Σάμπρα και Σατίλα στην Βηρυτό; Τον περυσινό πόλεμο με την Χεζμπολάχ στον νότιο Λίβανο; Τις εκατόμβες του Ισραήλ από τους φανατικούς της Χαμάς; Τις χιλιάδες μικρο-ρουκέτες από τη Γάζα στο νότιο Ισραήλ;
Και από την άλλη μεριά είναι δυνατόν κανένας σοβαρός άνθρωπος να πιστεύει ότι ένα τείχος Ισραηλινό 200-300 χιλιομέτρων από τσιμέντο ύψους 4-5 μέτρων μπορεί να κρατήσει χωρισμένους ανθρώπους και λαούς; Σήμερα; Ένα νέο τείχος Βερολίνου; Αν είναι δυνατόν; Χάθηκε η στοιχειώδης πολιτική λογική; Με έτοιμους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς της Ρωσίας, του Ιράν, του Πακιστάν, της Ινδίας με πυρηνικές κεφαλές; Και καλά η Χαμάς, απελπισμένο και ξεπερασμένο κίνημα φανατικών Ισλαμιστών που αγωνίζεται για τη ζωή του, σκοτώνοντας τους άλλους; Η Φατάχ όμως του Αμπάς και του Αραφάτ, τι κάνει; Ψηφίζει; Διαμαρτύρεται;
Και εμείς οι Έλληνες; Τί πληροφόρηση έχουμε για όλα αυτά; Την εφημερίδα μας; Δεν φτάνει. Ευτυχώς που έχουμε λίγους αξιόλογους Έλληνες ρεπόρτερ εκεί κάτω (σαν τον Πάνο Χαρίτο). Ταξίδεψε κανείς μας στο Ισραήλ για να ζήσει από κοντά τον φόβο ν’ ανατιναχθεί πίνοντας ένα καφέ, ή στην Παλαιστίνη της Δυτικής όχθης για να νιώσει σκλάβος στην ίδια του την πατρίδα; Και η στενή λωρίδα γης της Γάζας; Χάθηκε ο κόσμος να βρεθεί λίγη γη στην έρημο Σινά; Η Αίγυπτος και η Ιορδανία με άπειρους Παλαιστίνιους τι κάνουν; Αφήστε οι άλλοι Άραβες.
Πρέπει ο πόλεμος εκεί κάτω να τελειώσει για πάντα. Ανεξάρτητη Παλαιστίνη στη Δυτική όχθη, χωρίς διακρίσεις και τείχη, με πρωτεύουσα πολιτιστική την Ανατολική Ιερουσαλήμ και διοικητική έστω τη Ραμάλα, με νέο μεγάλο αεροδρόμιο στη μέση της Δυτικής Όχθης και με βοήθεια από παντού. Να γίνει προτεκτοράτο για λίγο των Ηνωμένων Εθνών η Γάζα, όπως ήταν παλιά, όταν την πρωτοβρήκε ο νεαρός φοιτητής. Τόσα χρόνια χαμένα!
Η Χαμάς της Γάζας ή της Συρίας ή του Λιβάνου ή του Κατάρ ή από οπουδήποτε αλλού, να σταματήσει αμέσως να κάνει καθημερινό χαρακίρι και να συνεργασθεί άμεσα με την Φατάχ της Δυτικής όχθης. Και το Ισραήλ να προσπαθήσει να συμβαδίσει και πάλι με τον πολιτισμένο κόσμο, μια και σε αυτόν κατ΄ουσίαν ανήκει και σ' αυτόν οφείλει ακόμα και την ύπαρξή του.
Φωτογραφία: Στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, περ. 1934-1939. Συλλογή φωτογραφιών Eric Matson. Βιβλιοθήκη Κογκρέσου των ΗΠΑ.
Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 14 Δεκεμβρίου 2023, αρ. φύλλου 1203.
Σχετικά:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.