1917

 

Καστοριά, 1917, η Γαλλική - Συμμαχική Στρατιά της Ανατολής.

* * *

Η Συμμαχική Στρατιά της Ανατολής - Armées alliées en Orien, ήταν το όνομα της ενοποιημένης διοίκησης επί των πολυεθνικών συμμαχικών ενόπλων δυνάμεων στο μέτωπο της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία και η πρόσφατα ενταγμένη σύμμαχος, η Βουλγαρία, ήταν έτοιμες να καταλάβουν τη Σερβία τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο του 1915, τα πολυεθνικά στρατεύματα που επέστρεψαν από την αποτυχημένη εκστρατεία της Καλλίπολης αποβιβάστηκαν στο ελληνικό λιμάνι της Θεσσαλονίκης για να ιδρύσουν το Μακεδονικό Μέτωπο. 

Μέχρι τον Αύγουστο του 1916, περίπου 400.000 στρατιώτες των Συμμάχων από πέντε διαφορετικούς στρατούς κατέλαβαν το μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Μια ενιαία διοίκηση επιβλήθηκε και μετά από μακρές συζητήσεις, ο γάλλος στρατηγός Μωρίς Σαράιγ τοποθετήθηκε επικεφαλής όλων των συμμαχικών δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη, αν και διατήρησαν το δικαίωμα προσφυγής στις κυβερνήσεις τους. Η ίδια η Ελλάδα παρέμεινε αρχικά ουδέτερη. 

Μετά από πραξικόπημα στις 30 Αυγούστου 1916, δημιουργήθηκε στη Θεσσαλονίκη η Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας, υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Άρχισε να συγκροτεί στρατό και σύντομα συμμετείχε σε επιχειρήσεις εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων. 

Τον Ιούνιο του 1917, μετά από αυξανόμενη πίεση από τους συμμάχους, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α ́ της Ελλάδας αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το θρόνο. Ο Βενιζέλος ανέλαβε τον έλεγχο ολόκληρης της χώρας και η Ελλάδα κήρυξε επίσημα τον πόλεμο κατά των Κεντρικών Δυνάμεων στις 30 Ιουνίου 1917. 

Οι ελληνικές δυνάμεις επιχειρούσαν επίσης υπό τη διοίκηση του Συμμαχικού Στρατού της Ανατολής, οι διοικητές του οποίου μετά τον Μωρίς Σαράιγ (11.8.1916), ήταν ο στρατηγός Αντόλφ Γκιλιωμά (15.12.1917) που επισκέφθηκε την Καστοριά στις 9 Μαρτίου 2018, και ο στρατηγός Λουί Φρανσέ ντ’ Εσπερέ (17,6,1918). 

Στην Θεσσαλονίκη υπήρχαν περίπου 400.000 στρατιώτες της συμμαχικής στρατιάς, από 5 διαφορετικούς εθνικούς στρατούς (Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Σερβία, Ιταλία, Ρωσία, Ελλάδα, αλλά και από την Αφρική και την Ασία). 

Στο τέλος του 1918 οι Έλληνες, με πάνω από 300.000 στρατιώτες, αποτελούσαν το μεγαλύτερο κομμάτι της στρατιάς στο Μακεδονικό μέτωπο, στο οποίο 300.000 γάλλοι στρατιώτες πολέμησαν, εκ των οποίων περισσότεροι από 50.000 έπεσαν υπέρ πατρίδος. 

Ο Στρατός της Ανατολής έφθασε στην Καστοριά τον Οκτώβριο του 1916, μετά την αποχώρηση των Βουλγάρων που είχαν καταλάβει την πόλη το 1915 και αποχώρησε από την Καστοριά τον Σεπτέμβριο του 1918, μετά την πτώση του Μακεδονικού Μετώπου και την κατάρρευση των Κεντρικών Δυνάμεων.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 23 Νοεμβρίου 2023, αρ. φύλλου 1200.