24.3.11

ΟΔΟΣ: Πολιτιστική κληρονομιά

Συνεχίζεται αύριο Παρασκευή 11/3/2011 στο Εφετείο Κακουργημάτων Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη, η εκδίκαση της υπόθεσης της κλοπής των τοιχογραφιών από το αρχοντικό Σομαλιά στην οδό Εβραΐδος. Η δίκη μετά από 6 ώρες ακροαματικής διαδικασίας και εξέταση μόνο τεσσάρων μαρτύρων, διεκόπη την περασμένη εβδομάδα, γ ια να συνεχιστεί αύριο, με τους υπόλοιπους  μάρτυρες.

Υπενθυμίζεται ότι οι τοιχογραφίες ήρθαν στο φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά μέσω της ΟΔΟΥ στο φύλλο 204 της 13ης Φεβρουαρίου 2003. Λίγους μήνες αργότερα, όλες οι εξαίρετες τοιχογραφίες που κοσμούσαν το «καλό δωμάτιο» του αρχοντικού έκαναν φτερά από ομάδα 5-6 ατόμων σύμφωνα με μαρτυρίες (ένας είναι σήμερα ο κατηγορούμενος), και στο τέλος το αρχοντικό έπεσε θύμα εμπρησμού, κάνοντας την  Καστοριά να χάσει δια παντός, ακόμη ένα ιερό και αναντικατάστατο ιστορικό της κειμήλιο, κι ένα ακόμη πειστήριο της ταυτότητας και της συνέχειάς της.

Τέλος, σημειώνεται ότι ο (τότε) Δήμος Καστοριάς διεκδίκησε δικαιώματά του επί των τοιχογραφιών:




ΑΝΑΦΟΡΑ
Δημητρίου Παπουλίδη
Δημάρχου του Δήμου Καστοριάς

Σχετ: Η από 28 Ιανουαρίου 2004 μήνυσή μου

Κύριε Εισαγγελέα,

Σε συνέχεια της προαναφερόμενης μήνυσής μου, με την οποία σας καταμηνύθηκε η (τότε) κατ' αγνώστων διακεκριμένη κλοπή των τοιχογραφιών ενός δωματίου της χρονολογούμενης από το έτος 1780 διατηρητέας οικίας [...] και μετά την πρόοδο της έρευνας από τις αρμόδιες διωκτικές αρχές, που οδήγησε σε μερική εξιχνίαση, τον εντοπισμό μέρους των τοιχογραφιών στην πόλη της Θεσσαλονίκης και [...] ενός τουλάχιστον εμπλεκομένου, [...] κατόχου του πιο πάνω χώρου, με αποτέλεσμα έκτοτε, να είναι άγνωστη η τύχη των εντοπισθέντων στον χώρο εκείνο τμημάτων των τοιχογραφιών παρά το γεγονός ότι τμήματά τους παραδόθηκαν σε μεσεγγυούχο [...], θεωρώ σκόπιμο να σας αναφέρω και τα ακόλουθα:

1). Όπως ενδεχομένως προκύπτει από τις πολλαπλές ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές που επακολούθησαν και από τις παρεμβάσεις στις οποίες προέβη σε αυτές ως εκπρόσωπος της οικογένειας [...], στην οποία φαίνεται να ανήκει (εν όλω ή εν μέρει) το διατηρητέο κτίσμα [...]  παραλήφθηκαν από μέλη της οικογένειας αυτής που ορίσθηκαν μεσεγγυούχοι και έκτοτε παραμένει άδηλη η τύχη τους και δεν αποκαλύπτεται η ακριβής θέση με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται πράξη ιδιοποίησης της κατοχής τους. 

2). Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3028/2002 "Περί προστασίας αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς" οι τοιχογραφίες αυτές, ως συστατικά ακινήτου αναπόσπαστα συνδεδεμένα με την διατηρητέα, ανεγερθείσα προ του 1830 και συγκεκριμένα χρονολογούμενη από το 1780 οικία, αποτελούν αρχαία μνημεία (άρθρο 2 εδ. Β περ. αα Ν. 3028/2002), και συγκεκριμένα ακίνητα αρχαία τα οποία τελούν υπό το ειδικό προστατευτικό καθεστώς του πιο πάνω νόμου.

Ωστόσο [...] από τότε που οι τοιχογραφίες αυτές αποσπάστηκαν από το ακίνητο, απέκτησαν ως πράγματα ιδιοσυστατική αυτοτέλεια και τον χαρακτήρα του κινητού μνημείου και ειδικώτερα αυτών που κατ' άρθρο 20 παρ. 1 περ. β του ίδιου νόμου "αποσπάστηκαν από ακίνητο μνημείο" με αποτέλεσμα ως τέτοια πλέον, να προστατεύονται αυτοτελώς από τον νόμο (άρθρο 20 παρ. 2 ν. 3028/2002) χωρίς μάλιστα να απαιτείται γι' αυτό η έκδοση οποιασδήποτε διοικητικής πράξης.

Επειδή κατά την διάταξη του άρθρου 21 παρ. 4 του Ν. 3028/2002, το δικαίωμα της κυριότητας σε κινητά μεταγενέστερα του 1453  μνημεία ασκείται μόνο υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις του νόμου αυτού και επειδή το κτήριο, δηλαδή η παλιά διατηρητέα οικία (κτίσμα του 1780) στο οποίο βρισκόταν οι εν λόγω τοιχογραφίες, ήταν επί μακρά σειρά ετών παντελώς εγκαταλελειμμένο [...] όπως αυτές προβλέπονται και επιβάλλονται στην παρ. 2 του άρθρου 11 του ν. 3028/2002.  

Επειδή η  παράνομη απόσπαση και η εγκληματική εξαγωγή των τοιχογραφιών αυτών (τα οποία έκτοτε πρέπει να αντιμετωπίζονται ως κινητά αρχαία) συνδέεται αμέσως και αιτιωδώς με την [...] παράλειψη λήψης όλων των αναγκαίων μέτρων φροντίδας, συντήρησης και διαφύλαξής τους, για τον λόγο αυτό και συμφώνως προς τους ορισμούς του άρθρου 30 παρ. 1 του Ν. 3028/2002 μετά την ανεύρεσή τους, αυτοδίκαια "η κατοχή του αρχαίου που επιστρέφεται περιέρχεται στο Δημόσιο, χωρίς αποζημίωση..".

3). Με βάση τα ανωτέρω προκύπτει ότι μετά την ανεύρεσή τους, η κατοχή τους ανήκει και έπρεπε να περιέλθει αποκλειστικά στο Δημόσιο, προφανώς δε στον Δήμο Καστοριάς [...].

Επειδή το ζήτημα, του ακινήτου αυτού ευρισκόμενου εντός των ορίων του Δήμου Καστοριάς, της προστασίας των αρχαίων και της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι ζητήματα που αφορούν πρωτίστως τον Δήμο Καστοριάς ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου αλλά και εντολοδόχου του καστοριανού λαού, ο οποίος εν προκειμένω επέδειξε ιδιαίτερη ευαισθησία και αισθήματα πρωτοφανούς συγκίνησης, διαδηλώνοντας την πρόθεσή του να διαφυλάξει στην πόλη της Καστοριάς τα ανευρεθέντα (και τα ανευρεθησόμενα) κινητά αρχαία.

Για τους λόγους αυτούς

Και συμπληρωματικά με την έρευνα που διεξάγεται στα πλαίσια των σχετικών μηνύσεων αλλά και της δικογραφίας που έχει σχηματισθεί.

Ζητώ να επιληφθείτε αυτεπαγγέλτως και αμέσως (λόγω του κινδύνου οριστικής απώλειας ή καταστροφής ή διαθέσεως) για την διερεύνηση της τύχης των τοιχογραφιών αυτών και της τυχόν διάπραξης αξιόποινων πράξεων ώστε διασφαλίζοντας το δημόσιο συμφέρον κατ' εφαρμογή του νόμου να επιστρέψει άμεσα στον νόμιμο δικαιούχο, δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο και ειδικώτερα  στον Δήμο Καστοριάς  η κατοχή των τοιχογραφιών αυτών καθώς και όσων που αφορούν την ίδια ενότητα και θα ανευρεθούν στο μέλλον.   


Καστοριά, 2 Φεβρουαρίου 2004

Ο αναφέρων
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ
Δήμαρχος Καστοριάς


Σχετικά κείμενα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ